1 u krwiodawców na Dolnym Śląsku”„Warianty polimorficzne genów szlaku renina-angiotensyna-aldosteron (RAAS) u krwiodawców na Dolnym Śląsku” Monika Chaszczewska-Markowska1, Maria Sagan1, Małgorzata Szymczyk-Nużka2, Grzegorz Mazur3, Katarzyna Bogunia-Kubik1,3 1. Laboratorium Immunogenetyki Klinicznej i Farmakogenetyki, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. L. Hirszfelda Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu 2. Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa im. Profesora Tadeusza Dorobisza we Wrocławiu 3. Klinika Chorób Wewnętrznych, Zawodowych i Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Wstęp Wyniki Układ RAA odgrywa w organizmie kluczową rolę na poziomie ogólnoustrojowym i tkankowym. Pełni on główną funkcję w fizjologicznej regulacji wolemii i gospodarki wodno-elektrolitowej. Jego działanie, jak i poszczególnych składowych, jest istotne w patogenezie nadciśnienia tętniczego oraz jego powikłaniach sercowo-naczyniowych. Zmiany polimorficzne w genach kodujących białka RAAS mają związek z ich potencjałem aktywacyjnym i ekspresją na poziomie mRNA i białka. Dlatego oznaczenie wybranych polimorfizmów genów kodujących białka RAAS ma istotne znaczenie dla analizy związków z występowaniem wymienionych schorzeń. KOBIETY LICZBA MIN BMI MAX BMI ŚREDNIE BMI MIN WIEK MAX WIEK ŚREDNI WIEK objęte badaniem 74 17,99 35,16 24,89 18 59 30,69 palące 30 18,83 24,3 20 43 29,23 niepalące 34,05 25,32 31,7 chorujące na nadciśnienie nadciśnienie w rodzinie 46 33,95 24,38 57 27,85 spożywające alkohol 60 24,96 29,98 MĘŻCZYŹNI objęci badaniem 67 18,99 35,89 26,3 19 64 30,21 palący 22 21,39 34,2 26,53 50 niepalący 45 26,18 30,31 chorujący 2 31,46 35,83 33,64 33 39,5 29 21,22 26,37 37 27,52 spożywający alkohol 66 26,25 30,32 Tab.1 Charakterystyka krwiodawców biorących udział w badaniu. POLIMORFIZM GENOTYP [%] rs4343 (ACE) AA AG GG 20 45,6 34,4 rs5049 (AGT) GA 77 21,4 1,6 rs5186 (AGTR1) AC CC 51,6 43,4 4,9 rs (CYP11B2) CT TT 25,6 46,4 28 rs699 (AGT) TC 27,8 42,8 29,4 rs4762 (AGT) 68,2 28,6 3,2 rs5182 (AGTR1) 26,4 55,8 18 rs5051 (AGT) 28,2 41,9 29,9 Mechanizmy regulacji ciśnienia tętniczego przez układ RAA (na podstawie Ma et al. 2010). Cel W dotychczasowych badaniach nad rolą polimorfizmów genów szlaku RAAS uzyskiwano sprzeczne wyniki. Różnice wynikały z pochodzenia badanych osób. Jako że nie ma dostępnych danych dotyczących populacji polskiej, celem naszego badania było oznaczenie i analiza rozkładu wariantów polimorficznych genów układu RAA w grupie krwiodawców Dolnego Śląska. Biorąc pod uwagę, że na choroby, w których rozwoju układ RAA ma istotne znaczenie, mają wpływ również inne czynniki, jak środowisko czy styl życia (wiek, płeć, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu) oraz dziedziczenie, dokonana została analiza ich związków z występowanie wybranych zmian polimorficznych. Tab.2 Częstość genotypów u badanych krwiodawców. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w występowaniu poszczególnych polimorfizmów pomiędzy badanymi kobietami a mężczyznami oraz zależności od wieku, BMI czy palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Dla polimorfizmu AGT G-6A (rs5051) zaobserwowano związek między występowaniem nadciśnienia pierwotnego w rodzinie badanych i obecnością genotypu GG (p=0,006, RR=2,87). RR=2,87; p=0,006 Badaniem objęto 141 krwiodawców (K/M=74/67). Polimorfizmy pojedynczego nukleotydu (SNP) analizowano metodą real-time PCR na matrycy izolowanego z krwi obwodowej genomowego DNA: A2350G (rs4343) w genie konwertazy angiotensyny (ACE), A1166C (rs5186), C573T(rs5182) w genie receptora typu I dla angiotensyny II (AGTR1), C-344T (rs ) w genie syntazy aldosteronu (CYP11B2), C3889T (rs4762), G-6A (rs5051), G217A (rs5049), T4072C (rs699) w genie angiotensynogenu (AGT). HETEROZYGOTA HOMOZYGOTA Rys.1 Rozkład alleli i genotypów AGT G-6A (rs5051). Odsetek nosicieli allelu G (G+) w stosunku do homozygot AA oraz nosicieli allelu A (A+) w stosunku do homozygot GG. Wnioski Conclusion Otrzymane informacje o częstości genotypów i alleli genów układu RAA mogą posłużyć jako dane do badań porównawczych w odniesieniu do pacjentów i różnych populacji osób zdrowych. Osoby z, predysponującym do zachorowania na nadciśnienie, homozygotycznym genotypem AGT (rs5051) GG, powinny zostać poddane profilaktyce sercowo-naczyniowej z włączeniem zmiany trybu życia. RAAS- system renina-angiotensyna-aldosteron; Ang - angiotensyna; SNPs - polimorfizm pojedynczego nukleotydu; ACE - konwertaza angiotensyny; AGTR- receptor dla angiotensyny, CYP – syntaza aldosteronu; ATG - angiotensynogen