1 ULTRASONOGRAFIA

2

3 WYTWARZANIE ULTRADZWIĘKÓWSZTUCZNE PRZEZ ZWIERZĘTA NIETOPERZ DELFIN PTAKI PSY MECHANICZNIE GWIZDKI PISZCZAŁKI TERMICZNE I OPTYCZNE WYŁADOWANIA W GAZIE LASER ELEKTRYCZNE PIEZOELEKTRYKI MAGNETYCZNE MAGNETRON

4 ODWROTNY EFEKT PIEZOELEKTRYCZNY

5 HISTORIA ULTRASONOGRAFII1880-ZJAWISKO PIEZOELEKTRYCZNE OPISANE PRZEZ BRACI CURIE 1914- PIERWSZY SONAR 1916-WYKRYCIE U-BOOTA PRZEZ SONAR 1930-PIERWSZY SONAR NA STATKU PASAŻERSKIM SZYBKI ROZWÓJ PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ

6 HISTORIA ULTRASONOGRAFIIPIERWSZWE PRÓBY ZASTOSOWANIA ULTRADZWIĘKÓW W MEDYCYNIE PIERWSZY ULTRASONOGRAF John M. Read (A-scan) ULTRASONOGRAFIA 2 WYMIAROWA Josef Holmes, William Wright, Ralph Meyerdick (B-scan) 3D ULTRASONOGRAFIA Olaf von Ramm, Stephen Smith (Doppler)_

7 ULTRASONOSKOP 1947

8 PAN-SCANNER ROK 1957

9 ULTRASONOGRAF I GENERACJI1960 ROK

10 ULTRASONOGRAF II GENERACJI1963 ROK

11 ULTRASONOGRAF LINIOWY 1972Organon Teknika Netherlands

12 GŁOWICA CONVEX

13 GŁOWICE ULTRADZWIĘKOWE

14 PIEZOELEKTRYCZNA SONDA POMIAROWA1.Płytkka z BAT (tytan baru) 2. Elektrody 3. Klej araldyt 4. Kontakt spręrzynowy 5. Płytka izolacyjna 6. Obudowa mosiężna

15 PREDKOŚĆ ULTRADZWIĘKÓW W RÓŻNYCHMATERIAŁACH POWIETRZE m/s WODA m/s TKANKA TŁUSZCZOWA 1440 m/s MIĘŚNIE m/s NERKI I WĄTROBA m/s KOŚCI m/s

16 ODBICIE ULTRADZWIĘKÓW

17 ZAŁAMANIE ULTRADZWIĘKÓW

18 PREZENTACJA A (Amplituda)Do uzyskania obrazów w prezentacji A wystarczy głowica USG z pojedynczym kryształem piezoelektrycznym, nadająca impuls pobudzający i odbierająca powstające w ośrodku badanym echa. Badanie takie stosowane jest do tej pory w okulistyce. Umożliwia łatwa ocenę struktur oka, w tym odklejenia się siatkówki.

19 PREZENTACJA B (Brightness)Obraz wątroby i prawej nerki w prezentacji B. Piktogram w lewym dolnym rogu ilustruje położenie głowicy podczas badania. Opisy wokół podają parametry zobrazowania. Niewielka prędkość propagacji ultradzwięków w tkance powoduje, ze obraz w prezentacji B jest obrazem stacjonarnym. Jeżeli na obraz B składa się 400 promieni i każdy odsłuchiwany jest do głębokości 25cm, to czas gromadzenia danych wynosi 2x25cm/1500m/sx400 = 0,133s. Daje to około 8obrazów/s.

20 EFEKT DOPPLERA s = vzrT0 0=+ vzrT0 = v/f T=1/f v/f0=v/f + vzr/f0 f=f0(v/v-vzr) s - droga, T0 - okres fali generowanej przez źródło, λ - długość fali odbieranej przez obserwatora, λ0 - długość fali generowanej przez źródło, v - prędkość fali, f - częstotliwość fali odbieranej przez obserwatora, f0 - częstotliwość fali generowanej przez źródło, vzr - składowa prędkości źródła względem obserwatora, równoległa do kierunku łączącego te dwa punkty.

21 EFEKT DOPPLERA

22 Efekt dopplera wykorzystano w budowie specjalnych aparatów ultradźwiękowych, które umożliwiają ocenę przepływu krwi w naczyniach krwionośnych i sercu. Ultradźwięki odbite od poruszającej się masy krwinkowej powracają do sondy z inną niż wyjściowa częstotliwością. Różnica tych częstotliwości jest podstawą uzyskiwania obrazów dopplerowskich. Po komputerowym przetworzeniu otrzymanych podczas badania sygnałów można uzyskać kolorowy obraz.

23 ULTRASONOGRAFIA DOPPLEROWSKAKrew tętnicza (kolor czerwony) przepływa przez tętnicę szyjną zwężoną nieco przez blaszki miażdżycowe. Niebieski punkt oznacza zawirowanie krwi. Powyżej widać żyłę szyjną, którą krew wraca do serca (kolor niebieski)

24 ULTRASONOGRAF PRZENOŚNY MERLIN 1101 WAGA 12 KG 2001 ROK

25 ZESTAW GŁOWIC DO ULTRASONOGRAFU PRZENOŚNEGO MERLIN 1101

26 OZDZIELCZOŚĆ ULRTRASONOGRAFUROZDZIELCZOŚĆ OSIOWA – ZDOLNOŚĆ ROZRÓŻNIENIA DWÓCH PUNKTÓW LEŻĄCYCH NA OSI WIĄZKI ULTRADZWIĘKOWEJ x  ROZDZIELCZOŚĆ BOCZNA- ZDOLNOŚĆ ROZRÓŻNIENIA DWÓCH PUNKTÓW LEŻĄCYCH PROSTOPADLE DO OSI WIĄZKI ULTRADZWIĘKOWEJ ODLEGŁOŚĆ PUNKTÓW > SZEROKOŚĆ WIĄZKI

27 OGRANICZENIA ULTRASONOGRAFIICIEŃ AKUSTYCZNY CIEŃ AKUSTYCZNY POWSTAJE GDY WIĄZKA ULTRADZWIEKÓW NATRAFIA NA SILNIE ODBIJAJĄCY OBIEKT (np. pęcherzyk gazu)

28 OGRANICZENIA ULTRASONOGRAFIIEFEKT POWTÓRZENIA ECHA EFEKT POWTÓRZENIA ECHA POWSTAJE NA SKUTEK WIELOKROTNEGO ODBICIA WIĄZKI POMIEDZY DWOMA GRANICAMI OŚRODKÓW

29 DZIAŁANIE ULTRADZWIĘKÓW NA ORGANIZMWARTOŚCI BEZPIECZNE MAKSYMALNA WARTOŚĆ 180 mW na cm3 ZALECANA mW na cm3 DZIAŁANIE TERMICZNE - 1 W/M2 WZROST TEMPERATURY < 30C DZIAŁANIE MECHANICZNE - ROZRYWANIE WIĄZAŃ, MIKROPRZEPŁYWY, USZKODZENIA KOMÓREK I ORGANELLI KAWITACJE TRWALE I PRZEJŚCIOWE DZIAŁANIE CHEMICZNE POWSTAWANIE WOLNYCH RODNIKÓW ZMIANY pH - DEPOLIMERYZACJA