1 Wiesława Kozek Uniwersytet WarszawskiFlexicurity czyli elastyczne formy pracy zabezpieczone socjalnie i szkoleniowo Wiesława Kozek Uniwersytet Warszawski

2 Fexicurity Czytaj fleksikjuriti

3 Pogląd na rynek pracy w ostatnich dwóch dekadach u.w:Najlepszym rozwiązaniem dla gospodarek i społeczeństw jest deregulacja rynków pracy i ich uelastycznienie Ochrona pracujących przed zwolnieniami i ich socjalne zabezpieczenie mają negatywny wpływ na ekonomiczny wzrost i poziom zatrudnienia Teza o „sklerozie europejskiej” odpornej na te idee, teza o negatywnej integracji europejskiej

4 Zmiana poglądu pod koniec lat 90 – tych u.w.Raporty OECD o braku jednoznacznego związku pomiędzy poziomem ochrony zatrudnienia i poziomem bezrobocia: OECD (1999) OECD Employment Outlook, Paris OECD (2006) OECD Employment Outlook. Boosting jobs and income, Paris.

5 Przykłady małych krajów europejskich: Austria, Holandia i Dania w latach 90 – tych u.w. , posiadających sukcesy w walce z bezrobociem × intensywne uelastycznianie pracy utrzymywania równowagi miedzy celami ekonomicznymi i celami społecznymi silny dialog społeczny

6 Dodatkowy punkt w tzw. Traktacie Amsterdamskim w roku 1997Europejska Strategia Zatrudnienia – skonsumowanie wiedzy o polityce rynku pracy w krajach o największych osiągnięciach walki z bezrobociem

7 Cele Europejskiej Strategii Zatrudnieniastworzenie nowych miejsc pracy o lepszej jakości wzmocnienie Europejskiego Modelu Społecznego, poprzez nowe formy elastyczności pracy i zabezpieczenia społecznego, w celu osiągnięcia lepszego przystosowania do zmian, większego zatrudnienia i społecznej spójności.

8 Zasady prowadzenia Europejskiej Strategii ZatrudnieniaPlanowanie strategiczne Ocena przebytej drogi Rewizja planów Zaangażowanie partnerów społecznych w planowanie, oceny i zmiany

9 Flexicurity weszła do europejskiej debaty na początku obecnego wiekuPokazywano istnienie różnych typów elastyczności pracy i bezpieczeństwa oraz możliwe związki miedzy nimi

10 Rodzaje bezpieczeństwa związanego z pracą:Bezpieczeństwo stanowiska pracy Bezpieczeństwo zatrudnienia Bezpieczeństwo dochodu związanego z pracą Kombinowane bezpieczeństwo

11 Rola kształcenia ustawicznego i wstępnego kształcenia zawodowegoAngażowanie populacji dorosłych (25-64) w uczenie się i szkolenie Obdarzanie szczególną uwagą kohorty wiekowej i 25-34 Poprawienie wstępnego szkolenia zawodowego (praktyczne) przyszłych absolwentów Oferowanie absolwentom, którzy nie mogą znaleźć pracy po szkole, dodatkowego przyuczenia zawodowego

12 Elastyczność pracy Zewnętrzna liczbowa elastyczność: firma pulsującaWewnętrzna liczbowa elastyczność: elastyczne systemy pracy (czasowa elastyczność, elastyczna organizacja pracy) Elastyczność funkcjonalna: pracownik poliwalentny czyli wielozadaniowy Elastyczność płacowa: elastyczne systemy płacowe oparte na promowaniu wydajności, płacenie za wykonane zadania

13 Elastyczne formy pracyPraca w niepełnym czasie pracy Umowa na czas określony Umowa – zlecenie Umowa o dzieło Umowa o dzieło oryginalne Umowa między firmami, z których jedna jest w formie działalności gospodarczej osoby fizycznej Umowa agencyjna Etat dzielony

14 Inne zjawiska z zakresu elastycznościOkresy rozliczeniowe Godziny nadliczbowe Praca na tym samym stanowisku w godzinach popołudniowych dla agencji zatrudnienia

15 Typy sytuacji Bezpieczeństwo→ Elastyczność ↓ Stanowiska ZatrudnieniaDochodu Firma pulsująca 1 2 3 Elastyczne systemy organizacji pracy 4 5 6 Pracownik poliwalentny czyli wielozadaniowy 7 8 9 Elastyczne systemy płacowe 10 11 12

16 Jak osiągnąć flexicurity? Wkład Unii Europejskiej:Europejski Fundusz Społeczny w latach w wysokości 70 bilionów euro. Polska może pozyskać ponad 9 bilionów euro i ponad 250 euro na obywatela polskiego w latach Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, przyczyniający się do powstania nowych miejsc pracy i działający na rzecz większej spójności Europy Europejski Fundusz Globalizacyjny

17 Jak osiągnąć flexicurity? Rady Unii Europejskiej:Poprzez dialog społeczny: pakty, porozumienia, umowy, gentelman agreement, okrągłe stoły, negocjacje, kompromisy, wzajemne ustępstwa Poprzez korzystanie z najlepszych wzorów w zakresie flexicurity

18 Nasz wkład: 1 elastyczne i wiarygodne porozumienia uwzględniające różne punkty widzenia, np. pracodawców i pracownikowi, ludzi już pracujących i ludzi poszukujących pracy, wszechstronne strategie uczenia przez całe życie, skuteczna aktywna polityka rynku pracy, nowoczesny system bezpieczeństwa socjalnego

19 Nasz wkład: 2 wypracowanie równowagi między prawami i odpowiedzialnością pracodawców, pracowników, poszukujących pracy i władzami publicznymi

20 Nasz wkład: 3 flexicurity powinna być przystosowana do specyficznych warunków Polski do jej rynku pracy i stosunków pracy u nas panujących każdy kraj powinien mieć swój model flexicurity nie istnieje jedna flexicurity dla całej Unii Europejskiej

21 Nasz wkład: 4 flexicurity powinna zmniejszać podziały między pracującymi i poszukującymi pracy pracujący powinni być przygotowani i chronieni w czasie gdy przyjdzie im zmienić pracę obecni bezrobotni i nieaktywni zawodowo (w tym kobiety, absolwenci, migranci) potrzebują ułatwień przy wejściu na rynek pracy i wyraźnych punktów dochodzenia do stałej umowy o pracę

22 Nasz wkład: 5 konieczna jest elastyczność wewnątrz firm jak i zewnętrzna. wystarczająca elastyczność w zakresie rekrutacji i zwolnień musi być połączona z bezpiecznym przejściem od pracy do pracy

23 Nasz wkład: 6 flexicurity powinna promować równość płci poprzez wspierane równego dostępu do dobrych jakościowo miejsc pracy, stwarzać możliwości łączenia życia rodzinnego i pracy obu płciom, powinna dostarczać równych szans migrantom, ludziom młodym, niepełnosprawnym i ludziom w starszym wieku

24 Nasz wkład: 7 flexicurity wymaga klimatu zaufania pomiędzy władzami publicznymi i partnerami społecznymi wszyscy powinni być przygotowani do wzięcia na siebie odpowiedzialności za zmiany powinni być zdolni do wypracowania zrównoważonych polityk

25 Nasz wkład: 8 flexicurity wymaga finansowania także na poziomie krajowym każdy kraj powinien przygotować się na znaczące i trwałe finansowanie tej polityki przez budżet państwa. koszty i korzyści tej polityki powinny być sprawiedliwie rozdzielone pomiędzy biznes, jednostki, budżet państwa. powinno się zwrócić szczególną uwagę na sektor małych i średnich przedsiębiorstw, by sprawiedliwie obciążyć je kosztami i korzyściami tego systemu.

26 Dziękuję za uwagę!