1 Ustrój administracji publicznejUstrój – termin normatywny (należy do języka prawnego) . Przepisy obowiązującego prawa nie definiują tego terminu, mimo, iż występuje on w tekstach aktów normatywnych (np: art. 169 ust. 4 Konstytucji RP: Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw ich organy stanowiące; art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, O ustroju gminy stanowi jej statut). (K. Żukowski, Leksykon…)

2 Ustrój administracji publicznejUstrój administracji publicznej - pojęcie złożone. Używa się go na określenie budowy (organizacji) administracji publicznej jako całości oraz jej poszczególnych podmiotów (instytucji, jednostek organizacyjnych, stanowisk pracy), czyli: organów administracji publicznej, urzędów administracyjnych, samorządów, zakładów administracyjnych i innych instytucji realizujących zadania z zakresu administracji publicznej. (K. Żukowski, Leksykon…)

3 Ustrój administracji publicznejPojęcie „ustroju” stosowane jest również w celu określenia budowy – wyodrębnionego pod względem strukturalnym i funkcjonalnym - systemu podmiotów administracji publicznej (K. Żukowski, Leksykon…)

4 Ustrój administracji publicznejUstrój administracji publicznej jest kształtowany przez normy ustrojowe, zawarte w aktach normatywnych: w Konstytucji RP (Rada Ministrów, ministrowie, KRRiT, jednostki samorządu terytorialnego) oraz w źródłach prawa administracyjnego – ustrojowego: ustawach, rozporządzeniach, aktach prawa miejscowego, także w generalnych, aktach kierownictwa wewnętrznego (np. uchwałach, zarządzeniach). W klasycznym ujęciu normy ustrojowe zaliczane są do norm prawa administracyjnego, stanowiąc część tego prawa, zwaną prawem administracyjnym – ustrojowym, lub prawem ustrojowym administracji publicznej. (K. Żukowski, Leksykon…)

5 Ustrój administracji publicznejU podstaw tworzenia ustroju administracji publicznej leżą konstytucyjne zasady organizacji i funkcjonowania państwa, np. zasady demokratycznego państwa prawnego, praworządności, podziału władz, samorządności, subsydiarności, decentralizacji terytorialnej, oraz zasady wynikające z dyrektyw prakseologicznych i ustaleń ogólnej teorii organizacji i kierowania, (np. zasady resortowości, terytorialności, zespolenia organizacyjnego i funkcjonalnego, podziału zadań, kompetencyjności, podporządkowania i współdziałania, sprawności, fachowości i in.) (K. Żukowski, Leksykon…)

6 Ustrój administracji publicznejNa podstawie odpowiednich decyzji politycznych i prawodawczych jest kształtowany normatywny, a następnie – realny ustrój podmiotów administracji publicznej. (K. Żukowski, Leksykon…)

7 Ustrój administracji publicznejNa ustrój administracji publicznej składają się normy regulujące: tworzenie podmiotu administracji publicznej (nadanie mu odpowiedniej nazwy, ustalenie jego charakteru prawnego, miejsca w systemie organizacyjnym), obszar działania (terytorium, na którym dany podmiot wykonuje powierzone mu zadania i kompetencje) strukturę organizacyjną (budowę wewnętrzną podmiotu administracji publicznej, wyodrębniając w niej stanowiska kierownicze oraz zespoły innych stanowisk pracy, które – łącznie – tworzą urząd administracyjny) zakres działania (zadania, funkcje, cele, kierunki działania), wyznacza przedmiot działań podmiotu oraz ich granice. powoływanie obsady personalnej kompetencje ustrojowe więzi organizacyjne (K. Żukowski, Leksykon…)

8 Czynniki kształtujące administrację publicznąUstrój państwa Poglądy i doktryny polityczne Prawo Normy techniczne Normy moralne Normy estetyczne Wymogi racjonalnej organizacji pracy Postęp techniczny Globalizacja

9 Ustrój państwa Państwo absolutne (policyjne)Liberalne państwo prawne (państwo stróż nocny) – monarchia konstytucyjna, republika „Państwo dobrobytu” – welfare state Socjalne państwo prawne (państwo opiekuńcze) Państwa komunistyczne

10 Poglądy i doktryny politycznePoglądy polityczne przenikają w sferę administracji przez programy polityczne i prawo oraz poprzez światopoglądy pracowników aparatu administracji (problem neutralności światopoglądowej administracji) Racjonalizm Liberalizm Doktryna marksistowska Doktryna faszystowska Islam

11 Normy moralne Kultura administrowania Etyka administracjiKontrola przestrzegania norm moralnych w społeczeństwie

12 Normy estetyczne Kierowane do administracjiKontrola przestrzegania norm estetycznych w społeczeństwie

13 Wymogi racjonalnej organizacji pracySprawność Efektywność Oszczędność Elastyczność Jakość (ISO)

14 Postęp techniczny Wykorzystywanie rezultatów postępu technicznego w administracji Rezultaty postępu technicznego a nowy obszary administrowania

15 Uwarunkowania organizacji i funkcjonowania administracji publicznejMimo postępującej globalizacji życia publicznego nie jest możliwe określenie jednego uniwersalnego algorytmu „idealnej” administracji publicznej

16 Administracja publiczna zagadnienia ogólnePodmioty administracji: Organ administracji – jednostka organizacyjna utworzona przepisami prawa (zazwyczaj nie posiadająca osobowości prawnej), wyposażona w kompetencje do realizacji zadań z zakresu administracji publicznej Urząd administracji – aparat pomocniczy organu; zespół środków osobowych i rzeczowych mający na celu wsparcie organu przy realizacji jego zadań Inne podmioty administracji – głównie tzw. organy administracji w ujęciu funkcjonalnym (niektóre organizacje społeczne, funacje, przedsiębiorstwa, tzw. zakłady administracyjne)

17 Rodzaje podmiotów administracji publicznejSkładające się z czynnika obywatelskiego albo zawodowego Kolegialne i jednoosobowe O kompetencjach generalnych i specjalnych Wyodrębnione według zasady prowincjonalności i resortowości

18 Administracja publiczna zagadnienia ogólneRodzaje organów administracji publicznej: organy administracji rządowej i organy administracji samorządowej (charakter wykonywanych zadań) obsadzane w drodze wyboru (bezpośredniego lub pośredniego), nominacji, nominacji poprzedzonej konkursem centralne, terenowe (zasięg działania) o kompetencjach decyzyjnych bądź doradczych