1 Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna we współczesnych bibliotekachMickiewicz Elżbieta Biblioteka Politechniki Białostockiej Podlaskie Forum Bibliotekarzy 22 marzec 2012

2 Każdy system klasyfikacji piśmiennictwa jest odbiciem aktualnego stanu nauki, klasyfikacji nauki, metodologii poszczególnych nauk, a przede wszystkim dyscyplin nauk wykładanych na uczelniach

3 Uniwersalna Klasyfikacja DziesiętnaUKD służy do opracowania rzeczowego zbiorów bibliotecznych. Podstawowy cel opracowania rzeczowego: - przedstawienie zbiorów od strony ich zawartości treściowej. Zadaniem tego rodzaju opracowania jest odzwierciedlenie informacji, jakie niesie dane dzieło, określenie jego dziedziny, nazwanie tematów, przedstawienie poruszanych w nim zagadnień.

4 Opracowanie księgozbioruOpracowanie alfabetyczne, formalne, czy katalogi alfabetyczne mogą wypełnić tylko część potrzeb czytelników. Nie są odpowiednie dla poszukiwań rzeczowych, tematycznych. Wielu czytelników zwraca się do bibliotek nie dla uzyskania konkretnych tytułów lecz książek z określonych dziedzin wiedzy i o określonej problematyce.

5 Języki informacyjno-wyszukiwawczePomocą w poszukiwaniach rzeczowych służą języki informacyjno-wyszukiwawcze, które tak jak sama nazwa wskazuje spełniają dwa zasadnicze cele: - opisują informację zawartą w pewnym zbiorze i - umożliwiają penetrację tego zbioru czyli w praktyce przeszukiwanie piśmiennictwa.

6 Język informacyjno-wyszukiwawczySztuczny, czyli celowo przez kogoś zbudowany system językowy, składający się z określonego zbioru znaków i reguł posługiwania się nimi, specjalizujący się w opisywaniu cech treściowych i formalnych dokumentów oraz umożliwianiu wyszukiwania dokumentów o określonych cechach na podstawie uprzednio przygotowanych charakterystyk Sosińska-Kalata Barbara: Podręcznik UKD dla bibliotekarzy i pracowników informacji. – Warszawa 1995.

7 Uniwersalna Klasyfikacja DziesiętnaJednym z języków informacyjno- wyszukiwawczych jest Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna. Jest ona językiem -uniwersalnym, -o strukturze klasyfikacji, -wykorzystującym system dziesiętny. Fakt, że UKD jest językiem uniwersalnym oznacza, że ma międzynarodowy i powszechny zasięg, jest czytelna w międzynarodowej wymianie informacji, a jej zakres dziedzinowy jest nieograniczony.

8 KLASYFIKACJA To podział logiczny czyli:- podział pewnego zbioru elementów na podzbiory, nazywane członami lub klasami podziału, skupiające elementy mające jedną lub kilka wspólnych cech. Aby podział był poprawny, musi spełniać dwa warunki: 1. podziałem musi być objęta całość dzielonego zbioru, 2. każdy element musi być przyporządkowany jednej i tylko jednej klasie podziału Jeśli w obrębie klas wyróżnia się jeszcze podklasy, uzyskujemy podział hierarchiczny

9 DZIESIĘTNA Stosuje zasadę podziału dziesiętnego: - rozbicie całości piśmiennictwa na 10 głównych, równorzędnych klas – działów pierwszego stopnia Każdy z tych działów ulega dalszemu podziałowi – również na 10, te z kolei dzieli się sukcesywnie na 10 działów kolejnego stopnia, aż do wyczerpania podstaw klasyfikacji - przejrzyste oznaczenie nadrzędności, współrzędności i podrzędności podziałów Podział dziesiętny rządzi budową wszystkich rodzajów symboli UKD, a więc także symboli pomocniczych

10 Podział dziesiętny 0 Dział ogólny Filozofia. PsychologiaReligia. Teologia Nauki społeczne. Prawo. Administracja Matematyka. Nauki przyrodnicze Nauki stosowane. Medycyna. Nauki techniczne. Rolnictwo Sztuka. Rozrywki. Sport Językoznawstwo. Nauka o literaturze. Literatura piękna Archeologia. Prehistoria. Geografia. Biografie. Historia

11 Podział dziesiętny 30 Metodologia i metody nauk społecznych ogólnieStatystyka. Demografia. Socjologia Nauki polityczne. Polityka Nauki ekonomiczne. Gospodarka. Ekonomia Nauki prawne. Prawo Administracja publiczna. Wojskowość Opieka społeczna. Mieszkania. Ubezpieczenia Oświata. Pedagogika. Wychowanie (wolny) Etnologia. Etnografia

12 Podział dziesiętny Nauki stosowane. Medycyna. Nauki techniczne. Rolnictwo Inżynieria. Technika w ogólności Ogólna budowa maszyn. Technika jądrowa Elektrotechnika. Technologia mechaniczna Elektrotechnika Technika telekomunikacji. Teleelektryka Radiokomunikacja Stacje nadawcze i odbiorcze

13 Podział dziesiętny Nauki społeczne Statystyka. Demografia. SocjologiaProcesy społeczne. Dynamika społeczna Zmiana społeczna w społeczeństwach globalnych. Rozwój społeczny Reforma. Transformacja. Innowacje. Modernizacja Regres. Upadek

14 Podział dziesiętny

15 UKD - rolę systemu organizacji zbiorów bibliotecznych orazJako klasyfikacja piśmiennictwa pełni dwie podstawowe role: - rolę systemu organizacji zbiorów bibliotecznych oraz - rolę narzędzia wyszukiwania i przeglądania zawartości według klas tematycznych Ma charakter narzędzia wielofunkcyjnego: - W wersji uproszczonej wykorzystywana jest do organizacji zbiorów bibliotecznych na półkach. - W wersjach o różnym stopniu szczegółowości - znajduje zastosowanie w bibliografiach i katalogach systematycznych. Ostanie lata dowiodły jej wysokiej użyteczności jako narzędzia rzeczowego wyszukiwania informacji w zautomatyzowanych systemach informacyjno-wyszukiwawczych w katalogowych systemach online

16 UKD na świecie UKD używana jest w 125 krajachTłumaczenia UKD w 39 językach 1993 r. UKD Master Reference File (wersja w języku angielskim) 2007 r. UKD MRF - zawiera symboli

17 UKD na świecie

18 UKD Master Reference File w BSI

19 UKD w Polsce Do lat dziewięćdziesiątych pozycja UKD w polskich bibliotekach była niezachwiana. Sytuacja zmieniła się wraz z wprowadzaniem do bibliotek automatyzacji. Biblioteki stanęły przed decyzją wyboru języka informacyjno-wyszukiwawczego. Oczywiste stało się stosowanie języka opartego na słownictwie naturalnym: języka haseł przedmiotowych, rzadziej języka deskryptorowego lub języka słów kluczowych. UKD dla niektórych stawała się balastem

20 UKD w Polsce - anachroniczności,Lata 90-te w Polsce to odejście wielu bibliotek od UKD, z powodu opinii o : - anachroniczności, - nieprzystawalności do współczesnej wiedzy - nieprzydatności w systemach skomputeryzowanych Był to niewątpliwie skutek zbieżności dwu faktów: - automatyzacji katalogów i - opublikowania nowych tablic UKD, uwzględniających gruntowne rewizje. Krytykowana od lat za powolność aktualizacji i nienadążanie za rozwojem nauk, została odrzucona właśnie jako język zbyt szybko i zbyt radykalnie się zmieniający

21 UKD w Polsce Praktycznie nie istnieje wyszukiwanie według UKD, nawet jeżeli są indeksy UKD do przeglądania to tylko według samego symbolu Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej – szukanie według symboli UKD i przez słowa z odpowiedników słownych symboli UKD Politechnika Śląska – wyszukiwanie według UKD przez słowa i przez symbole UKD Politechnika Krakowska – wyszukiwanie według haseł tezaurusa opartego na UKD i według symboli UKD Pozostałe biblioteki oferujące indeksy UKD do przeglądania i wyszukiwania, pozostają przy samych symbolach UKD. Zdarza się także, że do symboli UKD dopisywane są odpowiedniki słowne symboli ale kolejność szukania jest od symbolu cyfrowego.

22 Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-BiałejPrzykład wyszukiwania według symbolu UKD

23 Politechnika Śląska

24 Politechnika Warszawska

25 Książnica Podlaska

26 BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA CEN

27 UKD w Polsce Większość polskich bibliotek technicznych przed skomputeryzowaniem stosowała UKD. Wprowadzając systemy komputerowe musiały zdecydować o sposobie opracowania rzeczowego w nowej technologii. Większość dużych bibliotek technicznych pozostało przy UKD. Zmiana języka indeksowania wiązałaby się z potrzebą "przeindeksowania" całych katalogów ponieważ większa część ich kolekcji była sklasyfikowana przy użyciu symboli UKD.

28 UKD Oczekiwania wobec nowoczesnych systemów bibliotecznych, wykorzystujących UKD do organizacji i wyszukiwania informacji to: - zapewnienie wyrażania pytań wyszukiwawczych w języku naturalnym Polskie projekty spełniające to oczekiwanie: - katalog online Biblioteki Politechniki Białostockiej (wyszukiwanie zarówno za pomocą symboli UKD jak i powiązanych z nimi haseł przedmiotowych) - katalog online Biblioteki Głównej Politechniki Krakowskiej oraz współpracujących z nią bibliotek politechnicznych (wykorzystuje UKD sprzężoną z tezaurusem) – nie jest obecnie kontynuowany

29 Politechnika Krakowska

30 Politechnika Krakowska

31 Argumenty przemawiające za pozostaniu przy UKD w Bibliotece Politechniki BiałostockiejJedynym językiem opracowania rzeczowego zbiorów Biblioteki Politechniki Białostockiej jest UKD, co ma duże znaczenie przy retrokonwersji zbiorów, katalog kartkowy był na bieżąco reklasyfikowany i uzupełniany, a tym samym stał się nieocenionym źródłem do powiększenia bazy komputerowej, UKD zapewnia szczegółowe indeksowanie dokumentów z zakresu nauk ścisłych, w opinii wielu bibliotekarzy UKD jest narzędziem o dużym potencjale, w dodatku stale rozwijającym się, system ALEPH, pozwala dowolnie definiować zawartość pól rekordu bibliograficznego.

32 UKD w USMARC Należało rozwiązać problem dostosowania zapisu symboli UKD do wymagań formatu USMARC. Jedynym polem umożliwiającym wprowadzenie symbolu prostego, złożonego czy też ciągu symboli było niepowtarzalne wówczas pole „080”.

33 Zdanie UKD w polu 080 Przykład z bazy

34 UKD w USMARC „Jeżeli symbole UKD są wprowadzane do jednego pola rekordu, wyszukiwanie nie jest łatwe, należałoby podzielić symbole rozwinięte i złożone, odrębnie je wprowadzić do podpól lub pól powtarzalnych.” – napisała prof.Barbara Sosińska-Kalata na VI Warsztatach JHP BN i UKD w 2004 r.

35 UKD w USMARC Wpisane do pola 080 zdanie UKD mające postać symbolu rozwiniętego lub złożonego nie mogło stanowić elementu wyszukiwania informacji. System mógł wyszukiwać tylko od pierwszego symbolu, dalsze natomiast symbole, zamieszczone po „: „ lub znaku „+”, były dla systemu niewidoczne, nie mogły więc być elementem wyszukiwania.

36 Pierwsze rozwiązanie z kartoteką UKDDodanie do formularza rekordu bibliograficznego oddzielnego pola o nazwie „UKD” Rozdzielenie symboli złożonych, łączonych znakami +, :, / - każdy symbol wpisywany jest oddzielnie, powtarzając pole UKD Rozdzielenie symbolu UKD i jego odpowiednika słownego na dwa podpola Dodanie do każdego symbolu UKD w kartotece UKD funkcję odsyłaczy, które odsyłają do haseł indeksowych utworzonych z odpowiedników słownych symboli UKD

37 Pola w rekordzie bibliograficznym

38 Zapis klasyfikacji w polu 080 oraz polach UKD

39 Struktura pola „UKD” w rekordzie bibliograficznym w USMARC$$a – zapis symbolu UKD $$b – zapis odpowiednika słownego Np.: $$a 510.6 $$b Logika matematyczna

40 Zapis pionowy pola 080 i pola UKD

41 Kartoteka UKD W pierwszej, tekstowej wersji systemu ALEPH 300, kartoteka UKD powstawała z zapisów w rekordzie bibliograficznym i pełniła tylko funkcję kartoteki wzorcowej. W momencie wdrożenia nowej wersji systemu ALEPH 500 pojawiła się możliwość pełnej obsługi kartoteki wzorcowej UKD

42 Kartoteka wzorcowa UKD w ALEPH 500Nie zmieniło się pole 080 i pola UKD w rekordzie bibliograficznym Zmieniła się filozofia tworzenia kartoteki: - kartotekę można było tworzyć niezależnie od rekordu bibliograficznego - wypełniając rekord bibliograficzny pobiera się z KHW, utworzony wcześniej symbol UKD

43 Kartoteka haseł wzorcowych (KHW)Tworzona jest w celu ujednolicenia haseł w danym języku. Umożliwia realizację następujących celów: - pomaga osobie katalogującej ustalić właściwą formę różnego typu haseł, - usprawnia wyszukiwanie w katalogach online, - umożliwia wymianę rekordów między bibliotekami. Wszystkie hasła ujednolicone wprowadzane są tylko raz do KHW i używane w rekordach bibliograficznych (pobierane do rekordów)

44 Format MARC21 do klasyfikacji

45 Biblioteki utrzymujące KHW UKDMDT [Mazinarodni desetinne trideni] czeskie tłumaczenie pliku MRF Biblioteka Techniczna w Hajfie w Izraelu (The Technion Library – Israel Institute of Technology) NEBIS - baza sieci bibliotek i ośrodków informacji w Szwajcarii

46 Baza Biblioteki Technicznej w Hajfie

47 Plik MRF w Bibliotece Narodowej Czech

48 NEBIS - baza sieci bibliotek i ośrodków informacji w Szwajcarii

49 NEBIS - baza sieci bibliotek i ośrodków informacji w Szwajcarii

50 Struktura rekordu hasła wzorcowego UKDformat MARC 21 do klasyfikacji danych wybrane pola: 153 z podpolami „a” symbol cyfrowy „h” odpowiednik słowny 453 hasło indeksowe, powstałe z odpowiednika słownego 553 terminy związane z danym symbolem UKD

51 Formularz wzorcowy KHW UKD

52 Rekord hasła w KHW UKD

53 Rekord hasła w katalogu online

54 Schemat „kartoteki wzorcowej” UKD w Bibliotece Politechniki Białostockiej

55 Kartoteka wzorcowa UKDKartoteka ma postać bazy danych w obowiązującym formacie MARC 21 - nazwy ujednolicone KHW to symbole UKD wraz z odpowiednikami słownymi - nazwy odrzucone to hasła indeksu przedmiotowego UKD Indeks w porządku alfabetycznym wymienia wyrażenia występujące w odpowiednikach słownych symboli – układ alfabetyczny skupia w jednym miejscu wszystkie ujęcia przedmiotu rozrzucone w wielu działach

56 Indeks alfabetyczny KHW UKDZawiera wyrażenia występujące w odpowiednikach słownych symboli oraz wyrażenia synonimiczne, nie występujące w odpowiednikach słownych Hasła wielowyrazowe poddawane są inwersji Jest odpowiednikiem drugiej części tablic UKD – indeksu alfabetycznego – z funkcji pomocniczej, stał się narzędziem do wyszukiwania według zagadnień w katalogu komputerowym Jest narzędziem gotowym, zamieszczanym w każdym wydaniu tablic UKD

57 Indeks alfabetyczny KHW UKD

58 Indeks przedmiotowy KHW UKD

59 Budowa hasła indeksowegoHasło może mieć postać - prostą – sam temat jedno- lub wielowyrazowy ( tematy wielowyrazowe często podlegają inwersji czyli odwróceniu) - złożoną – temat uzupełniony określnikami

60 Przykład haseł indeksowych z określnikami

61 Rekord hasła w kartotece UKD bez określnika

62 Przykłady stosowania inwersji

63 Przykłady stosowania inwersji

64 Przykłady stosowania określników

65 Przykłady stosowania określników

66 Szczegółowość symboli UKDZ zasady staramy się tworzyć symbole jak najbardziej szczegółowe Hasła indeksowe są wówczas także szczegółowe i łatwiejsze do wyszukiwania według słów języka naturalnego Ze szczegółowością idzie w parze tworzenie symboli złożonych

67 Przykłady stosowania symboli złożonychSymbole z zastosowaniem poddziałów wspólnych formy, miejsca i z kreską zero: 621.3(038) Słowniki elektrotechniczne 72( ) Architektura Białegostoku 913(520)(036) Przewodniki turystyczno-krajoznawcze po Japonii Wady budowlane. Straty budowlane Dyrekcja. Kierownicy. Szefowie. Przełożeni. Menedżerowie

68 Przykłady stosowania symboli złożonychSymbole proste połączone znakami „ : ” „ + ” „ / ” „ ’ „ 681.5:004: Mechatronika 626.81/.85 Nawadnianie '325 Przetworniki prędkości i przyspieszenia 69+624](038) Słownik budowlany : ]'374 Słowniki portugalsko-angielskie i angielsko-portugalskie

69 Przykłady stosowania symboli złożonychSymbole z zastosowaniem podziału A/Z Nazwy własne osobowe i geograficzne: 72.071Garcia de Paredes 913( )Białowieski:502.5 Białowieski Park Narodowy Nazwy instytucji: 061.1(438): Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Nazwy organizacji: 061.1(100):001 UNESCO

70 Wyszukiwanie w bazie BPBprzeglądanie – możliwość wpisania symbolu UKD i hasła indeksowego wyszukiwanie – możliwość wpisania zarówno symbolu UKD jak i hasła indeksowego wynik wyszukiwania – rekordy bibliograficzne dokumentów, szukanych tematów.

71 Przeglądanie indeksów UKD

72 Przeglądanie indeksów UKD

73 Przeglądanie symboli UKD

74 Wyszukiwanie wg UKD za pomocą hasła indeksowego

75 Wynik wyszukiwania wg UKD za pomocą hasła indeksowego

76 Wyszukiwanie wg UKD za pomocą symbolu cyfrowego

77 Wynik wyszukiwania wg UKD za pomocą symbolu cyfrowego

78 Wyszukiwanie w katalogu BPB – rekord hasła

79 Aktualności UKD na stronie BN

80 Kartoteka wzorcowa UKD w Bibliotece NarodowejBaza oparta jest na tablicach  Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna: publikacja nr UDC-P058 autoryzowana przez Konsorcjum UKD nr licencji UDC-2005/06. Prezentuje symbole UKD budowane zgodnie z przyjętą w B N metodą zapisu pionowego symboli UKD. Zapis jest stosowany w Przewodniku Bibliograficznym od 2011 r. Kartoteka wzorcowa UKD jest kontrolowana przez Pracownię Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej.

81 Format dla klasyfikacji w MARC21Na potrzeby kartoteki wzorcowej zaadaptowano następujące pola z formatu dla klasyfikacji: 008 Dane kontrolne 040 Instytucja sporządzająca rekord 084 Schemat klasyfikacji i wydanie 153 Symbol klasyfikacji i Odpowiednik słowny symbolu 353 Odsyłacz uzupełniający (zob. też) 453 Symbol klasyfikacji odrzucony (NU) 553 Symbol klasyfikacji - Tropy (TK) i Odpowiednik słowny symbolu 680 Tekst objaśniający - Nota stosowania  753 Termin indeksowy  761 Tekst objaśniający - Instrukcje dalszego podziału i łączenia symboli i przykłady symboli 

82 Rekord hasła w khw UKD

83 Kartoteka wzorcowa UKD w BNKartoteka UKD nie jest automatycznie powiązana z rekordami bibliograficznymi. Stanowi rodzaj słownika UKD zbudowanego zgodnie z metodą zapisu pionowego. Bazę można przeszukiwać przez trzy indeksy: termin indeksowy symbol UKD tropy Baza aktualizowana jest co miesiąc.

84 Kartoteka wzorcowa UKD w BN

85 Kartoteka wzorcowa UKD w BN

86 Kartoteka wzorcowa UKD w BN

87 Kartoteka wzorcowa UKD w BN

88 Organizacja zbiorów bibliotecznychOprócz klasyfikacji książek i prowadzenia katalogu rzeczowego, Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna służy też do tworzenia schematu układu książek na półkach. UKD, w odróżnieniu od JHP (rozpraszającego piśmiennictwo) jest klasyfikacją skupiającą. Obejmuje całość wiedzy i ją logicznie porządkuje.

89 Wolny dostęp do półek Umożliwia czytelnikowi bezpośredni kontakt ze zbiorami bibliotecznymi gwarantując swobodny wybór materiałów. Dzięki zastosowaniu w układzie zbiorów klasyfikacji dziesiętnej klas nadrzędnych i podrzędnych, użytkownik ma do dyspozycji zakresy tematyczne od ogólnego do szczegółowego, co pozwala mu w szerszym kontekście spojrzeć na wyszukiwane zagadnienie, zaś układ logiczny działów np. elektrotechnika, elektronika, telekomunikacja umożliwia wgląd w pokrewną tematykę.

90 Wolny dostęp do półek Możliwość zastosowania dwóch wzajemnie uzupełniających się strategii wyszukiwania: - praca z udostępnionym przez bibliotekę schematem klasyfikacji, - wstępne wyszukanie materiału w katalogu, dotarcie do niego na półce, ocenie znaleziska z autopsji i porównanie go z materiałami znajdującymi się najbliżej pod względem charakterystyki rzeczowej. Na ogół udaje się znaleźć coś obok „pierwotnego trafienia” i jest to książka, z którą wychodzimy z biblioteki

91 Wolny dostęp do półek Przy najbardziej nawet rozbudowanej klasyfikacji i najbardziej precyzyjnym języku haseł przedmiotowych jako narzędziach wyszukiwawczych, możliwość wzięcia książki do ręki, zapoznania się z jej aparatem naukowym, ocenienia czytelności tekstu i jego adekwatności do potrzeb, z jakimi czytelnik rozpoczął poszukiwania jest niezastąpione. Mogą to być wybory świadome, jak i całkowicie przypadkowe odkrycia.

92 Wolny dostęp do półek W wolnym dostępie nie chodzi o rozłożenie książek na dostępnych półkach, tylko o stworzenie układu, w którym z sensem można prowadzić wyszukiwania. Użytkownik nie może znajdować pod jedną sygnaturą 200 książek, tak jak to powszechnie się zdarza, kiedy do rozstawienia książek stosuje się skrócone tablice UKD. W BPB przyjęto, że schemat ustawienia książek na półkach będzie bardziej szczegółowy, na tyle, żeby w księgozbiorze technicznym wyodrębnić dziedziny istotne, często pojawiające się nowe zagadnienia. Wiązało się to ze zmianami, przestawieniami i łączeniami niektórych dziedzin

93 Schemat ustawienia na półkachSchemat klasyfikacji w BPB obejmuje następujące rodzaje symboli: symbole proste w różnym stopniu rozbudowy symbole rozwinięte symbole złożone zastosowanie podziału alfabetycznego A/Z

94 Przykłady działów w schemacieSymbole proste: 620.3 Nanotechnologia Spawanie. Zgrzewanie. Lutowanie Samochody osobowe 678 Przemysł tworzyw sztucznych 728 Architektura mieszkalna Język angielski 91 Geografia

95 Przykłady działów w schemacieSymbole rozwinięte Sieci neuronowe 005.95/.96 Zarządzanie personelem Reformy gospodarcze Niezawodność maszyn Kompatybilność elektromagnetyczna 913(438.15) Geografia województwa podlaskiego

96 Przykłady działów w schemacieSymbole złożone 304/308 Polityka społeczna :63 Agroturystyka 621.31: Energoelektronika Metrologia techniczna. Tolerancje. Pasowania. Montaż / Małe i średnie przedsiębiorstwa. Small business. Mikroprzedsiębiorstwa

97 Przykłady działów w schemacieZastosowanie podziału alfabetycznego A/Z 004.4A/Z Programy, języki i systemy komputerowe wg nazw 005.51L Logistyka 51A/Z Matematycy 72.071A/Z Architekci

98 Problemy w ustawieniu księgozbioru wg UKDUniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna ma charakter ujęciowy, czyli jeden przedmiot dokumentu można rozpatrywać z różnych punktów widzenia. Działowa organizacja zbiorów wg UKD może więc powodować rozproszenie publikacji dotyczących obiektów bądź zjawisk, którymi zajmuje się wiele dyscyplin. W celu uniknięcia rozproszenia literatury, której przedmiotem treści jest to samo zagadnienie, ale rozpatrywane w różnych aspektach utworzono symbole złożone

99 Problemy w ustawieniu księgozbioru wg UKDPołączono w jednym miejscu zagadnienia związane z wytrzymałością: Wytrzymałość materiałów i próby wytrzymałościowe Połączono w jeden dział zagadnienia związane z kolejnictwem: /.5 Tabor kolejowy. Trakcja. Wagony. Pojazdy szynowe. Koleje. Budowa linii kolejowych. Koleje specjalne

100 Schemat ustawienia na półkachW ustawieniu księgozbioru w układzie działowym przyjęto zasadę, że na jeden dział zostanie przeznaczony mniej, więcej jeden regał. Obecny podział jest wynikiem analizy ilościowej księgozbioru. Na przyszłość, mamy nadzieję, będzie to wynik zaspokojenia potrzeb użytkowników biblioteki

101 Dziękuję za uwagę [email protected] Podlaskie Forum Bibliotekarzy22 marzec 2012 Podlaskie Forum Bibliotekarzy