1

2 Właściwości fizyczne: nie przewodzi prądu (czysta bez żadnych zanieczyszczeń), ma dłużą pojemność cieplną tzw. może magazynować ciepło, ma dłużą pojemność cieplną tzw. może magazynować ciepło, bez wonna, bez barwna, ma trzy stanu skupienia:

3 Para wodna (gaz) Woda (ciecz) Lód (ciało stałe) R E S U B L I M A C J A S U B L I M A C J A KRZEPNIĘCIE / ZAMARZANIE TOPNIENIE P A R O W A N I E S K R A P L A N I E / K O N D E N S A C J A

4 Stan stały - lód lub śnieg. Lód lub śnieg występują poniżej 0 °C. W przyrodzie występują w zimie lub cały czas na obu biegunach. Mają właściwości jak każde ciało stałe tzn. mają określony kształt, trudno zmienić ich objętość. Lód tak samo jak woda i para wodna nie ma koloru, w dotyku jest zimny i jest ciałem kruchym. Śnieg podobnie jak lód powstaje ze schłodzonej wody lub pary wodnej. Ma kolor biały co można zauważyć podczas zimy. Zjawisko zmiany obj. podczas przechodzenia z fazy ciekłej do fazy stałej wody (lód) pełni bardzo istotną rolę w przyrodzie. W szczególności dotlenienie gleby poprzez rozsadzanie zmarzniętych brył ziemi oraz zjawisko pękania skał.

5 Stan ciekły - woda. Woda występuje pomiędzy temp. 0 °C i 100 °C. Ma ona takie same właściwości jak inne ciecze. Nie ma określonego kształtu nie jest ściśliwa. Powstaje ona przez schłodzenie pary wodnej, czyli skraplanie lub ogrzewanie lodu, czyli topnienie. Woda występuje w postaciach jezior, rzek, oceanów itp. Woda zajmuje więcej powierzchni na kuli ziemskiej, niż kontynenty.

6 Stan gazowy-para wodna. Para występuje w każdej temperaturze. Im większa powierzchnia swobodna tym woda szybciej paruje. Para wodna tworzy się przez parowanie i gdy temperatura sięga powyżej 100 °C, czyli w temperaturze wrzenia oraz przez sublimację, czyli zamianę lodu w parę. Często para wodna mylona jest z mgłą. Mgła to drobne kropelki wody, para wodna natomiast jest niewidoczna i tworzy się wszędzie. Parę wodną wykorzystuje się w silnikach parowych, używana jest też w saunach do gorących kąpieli parowych. Zjawisko parowania jest jednym z podstawowych czynników istnienia przyrody. Woda parując tworzy obłoki pary w formie chmur, które z chłodzone opadają na ziemię pod postacią deszczu.

7 Rodzaje wody Rodzaje wody w zależności od czystości i zastosowania: Woda surowa: woda opadowa np. deszczówka, woda powierzchniowa np. rzeka, woda podskórna, woda gruntowa, woda głębinowa, woda Źródlana, woda słona np. morska, woda słodka, woda zaburtowa. Ścieki: ścieki komunalne, ścieki przemysłowe, ścieki rolnicze. Woda użytkowa (zasoby wodne): woda wodociągowa, woda pitna, woda przemysłowa, woda destylowana, woda podwójnie destylowana.

8 Obieg wody w przyrodzie Całkowita ilość wody w przyrodzie jest stała. Dzięki właściwości występowania w warunkach naturalnych w trzech stanach skupienia woda podlega stałemu krążeniu. Para wodna przedostaje się do atmosfery a tam wraz z deszczem ponownie powraca do ziemi. Większość wody jest zgromadzona w morzach i oceanach. Lądy otrzymują wodę z opadów atmosferycznych. Część wód opadowych wyparowuje, część w wyniku spływu powierzchniowego dostaje się do ścieków wodnych, a z nimi do mórz i oceanów, reszta wsiąka w grunt zasilając wody gruntowe; woda zatrzymana w glebie zwiększa jej wilgotność.

9

10 Jakość wody charakteryzują właściwości fizyczne, czyli mętność, przezroczystość, barwa, smak, oraz zapach i temperatura, właściwości chemiczne- głównie twardość wody, oraz właściwości bakteriologiczne, zawartość bakterii chorobotwórczych. Zanieczyszczenie wód jest problemem rangi światowej. Wraz ze wzrostem zaludnienia Ziemi i rozwojem przemysłu, rośnie także ilość zanieczyszczeń. Ze względu na pochodzenie, można podzielić je na komunalne, przemysłowe oraz rolnicze Zanieczyszczenia wód

11 Sposoby chemiczne: Dodawanie chemikaliów wytwarzających kłaczki przyśpiesza sedymentację zawiesin lub niszczy bakterie (chlor). Sposoby biologiczne: Do oczyszczania ścieków wykorzystuje się aktywność przyrody ożywionej: w środowisku naturalnym gleby lub w stawach i jeziorach, w środowisku sztucznie wytworzonym w złożach biologicznych, w komorach osadu czynnego lub w komorach fermentacji ścieków Sposoby oczyszczania wody Sposoby mechaniczne: proces cedzenia, proces wznoszenia (flotacji), proces sedymentacji.

12 Woda jest dobrym rozpuszczalnikiem substancji ciekłych, stałych i gazowych. Najlepiej rozpuszczają się w niej substancje jonowe. Substancje rozpuszczalne w wodzie tworzą z nią roztwory. Woda jako dobry rozpuszczalnik substancja rozpuszczana Przykłady: sól kuchenna (NaCl) + woda alkohol + woda tlenek węgla(IV) (CO 2 ) + woda rozpuszczalnikroztwór

13 temperatury, stopnia rozdrobnienia substancji, szybkości mieszania. Od czego zależy szybkość rozpuszczania substancji?

14 Woda jest niezbędna do życia wszystkim organizmom na ziemi. Bez niej nie przetrwałby żaden człowiek, żadne zwierzę, żadna roślina. Potrzebuje jej i słoń, i bakteria; nie można jej niczym zastąpić. Gdyby jej nie było, nie istniałoby życie. Brak wody uniemożliwia uprawę ziemi i hodowlę zwierząt. Bez wody nie ma żywności, a bez żywności nie ma życia. Woda - życiodajna substancja

15 Ile jest wody w organizmie człowieka? Woda spełnia wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka. Przede wszystkim jest głównym składnikiem organizmu:

16 Jak się zmienia ilość wody z wiekiem? Różnice zawartości wody w organizmie wiążą się z wiekiem, płcią i budową ciała.

17 Po pierwsze, szkodzi zdrowiu. Nie chodzi o to, że umrą oni z pragnienia, lecz o to, że niska jakość wody używanej do gotowania i picia jest przyczyną chorób. Około 80 % chorób i przeszło jedna trzecia zgonów w krajach rozwijających się to skutki korzystania ze skażonej wody. Jak niedobór wody odbija się na ludziach?

18 Pij wodę schłodzoną i nie gazowaną jest lepiej przyswajalna; Przed treningiem pij dużo wody w małych dawkach np.: szklanka co 15 min; Pij około 1 litr wody na godzinę podczas wykonywania treningu; Po zakończeniu treningu koniecznie uzupełnij wodę i węglowodany; Pij wodę powoli i w małych dawkach; Dzienna dawka wody dla osób trenujących to 2 do 4 litrów. Podsumowanie:

19