1 Temat: Cechy populacji biologicznej.
2 Cechy populacji: Liczebność, Rozrodczość, Śmiertelność,Rozprzestrzenianie,
3 W obrębie populacji występuje zróżnicowanie poszczególnych osobników, co przejawia się w postaci:Struktury wiekowej, Struktury płciowej, Struktury przestrzennej związanej z rozmieszczeniem osobników na danym obszarze.
4 Wyróżnia się następujące typy rozmieszczenia:Równomierne (np.: rośliny w sadzie, pingwiny w kolonii). Bardzo rzadkie w przyrodzie. Obserwuje się je w populacjach o ostrej konkurencji międzygatunkowej.
5 Losowe ,przypadkowe (npLosowe ,przypadkowe (np.: niektóre gatunki drzew wiatropylnych w lesie mieszanym) .W przyrodzie rzadko spotykane.
6 Skupiskowe (np. mszyce, antylopy, kolonie nietoperzy ,dęby ,mniszek lekarski). Najczęściej spotykane w przyrodzie.
7 Struktura przestrzenna:Areał, Rozmieszczenie. Areał czyli obszar, na którym można spotkać osobniki należące do danej populacji, oraz rozmieszczenie-sposób w jaki osobniki zasiedlają swój areał.
8 Liczebność. To liczba osobników składających się na daną populację. W ścisłym związku z liczebnością pozostaje zagęszczenie populacji czyli liczba osobników przypadająca na określoną jednostkę powierzchni lub objętości,np.500 sosen/ha. liczba osobników zagęszczenie = jednostka powierzchni
9 Na zagęszczenie populacji wpływają:Śmiertelność, Rozrodczość, Imigracja, Emigracja. Zagęszczenie populacji nie może być duże ze względu na ograniczoną pojemność i wydolność środowiska (np. pokarmową)
10 Suma fizycznych i biologicznych czynników, które nie pozwalają gatunkowi osiągnąć maksymalnej liczebności to opór środowiska. Opór środowiska można wyrazić liczbą osobników ubywających z populacji w jednostce czasu. Natomiast szybkość wzrostu populacji jest to liczba osobników o które zwiększa się populacja w jednostce czasu. Tempo wzrostu ilościowego populacji obrazują krzywe wzrostu populacji.
11 Krzywe wzrostu populacji:Esowata –uzyskiwana przy ograniczonym wzroście populacji, związana z istnieniem czynników ograniczających biotycznie i abiotycznie.
12 Krzywa jotowata, uzyskiwana przy wzroście nieograniczonym (brak czynnika ograniczającego; wówczas wzrasta liczba osobników.
13 Efekty oddziaływań czynników biotycznych przejawiają się dość często u drapieżników i pasożytów, i abiotycznych np. zmiany klimatyczne (temperatura, wilgotność). Nieregularne wahania liczebności populacji to fluktuacja
14 Rozrodczość. To stosunek liczby nowo urodzonych osobników do liczby całej populacji. liczba nowo urodzonych ROZRODCZOŚĆ =……………………. liczebność całej populacji
15 Śmiertelność. To proces przeciwstawny do rozrodczości, dotyczy umieralności osobników populacji. Obraz śmiertelności badanej populacji przedstawia się krzywą przeżywania I typu, II typu ,III typu.
16 Typ I- do pewnego wieku śmiertelność osobników jest niewielka, a dopiero w późniejszym wieku rośnie np. człowiek ,zebry ,bawołu .
17 Typ II (liniowy) wskazuje na jednakowe prawdopodobieństwo śmierci niezależnie od wieku osobników- taki rozkład śmiertelności wykazują np. zgromadzone w glebie nasiona z wielu populacji roślin; Typ III cechuje duża śmiertelność w okresie młodocianym a jednocześnie znaczna przeżywalność osobników w wieku zaawansowanym np.ryby morskie,mięczaki,żółw.
18 Przyczyny śmiertelności: Środowiskowe Osobnicze,np. brak pokarmu, Osobnicze, np. starzenie się ,brak opieki nad potomstwem, sposób rozrodu, Populacyjne np. zagęszczenie, konkurencja, Biocenotyczne np. organizmy chorobotwórcze.
19 Przyrost naturalny. Może być: Dodatni, Ujemny, ZerowyPrzyrost naturalny= rozrodczość-śmiertelność Może być: Dodatni, Ujemny, Zerowy
20 Struktura wiekowa i płciowa populacji.Struktura płciowa wskazuje że w życiu każdego osobnika można wyróżnić okresy rozwoju: Przedrozrodczy, Rozrodczy, Porozrodczy. Dotyczy gatunków ,które wykazują dymorfizm płciowy i obejmują zależności między liczbą samie i samców.
21 Struktura wiekowa. Określa udział w populacji osobników w różnych grupach wiekowych (młodych, dojrzałych i starych) .W zależności od wieku osobników wyróżnia się populacje: Rozwijająca się, Ustabilizowana, Wymierająca.
22 Graficzne przedstawienie struktury wiekowo – płciowej.Rozwijająca się:
23 Ustabilizowana
24 Wymierająca
25 Wnioski : Analizując cechy populacji można wnioskować o jej stanie i przyszłych losach. Określa proporcje wiekowe i płciowe, Pozwala określać przyrost naturalny (np..niż/wyż demograficzny), Utrzymuje równowagę biologiczną.