1 WITAM PO WAKACJACH ŻYCZĘ POWODZENIA W STUDIOWANIU MEDYCYNYBIOLOGIA MOLEKULARNA KOMÓRKI (WYKŁAD 1, cz.1, BIOLOGIA, KIERUNEK LEKARSKI) WITAM PO WAKACJACH ŻYCZĘ POWODZENIA W STUDIOWANIU MEDYCYNY FORMY ŻYCIA BUDOWA KOMÓRKI Organelle komórkowe i ich funkcje Błony i receptory błonowe (w tym otoczki jądrowej) Jądro komórkowe Siateczka wewnątrzplazmatyczna Rybosomy Aparat Golgiego Pęcherzyki wydzielnicze i wakuole Lizosomy Mitochondria Cytoszkielet Aleksander L. Sieroń

2 RÓŻNE FORMY ŻYCIA BAKTERIE WIRUSY ROŚLINY ZWIERZĘTA PROKARIOTAJEDNOKOMÓRKOWE JEDNOKOMÓRKOWE POJEDYNCZA KOMÓRKA (JEDNOKOMÓRKOWE) WIELOKOMÓRKOWE WIELOKOMÓRKWE Arabidopsis thaliana Salmonella enterica Borelia burgorferi Escherichia coli Actinosphaerium Pseudomonas aeruginosa Euglena viridis BAKTERIE Amoeba proteus Chlamydomonas Sequoia RÓŻNE FORMY ŻYCIA KRYSZTAŁ Wirusa Mozaiki Tytoniu WIRUSY ROŚLINY Saccharomyces cerevisiae ZWIERZĘTA Cyanobacteria PROKARIOTA EUKARIOTA A.L. SIEROŃ

3 WYKŁAD 1, cz. 1 (BIOLOGIA, KIERUNEK LEKARSKI)BUDOWA KOMÓRKI KOMÓRKI PROKARIOTYCZNE I EUKARIOTYCZNE KOMÓRKI ROŚLINNE I ZWIERZĘCE ORGANELLE KOMÓRKOWE INFORMACJA GENETYCZNEA NOŚNIKI DNA DWUNICIOWY JEDNONICIOWY RNA GENY PROKARIOTYCZNE EUKARIOTYCZNE REPLIKACJA TRANSKRYPCJA TRANSLACJA MITOZA A.L. SIEROŃ

4 http://biolmolgen.slam.katowice.pl/ A.L. SIEROŃ Pseudomonas aeruginosaChlamydomonas Amoeba proteus KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA KOMÓRKA EUKARIOTYCZNA Polisomy (mRNA + rybosomy) Genofor Przestrzeń periplazmatyczna A.L. SIEROŃ

5 WYKŁAD 1 (BIOLOGIA, KIERUNEK LEKARSKI)BUDOWA KOMÓRKI KOMÓRKI PROKARIOTYCZNE I EUKARIOTYCZNE KOMÓRKI ROŚLINNE I ZWIERZĘCE ORGANELLE KOMÓRKOWE INFORMACJA GENETYCZNEA NOŚNIKI DNA DWUNICIOWY JEDNONICIOWY RNA GENY PROKARIOTYCZNE EUKARIOTYCZNE REPLIKACJA TRANSKRYPCJA TRANSLACJA MITOZA A.L. SIEROŃ

6 ZWIERZĘTA ROŚLINY A.L. SIEROŃ

7 http://biolmolgen.slam.katowice.pl/ A.L. SIEROŃ KOMÓRKA ROSLINNAZWIERZĘCA A.L. SIEROŃ

8 WYKŁAD 1 (BIOLOGIA, KIERUNEK LEKARSKI)BUDOWA KOMÓRKI KOMÓRKI PROKARIOTYCZNE I EUKARIOTYCZNE KOMÓRKI ROŚLINNE I ZWIERZĘCE ORGANELLE KOMÓRKOWE INFORMACJA GENETYCZNEA NOŚNIKI DNA DWUNICIOWY JEDNONICIOWY RNA GENY PROKARIOTYCZNE EUKARIOTYCZNE REPLIKACJA TRANSKRYPCJA TRANSLACJA MITOZA A.L. SIEROŃ

9 BŁONY KOMÓRKOWE I RECEPTORYPLAZMATYCZNA OTOCZKI JĄDROWEJ MITOCHONDRIALNE LIZOSOMALNE GOLGIEGO SIATECZKI WEWNĄTRZPLAZMATYCZNEJ GŁADKIEJ SZORSTKIEJ A.L. SIEROŃ

10 Fosfolipidy „filowy” „fobowy” KOMÓRKA ZWIERZĘCA A.L. SIEROŃ

11 WARSTWY FOSFOLIPIDOWEJ I SKOMPLEKSOWANYCH Z NIĄ BIAŁEKDomena zewnątrz-komórkowa Np.: integryny Domena śródbłonowa Domena śródbłonowa Np.: ankyryny Domena cytoplazmatyczna Domena zewnątrz-komórkowa Np.: receptory dimeryzujące Domena śródbłonowa Domena zewnątrz-komórkowa Np.: receptory dimeryzujące lub pompy jonowe (np. Na+/K+) Domena śródbłonowa Domena cytoplazmatyczna PÓŁPŁYNNA MOZAIKA Z PODWÓJNEJ WARSTWY FOSFOLIPIDOWEJ I SKOMPLEKSOWANYCH Z NIĄ BIAŁEK Domena zewnątrz-komórkowa Np.: kanały jonowe Domena śródbłonowa Domena cytoplazmatyczna Aleksander L. Sieroń

12 BŁONY KOMÓRKOWE I RECEPTORYPLAZMATYCZNA OTOCZKI JĄDROWEJ MITOCHONDRIALNE LIZOSOMALNE GOLGIEGO SIATECZKI WEWNĄTRZPLAZMATYCZNEJ GŁADKIEJ SZORSTKIEJ A.L. SIEROŃ

13 WARSTWY FOSFOLIPIDOWEJ W KOMPLEKSIE Z BIAŁKAMIDomena cytoplazmatyczna Domena śrdbłonowa Np.: transport mRNA, tRNA, siRNA, antysensowego RNA itp.. Domena jądrowa Domena cytoplazmatyczna (rozwijanie białka) Domena śrdbłonowa Np.: transport białek do i z nukleoplazmy PÓŁPŁYNNA MOZAIKA Z PODWÓJNEJ WARSTWY FOSFOLIPIDOWEJ W KOMPLEKSIE Z BIAŁKAMI Domena jądrowa zwijanie białka Aleksander L. Sieroń

14 BŁONY KOMÓRKOWE I RECEPTORYPLAZMATYCZNA OTOCZKI JĄDROWEJ MITOCHONDRIALNE LIZOSOMALNE GOLGIEGO SIATECZKI WEWNĄTRZPLAZMATYCZNEJ GŁADKIEJ SZORSTKIEJ A.L. SIEROŃ

15 WARSTWY FOSFOLIPIDOWEJ W KOMPLEKSIE Z BIAŁKAMINp.: enzymy łańcucha odde-chowego PÓŁPŁYNNA MOZAIKA Z PODWÓJNEJ WARSTWY FOSFOLIPIDOWEJ W KOMPLEKSIE Z BIAŁKAMI Np.: kanały o różnych funkcjach Aleksander L. Sieroń

16 BŁONY KOMÓRKOWE I RECEPTORYPLAZMATYCZNA OTOCZKI JĄDROWEJ MITOCHONDRIALNE LIZOSOMALNE APARATU GOLGIEGO SIATECZKI WEWNĄTRZPLAZMATYCZNEJ GŁADKIEJ SZORSTKIEJ A.L. SIEROŃ

17 WYKŁAD 1, cz. 1 (BIOLOGIA, KIERUNEK LEKARSKI)BUDOWA KOMÓRKI KOMÓRKI PROKARIOTYCZNE I EUKARIOTYCZNE KOMÓRKI ROŚLINNE I ZWIERZĘCE ORGANELLE KOMÓRKOWE INFORMACJA GENETYCZNEA NOŚNIKI DNA DWUNICIOWY JEDNONICIOWY RNA GENY PROKARIOTYCZNE EUKARIOTYCZNE REPLIKACJA TRANSKRYPCJA TRANSLACJA MITOZA A.L. SIEROŃ

18 KOMÓRKA ZWIERZĘCA http://biolmolgen.slam.katowice.pl/ A.L. SIEROŃJądro komórkowe (Nucleus) KOMÓRKA ZWIERZĘCA Jąderko (Nucleolus) A.L. SIEROŃ

19 CHROMATYNA CHROMOSOMY A.L. SIEROŃ

20 KOMÓRKA ZWIERZĘCA A.L. SIEROŃ Szorstka siateczka wewnątrz-Jądro komórkowe (Nucleus) Jąderko (Nucleolus) Szorstka siateczka wewnątrz- plazmatyczna (Rough endoplasmic reticulum Gładka (Smooth endoplasmic reticulum) A.L. SIEROŃ

21 PRACA SZORSTKIEGO RETIKULUM WEWNĄTRZPLAZMATYCZNEJEST GŁADKIE... (IT'S SMOOTH...) I SZORSTKIE. (AND ROUGH.) JĄDRO SZORSTKIE R.E. PĘCHERZYKI BŁONA KOMÓRKOWA RETIKULUM WEWNĄTRZPLAZMATYCZNE (ER) A.L. SIEROŃ

22 RYBOSOM 2 PODJEDNOSTKI A.L. SIEROŃ

23 releasing its content)KOMÓRKA ZWIERZĘCA Jądro komórkowe (Nucleus) Szorstka siateczka wewnątrz- plazmatyczna (Rough endoplasmic reticulum Gładka (Smooth endoplasmic reticulum) Jąderko (Nucleolus) Aparat Golgiego (Golgi Aparatus) Pęcherzyk wydzielniczy po uwolnieniu zawartości (secretory vessicle after releasing its content) A.L. SIEROŃ

24 http://biolmolgen.slam.katowice.pl/ Pęcherzyki przejściowewydzielnicze Błona komórkowa CYTOPLAZMA ZEWNĄTRZ A.L. SIEROŃ

25 releasing its content)KOMÓRKA ZWIERZĘCA Jądro komórkowe (Nucleus) Szorstka siateczka wewnątrz- plazmatyczna (Rough endoplasmic reticulum Aparat Golgiego (Golgi Aparatus) Pęcherzyk wydzielniczy po uwolnieniu zawartości (secretory vessicle after releasing its content) Gładka (Smooth endoplasmic reticulum) Jąderko (Nucleolus) Mitochondrium A.L. SIEROŃ

26 WCHŁANIANIE PRZEZ KOMÓRKI ENERGIABŁONA ZEWNĘTRZNA BŁONA WEWNĘTRZNA MACIERZ TRAWA ŻOŁĄDEK WCHŁANIANIE PRZEZ KOMÓRKI ENERGIA A.L. SIEROŃ

27 releasing its content)KOMÓRKA ZWIERZĘCA Jądro komórkowe (Nucleus) Szorstka siateczka wewnątrz- plazmatyczna (Rough endoplasmic reticulum Aparat Golgiego (Golgi Aparatus) Mitochondrium Pęcherzyk wydzielniczy po uwolnieniu zawartości (secretory vessicle after releasing its content) Gładka (Smooth endoplasmic reticulum) Jąderko (Nucleolus) Lizosom (Lysosome) A.L. SIEROŃ

28 Pokarmów Organelli KomórekTRAWIENIE Pokarmów Organelli Komórek SCHEMAT BUDOWY LIZOSOMU Blona Białka/Enzymy A.L. SIEROŃ

29 releasing its content)KOMÓRKA ZWIERZĘCA Jądro komórkowe (Nucleus) Szorstka siateczka wewnątrz- plazmatyczna (Rough endoplasmic reticulum Aparat Golgiego (Golgi Aparatus) Mitochondrium Lizosom (Lysosome) Pęcherzyk wydzielniczy po uwolnieniu zawartości (secretory vessicle after releasing its content) Gładka (Smooth endoplasmic reticulum) Jąderko (Nucleolus) Mikrotubula (Microtubule) Mikrofilament (Microfilament) A.L. SIEROŃ

30 SPOCZYNEK SKURCZ http://biolmolgen.slam.katowice.pl/ Aktyna MiozynaA.L. SIEROŃ

31 SZKIELET KOMÓRKOWY (CYTOSKELETON)mikroFILAMENTY (microFILAMENTS) SZKIELET KOMÓRKOWY (CYTOSKELETON) A.L. SIEROŃ

32 KOMÓRKI ŚRÓBŁONKA KOMÓRKI NABŁONKA KOMÓRKI NERWOWE KOMÓRKI ZWIERZĘCE A.L. SIEROŃ

33 K O N I E C CZĘŚCI 1 DZIĘKUJĘ