1 TEMAT 4: Aspekt finansowy utrzymania gotowości bojowej jednostki OSP w KSRG autor: Zbigniew Stasiłojć SZKOLENIE NACZELNIKÓW OSP

2 Materiał nauczania str. 2 Zakres finansowania jednostek ochrony przeciwpożarowej. Dotacje ze środków budżetu państwa. Inne źródła pozyskiwania środków na utrzymanie gotowości bojowej. Sporządzanie wniosku o dofinansowanie ze środków skarbu państwa na zapewnienie gotowości bojowej z podziałem na wydatki bieżące i inwestycyjne. Sposób wydatkowania i właściwego rozliczenia dotacji.

3 Zakres finansowania jednostek przez samorządy terytorialne str. 3  Art. 29 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej wprowadza generalną zasadę, iż koszty funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej pokrywane są z: budżetów jednostek samorządu terytorialnego, budżetu państwa, dochodów instytucji ubezpieczeniowych, ubezpieczających osoby prawne i fizyczne, środków własnych podmiotów, o których mowa w art. 17, które uzyskały zgodę ministra właściwego do spraw wewnętrznych na utworzenie jednostki ochrony przeciwpożarowej.

4 Zakres finansowania jednostek przez samorządy terytorialne str. 4  Z punktu widzenia ochotniczych straży pożarnych najistotniejsze jest finansowanie ich działalności przez jednostki samorządu terytorialnego, ponieważ podmioty te w największym zakresie biorą udział w finansowaniu działalności OSP. W szczególności dotyczy to Gminy, na terenie której dana OSP ma swoją siedzibę. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej stanowi, iż koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej OSP, bezpłatnego umundurowania członków OSP, ubezpieczenia, koszty okresowych badań lekarskich, ponosi gmina. Ponoszenie powyższych kosztów powinno być realizowane bezpośrednio, a nie w formie dotacji. Ważny zapis, stanowi art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej, który mówi, że jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji. Przytoczony przepis dotyczy wszystkich jednostek samorządu terytorialnego, a więc szczebla gminnego, powiatowego i wojewódzkiego.

5 Dotacje ze środków budżetu państwa str. 5  Środki finansowe przekazywane Zarządowi Głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na podstawie corocznie zawieranej umowy. Środki te przeznaczone są na realizację zadań obejmujących między innymi przygotowania jednostek OSP do organizowania i prowadzenia akcji ratowniczej w czasie walki z pożarami oraz likwidacji miejscowych zagrożeń, w tym budowy i remonty remiz strażackich. Z powyższych środków dotowane są min. zakupy: umundurowania strażackiego, sprzętu przeciwpożarowego, organizację turniejów wiedzy pożarniczej, szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej podczas obozów Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych, organizację zawodów sportowo – pożarniczych, współudział w budowach i remontach remiz ochotniczych straży, karosacje samochodów pożarniczych, zakup samochodów pożarniczych, motopomp i sprzętu ratownictwa technicznego. Zadanie realizowane jest przez Zarząd Główny Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP oraz 16 Zarządów Oddziałów Wojewódzkich Związku Ochotniczych Straży RP.

6 Dotacje ze środków budżetu państwa str. 6  Środki finansowe ujęte w budżecie państwa - Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z art. 33 ustawy o ochronie przeciwpożarowej Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej dokonuje rozdziału wyżej wymienionych środków pomiędzy jednostki ochotniczej straży pożarnej działające w ramach krajowego systemu ratowniczo- gaśniczego. Wysokość tych środków określana jest corocznie przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w drodze rozporządzenia w sprawie wysokości środków finansowych i ich podziału między jednostki ochrony przeciwpożarowej działające w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

7 Dotacje ze środków budżetu państwa str. 7  Środki finansowe pochodzące z Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wysokość środków określana jest w formie aneksu do porozumienia ministrów: Środowiska oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji. Poszczególne umowy dotyczące ww. środków zawierane są przez jednostki OSP bezpośrednio z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Powyższe czynności odbywają się bez udziału MSW.

8 Dotacje ze środków budżetu państwa str. 8  Środki finansowe przekazywane przez zakłady ubezpieczeń Zarządowi Głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP oraz Komendantowi Głównemu PSP. Podział wyżej wymienionych środków dokonywany jest na podstawie indywidualnych wniosków jednostek ochrony przeciwpożarowej, przekazywanych w zależności od źródła dofinansowania odpowiednio do: - ZG ZOSP RP - za pośrednictwem właściwych terytorialnie zarządów wojewódzkich Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP wraz z opinią właściwego terytorialnie zarządu powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP; - Komendanta Głównego PSP - za pośrednictwem właściwych terytorialnie komendantów wojewódzkich PSP wraz z opinią właściwego terytorialnie komendanta powiatowego PSP.

9 Dotacje ze środków budżetu państwa str. 9  Środki rzeczowe. Zgodnie z art. 31 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, Państwowa Straż Pożarna obowiązana jest do przekazywania nieodpłatnie, ochotniczym strażom pożarnym, technicznie sprawnego, zbędnego sprzętu i urządzeń. W tym celu zainteresowana jednostka OSP powinna zwrócić się z wnioskiem zaopiniowanym przez ZWOSP, za pośrednictwem komendanta powiatowego PSP, do właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego PSP.

10 Dodatkowe formy finansowania str. 10  Należy również pamiętać, że OSP są stowarzyszeniami funkcjonującymi na mocy przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach. OSP pozyskują środki na swoje działanie także ze: - składek członkowskich, - darowizn, - spadków, zapisów, - dochodów z własnej działalności, - dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej. Ponadto, stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków. Pracę społeczną członków stowarzyszenia również należy zaliczyć do źródeł powstania majątku stowarzyszenia. Wynika to z faktu, iż pracując społecznie (bez wynagrodzenia), członkowie stowarzyszenia zwiększają jego aktywa. Stowarzyszenia mogą uzyskiwać majątek także na inne sposoby, które są dozwolone przez prawo. Przykładowo, obok wymienionej w przepisach o stowarzyszeniach umowy darowizny, stowarzyszenia mogą nabywać majątek w drodze innych umów, np. umowy sprzedaży czy zamiany.

11 Sporządzanie dokumentacji o dofinansowanie ze środków skarbu państwa str. 11  Etapy realizacji zadań wg procedury w sprawie zasad postępowania przy udzielaniu dotacji. Podział limitu dotacji na poszczególne województwa Weryfikacja i akceptacja wniosków Podpisywanie umów Przekazywanie środków finansowych Realizacja zadania Rozliczenie dotacji

12 Sporządzanie dokumentacji o dofinansowanie ze środków skarbu państwa str. 12  Przed sporządzeniem wniosku jednostka OSP musi wiedzieć: Jaką kwotę OSP otrzymała w ramach dofinasowania z podziałem na środki bieżące i inwestycyjne – poda komenda miejska/powiatowa PSP Jaki sprzęt OSP zamierza zakupić Dokonać rozpoznania cenowego sprzętu Przewidzieć wysokość ewentualnych środków własnych na realizację zadania  Sporządzenie odpowiedniego wniosku. Wniosek o udzielenie dotacji na wydatki BIEŻĄCE Wniosek o udzielenie dotacji na wydatki INWESTYCYJNE  Kiedy jest sporządzany wniosek na wydatki bieżące? Gdy cena jednostkowa asortymentu nie przekracza kwoty 3 500 zł Zakupiony asortyment powinien być zaewidencjonowany jako środek nietrwały  Kiedy jest sporządzany wniosek na wydatki inwestycyjne? Gdy cena jednostkowa asortymentu przekracza kwotę 3 500 zł Zakupiony asortyment powinien być zaewidencjonowany jako środek trwały  Wypełnione prawidłowo wnioski należy dostarczyć do KM/P PSP celem ich akceptacji.  Przesyłanie wniosków następuje za pomocą systemu SPD (elektronicznie)

13 Sporządzanie dokumentacji o dofinansowanie ze środków skarbu państwa str. 13  Akceptacja wniosków na poziomie Komendy Wojewódzkiej PSP i Komendy Głównej PSP.  Wydrukowanie w KM/P PSP umowy wraz z wnioskiem (2 egzemplarze).  Podpisanie umowy i wniosku przez OSP. Podpisy na wnioskach – czytelnie imię i nazwisko, a w przypadku braku pieczątki również funkcja. Podpisy na umowie – czytelnie imię i nazwisko, a w przypadku braku pieczątki również funkcja. Parafowanie umowy na każdej stronie. Tylko osoba wskazana jako reprezentant może podpisać umowę i wniosek.  KM/P PSP odsyła za pośrednictwem KW PSP podpisane dokumenty do KG PSP.  KG PSP podpisuje umowy, z których jedna wraca do OSP za pośrednictwem KM/P PSP.  KM/P PSP przekazuje umowę do OSP, którą należy: Bardzo dokładnie przeczytać, zwracając uwagę na terminy rozliczenia dotacji. WAŻNE – staramy się nie wydać mniejszej kwoty niż przyznana dotacja, ponieważ będziemy musieli zwrócić nie wydane pieniądze.

14 Sporządzanie dokumentacji o dofinansowanie ze środków skarbu państwa str. 14  Rozpoczęcie realizacji zakupów zgodnie z wnioskiem. Zakupiony asortyment powinien posiadać świadectwo dopuszczenia CNBOP  Po dokonanych zakupach należy sporządzić sprawozdanie z realizacji zadania.  Sporządzone sprawozdanie zostaje dostarczone do KM/P PSP (wskazane aby również w wersji elektronicznej) wraz z innymi niezbędnymi dokumentami, czyli z: - fakturami zakupu asortymentu (ksero) które powinny posiadać: - Pieczęć o treści Stwierdzam zgodność z oryginałem, pod tą pieczęcią znajduje się pieczątka i podpis osoby potwierdzającej zgodność faktury z oryginałem; - Na odwrocie faktura jest opisana następującą treścią: Towary wyszczególnione na fakturze zostały zakupione dla jednostki OSP………………… przy udziale dotacji z budżetu państwa przeznaczonej dla jednostek OSP włączonych do ksrg. Faktura została opłacona ze środków dotacji i środków własnych w wysokości: - kwota dotacji: …………………zł - kwota środków własnych: ……………….zł - Dalej faktura opisana (lub przybita pieczątka) treścią: zgodnie z art. 4, pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Ustawy prawo zamówień publicznych - ustawy nie stosuje się. - Pod tymi tekstami przybijamy pieczątkę z podpisem osoby upoważnionej z OSP.

15 Sporządzanie dokumentacji o dofinansowanie ze środków skarbu państwa str. 15 - Potwierdzeniami dokonanych przelewów lub wyciągami z banku o dokonaniu zapłaty (ksero), które powinny posiadać: - Pieczęć o treści Stwierdzam zgodność z oryginałem, pod tą pieczęcią znajduje się pieczątka i podpis osoby potwierdzającej zgodność dokumentu z oryginałem. - Kserokopie z książki ewidencji OSP z wpisanym zakupionym asortymentem, które powinny posiadać: - Pieczęć o treści Stwierdzam zgodność z oryginałem, pod tą pieczęcią znajduje się pieczątka i podpis osoby potwierdzającej zgodność dokumentu z oryginałem.  Po dostarczeniu do KM/P PSP powyższych dokumentów następuje ich weryfikacja, zatwierdzenie oraz sporządzenie opinii o zrealizowaniu zadania przez OSP.  Sprawozdanie zostaje wysłane do Komendy Głównej PSP, gdzie następuje weryfikacja sprawozdania i jego zatwierdzenie.  Komenda Główna PSP przesyła do OSP informację o rozliczeniu zadania.  Wskazane jest dostarczenie do KM/P PSP kserokopii pisma z Komendy Głównej PSP o rozliczeniu zadania.

16 Wniosek o udzielenie dotacji str. 16

17 Sprawozdanie z realizacji zadania publicznego str. 17

18 Sprawozdanie z realizacji zadania str. 18

19 BIBLIOGRAFIA str. 19 Pobrano 20.03.2016 z https://mswia.gov.pl/pl/bezpieczenstwo/ochrona- ludnosci/8758,Ochotnicze-Straze-Pozarne.htmlhttps://mswia.gov.pl/pl/bezpieczenstwo/ochrona- ludnosci/8758,Ochotnicze-Straze-Pozarne.html Pobrano 20.03.2016 z http://www.zosprp.pl/?q=node/1154http://www.zosprp.pl/?q=node/1154 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1515, 1890). Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.)