1 Krakowska Strefa Płatnego Parkowania w kontekście rozwiązań Miasta Stołecznego Warszawy

2 Uchwały regulujące strefę płatnego parkowania (postoju)uchwała Nr XXI/229/11 Rady Miasta Krakowa z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, ustalenia opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania, wprowadzenia opłaty abonamentowej dla niektórych użytkowników dróg oraz sposobu pobierania tych opłat z późn. zm. uchwała Nr XXXVI/1077/2008 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 26 czerwca 2008 r. w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie, wysokości opłaty dodatkowej oraz określenia sposobu pobierania tych opłat z późn. zm.

3 Abonament „mieszkańca”uchwała Nr XXI/229/11 Rady Miasta Krakowa z dnia 6 lipca 2011 r. (pkt. 3.2 do załącznika nr 2) 3. 2 Abonament postojowy miesięczny typu „P1 , P2, P3 , P4 , P5, P6I, P6II, P6III, P6IV, P6V, P7, P8”: 3.2.1 Podstawą do nabycia abonamentu postojowego typu „P1 , P2, P3 , P4 , P5, P6I, P6II, P6III, P6IV, P6V, P7, P8” na postój pojazdów samochodowych w strefie jest spełnienie warunków przewidzianych dla określonego typu abonamentu oraz posiadanie pojazdu samochodowego z tytułu: a) własności; b) umowy leasingu; c) umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, w przypadku umowy kredytu na zakup samochodu, d) innej umowy cywilnej. Abonament postojowy typu „P1 , P2, P3 , P4 , P5, P6I, P6II, P6III, P6IV, P6V, P7, P8” wydawany jest: a) na numer rejestracyjny dla pojazdu samochodowego osoby fizycznej, zameldowanej na obszarze określonym w załączniku Nr 1 do niniejszej uchwały, posiadającej pojazd samochodowy na podstawie jednego z tytułów wymienionych w ppkt – stanowiący dowód wniesienia opłaty za postój wyłącznie w strefie lub podstrefie miejsca zameldowania, przy czym stawka opłaty za pojazd samochodowy wynosi 10 zł/miesiąc.

4 Abonament „mieszkańca”uchwała Nr XXXVI/1077/2008 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 26 czerwca 2008 r. (§ 6 ust. 1) § 6 .1 Wprowadza się opłatę abonamentową w wysokości 30 zł rocznie za parkowanie przez osobę zameldowaną na pobyt stały lub czasowy na obszarze obejmującym SPPN oraz przylegające do jej granic nieruchomości - w pobliżu miejsca zameldowania tej osoby (w rejonie do 8 parkomatów) wyłącznie jednego: a) pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 2,5 tony, albo b) samochodu osobowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 2,5 tony, będącego jej własnością, współwłasnością lub pozostającego w jej użyciu na podstawie odpłatnej czynności cywilno-prawnej lub umowy użyczenia zawartej w formie aktu notarialnego, której jest stroną. 2. Abonament, o którym mowa w ust. 1 lit b) może obejmować wyłącznie te miejsca postojowe w pobliżu miejsca zamieszkania, które są wyznaczone na jezdni lub w zatokach postojowych.

5 Abonament „mieszkańca”Różnice pomiędzy rozwiązaniami obowiązującymi w Gminie Miejskiej Kraków, a w Mieście Stołecznym Warszawie Gmina Miejska Kraków Miasto Stołeczne Warszawa dysponowanie pojazdem na podstawie innej umowy cywilnej dysponowanie na podstawie odpłatnej czynności cywilno-prawnej lub umowy użyczenia zawartej w formie aktu notarialnego ograniczenie obszaru obowiązywania abonamentu do strefy / podstrefy miejsca zameldowania ograniczenie obszaru obowiązywania abonamentu do terenu w pobliżu miejsca zameldowania (w rejonie do 8 parkomatów) możliwość nabycia abonamentu na dowolną liczbę pojazdów możliwość nabycia abonamentu tylko na jeden pojazd

6 Abonament „mieszkańca”Dążenia Gminy Miejskiej Kraków na rzecz ograniczenia zakresu osób uprawnionych do wniesienia opłaty za parkowanie w formie abonamentu „mieszkańca”: wprowadzenie wymogu legitymowania się stałym zameldowaniem w obszarze strefy płatnego parkowania. uchylony na mocy wyroku NSA z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1418/13 z uzasadnienia: Sąd uznał za niedopuszczalne wprowadzenie zróżnicowania w możliwości wykupienia abonamentu postojowego tylko dla mieszkańców zamieszkujących z zamiarem pobytu stałego, a pozbawienie takiej możliwości mieszkańców zamieszkujących na pobyt czasowy. Takie zróżnicowanie praw mieszkańców strefy płatnego parkowania uznać należy za dyskryminację tej grupy mieszkańców, których zamieszkiwanie na terenie strefy ma charakter czasowy.

7 Abonament „mieszkańca”Dążenia Gminy Miejskiej Kraków na rzecz ograniczenia zakresu osób uprawnionych do wniesienia opłaty za parkowanie w formie abonamentu „mieszkańca”: ograniczenie możliwości wniesienia opłaty za parkowanie w formie ulgowego abonamentu do jednego pojazdu w gospodarstwie domowym. uchylony na mocy wyroku NSA z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1418/13 z uzasadnienia: Sąd podzielił argumenty Wojewody Małopolskiego, że ograniczenie prawa do abonamentu postojowego wyłącznie do pierwszego pojazdu stanowi naruszenie konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) oraz równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji). Kryterium zróżnicowania mieszkańców strefy płatnego parkowania ze względu na liczbę posiadanych samochodów przez jedną osobę, a także przez inne osoby zameldowane pod tym samym adresem, należy ocenić jako niezgodne z wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego zasadą sprawiedliwości społecznej nakazującą, by zróżnicowanie poszczególnych osób pozostawało w odpowiedniej relacji do dzielących je różnic.

8 Abonament „mieszkańca”Dążenia Gminy Miejskiej Kraków na rzecz ograniczenia zakresu osób uprawnionych do wniesienia opłaty za parkowanie w formie abonamentu „mieszkańca”: ograniczenie możliwości wniesienia opłaty za parkowanie w formie ulgowego abonamentu do pojazdu posiadanego na podstawie tytułu: własności, ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, umowy leasingu, umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie (w przypadku umowy na zakup samochodu); uchylony na mocy wyroku Wyrok WSA w Krakowie z dnia 15 stycznia 2013 r. sygn. akt III SA/Kr 1187/11 z uzasadnienia: Stwierdzając nieważność (…) Sąd podzielił argumenty Prokuratora, że stanowi on naruszenie zasady równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji). Zakwestionowana regulacja wymienia enumeratywnie tytuły prawne do pojazdu umożliwiające uzyskanie abonamentu postojowego, pozbawiając w ten sposób uprawnień do nabycia abonamentu postojowego niektórych posiadaczy pojazdów (na przykład współwłaścicieli, posiadających pojazd na podstawie tytułu cywilnoprawnego - np. umowy użyczenia, itp.). Taką enumerację należy uznać za naruszającą zasadę równości wobec prawa, która nakazuje równe traktowanie równych i podobne traktowanie podobnych oraz dopuszcza wprowadzenie zróżnicowania, ale tylko gdy jest ono uzasadnione

9 Abonament „mieszkańca”Dążenia Gminy Miejskiej Kraków na rzecz ograniczenia zakresu osób uprawnionych do wniesienia opłaty za parkowanie w formie abonamentu „mieszkańca”: ograniczenie możliwości wniesienia opłaty za parkowanie w formie ulgowego abonamentu poprzez wprowadzenie w przypadku dysponowania pojazdem na podstawie umowy użyczenia wymogu jej zawarcia w formie aktu notarialnego. uchylony na mocy wyroku WSA w Krakowie z dnia 15 kwietnia r., sygn. akt III SA/Kr 365/14 z uzasadnienia: Zakwestionowana regulacja w sposób nieuzasadniony pozbawia bowiem uprawnień do nabycia abonamentu postojowego niektórych posiadaczy pojazdów, na przykład dysponujących pojazdem na podstawie pisemnej umowy użyczenia, podczas gdy forma pisemna jest wystarczająca dla ważności tej umowy i ważności tytułu prawnego do pojazdu. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że wykluczenie niektórych posiadaczy pojazdów z możliwości uzyskania abonamentu postojowego z powodu rodzaju zawartej umowy stanowiącej tytuł prawny do pojazdu, należy uznać za naruszające zasadę równości wobec prawa.

10 Abonament „mieszkańca”Dążenia Gminy Miejskiej Kraków na rzecz ograniczenia zakresu osób uprawnionych do wniesienia opłaty za parkowanie w formie abonamentu „mieszkańca”: ograniczenie możliwości wniesienia opłaty za parkowanie w formie ulgowego abonamentu poprzez wprowadzenia w przypadku dysponowania pojazdem na podstawie umowy użyczenia jej zawarcia w formie aktu notarialnego – tożsame rozwiązanie na gruncie uchwały Miasta Stołecznego Warszawy wyrok WSA w Warszawie z dnia 1 kwietnia r., sygn. akt VII SA/Wa 96/11 z uzasadnienia: Dokonanie zatem rozróżnienia odpłatnych umów o używanie rzeczy zawartych w formie pisemnej (czyli z wyłączeniem umów zawartych w formie ustnej) oraz umowy użyczenia zawartej w formie aktu notarialnego (a więc z wyłączeniem umów zawartych w jakiejkolwiek innej formie) w ocenie Sądu, pozwala na wyodrębnienie stosunków prawnych charakteryzujących się porównywalnym znamieniem trwałości, nie wykracza poza granice uznaniowości w sposób sprzeczny z zasadą zróżnicowanie sytuacji prawnej kierujących pojazdami na podstawie odpłatnej umowy o używanie rzeczy oraz władających pojazdami na podstawie umowy użyczenia zawartej w formie aktu notarialnego znajduje wsparcie w wyrażonej w art. 84 Konstytucji zasadzie, iż każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie.

11 Możliwe działania na rzecz przywrócenia strefie funkcji regulacyjnychpodniesienie wysokości opłaty wnoszonej w formie abonamentu typu P; rezygnacja z sprzedaży abonamentów typu P „na okaziciela”; zwiększenie liczby stref / podstref płatnego parkowania; rozważenie możliwości likwidacji części abonamentów ulgowych (typu: M, E); zmiana przesłanek umożliwiających wniesienie opłaty za parkowanie w formie abonamentu „mieszkańca”; zmiana przesłanek umożliwiających wniesienie opłaty za parkowanie w formie abonamentu typu N; ograniczenie czasu na jaki można nabyć ulgowy abonament.

12 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” wprowadzenie nowej przesłanki nabycia abonamentu postojowego, tak by w ten sposób opłatę za parkowanie mogła wnieść osoba spełniająca łącznie następujące wymogi: zameldowana na pobyt stały lub czasowy na obszarze strefy / podstrefy płatnego postoju; posiadającą na terenie strefy / podstrefy płatnego postoju centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy ust. 1). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która: (…) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) (…).

13 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) interpelacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 czerwca 2013 r. sygn. IPPB4/ /13-2/JK2; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 lipca 2012 r. sygn. IPPB4/ /12-4/SP; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 kwietnia 2009 r. sygn. lPPB4/415-94/09-2/JS; za „interesy osobiste” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne i towarzyskie danej osoby, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

14 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) stanowisko Urzędu Skarbowego w Dębicy z dnia 5 grudnia 2005 r., sygn. akt PO I 415/37/05; Izba Skarbowa w Gdańsku z dnia 14 września 2005r. sygn. akt BI/ /05; Drugi Urząd Skarbowy w Gliwicach z dnia 3 czerwca 2005r. sygn. akt IPD3/415-35/05 PBB1/ /05; Za „interesy osobiste” należy rozumieć powiązania rodzinne i towarzyskie danej osoby. W praktyce chodzi tutaj o sytuację, w której w danym państwie znajduje się także najbliższa rodzina danej osoby (małżonek i dzieci). Przez „interesy gospodarcze” należy natomiast rozumieć miejsce wykonywania pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, czy też posiadanie majątku.

15 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) Urząd Skarbowy Poznań-Śródmieście z dnia 14 kwietnia 2006 r. sygn. akt ZD/415-16/06 Urząd Skarbowy w Gnieźnie z dnia 16 lipca 2004 r. sygn. akt N-DOFN/415-14/04 Fakt zameldowania stanowi jedynie o spełnieniu wymogu prawno-administracyjnego. Możliwe jest więc posiadanie miejsca zameldowania w Polsce i jednocześnie centrum interesów życiowych w innym miejscu.

16 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 maja 2001 r. sygn. akt V SA 1496/00 Pobyt stały w danym lokalu oznacza zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego lub długotrwałego przebywania, z wolą koncentracji w danym miejscu swoich spraw życiowych, w tym założenia ośrodka osobistych i majątkowych interesów. Natomiast obowiązek zameldowania jest obowiązkiem o charakterze administracyjnym.

17 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) Fakt posiadania w Polsce majątku, np. mieszkania, nie może przesądzać o istnieniu w Polsce miejsca zamieszkania danej osoby, podczas gdy osoba taka pracuje w innym kraju i tam przeniosła swoje centrum interesów życiowych. Taki majątek może bowiem być utrzymywany w celach inwestycyjnych (18 października 2006 r., DD4/ /IDy/06/1497), może być to związane z chęcią odwiedzin w Polsce np. w trakcie urlopu, czy wakacji (18 października 2006 r., DD4/PB /PS/ZKK/06/48), czy też w celu wynajmu (14 kwietnia 2006 r., PB6/ /05/Idy)

18 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 sierpnia 2013 r. sygn. akt III AUa 1529/11 Zamieszkanie jest prawną kwalifikacją określonego stosunku danej osoby do miejsca. Na prawną konstrukcję zamieszkania składają się dwa elementy: przebywanie w określonej miejscowości oraz zamiar stałego pobytu. O stałości pobytu na określonym terytorium decyduje przede wszystkim takie przebywanie, które ma na celu założenie tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów, chodzi zatem o aktualne centrum życiowej działalności człowieka.

19 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 września 2014 r. II OSK 2172/14 Faktyczne przebywanie w danej miejscowości nie może być rozumiane jedynie, jako pobyt wymuszony koniecznością wykonywania w niej swych obowiązków pracowniczych czy zarobkowych, ale musi mieć ono jednocześnie cechy założenia tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów. Przebywanie w miejscowości bowiem musi wiązać się ze skupieniem w niej życiowej aktywności, związanej nie tylko z pracą, ale również z rodziną.

20 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 czerwca 2012 r. III SA/Łd 345/12 Miejsce stałego pobytu danej osoby to miejsce, w którym osoba ta stale realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, tj. w szczególności mieszka, nocuje, spożywa posiłki, wypoczywa, przechowuje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania (odzież, żywność, meble), przyjmuje wizyty członków rodziny lub znajomych, utrzymuje chociażby okazjonalne kontakty z sąsiadami, przyjmuje i nadaje korespondencję. Traktowanie mieszkania jak magazynu do przechowywania zbędnych mebli i rzeczy osobistego użytku nie może być uznane jako koncentrowanie w tym lokalu swoich czynności życiowych.

21 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Wykładnia pojęcia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) Sposób wykazania spełnienia przesłanki (katalog otwarty): dokument świadczący o płaceniu podatku na terenie strefy płatnego postoju; dokument świadczący o fakcie opłacania stałych opłat typu: gaz, prąd, woda, w lokalu usytuowanym na terenie strefy płatnego parkowania; wykazanie, iż adres na terenie strefy płatnego parkowania stanowi adres do doręczeń pism innych niż urzędowe; uprawniony do pojazdu pozostaje pod pieczą osoby zameldowanej na ternie strefy płatnego parkowania i z nią zamieszkuje.

22 Propozycja w zakresie zmian przesłanek wniesienia opłaty za postój strefie w formie abonamentu „mieszkańca” Dziękuję za uwagę.

23 Dziękuję za uwagę.