1 USTAWA KRAJOBRAZOWA REKLAMY W KRAJOBRAZIE MIEJSKIM PIERWSZE DOŚWIADCZENIA, PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ - komentarz prawnika apl. radc. Wojciech Gwóźdź

2 Czy ustawa krajobrazowa jest potrzebna?

3 USTAWA z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. z dnia 10 czerwca 2015 r.) Art. 37a ust. 1 upzp - rada gminy może ustalić w formie uchwały (1) zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, (2) tablic reklamowych i (3) urządzeń reklamowych oraz (4) ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane (uchwała reklamowa/kodeks reklamowy)

4 Art. 15 ust. 3 upzp - w planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb: 1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości; 2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej; 3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji; 3a) granice terenów pod budowę urządzeń, o których mowa w art. 10 ust. 2a, oraz granice ich stref ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie, zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu oraz występowaniem znaczącego oddziaływania tych urządzeń na środowisko; 4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych, o których mowa w art. 10 ust. 2 pkt 8; 4a) granice terenów rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 4b) granice terenów inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, umieszczonych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub w ostatecznych decyzjach o lokalizacji drogi krajowej, wojewódzkiej lub powiatowej, linii kolejowej o znaczeniu państwowym, lotniska użytku publicznego, inwestycji w zakresie terminalu lub przedsięwzięcia Euro 2012; 5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji imprez masowych; 6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej, określone w ustawie z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady;ustawie 7) granice terenów zamkniętych, i granice stref ochronnych terenów zamkniętych; 8) sposób usytuowania obiektów budowlanych w stosunku do dróg i innych terenów publicznie dostępnych oraz do granic przyległych nieruchomości, kolorystykę obiektów budowlanych oraz pokrycie dachów; 9) zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane; 10) minimalną powierzchnię nowo wydzielonych działek budowlanych.

5 W czym tkwi innowacyjność rozwiązań? 1) zwrócenie uwagi na problem ochrony krajobrazu – ustawa „krajobrazowa” - wprowadzenie definicji krajobrazu, reklamy, urządzenia reklamowego, tablicy reklamowej 2) prosty środek ochrony przed reklamami – uchwała reklamowa 3) zachęta finansowa dla gmin – opłaty reklamowe 4) zachęta dla obywateli – kary pieniężne

6 Czy problem z reklamami istnieje?

7 źródło: http://c.wrzuta.pl/wi8693/6b68a96f002787c64d1eff10

8 źródło: http://bi.gazeta.pl/im/0/9644/z9644970Q,Reklamowy-chaos-w-samym- centrum-Warszawy.jpg

9 źródło: http://1.static.s-trojmiasto.pl/zdj/c/9/34/620x0/347858-To-nie-fotomontaz-Ergo- Arena-naprawde-zmienila-sie-w-reklamowy-smietnik-Az__c_84_148_887_502.jpg

10 źródło:http://bi.gazeta.pl/im/ae/8b/d5/z13994926Q,ponad_300tablic_reklamo wych_stoi_na_20_km_drogi_miedzy.jpg

11 Tak – istnieje

12 Kwestie problematyczne

13 Prawo nie działa wstecz? Uchwały reklamowe muszą określać warunki i termin dostosowania istniejących w dniu jej wejścia w życie obiektów małej architektury, ogrodzeń oraz tablic reklamowych i urządzeń reklamowych do zakazów, zasad i warunków w niej określonych, nie krótszy niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie uchwały. Czy takie rozwiązanie jest konstytucyjne???

14 retroakcjaretrospekcja Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2007 r., II OSK 1144/06

15 O retroaktywnym (zabronionym) działaniu prawa mówimy bowiem wtedy, gdy nowe prawo stosuje się do zdarzeń „zamkniętych”, zakończonych przed wejściem w życie nowych przepisów Z retrospektywnością prawa zaś mamy do czynienia wtedy, gdy przepisy nowego prawa regulują zdarzenia bądź stosunki prawne o charakterze „otwartym”, ciągłym, takie, które nie znalazły jeszcze swojego zakończenia („stosunki w toku”)

16 Przykład retrospektywności: źródło: http://aston86.bikestats.pl/a,2012,7.html

17 źródło: http://sklep- ppoz.pl/userdata/gfx/0fd946aa53435f8df8956c9e73d48a0b.jpg

18 źródło: http://static.e-dach.pl/faq/731_dach-zdjecia_1_jpg_reportaz-azbest.jpg?0

19 odpowiedzialność za wykroczenie/przestępstwo kara administracyjna

20 Dwie kara za to samo? Art. 63b § 1 Kodeksu wykroczeń - Kto umieszcza reklamę, o której mowa w art. 4 pkt 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 i 774) z naruszeniem warunków jej sytuowania określonych w art. 42a tej ustawy, o gabarytach większych niż dopuszczalne lub wykonane z wyrobów innych niż dopuszczalne, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.art. 4 pkt 23art. 42a Art. 37d. 1. upzp - Podmiot, który umieścił tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe niezgodne z przepisami uchwały, o której mowa w art. 37a ust. 1, podlega karze pieniężnej.

21 Wyrok TK z dnia 14 października 2009 roku (KP 4/09) Trybunał Konstytucyjny odrzucił tezę, że sama kumulacja sankcji za wykroczenie i administracyjnej kary pieniężnej w każdym wypadku oznaczać miałaby niedopuszczalne „podwójne karanie”.

22 Należy jednak unikać «nadmiernej represywności» powodującej, że oceniane rozwiązanie normatywne uznane zostanie za nieproporcjonalnie uciążliwe.

23 Reklamy problematyczne Art. 37c upzp - Przepisów dotyczących reklam nie stosuje się do upowszechniania informacji wyłącznie: 1) trwale upamiętniającej osoby, instytucje lub wydarzenia; 2) o charakterze religijnym, związanym z działalnością kościołów lub innych związków wyznaniowych, jeżeli tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe sytuowane są w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej oraz cmentarzy.

24 Podobnie: Opłaty reklamowej nie pobiera się jeżeli tablice reklamowe lub urządzenia reklamowe, służą wyłącznie do upowszechniania informacji: a) trwale upamiętniającej osoby, instytucje lub wydarzenia, b) o charakterze religijnym, związanym z działalnością kościołów lub innych związków wyznaniowych, jeżeli tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe sytuowane są w granicach terenów użytkowanych jako miejsca kultu i działalności religijnej oraz cmentarzy.

25 Co może być urządzeniem reklamowym? Art. 2 pkt 16c) upzp – ilekroć w ustawie jest mowa o "urządzeniu reklamowym" - należy przez to rozumieć przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, inny niż tablica reklamowa, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem;

26 Fogel Anna (red. nauk.), Ustawa krajobrazowa, Warszawa 2016, s. 83-84: „Nie będzie zatem podlegała zwolnieniu tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe, które eksponuje treści o charakterze mieszanym, tj. zawiera jakiekolwiek inne treści niż te, które mieszczą się w zakresie zwolnienia. Za naruszenie warunków zwolnienia uznać należy np. eksponowanie na tablicy firmy sponsora tablicy, bowiem ekspozycja taka ma walor reklamowy, służący budowaniu wizerunku sponsora”.

27 źródło: http://www.przygodzice.pl/asp/galeria/Antonin/e.jpg

28 źródło: http://konsulatperu-poznan.com/getattachment/ec023885-f584-423a-bd94- d522dba7cfce/21-12-2015.jpg.aspx?width=520&height=352

29 źródło: http://www.fontannypoznania.pl/wp-content/gallery/fontanna-apollo/fontanna-apollo-rynek-_tok4205.jpg

30 Co jeszcze może być urządzeniem reklamowym?

31 źródło: http://neoimprenta.eu/wp-content/uploads/img_6278-1.jpg

32 źródło: http://images38.fotosik.pl/1680/925a387097149cf3.jpg

33 źródło: http://oohmagazine.pl/upload/news/poznan-1male- 9ce3d3748f.jpg

34 postępowanie dot. nałożenia kary administracyjnej postępowanie dot. samowoli budowlanej

35 Skarżenie nieuwzględnionych wniosków/ uwag Art. 7 upzp - rozstrzygnięcia wójta, burmistrza, prezydenta miasta albo marszałka województwa o nieuwzględnieniu odpowiednio wniosków dotyczących studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwag dotyczących projektu tego studium, wniosków dotyczących miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uwag dotyczących projektu tego planu albo wniosków dotyczących planu zagospodarowania przestrzennego województwa - nie podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

36 Ustawa krajobrazowa nie nowelizuje, ani też nie odsyła do przepisu art. 7 upzp W stosunku do rozstrzygnięć w postaci nieuwzględnienia uwag do uchwały reklamowej, nie wyłączono expressis verbis zastosowania przepisu art. 3 § 2 pkt 4) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi?

37 Nieważność studium/planu Co z uchwałą reklamową? Art. 28. 1. upzp Istotne naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części. Ustawa krajobrazowa nie nowelizuje, ani też nie odsyła do przepisu art. 28 upzp

38 Reklamy emitujące światło Art. 42a udp 1. Widoczna z jezdni przez kierującego pojazdem reklama emitująca światło, umieszczona w pasie drogowym lub w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni, o której mowa w art. 43 ust. 1, musi spełniać wymagania określone w ust. 2 oraz w przepisach wydanych na podstawie ust. 3. 2. W przypadku reklam umożliwiających bieżącą zmianę informacji wizualnej: 1) niedopuszczalne jest wyświetlanie ruchomych obrazów; 2) niedopuszczalne jest stosowanie efektów wizualnych i przerw pomiędzy kolejno wyświetlanymi informacjami; 3) minimalny czas prezentacji informacji wizualnej musi być dłuższy niż 10 sekund. 3. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną luminancję powierzchni informacji wizualnej umieszczonej na reklamie emitującej światło, w ciągu dnia i w ciągu nocy, w terenie zabudowy i poza terenem zabudowy, mając na względzie zachowanie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

39 Lp.Rodzaj drogiW terenie zabudowyPoza terenem zabudowy 1Autostrada30 m50 m 2Droga ekspresowa20 m40 m 3Droga ogólnodostępna: a) krajowa10 m25 m b) wojewódzka, powiatowa8 m20 m c) gminna6 m15 m

40 Wprowadźmy zakaz absolutny sytuowania reklam? źródło: http://swiat-tabliczek.pl/wp- content/uploads/2016/03/N.ZAK_.REKL_.1.jpg

41 Zasada proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 lutego 2001 r. K 27/00 W świetle art. 64 ust. 3 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji warunkami dopuszczalności ograniczeń praw własności są: ustawowa forma ograniczenia, istnienie w państwie demokratycznym konieczności wprowadzenia ograniczenia, funkcjonalny związek ograniczenia z realizacją wskazanych w art. 31 ust. 3 wartości oraz zakaz naruszania istoty prawa własności. Wymóg istnienia w państwie demokratycznym konieczności wprowadzenia ograniczenia odpowiada zasadzie proporcjonalności. Ograniczenie danego prawa musi pozostać w odpowiedniej proporcji do celów, których ochrona uzasadnia ustanowienie tego ograniczenia.art. 64 ust. 3art. 31 ust. 3

42 Co należy robić?

43

44 źródło: http://www.gloswielkopolski.pl/strefa-biznesu/wiadomosci/wydarzenia/g/poznan-zdjeto-nielegalne- reklamy-przy-ulicy-jana-pawla-ii,10147740,19000990/

45

46 źródło: http://www.ulepszpoznan.pl/wp-content/uploads/2012/11/26-Je%C5%BCyce-7-907x1024.jpg

47 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

48 apl. radc. Wojciech Gwóźdź DR KRYSTIAN ZIEMSKI & PARTNERS KANCELARIA PRAWNA SP. K. ul. Strusia 10, 60-711 Poznań tel. (48) 601 837 044, fax (48) 061 865 82 56 e-mail: [email protected], [email protected]