1 Wiadomości wstępneWiadomości wstępne Podstawowe wielkości fizyczne i ich zakres. Jednostki wielkości fizycznych Podstawowe wielkości fizyczne i ich zakres. Jednostki wielkości fizycznych

2 Za podstawowe wielkości fizyczne można uznać: długośćczasmasę i inne, ale my skupimy się na tych.

3 WielkośćDługość w metrach Odległość Ziemi od najdalszych galaktyk 2· 10 26 Odległość Ziemi od galaktyki Andromedy2· 10 22 Odległość Ziemi od najbliższej gwiazdy4· 10 16 Odległość Ziemi od Plutona6· 10 12 Promień Ziemi6· 10 6 Wysokość Mt. Everestu9· 10 3 Grubość kartki1· 10 -4 Rozmiar wirusa1· 10 -8 Rozmiar atomu wodoru5· 10 -11 Rozmiar protonu1· 10 -15

4 WielkośćCzas w sekundach Hipotetyczny czas życia protonu1· 10 39 Wiek Wszechświata5· 10 17 Wiek piramidy Cheopsa1· 10 11 Średni czas życia ludzkiego2· 10 9 Doba9· 10 4 Czas między kolejnymi uderzeniami ludzkiego serca 8· 10 -1 Czas życia mionu2· 10 -6 Najkrótszy impuls światła w laboratorium6· 10 -15 Czas życia najbardziej nietrwałej cząstki1· 10 -23 Czas Plancka1· 10 -43

5 ObiektMasa w kilogramach Znany Wszechświat1· 10 53 Nasza Galaktyka2· 10 41 Słońce2· 10 30 Księżyc7· 10 22 Planetoida Eros5· 10 14 Niewielka góra1· 10 12 Transatlantyk7· 10 7 Słoń5· 10 3 Winogrono3· 10 -3 Ziarnko kurzu7· 10 -10 Cząsteczka penicyliny5· 10 -17 Atom uranu4· 10 -25 Proton2· 10 -27 Elektron9· 10 -31

6 Pomiar polega na porównaniu mierzonej wielkości z wzorcem czyli jednostką danej wielkości Przykład Jeżeli mierzymy długość sali i stwierdzamy, że ma ona 10,5 metra, to znaczy, że jednostka długości zwana metrem mieści się w sali 10,5 raza

7 Taśma miernicza Suwmiarka Śruba mikrometryczna

8

9 Zegar atomowy o wzorcu rubidowym. Obecnie nieużywany z powodu zbyt niskiej dokładności (około 1s/10 000 lat). Zegar atomowy o wzorcu rubidowym. Obecnie nieużywany z powodu zbyt niskiej dokładności (około 1s/10 000 lat). Zegar atomowy o wzorcu wodorowym. Dokładność zegara - 1s/300 000 lat. Zegar atomowy o wzorcu wodorowym. Dokładność zegara - 1s/300 000 lat. Zegary atomowe w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Toruńskiego w Piwnicach

10

11 WielkośćPodstawowa jednostka Skrót Długośćmetrm Czassekundas Masakilogramkg TemperaturakelwinK

12

13 NazwaSkrótMnożnikPrzykład Jednostki wielokrotne deka da10dekagram = 10 g hekto h100hektopaskal = 100 Pa kilo k1000kilogram = 1000 g mega M1 000 000Megawat = 1 000 000 W giga G1 000 000 000Gigawat = 10 9 W tera T1 000 000 000 000Terawat = 10 12 W Jednostki podwielokrotne decyd0,1decymetr = 0,1 m centyc0,01centymetr = 0,01 m milim0,001milisekunda = 0,001 s mikro  0,000001mikrometr = 0,000001 m nanon0,000000001nanosekunda = 10 -9 s pikop0,000000000001pikofarad = 10 -12 F

14 Jest to czas równy 9 192 631 770 okresów promieniowania odpowiadającego przejściu między dwoma poziomami F = 3 i F = 4 struktury nadsubtelnej stanu podstawowego 2S1/2 atomu cezu 133 Cs Jest to czas równy 9 192 631 770 okresów promieniowania odpowiadającego przejściu między dwoma poziomami F = 3 i F = 4 struktury nadsubtelnej stanu podstawowego 2S1/2 atomu cezu 133 Cs 1 kelwin jest to jednostka temperatury termodynamicznej równa 1/273,16 temperatury termodynamicznej punktu potrójnego wody. 1 kelwin jest to jednostka temperatury termodynamicznej równa 1/273,16 temperatury termodynamicznej punktu potrójnego wody. 1 metr jest równy drodze jaka przebywa w próżni światło w ciągu czasu 1/299792458 sekundy. 1 metr jest równy drodze jaka przebywa w próżni światło w ciągu czasu 1/299792458 sekundy. Jest to masa międzynarodowego wzorca (walca o wysokości i średnicy podstawy 39 mm wykonanego ze stopu platyny z irydem) przechowywanego w Międzynarodowym Biurze Miar w Sèvres koło Paryża. Jest to masa międzynarodowego wzorca (walca o wysokości i średnicy podstawy 39 mm wykonanego ze stopu platyny z irydem) przechowywanego w Międzynarodowym Biurze Miar w Sèvres koło Paryża. sekunda metr kilogram kelwin