1 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20091 Kryteria akceptacji materiałów metalowych kontaktujących się z wodą do spożycia Thomas Rapp Sekcja II 3.4 Dystrybucja Wody do Spożycia

2 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20092 Materiały metalowe kontaktujące się z wodą do spożycia Wymogi DWS Badania Kryteria akceptacji Lista składu Opis ogólny:

3 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20093 Wyroby: wykonane z tych materiałów Materiały metalowe kontaktujące się z WS

4 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20094 Materiały do budowy rur: Stal nierdzewna:Stal galwanizowana: Ołów: Miedź / miedź ocynowana: Materiały metalowe kontaktujące się z WS

5 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20095 Materiały do budowy elementów armatury: Mosiądz (stop Cu-Zn-Pb) Brąz (stop Cu-Sn-Zn-Pb) Materiały metalowe kontaktujące się z WS

6 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20096 Uwalnianie metalu zależy od: Składu metalu oraz charakterystyki powierzchni Składu wody do spożycia Projektu instalacji Wieku instalacji Czasu stagnacji Materiały metalowe kontaktujące się z WS

7 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20097 Wiek instalacji:

8 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20098 Wymagania DWS

9 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.20099 Wartości parametryczne: Pb Cu Ni Sb, As, Cd Cr, Hg, Se Al, Fe, Mn, Na Średnia tygodniowa Wymagania DWS

10 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200910 Średnie wartości tygodniowe? Brak zharmonizowanej metody Wymagana interpretacja krajowa Niemcy: Rekomendacje UBA w dziedzinie próbobrania http://www.umweltbundesamt.de/wasser-e/themen/downloads/drinking-water/UBA-sampling- recommandation.pdf Wymagania DWS

11 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200911 Wymagania DWS Krzywa stagnacji (rura miedziana / woda kranowa w Berlinie) Czas stagnacji w h [Cu] w mg/l

12 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200912 Wymagania DWS

13 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200913 Rekomendacje UBA - Próbobranie MonitoringDochodzenie indywidualne Losowa próba dzienna (1 L) Próba po spuszczeniu wody (1 L) (S0) Próba pierwszego litra wody odstanej (S1) Próba drugiego litra wody odstanej (S2) (2h)- 4h Stagnacji Wymagania DWS

14 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200914 Badanie Materiałów

15 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200915 Uwalnianie metali wywołane jest korozją: proces długotrwały zależy od składu wody Badanie

16 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200916 Metoda badania: EN 15664-1 Woda do badania: prEN 15664-2 Badanie

17 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200917 Urządzenie testowe:

18 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200918

19 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200919 Metoda badania: EN 15664-1 Badanie 22 cykle przepływu dziennie (1 lub 2 min. każdy) Natężenie przepływu: 5 l/min Łączny przepływ wody: 145 l/d Czas trwania: min. 26 tygodni Pobieranie prób: 8 prób po 0,5; 0,5; 1; 1; 2; 4; 8 oraz 16 h stagnacji

20 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200920 Stosowność higieniczna Interakcja z wodą miejscowąOgólna stosowność higieniczna Badanie np. w przypadku rur miedzianych

21 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200921 Kategoria materiałów Badanie Ocena ogólnej stosowności higienicznej Materiał referencyjny Materiał 3 rodzaje wody do badania, zgodnie z prEN 15664-2 Badanie porównawcze z zastosowaniem 1 rodzaju wody

22 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200922 Badanie Woda do badania materiałów referencyjnych (prEN 15664-2) : Nr Charakterystyka pH[HCO 3 - ] w mmol/l [Cl - ] + [SO 4 2- ] w mmol/l TOC w mg/l 1woda bardzo twarda, obojętna 7,1- 7,5> 5> 3> 1,5 2woda miękka, lekko kwaśna 6,7- 7,10,5- 1,3-- 3woda miękka, zasadowa 8,0- 8,40,7- 1,3-- Ocena ogólnej stosowności higienicznej

23 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200923 Badanie Wyroby

24 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200924 Cechy wynikające ze sposobu produkcji: Ołowiany film na powierzchni Nikiel na powierzchniach wewnętrznych wyrobów chromowanych Badanie

25 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200925 Badanie

26 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200926 Kryteria akceptacji

27 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200927 Propozycja 4 PC: Procedura akceptacji materiałów metalowych stosowanych w kontakcie z wodą do spożycia (21. listopada 2008 r.) Niemcy: DIN 50930-6 (nowelizowana) Kryteria akceptacji

28 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200928 Wyroby metalowe podlegające korozji w wodzie użytej do badań: KryteriaPoziom akceptacji Zgodność z wartościami parametrycznymi DWS Po 3 miesiącach (tworzenie się warstw korozyjnych) Acceptable Contribution to DWD parametric values 50% dla elementów wieloskładnikowych 90% dla miedzi Kryteria akceptacji

29 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200929 Przykłady stężeń referencyjnych: Kryteria akceptacji ParametrLimit z DWS w µg/l Stężenie referencyjne dla materiałów w µg/l Maks. stężenie po uzdatnianiu w µg/l Pb105 5 Ni2010

30 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200930

31 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200931 Lista składu

32 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200932 np. stop miedzi, cynku i ołowiu (mosiądz) Materiał referencyjny Cu: 57,0-59,0%; Zn: reszta; Pb: 1,9-2,1%; ….. Stop CW617N, CW612N Cu: 57,0-60,0%; Zn: reszta; Pb: 1,6-2,2%; ….. dla wyrobów, których maksymalnie 10% powierzchni styka się z wodą Stop CW614N, CW603N Cu: 57,0-62,0%; Zn: reszta; Pb: 2,5-3,5%; ….. dla wyrobów, których maksymalnie 1% powierzchni styka się z wodą Lista składu

33 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200933 Zatwierdzanie / certyfikacja wyrobów: Wyroby muszą być wykonane z materiałów znajdujących się na LS => Wymagane tylko badanie składu Jedynie w przypadku niektórych cech (warstwa niklu) wymagane są dalsze badania uwalniania metali Lista składu

34 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200934 Konkretne kryteria akceptacji stosowane w Niemczech: Zastosowanie rur miedzianych ograniczone jest do niektórych rodzajów WS: Lista składu pH 7,4 lub (7,0 pH < 7,4 oraz TOC 1,5 g/m³)

35 Twinning Poland Metallic Materials 22.04.200935 Dziękuję Państwu za uwagę! Thomas Rapp [email protected] www.umweltbundesamt.de