1 Ustrój sądów administracyjnych

2 I. Wiadomości ogólne 1. Źródła prawaKonstytucja RP Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (p.u.s.a.) Rozporządzenia Prezydenta RP Uchwała Zgromadzenia Ogólnego NSA z w sprawie regulaminu wewnętrznego urzędowania NSA

3 I. Wiadomości ogólne 2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskichXX-lecie międzywojenne: Najwyższy Trybunał Administracyjny Trybunał Kompetencyjny Inwalidzki Sąd Administracyjny i sądy ubezpieczeń społecznych : jednoinstancyjne sądownictwo administracyjne utworzenie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wraz z ośrodkami zamiejscowymi) od 2004: Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne

4 I. Wiadomości ogólne 2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskichart. 175 ust. 1 KRP   Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. art. 184 KRP Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. art. 2 p.u.s.a. Sądy administracyjne = NSA + wojewódzkie sądy administracyjne

5 I. Wiadomości ogólne 2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskichOddzielny pion sądownictwa!

6 II. Naczelny Sąd Administracyjny 1. WłaściwośćArt. 3 § 2 p.u.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw. Sąd dyscyplinarny dla sędziów sądów admintracyjnych Art. 15 § 1 p.p.s.a.

7 II. Naczelny Sąd Administracyjny 1. SkładArt. 30 p.p.s.a. W skład Naczelnego Sądu Administracyjnego wchodzą: Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, wiceprezesi oraz sędziowie PREZES Powoływany przez Prezydenta spośród 2 kandydatów przedstawionych przez ZOS NSS Kadencja: 6 lat WICEPREZESI Powoływani przez Prezydenta na wniosek Prezesa NSA za zgodą ZOS NSA Stoją na czele Izb

8 II. Naczelny Sąd Administracyjny 2. Struktura (39-40 p.u.s.a.)

9 II. Naczelny Sąd Administracyjny 3. Organy (31 i nast. p.u.s.a.)Prezes NSA Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA Kolegium NSA

10 II. Naczelny Sąd Administracyjny 3.1 Prezes NSAStoi na czele NSA Kieruje pracami NSA Reprezentuje je na zewnątrz Nadzór w zakresie administracji sądowej Występuje o podjęcie uchwały „abstrakcyjnej”

11 II. Naczelny Sąd Administracyjny 3.2 Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSASkład: sędziowie NSA Przewodniczy Prezes NSA Co najmniej raz do roku Uchwały: bezwzględna większość przy obecności co najmniej ½ członków Kompetencje: art. 46 p.u.s.a.

12 II. Naczelny Sąd Administracyjny 3.3 Kolegium NSAPrzewodniczy Prezes NSA 3 letnia kadencja Kompetencje: art. 47 p.u.s.a.

13 II. Naczelny Sąd Administracyjny 4. Sąd dyscyplinarnyDla sędziów NSA i wsa I instancja – 3 sędziów II instancja – 7 sędziów Rzecznik Dyscyplinarny wybierany przez Kolegium NSA

14 III. Wojewódzkie sądy administracyjne 1. Wiadomości ogólneArt. 3 § 1 p.u.s.a.   Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne Tworzone rozporządzeniem Prezydenta na wniosek Prezesa NSA dla obszaru jednego lub więcej województw Obecnie: 16 Właściwość ustalana wg siedziby organu, ale są wyjątki! (13 § 2 p.p.s.a.)

15 III. Wojewódzkie sądy administracyjne 2. Skład i strukturaSkład: Prezes WSA, wiceprezes(i), sędziowie

16 III. Wojewódzkie sądy administracyjne 3. OrganyPrezes WSA Zgromadzenie ogólne sędziów wsa Kolegium WSA

17 IV. Sędziowie sądów administracyjnych 1. Wiadomości ogólneNiezawiśli, podlegają tylko Konstytucji i ustawom Gwarancje niezawisłości: Konst. Art Powoływani przez Prezydenta na wniosek KRS (zgoda na przedstawienie kandydata: ZO NSA + opinia odpowiedniego Kolegium) na stanowisko sędziego NSA lub sędziego WSA z wyznaczenie miejsca służbowego Wymagania art. 6 i 7 p.u.s.a. Możliwa delegacja przez Prezesa NSA lub Ministra Sprawiedliwości

18 IV. Sędziowie sądów administracyjnych 2. Wyznaczanie sędziów w WSAZasada: wyznacza przewodniczący Wyjątek: losowanie Sprawa przekazana do ponownego rozpoznania Wznowienie postępowania Wyłączenie sędziego Uzasadniony wniosek sędziego sprawozdawcy (regul.wewn.urzęd.WSA)

19 V. Inni pracownicy sądów(asesorzy sądowi) referendarze Asystenci sędziów Inni urzędnicy (obsługa administracyjna i techniczna)

20 VI. Orzecznictwo Orzecznictwo NSA i wsa (tzw. żółte orzecznictwo) Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego Baza orzeczeń