1 Warmińsko-mazurski Urząd Wojewódzki w OlsztynieNARADA DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ oraz POWIATOWYCH CENTRÓW POMOCY RODZINIE 19 czerwca 2017 r. Warmińsko-mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie

2 USŁUGI ŚWIADCZONE PRZEZ DOM POMOCY SPOŁECZNEJDom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających.  Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.

3 TYPY DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJDomy pomocy społecznej (art. 56 ustawy o pomocy społecznej), w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone, dzielą się na następujące typy domów, dla: 1) osób w podeszłym wieku; 2) osób przewlekle somatycznie chorych; 3) osób przewlekle psychicznie chorych; 4) dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie; 5) dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie; 6) osób niepełnosprawnych fizycznie; 7) osób uzależnionych od alkoholu.

4 ŁĄCZENIE TYPÓW DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJZgodnie z art. 56a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, dom pomocy społecznej może być prowadzony w jednym budynku łącznie dla: 1) osób w podeszłym wieku oraz osób przewlekle somatycznie chorych; 2) osób przewlekle somatycznie chorych oraz osób niepełnosprawnych fizycznie; 3) osób w podeszłym wieku oraz osób niepełnosprawnych fizycznie; 4) osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie oraz dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie. Typy domów pomocy społecznej mogą być łączone w inny sposób niż określony w ust. 1, pod warunkiem usytuowania każdego z nich w odrębnym budynku. Wojewoda prowadzi rejestr domów pomocy społecznej

5 Przesłanki skierowania do DPS-uNa podstawie art. 54 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej: osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Po świadczenie to należy sięgać, po wykorzystaniu wszystkich możliwości pomocy środowiskowej w miejscu zamieszkania.

6 W orzecznictwie podkreśla się, że organ pomocy społecznej, dokonując wyboru domu pomocy społecznej, do którego skierowana ma być osoba wymagająca całodobowej opieki, zobowiązany jest brać pod uwagę nie tylko typ domu pomocy społecznej, czas oczekiwania na miejsce w tym domu i zakres świadczonych w nim usług, ale również jej indywidualne potrzeby. Szczególnie musi uwzględnić, który z domów pomocy społecznej w sposób najpełniejszy zapewni, zgodnie z jej indywidualnymi potrzebami, wolność, w tym swobodę praktyk religijnych, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa (I. Sierpowska, Komentarz do art. 54 ustawy o pomocy społecznej)

7 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 20 maja 2010r. II SA/Sz 1349/2010Sprawa dotyczy zmiany miejsca umieszczenia pensjonariusza z DPS-u dla osób przewlekle somatycznie chorych - do DPS-u przeznaczonego dla osób z zaburzeniami psychicznymi z uwagi na nadużywanie alkoholu, libacje alkoholowe i spowodowane tym awantury, częste interwencje policji itp. W ocenie Sądu - umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej wymaga przede wszystkim jej zgody. Zgoda na umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej powinna być wyrażona na piśmie i może wynikać z samego podania o umieszczenie w domu pomocy społecznej.

8 Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 02. 12. 1998 roku sygnWyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia roku sygn. akt I SA 1435/98 (Lex nr 45762) „w domu opieki społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych lub umysłowo upośledzonych może przebywać tylko osoba chora psychicznie lub umysłowo upośledzona. Osoba ta lub jej przedstawiciel ustawowy musi wyrazić zgodę na pobyt w DPS-ie. W przypadku braku takiej zgody – o takim pobycie orzeka sąd opiekuńczy. Organy administracyjne wydając w takiej sytuacji stosowną decyzję – w oparciu o ustawę o pomocy społecznej - wykonują jedynie orzeczenie sądu.

9 ZMIANA ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ

10 ZMIANA ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJUstalenie wskaźnika zatrudnienia na poziomie nie niższym niż 0,5 na jednego mieszkańca domu pomocy społecznej dla osób uzależnionych od alkoholu; wskazanie terminu niezbędnego do przygotowania planu wsparcia mieszkańca domu dla osób uzależnionych od alkoholu, który wynosi dwa miesiące; Wprowadzenie regulacji wskazującej na konieczność posiadania przeszkolenia w zakresie podstawowej pomocy osobom uzależnionym od alkoholu.

11 ZMIANA ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ c.d.Zapewnienie dostępu do: indywidualnych i grupowych zajęć terapeutycznych ze specjalistą psychoterapii uzależnień lub instruktorem terapii uzależnień lub osobą przeszkoloną w zakresie oddziaływań terapeutyczno – rehabilitacyjnych; treningu funkcji poznawczych, w tym treningów pamięci; treningów umiejętności społecznych służących utrzymywaniu abstynencji lub ograniczaniu spożywania alkoholu; działań motywujących mających na celu utrzymywanie abstynencji lub ograniczanie spożywania alkoholu;

12 ZMIANA ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE DOMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ c.d.ujednolicono wskaźniki zatrudnienia do poziomu nie mniej niż 0,5 (z wyłączeniem dps dla osób w podeszłym wieku – 0,4) przy jednoczesnym ograniczeniu do 10% (z 30%) udziału osób nie będących pracownikami dps, a wliczanych do wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno – opiekuńczego. rezygnacja ze wskazywania pory ostatniego posiłku wydawanego mieszkańcom domów pomocy społecznej. Zaproponowane rozwiązanie umożliwiło domom pomocy społecznej dostosowywanie pór wydawania posiłków do potrzeb mieszkańców; umożliwienie korzystania z usług w warsztatach terapii zajęciowej osobom przebywającym w domach - obecna regulacja: organizuje wtz;

13 PLANOWANE ZMIANY: PROJEKT z dnia 22 marca 2017 rPLANOWANE ZMIANY: PROJEKT z dnia 22 marca 2017 r. do ROZPORZĄDZENIA MRPiPS WS. DPS

14 PROJEKT z dnia 22 marca 2017 r. do ROZPORZĄDZENIA MRPiPS WS. DPSW § 5 ust. 1 pkt 3 lit. b - Dom, niezależnie od typu, świadczy usługi: wspomagające, polegające na: b) podnoszeniu sprawności i aktywizowaniu mieszkańców domu, dodane zostaną wyrazy: „w tym w zakresie komunikacji wspomagającej lub alternatywnej, w przypadku osób z problemami w komunikacji werbalnej”, w § 6 ust. 1 pkt 1 lit. d - liczba miejsc w (skreślone zostaną wyrazy „nowo powstającym”) domu jest nie większa niż 100; po pkt 3 dodany zostanie pkt 3a w brzmieniu „mieszkaniec domu charakteryzujący się znacznymi zaburzeniami interakcji społecznych i komunikacji zamieszkuje w pokoju jednoosobowym, o ile warunki domu na to pozwalają”

15 PROJEKT z dnia 22 marca 2017 r. do ROZPORZĄDZENIA MRPiPS WS. DPS - c.d.w § 6 ust. 1 pkt 4 w lit a, wyraz „pięć” zastępuje się wyrazem „sześć” w zakresie warunków sanitarnych: a) liczba łazienek zapewnia możliwość korzystania z każdej przez nie więcej niż „sześć” osób, a w przypadku toalet przez nie więcej niż cztery osoby; jeżeli liczba osób leżących przekracza 50% ogólnej liczby mieszkańców domu, dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25%, lit. c otrzyma brzmienie: „toaleta wyposażona co najmniej w miskę ustępową i umywalkę oraz łazienka wyposażona co najmniej w miskę ustępową, umywalkę i prysznic znajdują się w pomieszczeniach sąsiadujących z pokojem mieszkalnym”

16 PROJEKT z dnia 22 marca 2017 r. do ROZPORZĄDZENIA MRPiPS WS. DPS - c.d.W § 6 ust. 1 pkt 4 lit c, dodana zostanie lit. d w brzmieniu: „na każdej kondygnacji domu znajduje się łazienka przystosowana do kąpieli osób leżących, wyposażona w urządzenia ułatwiające wykonywanie czynności związanych z kąpielą” W § 6 ust. 2 pkt 4 (warunkiem efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest): „uczestniczenie pracowników zespołu terapeutyczno- opiekuńczego co najmniej raz na dwa lata w organizowanych przez dyrektora domu szkoleniach na temat praw mieszkańca domu oraz kierunków prowadzonej terapii, a także metod pracy z mieszkańcami, „w tym w zakresie komunikacji wspomagającej lub alternatywnej, o ile występują problemy z komunikacją werbalna wśród mieszkańców”.

17 PROJEKT z dnia 22 marca 2017 r. do ROZPORZĄDZENIA MRPiPS WS. DPS - c.d.§ 2 ust. 1 „Przepisów § 6 ust. 1 pkt 1 lit. d oraz pkt 4 lit. c i d rozporządzenia zmienionego w § 1 w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem nie stosuje się do domu pomocy społecznej położonego w budynku albo w budynkach, w których w dniu 31 grudnia 2013 r. był prowadzony dom pomocy społecznej”. ust. 2 „Liczba miejsc w domu pomocy społecznej, o których mowa w ust. 1, może być większa niż 100, ale nie większa niż określona w zezwoleniu wojewody na prowadzenie domu w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia” § 3. „Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia stosuje się przepisy rozporządzenia zmienionego w § 1 w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem , z zastrzeżeniem § 2”. § 4. „Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie14 dni od dnia ogłoszenia”.

18 ŁĄCZENIE JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANY

19 ŁĄCZENIE JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANYArt. 111a ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.  Gmina może połączyć: 1) ośrodek pomocy społecznej z ośrodkiem wsparcia, z wyłączeniem ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi; 2) dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku lub dla osób przewlekle somatycznie chorych z ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób starszych. 2. W przypadku połączenia, o którym mowa w ust. 1, ośrodek wsparcia działa w strukturze odpowiednio ośrodka pomocy społecznej lub domu pomocy społecznej.

20 ŁĄCZENIE JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANYArt. 112a ust. 1 ustawy o pomocy społecznej:  Powiat może połączyć powiatowe centrum pomocy rodzinie z ośrodkiem interwencji kryzysowej, ust. 2, w przypadku połączenia, o którym mowa w ust. 1, ośrodek interwencji kryzysowej działa w strukturze powiatowego centrum pomocy rodzinie.

21 ŁĄCZENIE JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH POMOCY SPOŁECZNEJ - ZMIANYArt. 113c. Jednostka organizacyjna pomocy społecznej zapewniająca całodobowe usługi nie może się mieścić w jednym budynku z: 1) placówką zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku; 2) placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym; 3) specjalistycznym ośrodkiem wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie lub ośrodkiem wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; 4) jednostką organizacyjną wymiaru sprawiedliwości; 5) zakładem aktywności zawodowej; 6) izbą wytrzeźwień. Termin dostosowania do ww. przepisu – 31 grudnia 2019 r.

22 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLI

23 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIbrak spełnienia wskaźnika zatrudnienia pracowników socjalnych (§ 6 ust.2 pkt 1 rozporządzenia ws. DPS) W celu efektywnej realizacji usług opiekuńczych i wspomagających jest m. in. zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż dwóch pracowników socjalnych na stu mieszkańców domu. brak wymaganych kwalifikacji zawodowych kadry DPS. Zatrudnianie na stanowisku osób niespełniających wymogów kwalifikacyjnych tj. pracownika socjalnego, opiekuna, instruktora terapii zajęciowej, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 roku w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1786).

24 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak podejmowania działań w zakresie niepodjętych depozytów po zmarłych mieszkańcach DPS. Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o likwidacji niepodjętych depozytów reguluje zasady i tryb likwidacji niepodjętych depozytów znajdujących się w dyspozycji jednostek sektora finansów publicznych. Powierzanie w zakresach czynności pokojowych, wykonywanie czynności opiekunów, Pracownicy DPS zatrudnieni na stanowisku pokojowych nie wykonywali pracy zgodnie z zakresem czynności, faktycznie wykonywali prace ogólnobudowlane oraz obsługiwali systemy grzewcze DPS (naruszenie przepisów prawa pracy). Pracownicy merytoryczni DPS prowadzili sprzedaż, w działającym na terenie DPS sklepiku, co powodowało wykorzystywanie czasu pracy niezgodnie z zakresem ich obowiązków.

25 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIWykorzystywanie czasu pracy terapeuty niezgodnie z zakresem obowiązków, jak również wykorzystaniem pracowni terapeutycznej niezgodnie z przeznaczeniem. Terapeuta zajęciowy poza zaplanowanymi formami terapii zajęciowej, nadzorował wyrób papierosów przez mieszkańców na ich potrzeby w pracowni terapii zajęciowej. Powyższe nie było żadną z form zajęć rehabilitacji społecznej, o których mowa rozporządzeniu w sprawie zajęć rehabilitacji społecznej w dps dla osób z zaburzeniami psychicznymi, ani też żadną z form terapii zajęciowej wynikającej z indywidualnych planów wsparcia mieszkańców.

26 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak zgody sądu wyrażonej opiekunom prawnym na umieszczenie w DPS osób całkowicie ubezwłasnowolnionych, Wyrok NSA w Warszawie z dnia 18 maja 1999 roku I SA 114/99 (ONSA 2000/2/82) – opiekun prawny osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie musi uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego na złożenie wniosku o umieszczenie takiej osoby w domu pomocy społecznej. Sprawowanie opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie (podobnie jak nad małoletnim) podlega stosownie do art. 155 § 1 w związku z art. 175 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – nadzorowi sądu opiekuńczego. Nadzór ten przejawia się w tym między innymi, że opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszystkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku ubezwłasnowolnionego całkowicie (art.156 w związku z art. 175 k.r.o.)

27 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIZgodnie z § 8 ust 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej zmieniającego m. in. rozporządzenie z dniem 22 lutego r. - do wniosku osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS dołącza się m. in. postanowienie sądu opiekuńczego w przedmiocie udzielenie zezwolenia na skierowanie do domu pomocy społecznej – w przypadku osób całkowicie ubezwłasnowolnionych oraz małoletnich.

28 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak pisemnego potwierdzenia o zapoznaniu mieszkańców lub ich opiekunów prawnych, kuratorów, z prawami i obowiązkami mieszkańca DPS, Przyjmowanie osoby do nieodpowiedniego dla niej typu domu pomocy społecznej, wbrew art. 54 ust. 2 ustawy. Osobę, wymagająca całodobowej opieki, kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej umieszczeniem w placówce, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

29 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak palarni. - § 6 ust. 1 pkt 2 lit. h stanowi, że Dom uznaje się za spełniający warunki, jeżeli znajdują się w nim następujące pomieszczenia: palarnia, jeżeli wśród mieszkańców domu są osoby palące. Niewłaściwe zapisy w raportach z dyżurów dziennych i nocnych dokonywane przez opiekunów.

30 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak organizowania zajęć z psychologiem o których mowa w § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 stycznia r. (Dz.U. poz. 250) w sprawie zajęć rehabilitacji społecznej w domach pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Brak dziennika zajęć z psychologiem (§ 6 ust. 1 ww. rozporządzenia) Brak w dziennikach zajęć: tematyki zajęć, absencji i jej przyczyn, oceny współpracy z terapeutą, co stanowi naruszenie § 6 ust. 2 ww. rozporządzenia w sprawie zajęć rehabilitacji społecznej w domach pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

31 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIZatrudnianie na stanowisku p.o. dyrektora dps osoby niespełniającej wymogów określonych w art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Art. 122. 1. Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej.

32 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno - opiekuńczego DPS określonym w § 6 ust. 2 pkt 3 lit. c rozporządzenia w sprawie dps. Przekroczenie terminu szkoleń pracowników zespołu terapeutyczno- opiekuńczego, organizowanych przez dyrektora domu, co najmniej raz na dwa lata na temat praw mieszkańców domu oraz kierunków prowadzonej terapii, a także metod pracy z mieszkańcami, o którym mowa w § 6 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia w sprawie dps. Regulamin organizacyjny DPS posiadał zapisy niezgodne przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz rozporządzenia w sprawie dps, dotyczące pokrywania przez dom opłat ryczałtowych i częściowej odpłatności do wysokości limitu ceny leków.

33 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIOgraniczanie praw mieszkańca do swobodnego przebywania poza domem polegające na zawarciu zapisów w wewnętrznych regulaminach dotyczących urlopów i przepustek mieszkańca dps, nie znajdujących uzasadnienia prawnego. Nakłanianie mieszkańców DPS do wykonywania nieodpłatnie prac remontowych. Uchybienia w prowadzeniu indywidualnych planów wsparcia mieszkańców: bardzo ogólne zapisy dotyczące celów, metod i form pracy z mieszkańcem, brak odniesienia się do szczególnych potrzeb mieszkańca oraz brak wskazanej pracy z psychologiem, brak oceny skuteczności działań w odniesieniu do diagnozy i potrzeb mieszkańca.

34 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIPrzechowywanie środków pieniężnych mieszkańców w sposób niezapewniający ich bezpieczeństwa. Środki pieniężne mieszkańców odprowadzane były na wyodrębniony pomocniczy rachunek bankowy prowadzony na zlecenie podmiotu niepublicznego, prowadzącego (brak oddzielnego rachunku depozytowego mieszkańców). Dodatkowo część środków pieniężnych mieszkańców DPS przechowywana była na lokacie terminowej, która została założona na nazwisko właściciela podmiotu prowadzącego dom pomocy społecznej, bez zgody i wiedzy mieszkańców.

35 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak przygotowania pracowników do roli pracownika pierwszego kontaktu. Pracownicy pierwszego kontaktu nie znali dokumentu jakim jest indywidualny plan wsparcia, nie wiedzieli jakie potrzeby i zakres usług jest wpisany w planie odnośnie mieszkańców. Stwierdzono potrzebę przeszkolenia pracowników pierwszego kontaktu. Pracownicy pierwszego kontaktu nie uczestniczyli w pracach zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, nie brali udziału w posiedzeniach, na których omawiano indywidualne plany wsparcia ich podopiecznych.

36 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIbrak ustanowienia kuratora dla mieszkańców DPS wymagających pomocy w prowadzeniu swoich spraw finansowych. Mieszkańcy DPS nie byli w stanie decydować o przeznaczeniu posiadanych środków finansowych oraz zgłaszać potrzeb materialnych. Kontakt słowny z tymi osobami był niemożliwy, wymagały całkowitej pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Dom nie podjął działań w celu ustanowienia dla tych osób kuratora do spraw majątkowych (w porozumieniu z członkami rodziny). Liczba osób przebywających w DPS była wyższa, niż liczba miejsc na jakie organ prowadzący jednostkę otrzymał zezwolenie wojewody.

37 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIUmowy cywilnoprawne z mieszkańcami skierowanymi przez ośrodki pomocy społecznej do dps, które działają bez zlecenia samorządu (na zasadach komercyjnych) zawierały postanowienia niezgodne z brzmieniem art. 63 ust.1 ww. ustawy o pomocy społecznej, co skutkowało brakiem zwrotu odpłatności za okres nieobecności mieszkańca w DPS, Przytoczony przepis stanowi, że mieszkaniec domu, a także inna osoba obowiązana do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, jeżeli mieszkaniec domu przebywa u tej osoby, nie ponoszą opłat za okres nieobecności mieszkańca w domu nieprzekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym. Zapis w umowie naruszał prawa mieszkańców do otrzymania zwrotu opłaty za czas nieobecności w domu nieprzekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym.

38 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak standardu powierzchni pokoi, określonego w § 6 ust.1 pkt 3 lit. b rozporządzenia w sprawie dps oraz przekroczenie liczby osób zamieszkujących w pokojach: pokój mieszkalny: a) jednoosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 9 m2, b) wieloosobowy ma powierzchnię nie mniejszą niż 6 m2 na osobę i: – w przypadku osób poruszających się samodzielnie - jest przeznaczony dla nie więcej niż trzech osób, – w przypadku osób leżących - jest przeznaczony dla nie więcej niż czterech osób,

39 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLINiespełnianie standardów usług bytowych, tj.: - Występowanie barier architektonicznych w budynku DPS w postaci schodów oraz progów. - Budynek DPS był niedogrzany (w godzinach wieczornych i nocnych panował chłód). - Pomieszczenia mieszkalne domu były nieestetyczne: brudne ściany, połamane meble, uszkodzone ściany - w łazienkach stwierdzono konieczność remontu i dostosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych.

40 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak pokrywania przez DPS opłat ryczałtowych i częściowej odpłatności do wysokości limitu ceny, przewidzianych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 58 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej).

41 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIPobieranie przez pracownika socjalnego PCPR dodatku do wynagrodzenia w kwocie 250 zł, pomimo, że nie przeprowadzał wywiadów środowiskowych oraz nie realizował zadań z ustawy o pomocy społecznej. (Pracownik socjalny realizował zadania z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej) art. 121 ust. 3a. ustawy o pomocy społecznej Pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, do którego podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku, w tym przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje wypłacany co miesiąc dodatek do wynagrodzenia w wysokości 250 zł. W przypadku zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu pracy dodatek przysługuje w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy.

42 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIRegulamin organizacyjny wymagał aktualizacji w zakresie zadań własnych powiatu z zakresu pomocy społecznej, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego, (brak poinformowania strony o niezałatwieniu sprawy w terminie oraz brak wyznaczenia nowego terminu załatwienia sprawy – art. 36 § 1 k.p.a.). brak aktualizacji rodzinnych wywiadów środowiskowych, nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych lub aktualizacja wywiadu sporządzona po terminie, o którym stanowi art. 107 ust.4 ustawy o pomocy społecznej.

43 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIWydanie decyzji administracyjnych bez przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego, co stanowi naruszenie przepisów art. 106 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. w przypadku decyzji zmieniających odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej osobom przebywającym w dps na podstawie skierowania wydanego przed 1 stycznia 2004 r. oraz w przypadku decyzji przyznających pomoc w formie pobytu w mieszkaniu chronionym.

44 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIZapisy uchwały rady powiatu w sprawie organizowania i prowadzenia mieszkań chronionych oraz regulamin mieszkania chronionego były niezgodne z przepisami ustawy o pomocy społecznej oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie mieszkań chronionych (Dz. U. z dnia 22 marca 2012 r. poz. 305) w przedmiocie: - zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym (art. 97 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej oraz § 3 ust. 4 pkt 4 ww. rozporządzenia), - okresu pobytu w mieszkaniu chronionym (§ 3 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia) -zakresu wsparcia świadczonego w mieszkaniu chronionym (§ 2 ww. rozporządzenia).

45 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIBrak dokonania uzgodnień pomiędzy pracownikiem socjalnym jednostki organizacyjnej pomocy społecznej prowadzącej mieszkanie chronione a osobą ubiegająca się o skierowanie do korzystania ze wsparcia w formie pobytu w mieszkaniu chronionym, przed wydaniem decyzji przyznającej pomoc w tej formie, co stanowi naruszenie przepisów § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia w sprawie mieszkań chronionych. Brak spełnienia standardów w mieszkaniu chronionym w zakresie: liczby miejsc i minimalnej powierzchni użytkowej oraz dostosowania dla osób niepełnosprawnych - § 6 pkt 2 rozporządzenia w sprawie mieszkań chronionych (jedno mieszkanie chronione przeznaczone jest dla nie mniej niż 3 osób, a minimalna powierzchnia użytkowa dla jednej osoby nie może być mniejsza niż 12 m². W mieszkaniu chronionym nie było możliwości wykonania manewru wózkiem inwalidzkim w miejscu zmiany kierunku ruchu (§ 6 ust. 4 ww. rozporządzenia).

46 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIPowiat nie posiadał i nie realizował przez okres około roku powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, co jest naruszeniem art. 19 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej. Powiatowa strategia rozwiązywania problemów społecznych nie zawierała ram finansowych, o których mowa w art. 16b ust 3 lit.c ustawy o pomocy społecznej. Stosowanie druku rodzinnego wywiadu środowiskowego określonego w ustawie o pomocy społecznej na potrzeby ustawy o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej.

47 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIDokonywano zmiany odpłatności za pobyt w dps z naruszeniem art ust. 3b ustawy o pomocy społecznej, tj. zwiększano odpłatność jeśli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Indywidualne programy usamodzielnienia nie były zatwierdzone przez kierownika PCPR, co jest niezgodne z art. 88 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej.

48 NIEPRAWIDŁOWOŚCI I UCHYBIENIA STWIERDZONE W TOKU KONTROLIWydawanie decyzji dotyczącej zmiany odpłatności mieszkańców za pobyt w domu pomocy społecznej z mocą wsteczną. Zgodnie ze stanowiskiem sądów administracyjnych, ustanowienie odpłatności za pobyt w dps z mocą wsteczną stanowi działanie wadliwe (por. Wyrok WSA w Łodzi z dnia r. sygn. akt II SA/Łd 798/15, Wyrok WSA w Gdańsku z r. sygn. akt III SA/Gd 853/15). Organ wydając decyzję zmieniającą, ustalił odpłatność mieszkańców od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana sytuacji dochodowej osoby, nie zaś od miesiąca następującego po miesiącu faktycznej zmiany dochodu.

49 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ