1 „VAT – zmiany w przepisach w 2011 roku” Celem spotkania jest omówienie najważniejszych zmian w przepisach, wprowadzonych do ustawy o podatku od towarów i usług z dniem 1 stycznia 2011 r. 1

2 GDZIE SZUKAĆ NOWYCH PRZEPISÓW - USTAWY ZMIENIAJĄCEZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE/KLASYFIKACJA PKWIU ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług NOWE STAWKI VAT ustawa z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej; ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw ZMIANY W ODLICZENIU VAT OD SAMOCHODÓW OSOBOWYCH i PALIWA ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym

3 PROJEKT ZMIANY PRZEPISÓW USTAWY O VATNIEODPŁANTE PRZEKAZANIE TOWARÓW, IMPORT USŁUG Z RAJÓW PODATKOWYCH, PROCEDURA UPROSZCZONA PRZY IMPORCIE TOWARÓW ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (wejście w życie projektu planowane jest na dzień 1 marca r.)

4 GDZIE SZUKAĆ NOWYCH PRZEPISÓW - ROZPORZĄDZENIAFAKTURY Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej, z dnia 9 grudnia 2010 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, z dnia 27 grudnia 2010 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE Rozporządzenie Ministra Finansów z 22 grudnia 2010 r., w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

5 NOWE STAWKI VAT z dniem 1 stycznia 2011 r. następuje podwyższenie stawek VAT o jeden punkt procentowy, tj. z 22% do 23% oraz z 7% do 8% (art. 146 a ustawy o VAT) wzrost stawki VAT ma charakter czasowy i w deklarowanym zamierzeniu ustawodawcy ma obowiązywać przez okres 3 lat (od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.) zakończenie okresów przejściowych na stosowanie stawki obniżonej 3% oraz na stosowanie stawki 0% dla niektórych towarów (np. książki) wprowadzono 5% stawkę VAT dla produktów spożywczych określonych w nowym załączniku nr 10 do Ustawy o VAT; w konsekwencji obniżeniu uległa stawka z 7% do 5% na podstawowe produkty żywnościowe - pieczywo świeże, makarony, pierogi, kluski i podobne wyroby mączne itp. UWAGA: w przypadku, gdy towar podlega stawce 5% i 8% stosujemy stawkę niższą.

6 KOLEJNE ZMIANY STAWEK VAT?zmienione stawki VAT mają obowiązywać przez okres 3 lat (tj. od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.), jeżeli relacja państwowego długu publicznego do PKB nie przekroczy 55%. w przypadku, gdy w 2011 r., 2012 r. lub 2013 r. relacja państwowego długu publicznego do PKB przekroczy 55% nastąpi kolejne podwyższenie stawek VAT (nawet o 2 %). UWAGA: Stawki będą zmieniać się automatycznie, nie będzie nowelizacji ustawy o VAT, natomiast informacja o przekroczeniu długu państwowego nastąpi w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” w terminie do dnia 31 maja roku następnego.

7 ZMIANA STAWEK NA PRZEŁOMIE ROKUW celu określenia zasad rozliczania czynności opodatkowanych VAT, w związku ze zmianą stawek na przełomie roku wprowadzono regulacje przejściowe (art. 41 ust. 14a - 14h ustawy o VAT): podstawowa zasada – o stawce VAT decyduje moment wykonania czynności, a nie chwila powstania obowiązku podatkowego, czynności, dla których w związku z ich wykonaniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń (tzn. „usługi ciągłe”) uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności. W przypadku okresu obejmującego dzień zmiany stawki przyjmuje się, że czynność została wykonana w dniu poprzedzającym zmianę stawki – w części wykonywanej do tego dnia, oraz w dniu upływu okresu rozliczeniowego – w części wykonywanej od dnia zmiany stawki do końca tego okresu (np. jeśli uzgodniony miesięczny okres rozliczeniowy z tytułu usług trwa od 15 grudnia 2010 r. do 14 stycznia 2011 r., w części dotyczącej okresu 15 – 31 grudnia 2010 r. usługi opodatkowane będą stawką 22-proc., w części dotyczącej okresu 1 – 14 stycznia 2011 r. właściwa będzie stawka 23-proc.).

8 ZMIANA STAWEK NA PRZEŁOMIE ROKUW przypadku czynności takich jak dostawa energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, dla których wystawiono, zgodnie z zasadami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 106 ust. 8 pkt 1, fakturę, a po wystawieniu tej faktury uległa zmianie stawka podatku w odniesieniu do okresów rozliczeniowych objętych wystawioną fakturą, może być stosowana stawka podatku obowiązująca przed dniem zmiany stawki podatku, pod warunkiem że w pierwszej fakturze wystawianej po dniu zmiany stawki podatku, nie później jednak niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zmiany stawki podatku, uwzględniona zostanie korekta rozliczenia objętego fakturą, wystawioną przed dniem zmiany stawki podatku. Zaliczki - zmiana stawki VAT w odniesieniu do czynności, która zostanie wykonana w dniu zmiany podatku lub po tym dniu, w związku z którą otrzymano przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę i której otrzymanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, nie spowoduje zmiany wysokości opodatkowania całości lub części należności, otrzymanej przed dniem zmiany stawki VAT. Import towarów lub WNT – dla sposobu opodatkowania tych czynności decydujące są stawki podatku ,obowiązujące w momencie powstania obowiązku podatkowego. UWAGA: Kwestia zastosowania prawidłowej stawki VAT nie wpływa na moment powstania obowiązku podatkowego.

9 VAT - KLASYFIKACJA PKWIUzmiana dostosowująca ustawę VAT do PKWiU z 2008 r. (celem zmiany jest umożliwienie podatnikom prowadzenia jednolitych zasad ewidencji dla potrzeb VAT jak i w dokumentacji statystycznej) wprowadzenie ogólnej zasady, że identyfikacja towarów i usług za pomocą klasyfikacji statystycznych następuje tylko wówczas, gdy przepisy ustawy wyraźnie odwołują się do takich symboli „zamrożenie” stosowanych symboli statystycznych, tzn. jakiekolwiek zmiany w klasyfikacjach statystycznych wprowadzone po dniu ogłoszenia zmiany nie wpłyną na zmianę sposobu opodatkowania określonych towarów lub usług, jeżeli nie zostały określone w ustawie odejście od klasyfikacji statystycznych dla identyfikacji zwolnień z VAT ma na celu wyeliminowanie rozbieżności pomiędzy prawem krajowym a wspólnotowym UWAGA: Kwestia opinii statystycznych (klasyfikacyjnych) a wydawanie interpretacji podatkowych.

10 ZWOLNIENIA PODATKOWE ustawodawca uchylił załącznik nr. 4 do Ustawy o VAT, zwolnienia zostały wprowadzone do art. 43 Ustawy o VAT, ustawodawca dokonał modyfikacji zwolnień oraz zaniechał identyfikowania świadczeń w odniesieniu do PKWiU UWAGA: Nowy zakres zwolnień w wielu przypadkach pokrywa się, co do zasady z dotychczasowym. najważniejsze zmiany w zakresie usług medycznych, edukacyjnych, finansowych usługi w zakresie ochrony zdrowia, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związanych, wykonywanych przez zakłady opieki zdrowotnej świadczonych przez lekarzy i lekarzy dentystów, pielęgniarki i położne, osoby wykonujące inne zawody medyczne, psychologów

11 ZWOLNIENIA PODATKOWE Usługi edukacyjne:Zwolnieniu podlegać będą wszelkie usługi świadczone przez: jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania, uczelnie, jednostki naukowe PAN oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, ponadto zwolnione od podatku będą usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i wyższym, świadczone przez nauczycieli, nauczanie języków obcych, usługi kształcenia zawodowego. UWAGA: Zwolnione od opodatkowania nie będą już usługi świadczone przez takie podmioty jak: szkoły nauki jazdy i szkoły pilotażu, prywatne firmy szkoleniowe, bez względu na rodzaj swojej działalności, prywatne szkoły organizujące różnego rodzaju kursy dla dzieci lub seniorów, takie jak tzw. Uniwersytety Trzeciego Wieku, prywatne ogniska muzyczne dla dzieci, podmioty prowadzące różnego typu szkolenia sportowe – np. szkoły narciarskie, tenisowe, nurkowe, szkoły tańca, podmioty, które świadczą usługi szkoleniowe wyłącznie jako wycinek swojej działalności, powiązany z działalnością główną.

12 ZWOLNIENIA PODATKOWE Zwolnieniu będą podlegać następujące usługi finansowe: - usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji, - usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, - usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. UWAGA: Usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych podlegają zwolnieniu.

13 ZWOLNIENIA PODATKOWE Zwolnieniu będą podlegać następujące usługi finansowe: - usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, - usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi , z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. UWAGA: Zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element „usługi finansowej”, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej. Powyższej zasady nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa usługi finansowej.

14 ZWOLNIENIA PODATKOWE Zwolnienia dotyczące usług finansowych nie znajdą zastosowania do następujących czynności: ściąganie długów, w tym factoring, usługi doradztwa oraz leasingu. Zwolnienie dotyczące instrumentów finansowych nie będzie miało zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających: tytuł prawny do towarów, tytuł własności nieruchomości, prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości, udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części, prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

15 ZWOLNIENIA PODATKOWE – USŁUGI POMOCNICZENależy podkreślić, że zwolnienia dotyczące m.in. usług medycznych, usług pomocy społecznej, usług edukacyjnych, za wyjątkiem usług prywatnego nauczania na poziome szkolnym, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli: nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej, ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

16 ODLICZANIE PODATKU OD SAMOCHODÓW ORAZ PALIWA W ROKU 2010orzeczenie ETS w sprawie Magoora z dnia 22 grudnia 2008 r. „samochody z kratką” pełne odliczenie VAT od samochodu oraz paliwa zasady rozliczeń miały również zastosowanie do samochodów, które były przedmiotem leasingu

17 ODLICZANIE PODATKU OD SAMOCHODÓW LEASINGOWYCH NABYTYCH W 2010 R.okres przejściowy dotyczy samochodów użytkowanych na zasadach umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, które zostały zawarte jeszcze w roku 2010 UWAGA: Jeśli zawarto umowę najmu, dzierżawy, leasingu lub inną umowę o podobnym charakterze w 2010 r. (nie później niż 31 grudnia 2010 r.), w 2010 r. przysługiwało pełne prawo odliczenia podatku VAT z tytułu takiej umowy oraz zgłoszone zostało zawarcie umowy do Urzędu Skarbowego do 31 stycznia 2011 r. z rat płaconych w 2011 r. odliczać można 100% podatku VAT.

18 ODLICZANIE PODATKU OD SAMOCHODÓW ORAZ PALIWA NABYTYCH W LATACH 2011- 2012od 1 stycznia 2011 r. organy UE przyznały Polsce prawo do tymczasowego „powrotu” do stosowania ograniczeń, ustawodawca ograniczył prawo do odliczania pełnej kwoty VAT od zakupu czy też leasingu bądź najmu tzw. aut z kratką (możliwe odliczenie jedynie 60% podatku VAT, nie więcej niż 6.00 zł zawartego w cenie samochodu z kratką lub ratach leasingu) stosuje się przepisy bardzo podobne do obowiązujących w roku 2010 (nie ma ich w Ustawie o VAT) w tym okresie nie będzie można odliczać podatku VAT od zakupionego paliwa do tych samochodów podatnicy nie mogą powołać się na orzeczenie ETS w sprawie Magoora .

19 ODLICZANIE PODATKU OD SAMOCHODÓW ORAZ PALIWA W ROKU 2013od 2013 roku limit nałożony na samochody z kratką ma zostać zniesiony w konsekwencji, wprowadzone zostały nowe przepisy, w praktyce zbliżone do tych, które obowiązywały przed 1 stycznia 2011 r. pełne odliczenie VAT od samochodu oraz paliwa

20 E- FAKTURY rewolucja w dotychczasowych standardach przesyłania i przechowywania faktur elektronicznych, od dnia 1 stycznia 2011 r. faktury papierowe i faktury elektroniczne są traktowane w ten sam sposób UWAGA: Nie jest konieczne używanie bezpiecznego podpisu oraz elektronicznej wymiany danych (EDI). akceptacja – wystawca e-faktury musi uzyskać zgodę kontrahenta na przesyłanie faktur w formie elektronicznej, akceptacja albo jej cofnięcie może być wyrażona w formie pisemnej lub w formie elektronicznej w przypadku cofnięcia akceptacji przez odbiorcę faktury, wystawca traci prawo do przesyłania temu odbiorcy faktur w formie elektronicznej od dnia następującego po dniu, w którym otrzymał powiadomienie od odbiorcy o cofnięciu akceptacji, chyba że strony uzgodnią inny termin utraty przez wystawcę prawa do przesyłania faktur w formie elektronicznej, nie dłuższy jednak niż 30 dni (zapisy w umowie)

21 E-FAKTURY Faktury mogą być przesyłane elektronicznie pod warunkiem zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury: - autentyczność – pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury; integralność – w fakturze nie zmieniono danych, które powinna zawierać faktura. UWAGA: W przypadku przesyłania temu samemu odbiorcy jednocześnie kilku faktur w formie elektronicznej dane wspólne dla poszczególnych faktur mogą zostać podane tylko raz, o ile dla każdej faktury są dostępne wszystkie te dane.

22 KOREKTA E-FAKTUR przed 1 stycznia 2011 r. istniała w przepisach zasada, zgodnie z którą korekty faktur elektronicznych należało wystawiać w tej samej formie, czyli w formie e-faktur obecnie brak takiego wymogu, przepisy nie określają formy wystawiania korekt UWAGA: Od 1 stycznia 2011 r. korekty e-faktur można wystawiać w dowolnej formie, papierowej lub elektronicznej.

23 PRZECHOWYWANIE E-FAKTURFaktury przesłane drogą elektroniczną muszą być przechowywane w podziale na okresy rozliczeniowe w dowolny sposób zapewniający: - autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność tych faktur od momentu ich wystawienia do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego,   - łatwe ich odszukanie, - organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej na żądanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, bezzwłoczny dostęp do faktur. UWAGA: E-faktury mogą być przechowywane w formie elektronicznej poza terytorium kraju, pod warunkiem zapewnienia organom podatkowym, za pomocą środków elektronicznych, dostępu on-line do tych faktur.

24 FAKTURY VAT wprowadzono zmiany w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur zmiany te w większości przypadków są porządkowe i nie wpływają w sposób istotny na sposób dokumentowania transakcji zbiorcze faktury korygujące – podatnik, który udzielił rabatu dotyczącego wielu dostaw dokonanych na rzecz danego kontrahenta w pewnym okresie, może wystawić jedną fakturę korygującą, dotyczącą wszystkich korygowanych faktur i, co najważniejsze, bez konieczności ujmowania w niej danych tych korygowanych faktur. Należy podać okres, do którego odnosi się rabat UWAGA: Uchylono przepis nakazujący dotychczas oznaczanie faktur wyrazami "oryginał" oraz "kopia".

25 PROJEKTOWANE ZMIANY NIEODPŁATNE PRZEKAZANIE TOWARÓWnieodpłatne przekazanie towarów, co do zasady, stanowić będzie zawsze – nawet gdy dokonywane są na cele działalności gospodarczej podatnika – opodatkowaną dostawę towarów, jeżeli podatnik miał prawdo obniżyć w całości lub w części podatek należny o kwotę podatku naliczonego od przekazywanych towarów powyższa zmiana doprowadzi do opodatkowania wszelkich nieodpłatnych przekazań towarów przez podatnika, bez względu na to, czy przekazania te będą miały związek z prowadzoną działalnością, czy też nie UWAGA: Bez zmian pozostaną zasady opodatkowania prezentów małej wartości oraz przekazanych próbek i drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych.

26 PROJEKTOWANE ZMIANY IMPORT Z RAJÓW PODATKOWYCHprojekt zakłada uchylenie art. 88 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, wyłączającego prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, w przypadku importu usług, w związku z którym zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium raju podatkowego (np. Andora, Jersey – Terytorium Korony Brytyjskiej, Hongkong). Jest to konsekwencja wyroku ETS w sprawie Oasis East Sp. z o.o. UWAGA: Podatnicy, którzy w latach 2007 – 2010 importowali usługi z terytorium tzw. „rajów podatkowych” mają prawo do korekty nieodliczonego podatku VAT. Ewentualna korekta rozliczenia powinna zostać dokonana poprzez złożenie korekty deklaracji, nawet przed wejściem w życie nowelizacji. Potwierdza to również Ministerstwo Finansów w ogólnej interpretacji przepisów podatkowych z dnia 25 listopada 2010 r. (PT2/033/5/530/TXW/2010/1143).

27 PROJEKTOWANE ZMIANY nowe zasady rozliczania podatku przy obrocie złomem oraz prawem do emisji gazów cieplarnianych; brak prawa do odliczenia podatku VAT niezasadnie wykazanego na fakturze (w zakresie nabywania złomu oraz prawa do emisji gazów cieplarnianych) uwolnienie od ciężaru zabezpieczeń przy stosowaniu w imporcie towarów niektórych procedur uproszczonych. Wprowadzony został obowiązek przedstawienia organowi celnemu dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu w deklaracji podatkowej w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek z tytułu importu towarów

28 PROJEKTOWANE ZMIANY rozliczenie VAT przez usługobiorcę lub nabywcę towarów od transakcji krajowych, dokonywanych przez podmiot zagraniczny (w przypadku, gdy świadczącym usługi lub dokonującym dostawy towarów na terytorium kraju jest podmiot nieposiadający siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, podatnikiem z tytułu tych czynności będzie zawsze usługobiorca lub nabywca towarów)

29 Anna Łukaszewicz – ObierskaDZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Anna Łukaszewicz – Obierska Łukasz Czekański Jarosław Ziobrowski

30 WKB Wierciński, Kwieciński, BaehrWarszawa: IBC II, ul. Polna 11 Warszawa T: F: Poznań: ul. Paderewskiego 7 Poznań T: F: