1 Temat: Co już wiem o zdaniu pojedynczym i o równoważniku zdania?Aleksandra Włodzimirow

2 Przypomnienie z klasy IVZdanie pojedyncze to wypowiedzenie, w którym występuje jedno orzeczenie. Kuba przyjechał dziś do domu. Wyróżniamy zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte. Zdanie pojedyncze nie rozwinięte składa się z orzeczenia lub z podmiotu i orzeczenia. Idzie Kuba idzie. W zdaniu pojedynczym rozwiniętym, oprócz orzeczenia lub podmiotu i orzeczenia, występują określenia. Mały Kuba szybko idzie do szkoły,

3 Ćwiczenie (na karcie pracy) Rozwiń podane zdania, dodając różne określenia.Koda patrzy. Uśmiechnięty Koda patrzy na swoje zmienione w lodzie odbicie. Grają.

4 Gromit podlewa. Shrek trzyma.

5 Czarownica leci. Koń biegnie.

6 Rozum śpiewa. Dziecko płacze.

7 Przypomnienie z klasy VRównoważnik zdania to wypowiedzenie, które nie zawiera orzeczenia. Np. Podróż przez góry. Ocenianie wyników. Odpowiedź dobra. Po co to? Zły pies! Lot balonem. Podróż pociągiem. Szkolny do Krakowa.

8 Łysy obywa się bez grzebienia, a równoważnik zdania bez orzeczenia.

9 Równoważnikami zdań posługujemy się bardzo często, zwłaszcza w mowie potocznej. Słysząc pukanie do drzwi, pytamy po prostu: Kto tam? Kupując bilet na stacji, możemy na przykład powiedzieć: Szkolny do Warszawy. Takie wypowiedzi są w pełni zrozumiale, bo łatwo można domyślić się orzeczenia, czy to w związku z sytuacją, w jakiej się wypowiadamy, czy też w związku z treścią poprzedniego zdania, np. Gdzie byłaś? W kinie. Często spotykamy równoważniki zdań w przysłowiach, np. Komu w drogę, temu czas.

10 Ćwiczenie (ustnie) Wyjaśnij, czym różnią się podane wypowiedzenia:Chodźmy! Byłam wczoraj w teatrze. Zabawa z psem. Pomożesz mi? Pomyśl! Chciałbym umieć tyle, co ty. Dlaczego dzisiaj?

11 Przypomnienie z klasy IVZe względu na cel wypowiedzi wyróżniamy następujące zdania i równoważniki zdań. Oznajmujące – informują nas o czymś; kończymy je kropką, a czasami wykrzyknikiem. Spacer po lesie Jestem tutaj! Rozkazujące – wyrażają polecenie, rozkaz lub życzenie; kończymy je wykrzyknikiem lub kropką. Odrób lekcje! Wymień wszystkie części mowy. •Pytające – służą do postawienia pytania; kończymy je znakiem zapytania, do którego możemy dodać wykrzyknik. Jaka pogoda? Dla czego to zrobiłeś?!

12 Ćwiczenie (na karcie pracy) Przekształć zdania z oznajmujących na rozkazującePrzykład: Czytam książkę. Przeczytaj książkę. Idę sobie. ________________ Jem obiad. Odrabiam lekcje. Uczę się wiersza na pamięć. ________________________ Gram na komputerze. __________________________