1 TARGOWICA; II rozbiór PolskiPOWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE, III ROZBIÓR-Upadek państwa polskiego

2 SĄSIEDZI POLSKI WOBEC DECYZJI SEJMU WIELKIEGOPrusy-oficjalnie popierały reformy w Polsce, ale za kulisowo prowadziły rozmowy z Rosją o kolejnym rozbiorze i likwidacji konstytucji Austria- zaangażowana w wojnę z rewolucyjną Francją potrzebowała pomocy Prus kosztem pozostawienia Polski pod wpływem Rosji i Prus Rosja-zaniepokojona zmianami w Polsce, poparła przeciwników konstytucji

3 TARGOWICA w kwietniu 1792r. w Petersburgu została zawiązana przez przeciwników reform w Polsce konfederacja ( Franciszek Ksawery Branicki, Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski) ogłoszona przez magnatów w Targowicy

4 WOJNA Z ROSJĄ 1792 r. W OBRONIE KONSTYTUCJIwkroczenie 100 tysięcznej armii na terytorium Litwy i Ukrainy; Polska wystawiła około 60 tysięczną armię zwycięstwo księcia Józefa Poniatowskiego pod Zieleńcami czerwca 1792r.- dla upamiętnienia król ustanowił Order Virtuti Militari zajęcie przez Polaków pozycji obronnej na linii Bugu-bitwa pod Dubienką- Tadeusz Kościuszko nie zdołał obronić linii Bugu

5

6 WOJNA Z ROSJĄ 1792 r. W OBRONIE KONSTYTUCJIbrak wiary króla i jego otoczenia w zwycięstwo; przystąpienie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej 24 lipca dymisja dowódców, emigracja działaczy patriotycznych

7 RZĄDY TARGOWICZAN niszczono dzieło Sejmu Wielkiego, Komisji Edukacji Narodowej, odebrano prawa mieszczanom, a przywrócono szlachcie gołocie prześladowano działaczy Sejmu Wielkiego zorganizowano Zjednoczoną Generalność Korony i Litwy z siedzibą w Brześciu

8 DRUGI ROZBIÓR POLSKI 1793 Prusy –Gdańsk, Toruń, Wielkopolska z Poznaniem, Kujawy z Inowrocławiem i Brześciem Kujawskim, zachodnie Mazowsze z Płockiem, ziemia sieradzka i łęczycka- 58 tys.km2, 1 milion mieszkańców Rosja-tereny na wschód od linii Druja - Pińsk-Zbrucz tys.km2 i 3 miliony ludności

9 SEJM ROZBIOROWY W GRODNIE 1793ratyfikował traktaty rozbiorowe przywrócił prawa kardynalne powołał Radę Nieustającą pod kierownictwem ambasadora carskiego, miała inicjatywę ustawodawczą ograniczył rolę sejmu- zwoływany co 4 lata na 2 tygodnie z reform Sejmu Wielkiego pozostawiono głosowanie większością, nietykalność osobistą mieszczan, prawo do zakupu przez nich ziemi 15 –tysięczna armia polska

10

11 POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE 24 III - 16 XI 1794przyczyny: II rozbiór-załamanie gospodarki, pusty skarb, brak dostępu do morza; nieudane zabiegi Tadeusza Kościuszki i Franciszka Barssa o pomoc w rewolucyjnym Paryżu; przygotowania do powstania prowadzone przez Kuźnicę Kołłątajowską; zamiar redukcji armii polskiej o połowę przez Rosję- marsz Antoniego Madalińskiego 12 III 1794r z Ostrołęki w kierunku Krakowa -

12 POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE 24 III - 16 XI 1794Tadeusz Kościuszko-naczelnik powstania –przebieg powstania:24 III przysięga w Krakowie ;próba przedarcia w kierunku Warszawy-zwycięstwo pod Racławicami 4 IV kosynierzy z Bartoszem Głowackim pokonali korpus rosyjski Aleksandra Tormasowa; insurekcja mieszczan w Warszawie IV-Jan Kiliński, a w Wilnie 22 IV Jakub Jasiński

13 POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE 24 III - 16 XI 1794uniwersał połaniecki 7 V –znosił przywiązanie chłopa do ziemi pod warunkiem spłaty długów i podatków, obniżał pańszczyznę, chłopów – powstańców zwolniono z pańszczyzny na czas wojny klęska Kościuszki pod Szczekocinami 6 VI w starciu z wojskami prusko-rosyjskimi wybuch powstania w Wielkopolsce VIII na pomoc został wysłany korpus gen . Jana Henryka Dąbrowskiego

14 POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE 24 III - 16 XI 1794klęska Kościuszki pod Maciejowicami 10 X- niewola naczelnika; nowym naczelnikiem został Tomasz Wawrzecki 4 XI- szturm wojska rosyjskiego pod dowództwem gen. Suworowa na Pragę „rzeź Pragi”; kapitulacja Warszawy Klęska wojsk polskich pod Radoszycami 16 XI –upadek powstania

15 POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE 24 III - 16 XI 1794przyczyny klęski: przewaga wojsk rosyjsko- pruskich; brak aktywnego poparcia przez Francję znaczenie: pierwsze powstanie o niepodległość, legenda kościuszkowska skutki: niewola przywódców; emigracja; III rozbiór Polski; abdykacja Stanisława Augusta Poniatowskiego (zmarł w Petersburgu w 1798r.); początek powstań narodowych o niepodległość

16 III ROZBIÓR POLSKI 1795 Prusy-część Małopolski , Mazowsze z Warszawą, Podlesie-48 tys.km2; mln ludności Rosja-ziemie na wschód od linii Niemen- Drohiczyn- Bug wraz z Kurlandią 120 tys.km2; 1,2 mln mieszkańców Austria- ziemie na południe od linii Pilica – Wisła –Bug 47 tys.km2; 1,5 mln ludności

17

18 PRZYCZYNY UPADKU POLSKIczynniki zewnętrzne: wzrost potęgi państw sąsiednich, rządzonych absolutnie, mających silne armie, ingerujących w sprawy Polski brak poparcia dla sprawy polskiej w Europie (rewolucyjna Francja skorzystała na związaniu sił przeciwnika na ziemiach polskich) Austria szukając rekompensaty za straty w wojnie z Francją, rozpoczęła zajmowanie ziem polskich

19 PRZYCZYNY UPADKU POLSKIczynniki wewnętrzne: zbyt późno podjęte reformy ustrojowe, złota wolność szlachecka osłabiająca władzę (liberum veto, wolna elekcja, rokosze); upadek gospodarczy, pusty skarb, słabość systemu podatkowego; wykorzystanie magnaterii i szlachty przez obce dwory; upadek powstania kościuszkowskiego

20 SKUTKI UPADKU POLSKI likwidacja państwa polskiego na 123 latauzależnienie gospodarki, oświaty, kultury i spraw społecznych od zaborców zahamowanie rozwoju gospodarczego i kulturalnego ziem polskich wzmocnienie pozycji zaborców w Europie kosztem Polski podjęcie sprawy polskiej na arenie międzynarodowej w XIX wieku