1 uchwałą Rady Nadzorczej PFRON nr 12/2016 z dnia 8 grudnia 2016 rokuPilotażowy program „ABSOLWENT” zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej PFRON nr 12/2016 z dnia 8 grudnia 2016 roku Warszawa 2017

2 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych w art. 27 zobowiązuje Państwo do popierania możliwości zatrudnienia i rozwoju zawodowego osób niepełnosprawnych na rynku pracy oraz pomocy w znalezieniu, uzyskaniu i utrzymaniu zatrudnienia. Uzupełnienia wymagają systemowe rozwiązania o celowe programy adresowane do osób niepełnosprawnych pozostających poza rynkiem pracy. Uznając prawo Osób Niepełnosprawnych do wsparcia w podejmowaniu zatrudnienia zgodnego z kwalifikacjami i wykształceniem, na równi z pełnosprawnymi absolwentami, PFRON wychodzi z propozycją nowego pilotażowego programu ,,ABSOLWENT”.

3 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – diagnozaNiska aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych (dane statystyczne): Współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym w trzecim kwartale 2016 roku wynosił 26,5%, a wskaźnik zatrudnienia 23,9% (średnia unijna 45%). Współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku 16 lat i więcej w trzecim kwartale 2016 roku wynosił 16,2%, a wskaźnik zatrudnienia 14,6%. Każdego roku zwiększa się liczba osób niepełnosprawnych posiadających wykształcenie wyższe: w 2009 roku 5,1% – w przypadku osób sprawnych 20,8%; w 2014 roku 9,8% – w przypadku osób sprawnych 27,1%.

4 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – diagnozaWzrost liczby osób niepełnosprawnych posiadających wykształcenie wyższe nie przekłada się jednak w sposób bezpośredni na wyrównany poziom zatrudnienia tej grupy osób w stosunku do osób sprawnych. Według danych za trzeci kwartał 2016 roku: współczynnik aktywności zawodowej w grupie osób posiadających wyższe wykształcenie wynosi 80,6%, w tym osób niepełnosprawnych 33,4%; wskaźnik zatrudnienia dla ogółu ludności wynosi 77,7%, a dla osób niepełnosprawnych 30,3%.

5 Pilotażowy program „ABSOLWENT” - diagnozaWg przeprowadzonych na zlecenie PFRON badań od 2004 do 2014 roku polskie uczelnie opuściło ponad niepełnosprawnych absolwentów. W latach naukę w szkołach wyższych ukończyło ponad osób niepełnosprawnych, korzystających ze wsparcia na pokrycie kosztów nauki w ramach realizowanego przez PFRON programu „Aktywny samorząd”.

6 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Celem programu jest wprowadzenie na otwarty rynek pracy osób niepełnosprawnych posiadających wyższe wykształcenie. Przyjęto założenie, iż w każdym roku realizacji programu nastąpi: zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej dla osób niepełnosprawnych, będących beneficjentami ostatecznymi programu; wzrost kwalifikacji zawodowych 800 osób niepełnosprawnych, będących beneficjentami ostatecznymi programu; zatrudnienie lub samozatrudnienie 400 osób niepełnosprawnych, będących beneficjentami ostatecznymi programu. Realizacja programu zaplanowana została w latach

7 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Beneficjentami ostatecznymi programu są osoby niepełnosprawne posiadające orzeczenie o znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności (lub orzeczenie równoważne), będące absolwentami szkoły wyższej lub realizujące ostatni rok nauki w szkole wyższej, na rzecz których prowadzone są działania w ramach programu. Ilekroć jest mowa o: absolwencie szkoły wyższej – należy przez to rozumieć osobę, która: ukończyła szkołę wyższą lub uczelnię zagraniczną (lub uzyskała absolutorium), posiada dyplom, świadectwo lub inny dokument potwierdzający posiadanie tytułu zawodowego lub stopnia naukowego, wydany nie wcześniej niż 24 miesiące przed dniem przystąpienia do programu, pozostaje bez zatrudnienia.

8 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Adresatami programu są: szkoły wyższe organizacje pozarządowe bądź partnerstwa szkół wyższych z organizacjami pozarządowymi, które podejmą współpracę z pracodawcami oraz WUP lub PUP oraz PCPR i korzystają lub będą korzystać z istniejących w tych instytucjach instrumentów i narzędzi wsparcia, służących aktywizacji zawodowej studentów lub absolwentów. Szkoły wyższe mogą realizować program samodzielnie, za pośrednictwem własnych biur karier lub własnych Biur ds. Osób Niepełnosprawnych lub korzystając z usług agencji zatrudnienia.

9 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Obszary wsparcia obszar A – zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej; obszar B – podnoszenie kwalifikacji zawodowych: zadanie 1 – zdobycie uprawnień zawodowych, zadanie 2 – ukończenie kursów, szkoleń zawodowych i specjalizacyjnych, zadanie 3 – odbycie stażu aktywizacyjnego; obszar C – wsparcie zatrudnienia i samozatrudnienia.

10 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Dofinansowaniem mogą być objęte koszty: w ramach obszaru A (zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej), w szczególności: koszty przeprowadzenia diagnozy sytuacji beneficjenta ostatecznego programu, koszty wyznaczenia i wdrożenia indywidualnej ścieżki kariery zawodowej beneficjenta ostatecznego programu (opartej na zindywidualizowanej pomocy bezpośrednio odpowiadającej na zidentyfikowane bariery poprzez wsparcie motywacyjne, wyrabianie umiejętności niezbędnych do poruszania się na rynku pracy, prowadzenie poradnictwa zawodowego uwzględniającego ocenę zdolności do pracy, wybór odpowiedniego zawodu i szkolenia oraz przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektyw zatrudnienia), koszty likwidacji barier transportowych, technicznych, w komunikowaniu się i w dostępie do informacji, niezbędnych do aktywizacji zawodowej.

11 Pilotażowy program „ABSOLWENT”w ramach obszaru B (podnoszenie kwalifikacji zawodowych): w przypadku zadania 1 (zdobycie uprawnień zawodowych), w szczególności określone w odrębnych przepisach koszty zdobycia uprawnień zawodowych; w przypadku zadania 2 (kursy i szkolenia zawodowe, specjalizacyjne), w szczególności: koszty kursów i szkoleń zawodowych, specjalizacyjnych, uzyskania licencji i certyfikatów zawodowych, koszty zakwaterowania i wyżywienia w okresie trwania kursu/szkolenia w przypadku kursu i szkoleń zawodowych odbywających się poza miejscem zamieszkania; w przypadku zadania 3 (odbycie stażu aktywizacyjnego), w szczególności: koszty stypendium stażowego (przez okres nie krótszy niż 3 miesiące, lecz nie dłuższy niż 6 miesięcy), koszty wynagrodzenia opiekuna stażu aktywizacyjnego (pomagającego osobie niepełnosprawnej w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika w miejscu stażu).

12 Pilotażowy program „ABSOLWENT”w ramach obszaru C (wsparcie zatrudnienia i samozatrudnienia) w szczególności koszty podjęcia działalności gospodarczej, w tym koszty: pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa dotyczących tej działalności, wyposażenia stanowiska pracy. Uwaga! Przewidziane w ramach programu formy wsparcia w ramach obszarów B i C stanowią uzupełnienie wsparcia systemowego realizowanego i finansowanego przez PFRON oraz jednostki samorządu terytorialnego w tym PUP, udzielanego z wykorzystaniem dostępnych instrumentów i narzędzi wsparcia, służących aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Uwaga! Ten sam beneficjent ostateczny nie może być objęty tymi samymi działaniami aktywizacyjnymi w ramach innych zadań lub projektów finansowanych ze środków PFRON realizowanych w tym samym czasie (w tym za pośrednictwem samorządu województwa lub samorządu powiatowego).

13 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Dodatek motywacyjny mogą otrzymać beneficjenci ostateczni programu w ramach obszarów B i C programu, w szczególności w przypadku, gdy ponoszą dodatkowe koszty związane z dojazdem, usługą tłumacza języka migowego lub asystenta osoby niepełnosprawnej, zakwaterowaniem, opieką nad osobą zależną; dodatek motywacyjny przysługuje w okresie uczestnictwa w programie (jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy i nie dłużej niż przez 6 miesięcy od daty zatrudnienia); dodatek motywacyjny nie przysługuje osobom posiadającym orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności (warunek nie dotyczy osób z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności z uwagi na długotrwale naruszoną sprawność fizyczną i psychiczną lub w zakresie zmysłów co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im w sposób istotny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami). Decyzję w sprawie wypłaty dodatku danemu beneficjentowi ostatecznemu podejmuje Wnioskodawca na podstawie analizy informacji (i ewentualnie dokumentów źródłowych) przedłożonych Wnioskodawcy przez beneficjenta ostatecznego.

14 Pilotażowy program „ABSOLWENT”W ramach środków przeznaczonych na realizację programu mogą być dofinansowane koszty: obsługi administracyjnej zadań, o których mowa w rozdziale IX programu – do wysokości 10%; funkcjonowania jednostek realizujących zadania, o których mowa w rozdziale IX programu – do wysokości 4%; nakłady na nabycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz wyposażenia; koszty najmu (dzierżawy, leasingu) ww. składników majątkowych – do wysokości 4%; łącznej kwoty dofinansowania. Koszty pośrednie (koszty administracyjne związane z projektem) mogą być rozliczane przez Wnioskodawcę ryczałtem lub na podstawie rzeczywiście poniesionych kosztów (z pełnym udokumentowaniem kosztów). Wyboru jednego ze sposobów rozliczania kosztów pośrednich dokonuje Wnioskodawca na etapie składania wniosku. Maksymalne stawki ryczałtowe stanowiące podstawę rozliczania kosztów pośrednich zostały określone w dokumencie pn. „Procedury(…)”.

15 Pilotażowy program „ABSOLWENT” - ogłoszenie o konkursieProgram realizowany jest w trybie konkursów ogłaszanych przez Zarząd PFRON. Ogłoszenie z dnia 28 kwietnia 2017 r. otwartego konkursu, w ramach pilotażowego programu „ABSOLWENT”, o zlecenie realizacji wsparcia osób niepełnosprawnych posiadających wykształcenie wyższe lub realizujące ostatni rok nauki w szkole wyższej.

16 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursiePodmiotami uprawnionymi do składania wniosków w ramach konkursu są: szkoły wyższe – publiczne lub niepubliczne szkoły wyższe utworzone zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz , z późn. zm.), a także szkoły wyższe i wyższe seminaria duchowne prowadzone przez Kościół Katolicki lub inne kościoły i związki wyznaniowe; organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2046, ze zm.); które podejmą współpracę z pracodawcami oraz WUP i/lub PUP oraz PCPR, i korzystają lub będą korzystać z istniejących w tych instytucjach instrumentów i narzędzi wsparcia służących aktywizacji zawodowej studentów i/lub absolwentów, Wnioskodawcami w ramach programu (tj. podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o przyznanie pomocy finansowej) są adresaci programu, którzy spełniają warunki uczestnictwa wskazane w rozdziale VII programu, warunki określone w V rozdziale procedur realizacji programu oraz w ogłoszeniu o konkursie.

17 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieWarunkiem złożenia wniosku w przypadku organizacji pozarządowej jest statutowy zapis o prowadzeniu działań na rzecz osób niepełnosprawnych oraz prowadzenie działalności na rzecz osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 2 lat (licząc wstecz od daty ogłoszenia konkursu), W przypadku terenowych jednostek organizacyjnych organizacji pozarządowej, które nie posiadają osobowości prawnej (np. koła, oddziały), Wnioskodawcą jest zarząd główny tej organizacji. Zarząd główny organizacji pozarządowej nie może występować w imieniu terenowych jednostek organizacyjnych tej organizacji, które posiadają osobowość prawną, Wnioskodawców, którzy składają wniosek wspólny, musi wiązać Umowa określająca zakres świadczeń Wnioskodawców składających się na realizację projektu oraz musi zostać wskazany Wnioskodawca Lider, który będzie odpowiedzialny m.in. za przygotowanie i przekazanie do PFRON kompletu dokumentów rozliczeniowych z przyznanego dofinansowania, Nieposiadanie wymagalnych zobowiązań wobec: PFRON, w tym nieposiadanie zaległości w obowiązkowych wpłatach na PFRON; Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i/lub Urzędu Skarbowego; innych organów i instytucji wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej, w tym wobec jednostek samorządu terytorialnego.

18 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieObszary wsparcia do realizacji, o których mowa w rozdziale VIII programu, tj.: 1) obszar A – zaplanowanie i wdrożenie indywidualnej ścieżki kariery zawodowej, 2) obszar B – podnoszenie kwalifikacji zawodowych, 3) obszar C – wsparcie zatrudnienia i samozatrudnienia, mogą być zgłaszane przez Wnioskodawców do PFRON w formie projektów. Szczegółowe formy i zakres pomocy dla poszczególnych obszarów wsparcia wskazane zostały w rozdziale IX programu.

19 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieWnioski w ramach konkursu mogą być składane od dnia 28 kwietnia 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. w Biurze PFRON Uprawniony podmiot może złożyć w ramach konkursu jeden wniosek. W jednym wniosku może być zgłoszony jeden projekt. Złożenie wniosku wspólnego powoduje wyczerpanie limitu jednego wniosku dla każdego z Wnioskodawców, który zostanie wskazany we wniosku wspólnym. Wniosek sporządza się na formularzu stanowiącym załącznik nr 1 do procedur realizacji pilotażowego programu „ABSOLWENT”. Wymagane jest dostarczenie (wraz z wnioskiem) budżetu projektu również w wersji elektronicznej (plik MS Excel). Wniosek musi być podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu Wnioskodawcy (Wnioskodawców – w przypadku wniosku wspólnego) i zaciągania zobowiązań finansowych.

20 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieKonkurs dotyczy projektów wieloletnich realizowanych od dnia 1 maja 2017 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. Wyznacza się następujące dwa okresy finansowania projektów wieloletnich: pierwszy okres – od dnia 1 maja 2017 r. do dnia 31 marca 2019 r., drugi okres – od dnia 1 kwietnia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. (tryb pozakonkursowy). Wnioskodawca może ubiegać się o zawarcie umowy obejmującej maksymalnie dwa okresy finansowania (od dnia 1 maja 2017 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.). W przypadku zawarcia umowy wieloletniej oraz przyznania dofinansowania na pierwszy okres finansowania projektu (maksymalnie od dnia 1 maja 2017 r. do dnia 31 marca 2019 r.), Wnioskodawca składa do PFRON, przed rozpoczęciem drugiego okresu finansowania projektu (w terminie do dnia 15 grudnia 2018 r.), zaktualizowany wniosek (złożenie zaktualizowanego wniosku następuje w ramach trybu pozakonkursowego).

21 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursiePlanowana wysokość środków na dofinansowanie realizacji projektów zgłoszonych w konkursie (w okresie od dnia 1 maja 2017 roku do dnia 31 marca 2019 roku) wynosi zł. W sytuacji gdy, suma kwot wnioskowanych wykazanych w projektach które uzyskały pozytywną ocenę merytoryczną komisji konkursowej będzie wyższa od kwoty określonej w ust. 1, Zarząd PFRON może podjąć decyzję o zwiększeniu wysokości środków finansowych PFRON na realizację konkursu.

22 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieŁączna wysokość dofinansowania ze środków PFRON kosztów, o których mowa w rozdziale IX ust. 1–3 pilotażowego programu „ABSOLWENT” (formy i zakres pomocy), nie może przekroczyć kwoty  zł na jednego beneficjenta ostatecznego. Dofinansowanie ze środków PFRON kosztów dodatku motywacyjnego nie może przekroczyć kwoty 400 zł miesięcznie dla każdego beneficjenta ostatecznego objętego tą formą pomocy (w sytuacji, gdy beneficjent ostateczny ponosi dodatkowe koszty związane z dojazdem do i z zakładu pracy, wysokość dodatku motywacyjnego może zostać podwyższona o maksymalnie 200 zł (do 600 zł) miesięcznie, pod warunkiem, iż pracodawca nie zapewnił dowozu beneficjentów ostatecznych do i z zakładu pracy). Dodatek nie podlega rozliczeniu – dowody księgowe, dotyczące sfinansowanych z dodatku kosztów aktywizacji zawodowej, nie podlegają kontroli przez PFRON.

23 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieMinimalna procentowa wysokość wkładu własnego wynosi 5% kosztów kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu. (szczegółowe zasady wnoszenia wkładu własnego określone zostały w rozdziale VI dokumentu pn. „Procedury realizacji pilotażowego programu „ABSOLWENT””) Wymagany wkład własny może być wniesiony w postaci: wkładu finansowego ze źródeł niepublicznych (tj. niepochodzącego z sektora finansów publicznych), lub wkładu finansowego ze źródeł publicznych (innych niż PFRON), lub wkładu niefinansowego osobowego (świadczenie wolontariusza), lub wkładu niefinansowego osobowego (świadczenie pracownika współpracującej szkoły wyższej oddelegowanego do pracy przy projekcie). W przypadku, gdy co najmniej 50% BO, zatrudnionych w wyniku działań podjętych w ramach programu, utrzyma zatrudnienie przez okres co najmniej 12 miesięcy wówczas wniesiony przez Wnioskodawcę wkład własny będzie mu zwrócony, przy założeniu, iż celem programu jest zatrudnienie 40% beneficjentów ostatecznych programu przez co najmniej 6 miesięcy.

24 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieWnioski złożone w ramach konkursu oceniane są w PFRON pod względem formalnym oraz merytorycznym Ocena formalna przeprowadzana jest w terminie 15 dni roboczych od daty zamknięcia konkursu. Lista wniosków zweryfikowanych formalnie zamieszczana jest na stronie internetowej PFRON (www.pfron.org.pl) w terminie 5 dni roboczych od daty zakończenia oceny formalnej wniosków.

25 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieWnioski ocenione pozytywnie pod względem formalnym przekazywane są do oceny merytorycznej, która przeprowadzana jest w terminie 30 dni roboczych od dnia ukazania się wyników oceny formalnej na stronie internetowej PFRON (www.pfron.org.pl). Ocena merytoryczna wniosków przeprowadzana jest przez komisję konkursową powołaną przez Prezesa Zarządu PFRON System punktacji w ramach poszczególnych kryteriów oceny merytorycznej oraz przesłanki oceny pozytywnej określone zostały w „Karcie oceny merytorycznej”, której wzór stanowi załącznik nr 2 do ogłoszenia o konkursie.

26 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – ogłoszenie o konkursieW ramach konkursu stosowane są preferencje dla Wnioskodawców, którzy: posiadają doświadczenie w realizacji podobnych projektów w obszarze działań aktywizacji zawodowej studentów z niepełnosprawnościami, tym samym gwarantując wysoki poziom realizacji projektu i skuteczność, podjęli współpracę z pracodawcami oraz WUP i/lub PUP oraz PCPR, i korzystają z istniejących w tych instytucjach instrumentów i narzędzi wsparcia służących aktywizacji zawodowej studentów z niepełnosprawnościami

27 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Decyzje finansowe PFRON Decyzję w sprawie przyznania dofinansowania i jego wysokości podejmuje Zarząd PFRON na podstawie stanowiska komisji konkursowej. Wyniki konkursu ogłasza się niezwłocznie po podjęciu decyzji w Biuletynie Informacji Publicznej, w siedzibie PFRON w miejscu przeznaczonym na zamieszczanie ogłoszeń oraz na stronie internetowej PFRON. Wnioski rozpatrzone pozytywnie są realizowane i rozliczane w Oddziałach PFRON

28 Pilotażowy program „ABSOLWENT”Umowa o dofinansowanie Wysokość przyznanego dofinansowania, sposób przekazania środków finansowych oraz termin i sposób ich rozliczenia określa umowa o dofinansowanie projektu, zawarta pomiędzy PFRON a Wnioskodawcą. Przekazanie przez PFRON środków finansowych nastąpi według następujących zasad: pierwsza transza zaliczkowo do wysokości 50% przyznanego dofinansowania; druga transza zaliczkowo po rozliczeniu przez Wnioskodawcę co najmniej 60% transzy pierwszej i uznaniu tego rozliczenia przez PFRON; w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się możliwość przekazania środków finansowych w całości po podpisaniu umowy. Uwaga! W przypadku umów wieloletnich warunkiem przekazania drugiej transzy dofinansowania, przyznanego Wnioskodawcy na kolejny okres realizacji projektu, jest zaakceptowanie przez PFRON ostatecznego rozliczenia dofinansowania udzielonego Wnioskodawcy w poprzednim okresie realizacji projektu.

29 Procedury realizacji pilotażowego programu „ABSOLWENT”Plan działania w roku 2017 Czynności Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Ogłoszenie o konkursie i nabór wniosków X Weryfikacja formalna wniosków Ocena merytoryczna wniosków Zawieranie umów o dofinansowanie Rozliczanie umów Promocja programu

30 Pilotażowy program „ABSOLWENT” – obowiązujące dokumenty programoweDokumenty obowiązujące Realizatorów programu: Pilotażowy Program „ABSOLWENT”, Procedury realizacji programu, w tym „Instrukcja rozpatrywania i rozliczania wniosków złożonych w ramach pilotażowego programu „ABSOLWENT””, z załącznikami, Ogłoszenie z dnia 28 kwietnia 2017 r. konkursu w ramach pilotażowego programu „ABSOLWENT”.

31 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Al. Jana Pawła II 13, Warszawa tel