1 Wielkopolska czy szlachetna półkrew?Konsekwencje zmian zasad wpisu koni do ksiąg hodowlanych Barbara Cichorska Sekcja Hodowli Koni Koła Naukowego Zootechników i Biologów Opiekun naukowy: dr inż. Anna Nowicka-Posłuszna

2

3 Zasady prowadzenia KwlkpDo I działu wpisano konie które: „pochodzą od przodków mających w rodowodach konie trakeńskie, wschodnio-pruskie, hanowerskie oraz pochodne tych ras jak poznański, pomorskie itd.(…), dopuszczalna jest krew koni pełnej krwi angielskiej, czystej krwi arabskiej oraz pochodnych tych ras”(…) 1965 1984 Do działu I wpisywano: „ogiery i klacze, w rodowodach których w trzecim pokoleniu występuje co najmniej dwóch przodków rasy wielkopolskiej, trakeńskiej lub wschodniopruskiej i nie więcej niż dwóch przodków rasy małopolskiej. Nie dopuszcza się koni innych ras półkrwi”. Do działu II wpisywano: „ogiery i klacze, w rodowodach których dopuszcza się konie ras: małopolskiej, śląskiej, szlachetnych półkrwi, hanowerskiej oraz konika polskiego (…)” Źródło: Regulamin prowadzenia ksiąg koni zarodowych Warszawa 1965 i 1984r.)

4 Zasady prowadzenia Kwlkp1995 Zasady prowadzenia Kwlkp Do księgi koni rasy wielkopolskiej: wpisuje się ogiery i klacze wywodzące się od przodków wpisanych do ksiąg koni ras: wielkopolskiej, pełnej krwi angielskiej, czystej krwi arabskiej, czystej krwi angloarabskiej i małopolskiej. Do księgi koni rasy wielkopolskiej wpisuje się ogiery i klacze, w rodowodach których w trzecim pokoleniu występuje co najmniej 3-ch przodków ras: wielkopolskiej, trakeńskiej lub wschodnio- pruskiej i nie więcej niż jeden przodek rasy małopolskiej. Nie dopuszcza się koni innych ras półkrwi. Źródło: Regulamin prowadzenia ksiąg koni zarodowych Warszawa 1995 r.

5

6 Zasady prowadzenia Kwlkp2005 (…) od matek wpisanych do ksiąg koni rasy wielkopolskiej lub zagranicznych rasy trakeńskiej, po ojcach rasy małopolskiej, szlachetnej półkrwi oraz innych ras półkrwi w typie współczesnego konia szlachetnego, wpisanych do ksiąg stadnych znajdujących się na liście członków WBFSH, które komisja księgi stadnej uznała, za przydatne do doskonalenia rasy, pod warunkiem, że potomstwo posiada w trzecim pokoleniu co najmniej 1 przodka wpisanego do księgi koni rasy wielkopolskiej. Źródło: Regulamin prowadzenia ksiąg koni zarodowych Warszawa 2005 r.

7 Cel pracy Charakterystyka rodowodowa klaczy wpisanych do Ksp ze szczególnym uwzględnieniem obecności przodków rasy wielkopolskiej. Fot. Barbara Cichorska Porównanie udziału poszczególnych ras w rodowodach klaczy z obu tomów Ksp: klacze od matek wielkopolskich a pozostałe klacze.

8 Materiał i metody Materiał: 2 dotychczas wydane tomy ksiąg stadnych polskiego konia szlachetnej półkrwi: Księga Stadna Koni Szlachetnych Półkrwi (Ksp) Tom I, część 1, Polski Związek Hodowców Koni, Warszawa 1997 Księga Stadna Koni Rasy Polski Koń Szlachetny Półkrwi (Ksp) Tom II część 1 dział II, Polski Związek Hodowców Koni, Warszawa 2003 Skupiono się na materiale żeńskim wpisanym do tych ksiąg (części pierwsze). Fot. Barbara Cichorska

9 Materiał i metody Klacze podzielono na 4 grupy: z I tomu: klacze od matek rasy wlkp i klacze pozostałe z II tomu: klacze od matek rasy wlkp i klacze pozostałe Uwzględniono dane o klaczach takie jak: hodowca, nazwa i rasa przodków do 3 pokolenia wstecz. Sporządzono wykresy, przedstawiające : Udział klaczy hodowli prywatnej, państwowej i klaczy importowanych w populacjach obu ksiąg. Udział poszczególnych ras w rodowodach klaczy - z podsumowaniem w 4 modelach rodowodowych.

10 45,99% 54,01%

11 Hodowcy Wykres 3. Hodowcy klaczy (318 szt.) z I tomu Ksp Wykres 4.Hodowcy klaczy (861 szt.) z II tomu Ksp (dział I) 90%

12 Źródło: Księga Stadna Koni Szlachetnych Półkrwi (Ksp) Tom I, część 1, Polski Związek Hodowców Koni, Warszawa 1997

13 Źródło: Księga Stadna Koni Szlachetnych Półkrwi (Ksp) Tom I, część 1, Polski Związek Hodowców Koni, Warszawa 1997

14 Klacze od matek wlkp, TOM I Ksp1 rasa 100% wlkp 8 ras 45% han 22% wlkp 18% xx 9% sp 10 ras 36% wlkp 24% xx 16% han 12% sp 9 ras 73% wlkp 8% uszl.x 2% han 2% x-pom 12 ras 55% han 5,5% wlkp 4,5% sp 11 ras 46% han 14% xx 13% wlkp 8% xo 34% xx 32% han 14% wlkp 6% x-trak 35% xx 27% wlkp 14% han 9% xo 32% wlkp 30% han 20% xx 5% x-trak 15 ras 44% wlkp 10% uszl. 9% x-pom 9% han 13 ras 60% han 22% xx 5% westf 1% sf 19% xx 6% wlkp 4% westf 7% wlkp 5% nn 53% han 10% wlkp 7% xo

15 Klacze pozostałe, TOM I Ksp10 ras 44% sp 21% xo 16% xx 9% śl 11 ras 50% han 9% sp 9% wlkp 8% xx 17 ras 32% xx 29% han 14% xo 12% wlkp 14 ras 28% xx 17% xo 17% wlkp 10% sp 15 ras 60% han 14% xx 4% wlkp 13 ras 14% śl 12% xx 8% wlkp 20 ras 34% xx 30% han 10% xo 4% westf 19 ras 28% han 13% xo 7% wlkp 44% xx 13% han 11% xo 12% xo 10% nn 12 ras 59% han 36% xx 3% sf 16 ras 13% xx 2% sf 53% han 19% xx 6% wlkp 4% śl 51% han

16 Klacze od matek wlkp, TOM II Ksp1 rasa 100% wlkp 9 ras 34% wlkp 20% sp 13% han 12% xo 8 ras 62% wlkp 16% xx 13% sp 5% xo 7 ras 91% wlkp 6% sp 1,5% xx 1% xo 14 ras 38% han 13% wlkp 11% xo 11 ras 40% wlkp 14% xo 31% xx 18% han 6% xo 63% wlkp 30% xx 4% han 69% wlkp 15% xx 8% han 3% sp 10 ras 82% wlkp 4% sp 4% xx 4% uszl. 15 ras 49% han 7% wlkp 7% sf 14% wlkp 13 ras 25% wlkp 24% han 24% xx 13% xo 43% wlkp 11% xx

17 Klacze pozostałe, TOM II Ksp23 rasy 36% sp 33% xo 8% han 6% hol 20 ras 18% wlkp 16% hol 15% han 12% sp 28 ras 28% han 17% xo 12% wlkp 12% xx 27 ras 38% xo 16% wlkp 9% sp 19 ras 22% han 19% hol 14% xx 13% wlkp 22 rasy 19% wlkp 18% hol 16% han 12% xo 31% han 21% xx 7% wlkp 32 rasy 30% han 18% xo 10% wlkp 31 ras 25% xx 24% xo 14% han 36% xo 9% han 8% xx 18 ras 26% xx 14% hol 13% sf 11% wlkp 19% xx 25 ras 20% wlkp 17% hol 17% han 13% xo

18 Rasa matki matki matki klaczy z II t. Ksp (%)

19 Fot. Barbara Cichorska Wnioski W latach , ze względu na zaostrzenie wymogów dt. wpisów do ksiąg m.in. rasy wielkopolskiej bardzo rozrosła się populacja koni szlachetnej półkrwi. Do Ksp wydanych w latach 1997 oraz 2003 roku wpisanych zostało wiele klaczy, pochodzących od matek wpisanych do Kwlkp, które na dziś byłyby wpisane wyłącznie do Kwlkp, a nie do Ksp. Przez zmiany wprowadzone w roku 1995, populacja koni wlkp straciła 506 klaczy matek o rodowodach spełniających dziś wymagania wpisu do Kwlkp. Choć są to klacze posiadające przodków rasy wlkp i ras ją współtworzących, ich potomstwo również nie może być uznane za wlkp. Jest to poważny uszczerbek dla całej populacji koni wlkp i może być to znaczącym problemem dla wielu hodowców, których własnością są te klacze.

20 ELF sp PLISZKA hod. SK Moszna PERSONA wlkp ur. 1997 r. PARYS spFANIMO kwpn ANIMO ALME Z sf IRENE kwpn CANDY GOLDSCHLAGER han TAMARA kwpn EGLIN GENIUS han GEPARD han WELFENGLUCK han EMFAZA wlkp WISUS xo EMZETKA wlkp PLISZKA hod. SK Plękity GORDON I ARAK PARYSÓW xx ARKA wlkp GODECJA HULAJPOL wlkp GABORA wlkp PLISA CROSS xx DORPAT xx CARBONATA xx PLANSZA BARD wlkp PLEREZA wlkp

21 !!! !!! XVI Walny Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy24 kwietnia 2010 r., Stadnina Koni Racot XVI Walny Zjazd Sprawozdawczo-Wyborczy Związku Hodowców Koni Wielkopolskich Wniosek prywatnego hodowcy o uchwałę pozwalającą na uznanie (na wniosek właściciela) koni z rodowodem wielkopolskim za konie wielkopolskie (dotyczy m.in. koni o takim rodowodzie wpisanych do Ksiąg Koni Szlachetnej Półkrwi)

22 Dziękuję za uwagę!