1 Uwięzieni w Sieci. E-uzależnienia uczniów.Uzależnienia behawioralne dzieci i młodzieży. Kiedy kończy się przyjemność a zaczyna uzależnienie. WSEPiNM w Kielcach, 22 luty 2017 r.
2 Spis treści „Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie” – najnowsze wyniki badań ogólnopolskich. Uzależnienie od Internetu. E-uzależnienia. E-uzależnienia dzieci i młodzieży. Czynniki sprzyjające e-uzależnieniom. Uzależnienie od Internetu – objawy. Symptomy e-uzależnienia zaobserwowane w ogólnopolskim badaniu „Uzależnienia od e-czynności wśród młodzieży: diagnoza i determinanty” Skutki e-uzależnień. E-uzależnienia – profilaktyka i leczenie
3 Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie – najnowsze wyniki badań ogólnopolskichBadanie przeprowadzone przez TNS Polska S.A. na zlecenie Orange Polska, we współpracy z Fundacją Orange i Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę
4 Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie – wyniki badań ogólnopolskich (2016)Czy Pana(i) dziecko korzysta z Internetu?
5 Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie – najnowsze wyniki badań ogólnopolskichŚredni czas korzystania z Internetu przez uczniów (w procentach)
6 Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie – najnowsze wyniki badań ogólnopolskichAktywność uczniów w Internecie (dane w procentach)
7 Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie – najnowsze wyniki badań ogólnopolskichZagrożenia dzieci w Internecie – obawy rodziców ( )
8 Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce – badanie przed kampanią społeczną skierowana do rodziców małych dzieci pod hasłem „Mama, tata, tablet” (2015) Najważniejsze wyniki badań (n ͌ 1000) 64% dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6,5 lat korzysta z urządzeń mobilnych, 25% - codziennie 26% dzieci posiada własne urządzenie mobilne 79% dzieci ogląda filmy, a 62% gra na smartfonie lub tablecie 63% dzieci zdarzyło się bawić smartfonem lub tabletem bez konkretnego celu 69% rodziców udostępnia dzieciom urządzenia mobilne, kiedy muszą zająć się własnymi sprawami; 49% rodziców stosuje to jako rodzaj nagrody dla dziecka
9 Kampania społeczna skierowana do rodziców małych dzieci pod hasłem „Mama, tata, tablet”Celem kampanii jest zwrócenie uwagi rodziców na zagrożenia, jakie mogą się wiązać z niekontrolowanym i niewłaściwym użyciem nowych mediów przez najmłodsze dzieci. Według zaleceń Amerykańskiej Akademii Pediatrii (AAP) dzieci poniżej 2 roku życia nie powinny mieć żadnego kontaktu z urządzeniami mobilnymi. W USA ponad jedna trzecia dzieci, które nie ukończyły roku, bawiła się tabletami czy smartfonami (badania opublikowane w 2015 r.). Nadmierne korzystanie z komputera i urządzeń mobilnych we wczesnym wieku może powodować późniejsze trudności z naukąi koncentracją, kłopoty zdrowotne np. otyłość, problemy interpersonalne.
10 Uzależnienie od InternetuTermin uzależnienie od Internetu po raz pierwszy użył Ivan Goldberg, psychiatra z Nowego Jorku w roku 1995. Doktor Kimberley Young z Uniwersytetu w Pittsburgu jako pierwsza zajęła się leczeniem uzależnień od Internetu i nowoczesnych technologii. Uzależnieni od Internetu korzystają z globalnej sieci w sposób zaburzający ich relacje z rzeczywistością, tracą kontrolę nad zachowaniem, znacznie pogarsza się ich funkcjonowanie w sferze fizycznej, psychicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i ekonomicznej.
11 E-uzależnienia E-uzależnienie to uzależnienie od czynności podejmo-wanych za pośrednictwem Internetu z wykorzystaniem komputera, tabletu, smatfona. E-czynności: odtwarzanie i kopiowanie muzyki, filmów (multimediów) i oprogramowania z sieci, korzystanie z portali społecznościowych, gier sieciowych, elektronicznego hazardu, internetowej pornografii, poczty elektronicznej, handlu internetowego, czatów i komunikatorów internetowych, przeglądanie i gromadzenie informacji z Internetu. Fonoholizm - zjawisko uzależnienia od telefonu komórkowego/smartfona.
12 E-uzależnienia dzieci i młodzieżyUczniowie zagrożeni są głównie nałogowym korzystaniem: z portali społecznościowych, gier internetowych, multimediów, komunikacji online, dokonywaniem zakupów w sieci, e-hazardem i uzależnieniem od smartfona. Z raportu opracowanego w 2015 r. przez Fundację Dzieci Niczyje w ramach kampanii społecznej pt. „Mama, tata, tablet”: 64% dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6,5 lat korzysta z urządzeń mobilnych, 25% - codziennie , 79% dzieci ogląda filmy, a 62% gra na smartfonie lub tablecie.
13 Czynniki sprzyjające e-uzależnieniomCzynniki wewnętrzne: brak dojrzałości emocjonalnej, niska samoocena, negatywny wizerunek samego siebie, brak wiary we własne siły, w możliwość osiągnięcia sukcesu w realnym życiu, brak zainteresowań, potrzeba dowartościowania się, zaistnienia, uznania, potrzeba posiadania i nabywania, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, nieumiejętność budowania relacji społecznych, nawiązywania kontaktów interpersonalnych.
14 Czynniki sprzyjające e-uzależnieniomCzynniki zewnętrzne związane z domem rodzinnym: coraz niższe koszty zakupu sprzętu komputerowego i dostępu do Internetu, brak poczucia bezpieczeństwa, miłości, brak zainteresowania dzieckiem, wychowanie bez norm i zasad, słaby kontakt z rodzicami, ucieczka od kontaktów, brak kontroli ze strony rodziców, źle zaplanowany czas wolny, brak wspólnych aktywności, nieprawidłowe wzorce w rodzinie w zakresie danej e-czynności (e-zakupy, e-hazard lub udział w grach online rodzica lub rodzeństwa), problemy rodzinne, awantury i zła atmosfera w domu.
15 Czynniki sprzyjające e-uzależnieniomCzynniki zewnętrzne związane ze szkołą i rówieśnikami: słaba więź ze szkołą, problemy w nauce, trudność w odnalezieniu się w społeczności klasowej/szkolnej, w środowisku rówieśniczym, nieprawidłowe relacje między rówieśnikami, nieumiejętność komunikowania się z koleżankami i kolegami, brak atrakcyjnych zajęć pozalekcyjnych, brak zajęć o tematyce uzależnień od Internetu.
16 Uzależnienie od Internetu - objawyDoktor Kimberly Young wyróżniła osiem objawów uzależnienia od Internetu, z których przynajmniej pięć musi być stwierdzonych i wystąpić w ciągu ostatniego roku. Te objawy to: Silne zaangażowanie, obsesyjne myśleniu o Internecie nawet wtedy, gdy się z niego nie korzysta. Zwiększająca się ilość czasu przebywania w Internecie, by osiągnąć satysfakcję z tej aktywności. Nieudane próby kontrolowania czasu spędzanego w Internecie.
17 Uzależnienie od Internetu - objawyOdczuwanie przygnębienia, niepokoju i podenerwowania z powodu ograniczenia lub zrezygnowania z korzystania z Internetu. Problem z kontrolowaniem czasu przebywania w Internecie. Występowanie problemów społecznych i osobistych wynikających z zaabsorbowania Internetem. Okłamywanie ludzi z najbliższego otoczenia w celu ukrycia wzrastającego zaangażowania w sprawy Internetu. Aktywność internetowa przybiera formę ucieczki od problemów i przykrych stanów emocjonalnych.
18 Symptomy e-uzależnienia zaobserwowane w ogólnopolskim badaniu „Uzależnienia od e-czynności wśród młodzieży: diagnoza i determinanty” (VI 2013-IV gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne) Korzystanie z Internetu przez kilka godzin dziennie, do późnej nocy lub dopóki ktoś nie przerwie. Negatywne emocje w sytuacji braku dostępu do Internetu. Negatywny wpływ danej e-czynności na różne aspekty życia (problemy rodzinne, towarzyskie, problemy z wykonywanie codziennych czynności). Konieczność ciągłego korzystania z komputera, tabletu lub komórki. Sięganie po komórkę, sprawdzanie wszystkiego w Internecie.
19 Symptomy e-uzależnienia zaobserwowane w ogólnopolskim badaniu „Uzależnienia od e-czynności wśród młodzieży: diagnoza i determinanty” Poczucie przymusu wykonywania danej czynności, (grać/zdobyć określoną liczbę punktów/coś osiągnąć; zobaczyć, kupić, mieć). Niemożność powstrzymania się od danej e-czynności, od wykonywania jej codziennie. Trudność w oderwaniu się od danej e-czynności lub zrezygnowania z niej (np. grania, korzystania z Internetu). Poświęcanie coraz więcej czasu danej e-czynności.
20 Symptomy e-uzależnienia zaobserwowane w ogólnopolskim badaniu „Uzależnienia od e-czynności wśród młodzieży: diagnoza i determinanty” (VI 2013-IV 2014) Zaabsorbowanie i „oderwanie od rzeczywistości” - priorytet Internetu wobec innych spraw. Brak czasu i motywacji do realizacji ważnych zadań i obowiązków. Bezustanne mówienie / rozmawianie o danej e-czynności (np. o grach, o zakupach, o dostępnych produktach, informacjach zamieszczanych na portalu społecznościowym, w Internecie).
21 Symptomy e-uzależnienia zaobserwowane w ogólnopolskim badaniu „Uzależnienia od e-czynności wśród młodzieży: diagnoza i determinanty” (VI 2013-IV 2014) Przenoszenie zachowań i emocji z gier do życia realnego. Problemy w relacjach społecznych. Zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych. Problemy zdrowotne (senność , nadpobudliwość). Problemy finansowe.
22 Fazy uzależnienia od Internetu (dr Andrzej Augustynek)Racjonalne oraz efektywne wykorzystywanie Internetu - okazjonalne logowanie się do sieci. Internet służy do zdobywania potrzebnych informacji i jest formą rozrywki. Uzależnienie - osoba odczuwa coraz silniejszą potrzebę korzystania z Internetu (robi to coraz częściej i dłużej). Sesje w sieci trwają po kilka godzin. Uzależniony traci inne zainteresowania. Pochłania go tylko Internet i obsesyjne myśli o nim. Gdy nie może z niego korzystać odczuwa przygnębienie i lęk. Destrukcja - uzależniony przez wiele godzin dziennie lub ciągłe przebywa w Internecie. Ogranicza lub rezygnuje z ważnych aktywności rodzinnych, społecznych i zawodowych. Robi to mimo świadomości narastania problemów zdrowotnych oraz trudności życiowych. Internet jest ważniejszy niż zaspokajanie podstawowych czynności fizjologicznych (sen, jedzenie).
23 Psychologiczne skutki e-uzależnieńDepresje spowodowane brakiem kontaktu z siecią, nadpobudliwość, stany lękowe. Zaburzenia koncentracji uwagi i obniżona sprawność myślenia. Problemy z komunikacją interpersonalną. Podporządkowanie wszystkiego potrzebie „bycia w Internecie”. Rezygnacja z zainteresowań, przyjemności i rozrywek. Brak motywacji do podjęcia konkretnych działań w realnym życiu. Zanik więzi emocjonalnych z rodziną i przyjaciółmi.
24 Fizjologiczne i fizyczne skutki e-uzależnieńZaburzenia snu, bezsenność, przemęczenie. Rozregulowanie cyklu okołodobowego. Przestawienie rytmu aktywności. Nieregularne odżywanie się. Bóle pleców, karku, ramion, przedramion, przegubów oraz dłoni, szum w uszach. Skrzywienia kręgosłupa. Zespół „cieśni nadgarstka”. Choroby oczu.
25 Społeczne skutki e-uzależnieńFobie społeczne wyrażające się w unikaniu bezpośrednich kontaktów z ludźmi. Zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i szkolnych, trudności w nauce. Samotność życiowa, ograniczenie kontaktów społecznych. Nieumiejętność nawiązywania relacji społecznych. Zanik więzi rodzinnych. Nieumiejętność kreatywnego spędzania czasu wolnego. Cyberprzemoc.
26 E-uzależnienia – profilaktyka i leczenieProfilaktyka e-uzależnień - edukacja dotycząca zjawiska i konsekwencji dysfunkcyjnego korzystania z Internetu, szkodliwych zachowań dla zdrowia fizycznego, psychicznego i stosunków z rówieśnikami oraz rodziną. Leczenie w formie terapii indywidualnej, grupowej, w skrajnych przypadkach – leczenie w ośrodku zamkniętym. Gdzie szukać informacji i pomocy? (Miejski Zespół Poradni Psychologiczno - Pedagogicznych, Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR, Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki i Edukacji)
27 Kampania społeczna „W którym świecie żyjeszKampania społeczna „W którym świecie żyjesz?” poświęcona problemowi nadmiernego korzystania z komputera i Internetu przez dzieci i młodzież.
28 Podsumowanie E-uzależnienie dzieci i młodzieży ma konsekwencje zarówno dla uzależnionych (zdrowotne, psychologiczne, społeczne) jak i dla państwa, które będzie ponosiło koszty terapii. Konieczne jest zatem stałe diagnozowanie poziomu zagrożenia e-uzależnieniami. Bardzo ważne jest również podejmowanie działań profilaktycznych, zapobiegających euzależnieniom i ich negatywnym skutkom.
29 Dziękuję za uwagę!
30 Bibliografia Rodzice i dzieci wobec zagrożeń dzieci w Internecie. Raport z badania przygotowany przez TNS Polska S.A. 2016 Młodzież w internecie. Zagrożenie uzależnieniem. Podręcznik do kwestionariusza MAWI. Wąsowicz Grażyna, Styśko-Kunkowska Małgorzata. Wydawnictwo naukowe Scholar, 2015 Uzależnienia od e-czynności wśród młodzieży: diagnoza i determinanty. Raport. Małgorzata Styśko-Kunkowska i Grażyna Wąsowicz. (www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id= ) Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce. Wyniki badania ilościowego, 2015 (http://www.mamatatatablet.pl/pliki/uploads/2015/11/Korzystanie_z_urzadzen_mobilnych_raport_final.pdf )