1 Temat: W obronie polskości.

2 Zabór rosyjski - rusyfikacjapo upadku powstania styczniowego władze rosyjskie postanowiły zrobić z Polaków dobrych Rosjan; usunięto z polskich szkół całkowicie język polski; wszystkie nazwy (nawet sklepów) zmieniono na rosyjskie; stosowano surowe kary za rozmowę po polsku nawet na ulicy; uczniów wyrzucano ze szkół za rozmowy po polsku; posiadanie polskich książek również podlegało karze; pomimo tego nie udało się złamać ducha Polaków, którzy w dalszym ciągu pragnęli walczyć o wolną Polskę; RUSYFIKACJA – proces dobrowolnego lub przymusowego przyswajania języka rosyjskiego i kultury rosyjskiej przez osoby lub zbiorowości funkcjonujące wcześniej w ramach innych kultur. Świadectwo szkolne z zaboru rosyjskiego https://www.youtube.com/watch?v=O3efQ8yXmFg

3 Zabór rosyjski - rusyfikacjaDzięki temu, że Apuchtin przestał przyjmować Polaków na posady nauczycielskie, liczba Rosjan nauczycieli gwałtownie zaczęła się zwiększać [...]. Gdy w 1881 r. przesłano temat maturalny z języka rosyjskiego i literatury, oparty na powieści Gogola Martwe dusze [...] uczniowie położyli pióra, bo nie wiedzieli, co pisać, gdyż tego utworu nie czytali. W Warszawie natychmiast doniesiono o tym Apuchtinowi [...]. Apuchtin kazał dać inny temat treści ogólnej, a nauczyciela III klasy gimnazjum zdegradował. Po objęciu władzy w kraju przez generał-gubernatora Hurkę […] surowo zabroniono czytania i posiadania polskich książek, a kontrola była tak ścisła, że przy odwiedzaniu stancji uczniowskich [...] przetrząsano sienniki, kufry z rzeczami, czy tam nie było schowanych książek polskich. W razie znalezienia książek polskich zapisywano ucznia do dziennika kar […]. Gdy zaś u ucznia znaleziono książkę o treści politycznej […] bezwarunkowo wydalano ucznia z gimnazjum.  Fragment wspomnień Jana Wołyńskiego

4 Zabór pruski - germanizacjaGERMANIZACJA - proces dobrowolnego lub przymusowego przyswajania języka niemieckiego i kultury niemieckiej przez osoby lub zbiorowości funkcjonujące wcześniej w ramach innych kultur. zakazano używania języka polskiego w szkołach średnich i urzędach; zaczęto sprowadzać osadników niemieckich aby nimi zastępować Polaków; wykupywano polskie majątki; rozpoczęto aresztowania księży, gdyż w kościołach skupiało się życie polskich patriotów; zakazano nauczania religii po polsku;

5 Zabór pruski - germanizacjaDzieci wrzesieńskie broniące języka polskiego w szkole we Wrześni dzieci odmówiły mówienia pacierza po niemiecku za co zostały pobite przez nauczyciela; wybuchł wtedy strajk we Wrześni, który wywołał wielkie poruszenie; Polakom odbierano również ziemię i nie pozwalano budować domów; najbardziej znanym przykładem oporu przeciwko germanizacji był Michał Drzymała; kupił on stary wóz cyrkowy zamieszkał w nim i gdy Niemcy wydali zakaz postoju wozu dłużej niż dwa dni w jednym miejscu przestawiał go wraz z synami co dwa dni w inne miejsce; pomimo wszystkich represji sytuacja w zaborze pruskim i tak była lepsza niż w rosyjskim; Wóz Drzymały https://www.youtube.com/watch?v=1ujQsgSnSG0 https://www.youtube.com/watch?v=7t8JyhxNXl0 https://www.youtube.com/watch?v=8hEY52N_Oo4

6 Zabór pruski - germanizacjaJęzykiem nauczania wszystkich przedmiotów, z wyjątkiem religii i śpiewu kościelnego, jest język niemiecki. Językiem polskim można się posługiwać pomocniczo tylko o tyle, o ile jest to niezbędne dla zrozumienia przedmiotu nauczania.  2. Nauka religii i śpiewu kościelnego dla dzieci mówiących po polsku ma być udzielana w języku ojczystym. Jeśli jednak znają one język niemiecki na tyle, że mogą zrozumieć udzielane w nim wyjaśnienia […] wprowadzić również nauczanie tych przedmiotów w języku niemieckim […]. Postanowienia dotyczące nauczania w szkołach ludowych w Poznańskiem z 1873 roku […] My z Tobą Boże rozmawiać chcemy,  lecz Vater unser” nie rozumiemy  i nikt nie zmusi nas Ciebie tak zwać,  boś ty nie Vater, lecz Ojciec nasz […]  Wiersz dzieci z Wrześni

7 Zabór austriacki - autonomiaGalicja, czyli ziemie zaboru austriackiego, były najbardziej ubogie, ale zarazem najmniej szykanowane ze wszystkich trzech zaborów; nikt tutaj nie była aresztowany za śpiewanie polskiego hymnu czy rozmawianie po polsku; istniały tu polskie szkoły zarówno podstawowe jak i średnie; ponadto w Krakowie i Lwowie działały dwa polskie uniwersytety; Polacy nawet wykupili od armii austriackiej Wawel i zaczęli jego remont; wszystko to możliwe było dzięki temu, że w państwo austriacko – węgierskie stawało się bardziej demokratycznym; AUTONOMIA – samodzielność i niezależność w decydowaniu o sobie.