1 Unia Europejska - Struktura organizacyjna i historia

2 Unia Europejska – Struktura organizacyjna i historia Schemat prezentacji 1. Od Planu Schumana do rozszerzenia na Wschód 2. Instytucje UE 3. UE, czyli ciągła ewolucja : od Rzymu do Nicei 4. Konwent i projekt konstytucji 5. Rzut oka w przyszłość i dyskusja podsumowująca

3 Korzenie Europy Państwo Narodowe i Europa - czy to sprzeczność!? Kongres Wiedeński Europa jako demokracja - Fikcja w walce z Narodowym Socjalizmem Powstanie państw narodowych - Katolicy jako wspólnota bez ojczyzny Europa - Pretekst polityki hegemonii Polityka Napoleona Europa - świat nie islamski Wiek reformacji Europa – opoka przeciw komunizmowi Europa Churchilla 1946 Europa - Model dla pokoju Monet i koncepcja „Spill-over” Europa – jedność organizacyjna, aby osiągnąć odbudowę gospodarczą Plan Marshalla

4 1. Organizacje Euro-Atlantyckie 2. Współpraca międzypaństwowa 3. Unia Europejska Europa w przedszkolu czasów powojennych 1948 EOWG 1949 NATO 1994 OBWE 1949 Rada Europy 1950 EWWiS 1950 EWO 1954 UZE 1953 EWP

5 Traktaty Europejskie 2. Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) Rzym, 25 marca 1957; w mocy od 1 stycznia 1958 1. Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS= Montanunion) z 18.kwietnia 1951, w mocy od 23 lipca 1952, utracił moc 23.lipca 2002 3. Traktat o utworzeniu Euratom Rzym, 25 marca 1957; w mocy od 1 stycznia 1958 3. Traktat o utworzeniu Unii Europejskiej (UE) Maastrich, 7. lutego 1992, w mocy od 1. listopada 1993

6 1957 Trakt o EWG Rozszerzenie UE 2013 ? Turcja 1973 W.Bryt., Irl, Dania 1986 Portugalia, Hiszpania 1981 Grecja 20..... 2007 Rumunia, Bułgaria 2004 Rozszerzenie na Wschód 1995 Finlandia, Szwecja, Austria

7 1993: Kryterium Kopenhaskie: - Stabilne instytucje; Demokracja, praworządność, prawa człowieka, ochrona i poszanowanie praw mniejszości - funkcjonująca, konkurencyjna gospodarka rynkowa - przyjęcie dorobku politycznego i prawnego Wspólnoty („aquis communitaire“) 1994: Rada Europy w Essen: strategia przybliżania przystąpienia Rozszerzenie UE na Wschód 1997: Agenda 2000: propozycje finansowania polityki przystąpienia 1999: szczyt Helsiński: początek negocjacji 2000: Rada Europy w Nicei: Przygotowanie rozszerzenia 2003: 16 kwietnia, Ateny: podpisanie traktatów o przystąpieniu; referenda 2004: 1 maja: przystąpienie

8 Korzyści rozszerzenia Lepsza jakość życia Przejęcie unijnych standardów ochrony środowiska Ożywienie gospodarcze Większe bezpieczeństwo wewnętrzne Cele Większa różnorodność żywności Większe bezpieczeństwo zewnętrzne Większe znaczenie na arenie międzynarodowej

9 Polityka Czynniki napędowe rozwoju UE Przemysł Media Nauka Zarządzanie Związki Politycy narodowe ogólnemiędzyn. sektorowe

10 Podstawa UE: - Traktaty i zawarte w nich zakresy działania - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa - policyjna i sądownicza współpraca w ściganiu przestępstw Zasada ograniczonego upoważnienia Kompetencje UE Zasada subsydiarności Odpowiedzialność na mocy związku merytorycznego

11 Administracji Stanowiska ws. zarządzania rynkiem Służby Gabinet Komitety Dyrekcje Wydziały Dyrekcja Generalna Sekretariat Generalny Prezydent Doradczy. Opiniowanie Instrumentów Stanowisko ws.uregulowań prawnych Struktura Komisji UE Komisarz

12 Zadania Komisji Europejskiej „Motor polityki Wspólnoty“ dzięki inicjatywie ustawodawczej - nakaz interesu Wspólnoty - na wniosek Rady lub Parlamentu - na mocy upoważnienia Rady do wprowadzenia w życie przyjętych postanowień Jako organ zarządzający: wykonawczy Strażniczka prawa Wspólnotowego Administracja środkami finansowymi i projekt budżetu Reprezentowanie UE Do 1.5. 2004: 20 Komisarzy pod przewodnictwem R.Prodi, potem + 1 Kommisarz na kraj przystępujący ( Polska: Danuta Hübner: Handel); od 1.11.2004: na każdy kraj – 1 komisarz; możliwe wotum nieufności ze strony Parlamentu

13 KSP II - kwestie polityczne Rada Europejska Grupy Robocze KSR KSP I - kwestie merytoryczne Sekretariat Generalny Struktura Rady UE Rada UE Grupy Robocze

14 zwykła większość - większość kwalifikowana - jednogłośność od 1. 11. 2004: osiągnięcie większości kwalifikowanej - większość państw członkowskich (niekiedy większość 2/3 głosów) - co najmniej 232 z 321 głosów (= 72,3 %) - na żądanie jednego z państw reprezentacja 62 % ludności UE 1999: Javier Solana Sekretarz Generalny i Wysoki Komisarz GASP Przewodnictwo Rady zmienia się co pół roku Rada Europejska: 2 x w półroczu Posiedzenia w większości niepubliczne Struktura Rady UE

15 1. Uchwalanie praw, obecnie wspólnie z Parlamentem 3. Zawieranie umów międzynarodowych 4. Przyjęcie budżetu UE (z PE) 5. Wspólna polityka bezpieczeństwa zagranicznego i wewnętrznego 6. Sprawiedliwość i praworządność Zadania Rady UE 2. Koordynacja polityki gospodarczej

16 1. Pierwotne 2. Umowa o prawach narodów UE 3. Wtórne Źródła prawa unijnego Traktaty założycielskie Ogólne podstawy prawne WytyczneRozporządzenia Decyzje ogólne/indyw. 5. Zgodność państw członkowskich 4. Podstawy prawa administracyjnego

17 Skład Parlamentu Europejskiego do 2004 Niezrzeszeni 32 EDD EUL/NGL 50 UEN 22 Zieloni/EFA 45 ELDR 53 PES 175 EPP-ED 232 Razem 626

18 Rola Parlamentu Europejskiego Formułowanie opinii w ramach procesów oceny przedsięwzięć WPR Współdecydowanie w sprawach ochrony środowiska, bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów Uchwalanie budżetu i nadzór nad jego realizacją Inicjowanie postanowień dotyczących budżetu i wytyczne w sprawie gospodarki budżetowej Ustanawianie komitetów specjalnych (np. w zw. z BSE) Prawo votum nieufności

19 Przesłuchania – procesy współdecyzyjne - głosowanie Prezydent: kadencja 2,5 roku, kieruje parlamentem i jego gremiami Prezydium = organ administracyjny; 4 Wiceprzewodniczących, 5 kwestorów (Specjaliści ds. administracji) Konferencja Prezydentów: ustala kompetencje i porządek obrad Prezydent plus Szefowie Frakcji Struktura Parlamentu Europejskiego 20 stałych komitetów, m.in. ds. Rolnictwa Siedziba Strassbourg; 12 posiedzeń plenarnych rocznie ponad 5.000 zapytań pisemnych posłów

20 Budżet UE 2004 PozycjawMio Euro Rolnictwo46.781 - Wydatki rolne 40.245 - Rozwój obszarów wiejskich 6.536 Działania strukturalne41.035 Polityka wewnętrzna 8.684 Polityka zewnętrzna 5.177 Zarządzanie 6.040 Administracja 442 Strategia przygotowania do członkostwa 1.732 Kwota bazowa 1.410 Razem budżet 99.724

21 1. Zgodność dokumentu budżetowego 3. Roczny 4. Wydatki równe dochodom [nie przewiduje deficytu/kredytów] 5. Specjalność 6. Górny pułap: 1,24 % GNP krajów UE Budżet UE – Zasady 2. Uniwersalizm Opłaty 1,2 % Cła 10,2 % VAT 14,4 % Wpłaty 73,4 %

22 utworzony na mocy traktatu 1957 wybierany na 4 lata na propozycję rządów narodowych doradza PE, Radzie/Komisji na ich wniosek lub z własnej inicjatywy obrady plenarne i w 6 grupach roboczych dotąd 222 członków, w przyszłości 344 (w tym 21 z Polski) Komitet Ekonomiczno-Społeczny stałe elementy: pracodawcy, związki zawodowe, reprezentacje interesów

23 utworzony na mocy traktatu z Maastrich 1994 przedstawiciele wybierani na wniosek rządów narodowych, na 4 lata; sprawują mandat opinia musi być uwzględniana w dziedzinach polityki regionalnej, ochrony środowiska, oświaty, transportu itp. sesja plenarna i 6 grup roboczych dotąd 222 członków, w przyszłości 344 (w tym 21 z Polski) Komitet Regionów (KR) złożony z przedstawicieli organów regionalnych i komunalnych

24 EU – ciągła przemiana: od Rzymu od Nicei 1.Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) Rzym, 25 marca 1957; moc obowiązująca 1 stycznia 1958 3. Traktat o Unii Europejskiej (EU) Maastricht, 7 lutego 1992; w mocy od 1 listopada 1993; Nowe zadania:polityka społeczna, środowiska, regionalna; bezpieczeństwa zewn. i wewn., unia walutowa, ZBJI; Wprowadzenie zasady współdecydowania przez PE 2.Akt scaleniowy (EEA) luty 1986, od 1. lipca 1987; cel: utworzenie wspólnego rynku wewnętrzenego, wprowadzenie decydowania większością głosów 4.Traktat z Amsterdamu 2 października 1997, w mocy od 1 maja 1999 żadnych zmian instytucjonalnych; nowa polityka społeczna 5.Traktat Nicejski 26 lutego 2001, w mocy od 1 lutego 2003; zmiany traktatowe ws. modernizacji organów UE w związku z rozszerzeniem na Wschód

25 1957 Traktat EWG Historia WPR 2003 Ocena średniookresowa 1962 Organizacja rynku 1984 Kwoty mleczne 1975 RL Struktura Agrarna 2006... 1999 Agenda 2000 1992 Reforma MacSharry’ego 1988 Regulacje stabilizacyjne

26 Rozwiązania stabilizujące 1988 Dodatek-do cen zakupu 1,5 % ceny interw. Ekstensyfikacja, Dobrowolne ugorowanie Grania interwencji 88 % ceny interwencyjnej Interwencja max. 220.000 t Premia bydło/krowy cielne Dodatek do cen konsumenta 3 % przy > 160 Mio. t Zboża Wołowina

27 Mac Sharry-Reform 1992 Małe znaczenie ochrony środowiska Potrzeby finansowe Negocjacje GATTMałe Y-oddziaływanie Nadwyżki zwł. zboża Powody

28 Założenia Intensywność produkcji Obniżenie cen do poziomu rynku światowego Wypłaty wyrównawcze Reforma Mac Sharry’ego 1992

29 Zboża: –cena interwencyjna w 3 etapach obniżona do 23,20 DM/t –dopłaty powierzchniowe, uzależnione od regionalnych przeciętnych zbiorów –obowiązkowe zaniechanie (17,5 - 10 - 5 - 0 %) –dobrowolne zaniechanie produkcji; specjalne rozwiązania dla roślin energetycznych Mleko: –cena interwencyjna obniżona o 5 % Wołowina: –Cena interwencyjna obniżona o 15 %, na 5,60 DM/kg SG [wagi poubojowej?} Środki łagodzące: –programy rolno-środowiskowe –zalesienia –wcześniejsze renty Reforma Mac Sharry’ego 1992

30 Uprawy: – cena interwencyjna dla zbóż obniżona do 101,3 €/t – dopłaty do areału wg przeciętnych plonów regionalnych obniżone do 63 €/t – minimalne ugorowanie: 10 %, maksymalne 33 % – rolny wysoko białkowe: premia od powierzchni + 9,50 €/t – rośliny oleiste: zrównanie dopłat do powierzchni upraw do premii dla zbóż Mleko: –Początek reformy mlecznej: 1.04.2005; kwota zapewniona do 2008 –Cena interwencyjna masła obniżana w 3 etapach: po 5 % –Cena docelowa mleka w 2008: - 17 % –Dopłaty wyrównawcze: etap końcowy 2008: 1,724 ct/kg (EU- podstawowa dopłata UE) + 0,775 ct/kg dodatkowej dopłaty krajowej –Powiększanie kwoty o 2,39 % Agenda 2000 – postanowienia z Berlina 1999

31 Wołowina: –wprowadzenie prywatnego przechowywania jeśli spadek poniżej 103 % ceny podstawowej (2.224 €/t) –cena interwencyjna obniżona do 1.560 €/t –wypłaty premii rocznie: 150 € za woły (2x), 210 € za byki, za jałówki –ceny rzeźne 80 € za woły, byki i krowy, wzgl. 50 € za cielęta; sezonowa premia i granica 90 zwierząt znikają –krajowe dopłaty uzupełniające –premie z tytułu ekstensyfikacji podniesione do 100 €/sztukę, przy obsadzie maksymalnej 1,4 wielkiej jednostki hodowlanej Pozostałe działania: –możliwości modulacji (max. 20 % płatności bezpośrednie) –możliwości korzystania ze zgodności międzyprogramowej –rozporządzenie 1257/99 „tereny wiejskie“ Agenda 2000 - Die Beschlüsse von Berlin 1999

32 Strategia integracji dla PROW - Stan 13.12.2002 - Stopniowe płatności: - 2004: 25 %  2005 30 %  2006: 35 %, do 2013: 100 % do 2006 roku bezpośrednie płatności mogą aż do 30 %-punktów być realizowane ze środków ROW, do 2013 być uzupełniane ze budżetów krajowych mechanizmy rynkowe i organizacji rynku są nienaruszalne: swobodny dostęp Uproszczony system gwarantowania płatności bezpośrednich:dla 3+1+1 lat: zależne od powierzchni upraw i niezależnie od wielkości produkcji powyżej 0,3 ha kwoty produkcyjne nadal wg historycznych obszarów referencyjnych polityka obszarów wiejskich: najwyższy stopień współfinansowania 80%. program specjalny dla gospodarstw na wpół samowystarczalnych: 750 € ryczałtem na ulepszenie gospodarstwa

33 Spodziewane, względnie już obserwowane niekorzyści z przystąpienia Austrii do UE Niesprawiedliwy podział wsparcia rolnego 7,418,9 Obniżenie jakości 33,2 26,3 Wyprzedaż działek i roli 18,3 6,3 Zagrożenie krajobrazu rolnego 17,8 5,3 Żadnych minusów? ---

34 utworzony decyzją Rady Europy; oświadczenia z Laeken 12/2001 Obrady: 28 lutego 2002 – 18 lipca 2003; 26 posiedzeń z ponad 1.800 wystąpieniami i ponad 1.000 referatów 1.264 referatów organizacji pozarządowych, gospodarka, uczelnie itd. Przewodniczący: Valerie Giscard d‘ Estaing Konwent Skąd: - 15 przedstawicieli szefów państw i rządów - 13 przedstawicieli szefów państw i rządów krajów przystępujących - 30 przedstawicieli Parlamentów narodowych krajów członkowskich - 26 przedstawicieli Parlamentów narodowych krajów przystępujących - 16 przedstawicieli z szeregów Parlamentu Europy - 2 przedstawicieli Komisji UE Z głosem doradczym: po 3 przedstawicieli KES, KR, organizacje pozarz. przedstawiciele obywateli

35 1. Jak podzielić kompetencje między Unią i państwami członkowskimi 3. Jak zapewnić spójność i efektywność działania Unii na forum zagranicznym 4. Jak wzmocnić legitymizację Unii 5. Czy Europie potrzebna jest konstytucja? Centralne problemy pracy Konwentu 2. Jak instytucje europejskie mogą lepiej wypełniać swoje zadania

36 1. Szeroka definicja i cel UE 3. Art. 9: uznanie zasady subsydiarności, samorządności narodowej i komunalnej 4. Jasny podział zadań dzięki artykułom 12 - 17 7. Podwójna większość jako cecha większości kwalifikowanej wg Art. 24 „Jedność wielości“ – Projekt konstytucji 2. Nadanie osobowości prawnej (Art. 6) 5. Rada Europy: samodzielny organ Art. 18 (2) 6. Parlament Europejski-ustalenie rozmiarów (736 mandatów)