1 Według Europejskiego Technicznego Biura Związków Zawodowych ds. ochrony zdrowia i bezpiecznej pracy

2 Ogólny podział czynników stanowiących źródła zagrożeń Czynnik niebezpieczny - to taki czynnik występujący w procesie pracy, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu. Czynnik szkodliwy - to taki czynnik występujący w procesie pracy, którego działanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do schorzenia. W zależności od poziomu oddziaływania lub innych warunków, czynnik szkodliwy może stać się czynnikiem niebezpiecznym

3 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Przedmioty wprowadzone w ruch: Części:  wirujące  obiegające  przemieszczające się  wykonujące ruchy złożone Przedmioty poruszające się swobodnie, Przedmioty:  upadające  toczące się  wywracające się  będące w poślizgu

4 Części oddzielające się:  wióry  iskry  odpryski  odłamki  pyły Materiały wypływające (ciekłe, gazowe):  płyny  gazy  pary  dymy  mgły Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń

5 Niebezpieczne nawierzchnie (posadzki) :  naroża  krawędzie  ostre spiczaste występy  nawierzchnie śliskie  nawierzchnie narażone na oblodzenie i wysoką temperaturę Niebezpieczne nawierzchnie - stawiania stóp miejsca:  śliskie  mokre  oblodzone  zatłuszczone  zaoliwione

6 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Czynniki związane z energią elektryczną :  napięcie dotyku  pola elektryczne  pola magnetyczne  łuk elektryczny  ładunki elektrostatyczne

7 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Czynniki prowadzące do pożarów i wybuchów:  układy palne  źródła zapalenia  żar  otwarty płomień  Iskry  rozgrzane powierzchnie  mieszaniny wybuchowe  materiały zapalne  nagromadzenie tlenu

8 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Nadciśnienie i podciśnienie, zmiany ciśnienia :  sprężone powietrze  gazy techniczne  pary pod ciśnieniem  ciecze pod ciśnieniem

9 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Klimat:  temperatura  wilgotność  ruch powietrza  promieniowanie cieplne  zanieczyszczenie powietrza  opady atmosferyczne  mgła  oblodzenie  burze

10 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Oświetlenie:  natężenie oświetlenia,  równomierność oświetlenia (miejscowego, ogólnego),  kontrast,  pole widzenia,  oślepianie,  barwy świetlne,  efekt stroboskopowy,

11 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Niedostateczna sygnalizacja:  sygnały słabe  zakłócenia  sygnały nierozpoznawalne Promieniowanie:  jonizujące (alfa, beta, gamma)  Elektromagnetyczne  podczerwone  mikrofale

12 Czynniki fizyczne stanowiące źródło zagrożeń Hałas:  stały  okresowy  pulsujący Wibracja:  miejscowa  ogólna

13 Substancje chemiczne:  toksyczne,  drażniące,  żrące,  rakotwórcze,  mutagenne,  teratogenne, powodujące alergie, Reakcje chemiczne:  wyzwalające (uwalniające) substancje,  wyzwalające (uwalniające) energię (reakcje egzotermiczne).

14 Żywe komórki:  mikroorganizmy  bakterie  wirusy  pleśnie  grzyby  glony jednokomórkowe  komórki ludzkie  komórki zwierzęce  kultury tkanek Makroorganizmy:  rośliny  zwierzęta

15 Niewłaściwe obciążenie fizyczne:  brak ruchu  jednostronne obciążenie ciała  nadmierne obciążenie statyczne  nadmierne obciążenie dynamiczne Nadmierne obciążenie psychiczne:  zmęczenie psychiczne  monotonia  stres  psychiczne przeciążenie

16 System organizacji:  regulacja obowiązków,  zadania,  kompetencje, Przebieg pracy:  regulacja zadań cząstkowych,  podział i przydział robót,  struktura pracy,  system zarządzenia zakładem pracy,  instrukcje,

17 Aspekty socjologiczne:  treść pracy, zadania,  relacje osobowe,  komunikowanie się,  partycypacja,  zgodność,  współdecydowanie.

18 Brak:  kwalifikacji  umiejętności  doświadczenia  nastawienia  motywacji Brak predyspozycji (przydatności) pod względem:  fizycznym  zdrowotnym Ograniczenia i przeciwwskazania do wykonywania określonej pracy. Niewystarczające predyspozycje :  intelektualne  psychiczne