1 Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach Zasady składania i tryb rozpatrywania petycji

2 Co to jest petycja? Petycja to pismo z postulatem/prośbą skierowane indywidualnie lub zbiorowo do władzy publicznej zgodnie z jej kompetencjami (np. budowa placu zabaw, bezpłatne leki dla emerytów i rencistów …).  Petycje są formą bezpośredniego uczestnictwa obywateli w procesie sprawowania władzy.  Petycje to:  indywidualne lub zbiorowe propozycje odnoszące się do wszelkich spraw związanych z życiem publicznym,  postulaty zgłaszane do organów władzy publicznej zgodnie z ich kompetencjami.

3 Petycje w systemie prawa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. art. 63 Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby - za jej zgodą - do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa.  Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego w art. 221 § 1 zagwarantowane każdemu w Konstytucji RP prawo składania petycji, skarg i wniosków do organów: państwowych, jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na zasadach określonych przepisami niniejszego działu.  Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. z 2014 r. poz. 1195) wchodzi w życie 6 września 2015 r.

4 Geneza ustawy o petycjach  działania Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, w związku z postulatami organizacji pozarządowych,  powszechne i ugruntowane prawo do petycji w krajach UE.  Senat RP a instytucja petycji:  debata senatorów nad zagadnieniem petycji na 22. posiedzeniu Senatu 20 listopada 2008 r., w celu zmiany Regulaminu Senatu – uchwała weszła w życie 1 stycznia 2009 r.,  projekty ustawy o petycjach:  inicjatywa ustawodawcza Senatu VII kadencji – projekt przyjęty na 74. posiedzeniu 14 kwietnia 2011 r. Prace legislacyjne nad projektem ustawy zakończono wraz z końcem kadencji Sejmu.  prace w Senacie VIII kadencji nad projektem ustawy o petycjach (druk senacki nr 285). Sejm na 71. posiedzeniu 11 lipca 2014 r. uchwalił ustawę o petycjach. Senat na 60. posiedzeniu 7 sierpnia 2014 r. przyjął ustawę bez poprawek.  Ustawa zacznie obowiązywać od 6 września 2015 r.

5 Kto i do kogo składa petycje? Petycje mogą składać m.in.: – obywatel lub grupa obywateli, – organizacje pozarządowe, – jednostki samorządu terytorialnego (ich organy, związki lub stowarzyszenia), – przedsiębiorcy. Petycje można składać do: – władzy publicznej (np.: Sejmu, Senatu, premiera, ministra, rady gminy, rady powiatu, marszałka województwa), – organizacji lub instytucji społecznej wykonującej zadania publiczne (np.: Państwowej Inspekcji Sanitarnej, ośrodka kultury).

6 Autor petycji powinien wiedzieć, że: o tym, czy pismo jest petycją decyduje jego treść, a nie forma, petycje można złożyć w sposób tradycyjny (forma pisemna) lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, konieczne jest podpisanie petycji – anonimy nie są rozpatrywane (gdy petycję wnosi grupa podmiotów podpis składa osoba reprezentująca), petycja może być złożona w czyimś interesie za jego pisemną zgodą, przedmiotem petycji mogą być np.: propozycja zmiany przepisów prawa lub podjęcia działania dotyczącego społeczności lub ochrony szczególnie istotnych dla niej wartości, petycja niespełniająca wymogów formalnych i nieuzupełniona w terminie 14 dni nie będzie rozpatrzona, złożenie i rozpatrzenie petycji jest wolne od opłat, sposób załatwienia petycji nie może być przedmiotem skargi.

7 Tryb rozpatrywania petycji żądanie petycji musi być skierowane do takich adresatów, którzy posiadają kompetencje w tej sprawie, w terminie 30 dni od dnia złożenia petycji podmiot ją rozpatrujący wzywa autora do uzupełnienia lub wyjaśnienia treści petycji, gdy stwierdzi braki formalne, petycja powinna być rozpatrzona w terminie 3 miesięcy od dnia jej złożenia (w wyjątkowych okolicznościach termin ulega przedłużeniu), adresat petycji jest zobowiązany do poinformowania jej autora o sposobie rozpatrzenia petycji, nie podejmuje się pracy nad wcześniej rozpatrzoną petycją, jeśli nie zgłasza się nowych faktów lub dowodów.

8 Obowiązki adresata petycji adresat petycji, który nie jest władny ją rozpatrzyć musi ją przesłać do właściwego podmiotu w ciągu 30 dni od dnia jej złożenia, zamieszcza na stronie internetowej informację zawierającą skan petycji, datę jej złożenia i – po wyrażeniu zgody – imię i nazwisko albo nazwę autora petycji, zawiadamia autora petycji o sposobie jej rozpatrzenia, corocznie, do 30 czerwca, umieszcza na swojej stronie internetowej zbiorczą informację o petycjach rozpatrzonych w roku poprzednim.

9 Rodzaje petycji Indywidualna – wnoszona przez obywatela, Zbiorowa – wnoszona przez grupę obywateli, organizacje lub instytucje, Wielokrotna – wnoszona w tej samej sprawie przez wiele podmiotów indywidualnych lub zbiorowych, rozpatrywana w szczególnym trybie:  możliwość łącznego rozpatrzenia petycji,  wydłużenie do 2 miesięcy terminu składania dalszych petycji,  ogłoszenie na stronie internetowej o sposobie załatwienia petycji.

10 Niezbędne elementy petycji:  nazwa podmiotu wnoszącego petycję,  miejsce zamieszkania albo siedziby podmiotu,  wskazanie adresata oraz przedmiotu petycji,  złożenie podpisu,  dołączenie zgody osoby trzeciej, w imieniu której składana jest petycja.

11 Dane osobowe autorów petycji Zgodnie z wymaganiami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych chronione są dane autorów petycji. Po wyrażeniu zgody podmiotu wnoszącego petycję lub podmiotu w interesie którego petycję złożono ustawa o petycjach przewiduje możliwość ujawnienia danych osobowych. Na stronie internetowej rozpatrującego petycję ujawnia się: – imię i nazwisko albo nazwę podmiotu, – miejsce zamieszkania albo siedzibę, – adres do korespondencji lub poczty elektronicznej.

12