1 Uwarunkowania prawne telepracy – praktyczne rozwiązania dla pracodawców dr Jacek Męcina

2 USTAWOWA DEFINICJA TELEPRACY Projektowana definicja telepracy (nowy art. 67 5 § 1) wskazuje na cechy wyróżniające ten sposób wykonywania pracy od świadczenia pracy w ramach klasycznego stosunku pracy. Telepraca charakteryzowałaby się regularnym wykonywaniem przez pracownika pracy poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

3 UREGULOWANIE ZASAD STOSOWANIA TELEPRACY Jeżeli u pracodawcy nie działają związki zawodowe, a pracodawca zamierza stosować telepracę, powinien ustalić warunki stosowania telepracy w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Jeżeli u pracodawcy działają związki zawodowe stosowanie telepracy wymagać będzie zawarcia pomiędzy pracodawcą a zakładową organizacją związkową, porozumienia określającego warunki korzystania z takiej formy świadczenia pracy w ramach stosunku pracy. Porozumienie powinno być uzgodnione i zawarte z wszystkimi organizacjami związkowymi, a w przypadku braku takich możliwości treść porozumienia powinna być uzgodniona z organizacjami reprezentatywnymi w rozumieniu art. 241 25a Kp. Porozumienie powinno zostać zawarte w terminie 30 dni od dnia przedstawienia przez pracodawcę propozycji porozumienia. Jeżeli w tym terminie nie dojdzie do zawarcia porozumienia – warunki stosowania telepracy powinny być określone w regulaminie. Pracodawca powinien w takim przypadku uwzględnić ustalenia podjęte ze związkami zawodowymi, przedstawiane w toku uzgadniania porozumienia.

4 PROCEDURA ZAWIERANIA UMOWY O TELEPRACY Projektowana nowelizacja przewiduje (art. 67 7), dwie formy, w jakich dochodzi do ustalenia wykonywania pracy w formie telepracy: Ustalenie wykonywania pracy w formie telepracy na etapie zawierania umowy o prac (w takim przypadku umowa o pracę, poza obligatoryjnymi jej elementami wynikającymi z treści art. 29 § 1 K.p., powinna dodatkowo określać warunki wykonywania umówionego rodzaju pracy, charakterystyczne dla telepracy). Ustalenie wykonywania pracy w formie telepracy w trakcie zatrudnienia (takie ustalenie wymagałoby zawarcia porozumienia stron, bądź z inicjatywy pracodawcy, bądź pracownika). W trakcie zatrudnienia pracodawca nie będzie mógł powierzyć pracownikowi wykonywania pracy w formie telepracy na podstawie art. 42 § 4 K.p.

5 ZASADY ODSTĘPOWANIA OD WYKONYWANIA PRACY W FORMIE TELEPRACY Art. 67 8 przyznaje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo wystąpienia do drugiej strony stosunku pracy z wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenie poprzednich warunków jej wykonywania (dotyczy sytuacji, gdy pracownik staje się telepracownikiem w trakcie zatrudnienia - zgodnie z art. 67 7 § 1 pkt 2) Wniosek będzie wiążący dla drugiej strony stosunku pracy, jedynie gdy zostanie złożony w okresie 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy (termin, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy jednak niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku. Złożenie przez telepracownika wniosku po upływie 3 miesięcy nie będzie dla pracodawcy wiążące Pracodawca, po upływie 3 miesięcznego terminu, będzie mógł przywrócić poprzednie warunki wykonywania pracy w drodze wypowiedzenia zmieniającego (dokonanego w trybie art. 42 § 1 – 3 K.p.)

6 ZAKAZ WYPOWIEDZENIA STOSUNKU PRACY Z POWODU REZYGNACJI Zakaz wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z powodu niewyrażenia przez pracownika zgody na wykonywanie pracy w formie telepracy, jak również w razie zaprzestania wykonywania pracy w formie telepracy.

7 ZAKRES DODATKOWYCH INFORMACJI PRZEKAZYWANYCH TELEPRACOWNIKOWI W przypadku wykonywania pracy w formie telepracy, oprócz informacji, o której mowa w art. 29 § 3 Kodeksu pracy przekazywanej wszystkim pracownikom, telepracownikowi powinna być przekazywana również dodatkowa informacja, związana ze specyfiką pracy w tej formie: −określenie jednostki organizacyjnej pracodawcy, w strukturze której znajduje się stanowisko pracy telepracownika; −wskazanie osoby lub organu odpowiedzialnych za współpracę z telepracownikiem oraz upoważnionych do przeprowadzania kontroli w miejscu świadczenia pracy;

8 OBOWIĄZKI PRACODAWCY dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniający wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego, ubezpieczyć sprzęt, pokryć koszty związane z instalacją, serwisem i konserwacją sprzętu, zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu.

9 UMOWA DODATKOWA PRACODAWCA -TELEPRACOWNIK Pracodawca i telepracownik mogą w odrębnej umowie ustalić: zakres ubezpieczenia i zasady wykorzystywania przez telepracownika sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, stanowiącego własność telepracownika, spełniającego wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego (w takim przypadku telepracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości określonej w porozumieniu lub regulaminie) zasady porozumiewania się pracodawcy z telepracownikiem, w tym sposób potwierdzania obecności telepracownika na stanowisku pracy, sposób i formę kontroli wykonywania pracy przez telepracownika.

10 OBOWIĄZKI TELEPRACOWNIKA Na telepracowniku spoczywają te same obowiązki, które dotyczą ogółu pracowników oraz dodatkowe obowiązki niezbędne dla efektywnego wykonywania pracy polegające na: −potwierdzeniu na piśmie zapoznania się z zasadami ochrony danych przekazywanych telepracownikowi - zasady ochrony danych przekazywanych telepracownikowi określa pracodawca, który również – w miarę potrzeb – przeprowadza instruktaż i szkolenie w tym zakresie −przekazaniu pracodawcy informacji niezbędnych do porozumiewania się z nim za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość

11 PRAWO DO KONTROLI Pracodawca będzie uprawniony do przeprowadzenia kontroli w domu pracownika za uprzednią zgodą wyrażoną na piśmie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość w zakresie: −wykonania pracy; −w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji, −bezpieczeństwa i higieny pracy Pierwsza kontrola w zakresie bhp przeprowadza się na wniosek pracownika

12 ZAKAZ DYSKRYMINACJI Równe traktowanie telepracownika z innymi pracownikami w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych; zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji związanej z wykonywaniem telepracy bądź odmową wykonywania pracy w takiej formie

13 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Pracodawca będzie zobowiązany do realizacji wobec telepracownika wykonującego pracę w domu wszystkich obowiązków z zakresu bhp, z wyłączeniem: −obowiązku dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń (określonego w art. 212 pkt 4), −obowiązków określonych w rozdziale III działu dziesiątego Kodeksu pracy (obiekty budowlane i pomieszczenia pracy) −obowiązku zapewnienia odpowiednich urządzeń higienicznosanitarnych (określonego w art. 233)

14 EKWIWALENT Zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 26 ust. 13a) spowoduje, że wydatki na internet będą podlegały odliczeniu od dochodu także wówczas, gdy nie zostały one zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (np. w formie ekwiwalentu pieniężnego)

15 NIEPEŁNOSPRAWNI A TELEPRACA Zmiana w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych umożliwi zatrudnienie osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w formie teleprac u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej

16 Dziękuję za uwagę