1 Wielkopolska mój region – odpowiedzi do karty pracy cz. 3 Katarzyna Onisczuk Rok szkolny 2010/2011

2 Gniezno Relikwie św. Wojciecha są w katedrze gnieźnieńskiej.

3 Rogalin Rodzina Raczyńskich wzniosła pałac w Rogalinie.

4 Rogalin Dęby w parku Pałac

5 Swarzędz Miejscowość słynąca z wyrobu mebli i muzeum uli to Swarzędz. Ule mają różne kształty.

6 Poznań W katedrze poznańskiej znajdują się w „Złotej kaplicy” posągi pierwszych władców Polski: Mieszka I i Bolesława Chrobrego.

7 Gniezno Gniezno położone jest nad 3-ma jeziorami: Jelonkiem, Świętokrzyskim i Winiary. Muzeum Początków Państwa Polskiego znajduje się w Gnieźnie.

8 Trzemeszno W Trzemesznie znajduje się taki zabytek jak: kościół Najświętszej Marii Panny. Rozwinął się w tym mieście kult św. Wojciecha. Wg legendy spoczywało w Trzemiesznie ciało świętego zanim zostało przewiezione do Gniezna. W herbie miasta Św. Wojciech

9 Trzemeszno Kopuła

10 Mogilno Król Bolesław Śmiały sprowadził do Mogilna zakonników z zakonu benedyktynów. W Mogilnie jednym z zabytków jest kościół św. Jana. Król Bolesław Śmiały

11 Wenecja Zabytkowa kolej wąskotorowa jeździ z prędkością ok. 30 km/godz.

12 Strzelno Słynne kolumny znajdują się w Strzelnie w kościele św. Trójcy.

13 Strzelno – kolumny

14 Żnin Nazwa osady, siedziba Sobiebora, brata św. Wojciecha to Żnin. „Ze Żnina do Biskupina” – ze Żnina można pojechać kolejką wąskotorową przez Wenecję do Biskupina. Budowla posiada trzy okna ułożone obok siebie oraz czerwony dach kalenicowy, na którym są umieszczone dwie złote kule. Na bokach budowli znajdują się dwie srebrne wieże, po jednej na stronę. Każda z wież ma dwa okna oraz czerwony, stożkowy dach zakończony złotym krzyżem na złotej kuli. Herb Żnina - Przedstawia wizerunek srebrnej budowli z otwartą bramą z wrotami w kolorze złotym.

15 Wenecja W Wenecji znajduje się Muzeum Kolejki Wąskotorowej.

16 Wyjaśnij, na czym polegał sposób budowania przejęty od Niemców, zwany „pruskim murem”. Mur pruski (tak potocznie określa się ścianę ryglową) jest to rodzaj ściany szkieletowej zwanej też szachulcową lub fachówką (z niem. Fachwerk), wypełnionej murem z cegły, gruzu, czasem gliny i trzciny. W przypadku zastosowania gliny, przestrzeń między belkami wypełniało się dodatkowo pionowymi szczapami, a glinę mieszało się z sieczką lub innym materiałem wiążącym.

17 Dopisz wyrażenia gwarowe do pojęć. Chłopak – szczun Wysoka dziewczyna – gideja Zupa z ziemniaków – ślepe ryby z myrdyrdą Tego roku - latoś Dynia – korbol Brudna woda – żybura Twaróg ze śmietaną - gzik Twarde cukierki - klymy Śmianie się -chichranie Zupa z mleka i mąki – nawarka Zupa z włoskiej kapusty - parzybroda Twaróg ze śmietaną -gzik

18 Uzupełnij tabelę. Parki narodowe: IlośćGłówna rzeka Wielkopolski P.N. Drawieński P.N. 2Warta Drawa Parki krajobrazowe – 12

19 Pomnik przyrody i opisObwód lub wielkośćMiejscowość Dęby rogalińskie Lech, Czech i Rus, Edwarda > 930 cmRogalin Platan- największe drzewo w Wielkopolsce 960 cmDobrzyca Platan> 800 cmWłoszakowice Kasztanowiec520 cmLubiń Kamień św. Jadwigi lub kamień św. Kingi 22 m obwodu i 3,5 m wysokościGołuchów Kamień św. Wojciecha20,5 m obwodu, 1,3 m wysokości, 2,7 m w ziemi Budziejewko Uzupełnij tabelę.

20 Połącz w pary elementy herbów miast z nazwami miast. Gnieznoskrzyżowane strzały Konindrzewo gruszy Kościanorzeł Kaliszkoń Kruszwicawieża/baszta Strzelnobaszty z trębaczem

21 Herb Kruszwicy Według statutu gminy herbem jest wizerunek zielonego drzewa gruszy w srebrnym polu. Przedstawione jest na nim drzewo gruszy, skąd wzięła swoją nazwę Kruszwica, od gruszy. Owe drzewo ma pięć rozgałęzień, od lewego konaru siedem liści, pięć liści, pięć liści, pięć liści, sześć liści.

22 Herb Strzelna Herb Strzelna – herbem miasta są dwie srebrne strzały przecinające się grotami w górę, pomiędzy grotami znajduje się złoty krzyż równoramienny, całość znajduje się na czerwonym tle. Wizerunek herbowy pochodzi z XVII wieku. Symbolika herbu nawiązuje do nazwy miasta.

23 Herb Kalisza Herb Kalisza - obecnie obowiązujący herb miasta został zatwierdzony przez Radę Miejską w październiku 1990 roku. Ściśle nawiązuje do pierwowzoru z XIV wieku. Przedstawia on zakończony blankami mur miejski barwy czerwonej z umieszczoną po jego środku bramą. Nad murem po bokach umieszczone są dwie czerwone baszty, między którymi stoi trębacz, ubrany w brązowy strój, grający na rogu (uzbrojony w palicę i wsparty na mieczu). Herb ten znajdował się na najstarszej miejskiej pieczęci z roku 1374. Palica – lekka, gięta laska, wyrabiana z korzenia drzewa leszczynowego

24 Herb Kościana Herb Kościana - herbem miasta jest czerwona baszta z bramą, dwoma czarnymi prostokątnymi oknami, czerwoną galeryjką ze wspornikami o pięciu kolumnach oraz trójkątnym niebieskim daszkiem zwieńczonym żółtą gałką. Baszta ma konstrukcję drewnianą (gładką). Herb został opracowany w Muzeum Regionalnym w Kościanie na podstawie pieczęci herbowych z przełomu XIV i XV wieku.

25 Herb Konina Herb Konina przedstawia białego konia na czerwonym tle. Herb związany jest z legendą. Władca tych ziem wybrał się samotnie do lasu na polowanie, gdy napadła go grupa uzbrojonych bandytów. Już mieli zaatakować, gdy usłyszeli konie w galopie. Myśleli, że to odsiecz dla możnego i uciekli. Okazało się jednak, że to było stado dzikich koni, a stadu przewodził biały ogier.

26 Herb Gniezna Herb przedstawia srebrnego orła w czerwonym polu. Nad tarczą znajduje się zamknięta złota korona, zwieńczona krzyżem. Swoją symboliką nawiązuje do historycznych tradycji najstarszej stolicy Polski.

27 Dopisz władcę, za czasów których doszło do następujących wydarzeń. Wizerunek orła pojawił się na monetach – Bolesław Chrobry. Umieszczenie białego orła na chorągwi – Przemysł II. Orzeł Biały na czerwonym tle w herbie państwa polskiego z koroną na głowie – Władysław Łokietek i Kazimierz Wielki. Władca, który nakazał zmniejszyć polowania na bobry – Bolesław Chrobry. Wprowadził ograniczenia w polowaniach na dzikie konie, łosie i tury - Władysław Jagiełło.

28 Kamień św. Jadwigi w Gołuchowie W lesie przy drodze do Kalisza znajduje się największy w Wielkopolsce i szósty w kraju głaz narzutowy nazywany kamieniem św. Jadwigi. Ten olbrzymi fragment granitowej skały został przywleczony tutaj przez lądolód skandynawski w czasie ostatniego zlodowacenia. 22 m obwodu i 5,5 m wysokości (z czego 2 m znajdują się pod ziemią) sprawiły, że od 1888 r. jest chroniony prawem jako pomnik przyrody nieożywionej. Spośród legend związanych z kamieniem najbardziej znana jest ta, która mówi o śpiących pod nim rycerzach. Mają to być wojownicy polegli w walce z Tatarami, którym za wstawiennictwem św. Jadwigi Śląskiej Matka Boska zamieniła śmierć na sen. Rycerze obudzą się i ponownie staną do walki, kiedy znów będzie zagrożona wiara chrześcijańska. Druga legenda mówi o diabelskich siłach, które porzuciły głaz w gołuchowskim lesie.legenda

29 Gołuchów to wieś w powiecie pleszewskim, położona ok. 16 km na północny zachód od Kalisza. Od początku swojego istnienia Kalisz prężnie się rozwijał. Kiedy nastały czasy chrześcijaństwa, nowa wiara znalazła tutaj gorliwych wyznawców, którzy chętnie gromadzili się na modlitwie i budowali nowe świątynie. Było to solą w oku siłom piekielnym. Zwołano więc w piekle nadzwyczajne posiedzenie, na którym postanowiono zrzucić na miasto największy kamień, tak aby zniszczyć je doszczętnie. Wybrano więc największego siłacza wśród czartów, chwycił on kamień przeznaczony do zagłady Kalisza i poleciał. Przeliczył się niestety ze swoimi siłami, bo kamień był wyjątkowo duży, a droga do Kalisza daleka. Noc szybko minęła, a na drodze zamajaczyła postać kobiety zmierzającej do miasta na targ. Niosła ze sobą na sprzedaż dwa koguty, które od czasu do czasu piały donośnie. I takie właśnie pianie usłyszał w nocnej ciszy czart dźwigający kamień. Przeraził się, cisnął głaz i w panice uciekł do piekieł. Kamień spadając z tak dużej wysokości, wbił się w ziemię, tak że już potem żadna siła ruszyć go nie zdołała. Kamień św. Jadwigi w Gołuchowie Legenda o kamieniu

30 Legenda o kamieniu w Budziejewku Daleko nie ujechali, bo wóz zapadł się w bagnistą ziemię i mimo wielu prób nie udało się go ruszyć. Spod kamienia wytrysnęło cudowne źródełko, które pomagało leczyć choroby oczu. Mieszkańcy wierzą, że gdy zagłębiający się powoli w ziemię głaz zapadnie się całkowicie, nastąpi koniec świata. Wędrując w okolicach Gniezna, w małej wsi Budziejewko, św. Wojciech głosił kazanie stojąc na wielkim kamieniu (na jego miejscu wybudowano kościół). Po męczeńskiej śmierci mieszkańcy chcieli przewieźć kamień do Gniezna, pod katedrę, więc załadowali go na sanie i ruszyli.