1 Temat wystąpienia: Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Tadeusz Kudłacz Katedra Gospodarki Regionalnej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie [email protected] Konferencja Naukowa: Nowe koncepcje studiów II stopnia w zakresie geografii oraz gospodarki przestrzennej Organizator Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków, 22 kwietnia 2016 1

2 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich 2 Kategoria „gospodarka przestrzenna” posiada dwa podstawowe wymiary: a)Praktyczny: procesy realne i regulacyjne mających miejsce na określonym obszarze, b)Naukowo-badawczy i edukacyjny: określony zasób wiedzy i umiejętności rozwiązywania problemów. [Ad.a]: procesy realne i regulacyjne mające miejsce na danym obszarze aktywności wytwórczo-usługowe i osiedleńcze (kraj, region, miasto, gmina) łącznie z organizacją ich rozmieszczenia w przestrzeni geograficznej z uwzględnieniem walorów środowiska przyrodniczego Jednocześnie wyraźnie akcentując organizację rozmieszczenia jako właściwość, na którą nakierowana jest uwaga dotycząca stawianych w tym względzie wymogów.

3 Gospodarka przestrzenna - wymiar praktyczny 3 GP w interpretacji praktycznej konstytuują odpowiedzi na trzy pytania co jest rozmieszczone? gdzie jest rozmieszczone? jak jest rozmieszczone? Łącznie jest to pytanie o ład przestrzenny, który jest podstawową kategorią gospodarki przestrzennej

4 Ład przestrzenny podstawową kategorią w gospodarce przestrzennej 4 Ład przestrzenny:  takie zagospodarowanie przestrzeni miasta, które tworzy harmonijną całość  takie rozmieszczanie w przestrzeni składowych potencjału rozwoju, które zapewnia sprawność funkcjonowania jednostki miejskiej, jej funkcjonalność, z uwzględnieniem minimalizowania pojawiającej się konfliktów interesów.  Ład przestrzenny, to kategoria integrująca wiele przejawów ogólnego rozwoju danej jednostki terytorialnej

5 Ład przestrzenny podstawową kategorią w gospodarce przestrzennej 5 Ład zintegrowany (KPZK]  ład społeczny  ład ekonomiczny  ład ekologiczny  ‍ład przestrzenny W KPZK wskazuje się na właściwości ładu przestrzennego w zagospodarowaniu przestrzennym danej jednostki terytorialnej, takie jak dążenie do:  harmonii,  uporządkowania,  proporcjonalności  zrównoważenia rozwoju

6 Gospodarka przestrzenna - wymiar praktyczny Rozwój miasta i jego komponenty 6 Rozwój zrównoważony Rozwój miasta Rozwój przestrzenny Rozwój społeczny Rozwój gospodarczy Środowisko przyrodnicze Wymiar/kompo- nenty rozwoju Zachowanie proporcji w ramach komponentów Zachowanie proporcji między komponentami

7 Gospodarka przestrzenna - wymiar praktyczny dużym wyzwaniem dla kształcących 7 Wielowymiarowość kategorii „rozwój miasta” Interdyscyplinarność kadr zarządzających rozwojem miasta Wieloaspektowość kategorii „rozwój zrównoważony miasta” Elementarne relacje sfery realnej i regulacyjnej systemu „miasto”

8 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich 8 Kategoria „gospodarka przestrzenna” posiada dwa podstawowe wymiary: a)Praktyczny: procesy realne i regulacyjne mających miejsce na określonym obszarze, b)Naukowo-badawczy i edukacyjny: określony zasób wiedzy i umiejętności rozwiązywania problemów. [Ad.a] określony zasób wiedzy i umiejętności rozwiązywania problemów całokształt odpowiednio usystematyzowanych w danym czasie zakresów wiedzy pozwalającej tłumaczyć i usprawniać funkcjonowanie i rozwój omawianej gospodarki jako pewnej, złożonej całości.

9 Gospodarka przestrzenna Wymiar naukowo-badawczy i edukacyjny 9 Kierunek studiów gospodarka przestrzenna Interdyscyplinarność

10 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich 10  Trochę historii Inicjatywa dwóch uczelni: Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych 1990 prace przygotowawcze do uruchomienia 1991 pierwszy nabór na jednolite studia magisterskie W 1996 roku pierwszy nabór na GP w ówczesnej Akademii Ekonomicznej w Krakowie

11 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich 11 Wieloobszarowość kierunku studiów  Nauki ekonomiczne  Nauki o Ziemi  Nauki techniczne  Nauki rolnicze Ważna teza: Gospodarka przestrzenna, najbardziej interdyscyplinarnym kierunkiem studiów w świetle potrzeb kadrowych rozwoju i polityki rozwoju w układach terytorialnych

12 Kierunek studiów gospodarka przestrzenna i jego związek z dziedzinami i dyscyplinami naukowymi 12

13 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich 13 Kierunek studiów jest prowadzony w różnych typach uczelni Zespół Problemowy ds. Kształcenia Kadr z Zakresu Gospodarki Przestrzennej KPZK PAN  Koncentracja uwagi na rozwoju kierunku studiów „gospodarka przestrzenna”  Inicjatywa powołania „Unii Uczelni na Rzecz Rozwoju Kierunku studiów Gospodarka Przestrzenna”

14 Porozumienie o przystąpieniu do „Unii” podpisali Rektorzy następujących uczelni: 14 1)Politechnika Gdańska 2)Politechnika Łódzka 3)Politechnika Warszawska 4)Politechnika Wrocławska 5)Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego 6)Szkoła Główna Handlowa 7)Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 8)Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 9)Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 10)Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 11)Uniwersytet Łódzki 12)Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie 13)Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 14)Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu 15)Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 16)Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 17)Uniwersytet Warszawski 18)Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

15 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich 15 Podejmowane uzgodnienia:  dotyczą wspólnego trzonu przedmiotów podstawowych i kierunkowych Idea i cele główne powołanej „Unii Uczelni na Rzecz Rozwoju Kierunku studiów Gospodarka Przestrzenna”  dotyczą kształtowania kompetencji społecznych przygotowujących do współdziałania w grupie  dotyczą synchronizowania modułów przedmiotów specjalnościowych stosownie do typu uczelni

16 Grupy przedmiotów (moduły) prowadzone na kierunku studiów gospodarka przestrzenna we wszystkich typach uczelni, dokumentujące interdyscyplinarność kierunku studiów stosownie do potrzeb kadrowych rozwoju i polityki rozwoju w układach terytorialnych 16

17 Przedmioty wspólne i specjalizacyjne kierunku gospodarka przestrzenna w różnych typach Uczelni 17 Przedmioty specjalizacyjne na Wydziałach Uniwersytetów (geografia, nauki o Ziemi) Przedmioty specjalizacyjne w Uniwersytetach Ekonomicznych Przedmioty specjalizacyjne w Politechnikach i wydziałach technicznych uniwersytetów Przedmioty specjalizacyjne w Uniwersytetach Przyrodniczych (Rolniczych) Trzon wspólnych przedmiotów wspólnych

18 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Grupy przedmiotów praktycznych prowadzone we wszystkich typach uczelni 18  Moduł gospodarowania komponentami środowiska przyrodniczego, w tym inwentaryzowania i ochrony Przyrodnicze uwarunkowania gospodarowania przestrzenią Kształtowanie i ochrona środowiska Monitoring środowiska///Gospodarowanie na obszarach chronionych Podstawy gospodarowania gruntami Gospodarowanie na obszarach chronionych Moduł eksponowany w uniwersytetach z kierunkami w dziedzinie nauk o Ziemi

19 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Grupy przedmiotów praktycznych prowadzone we wszystkich typach uczelni [cd] 19  Moduł inżynierii środowiska i inżynierskiego urządzania terenów Podstawy geodezji inżynieryjnej Projektowanie infrastruktury technicznej Rewitalizacja zdegradowanych zespołów miejskich Infrastruktura transportu i komunikacji Moduł eksponowany w uczelniach z kierunkami w dziedzinie nauk technicznych

20 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Grupy przedmiotów praktycznych prowadzone we wszystkich typach uczelni [cd] 20  Moduł planowania i projektowania w zagospodarowaniu przestrzennym Planowanie przestrzenne Projektowanie urbanistyczne Archtektura krajobrazu Moduł eksponowany w uczelniach z kierunkami w dziedzinie nauk technicznych  Moduł przedmiotów ekonomicznych z nakierowaniem na finansowe aspekty zagospodarowania przestrzennego Podstawy rachunkowości Ekonomiczne aspekty gospodarowania przestrzenią Finanse publiczne Postawy wyceny i gospodarki nieruchomościami Moduł eksponowany w uczelniach z kierunkami w dziedzinie nauk ekonomicznych

21 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Grupy przedmiotów praktycznych prowadzone we wszystkich typach uczelni [cd] 21  Moduł programowania rozwoju społeczno-gospodarczego Strategie rozwoju regionalnego i lokalnego Przygotowanie projektów unijnych Ewaluacja programów i projektów Moduł eksponowany w uczelniach z kierunkami w dziedzinie nauk ekonomicznych  Moduł zachowań społecznych Społeczno-kulturowe uwarunkowania gospodarowania przestrzenią Socjologia miasta Moduł eksponowany w uczelniach z kierunkami w dziedzinie nauk społecznych

22 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Grupy przedmiotów praktycznych prowadzone we wszystkich typach uczelni [cd] 22  Moduł przedmiotów techniki komputerowej, w tym grafiki komputerowej Technologie informacyjne w planowaniu przestrzennym Komputerowe wspomaganie projektowania przestrzeni Systemy informacji przestrzennej – GIS/LIS Kartografia społeczno-gospodarcza Moduł wspomagający we wszystkich typach uczelni  Moduł przedmiotów menadżerskich Podstawy zarządzania Zarządzanie projektami ekonomicznymi i organizacyjnymi Zarządzanie ryzykiem w gospodarce przestrzennej Moduł wspomagający we wszystkich typach uczelni

23 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich Grupy przedmiotów praktycznych prowadzone we wszystkich typach uczelni [cd] 23  Moduł przedmiotów administracyjno-prawnych Podstawy prawa Samorząd terytorialny Prawo gospodarcze Prawo budowlane Moduł wspomagający we wszystkich typach uczelni

24 Gospodarka przestrzenna interdyscyplinarnym kierunkiem studiów uniwersyteckich spostrzeżenia końcowe 24  Zasada ogólna-1: różnicowanie zasobu wiedzy i umiejętności w zakresie poszczególnych modułów kształcenia stosownie do typu uczelni  Zasada ogólna-2: w zakresie każdego modułu przynajmniej w jednym typie uczelni absolwenci zdobywają wystarczająco szeroką wiedzę i nabywają wystarczająco dogłębne umiejętności  Zasada ogólna-3: minimalny zasób wiedzy i umiejętności w zakresie danego modułu musi być na poziomie pozwalającym rozumieć problemy podnoszone przez innych członków współpracującej grupy  Zasada ogólna-4: duże znaczenie kompetencji społecznych, związanych z kształtowaniem umiejętności współdziałania w grupie Te same moduły przedmiotów w różnych typach uczelni a kształtowanie kompetencji społecznych współdziałania w grupie Główna idea współdziałania warunkowana interdyscyplinarnością

25 Dziękuję za uwagę 25