1 WIĘZI W RODZINIE JAKO CZYNNIK CHRONIĄCYopr. M.Pietruszka, W.Stypuła

2 i szacunkiem dla Boga i ludzi, która by sprzyjała osobistemu Rodzice mają obowiązek stworzenia takiej atmosfery rodzinnej, przepojonej miłością i szacunkiem dla Boga i ludzi, która by sprzyjała osobistemu i społecznemu wychowaniu dzieci. Jan Paweł II , Łowicz 1999r.

3 Więź to … Bliskość, oparcie, bezpieczeństwo, szacunekWspólnota, rodzina, nić pomiędzy ludźmi, bycie razem, trwały związek, Dobry kontakt, osobowa relacja, dialog Emocjonalne przywiązanie, zależność, zaangażowanie, współdziałanie, zaufanie Specyficzny rodzaj bliskości między dzieckiem a rodzicami, który trzeba budować i wspierać

4 1. ROLA RODZINY W BUDOWANIU WIĘZI 2. WIĘŻ CHRONIĄCA, WIĘŻ SZKODZĄCA 31. ROLA RODZINY W BUDOWANIU WIĘZI 2. WIĘŻ CHRONIĄCA, WIĘŻ SZKODZĄCA 3. ROZWOJOWE UJĘCIE WIĘZI DZIECKO-DOROSŁY 4. ROLA WIĘZI W ZAPOBIEGANIU UZALEŻNIENIA 5. SKUTKI ZERWANYCH WIĘZI

5 1. ROLA RODZINY W BUDOWANIU WIĘZI

6 MIŁOŚĆ OBECNOŚĆ CIERPLIWOŚĆ UWAGA WSPARCIE AKTYWNE SŁUCHANIE EMPATIA ZAINTERESOWANIE

7 WSPÓLNOTA STOŁU

8 WSPÓLNA MODLITWA

9 POZYTYWNE POSTAWY RODZICIELSKIEakceptacja współdziałanie rozumna swoboda uznanie praw

10 AKCEPTACJA Dziecko wesołe, przyjacielskie, odważnePrzyjęcie dziecka takim, jakim jest Rodzic okazuje miłość i sympatię Rodzic daje poczucia bezpieczeństwa Dziecko wesołe, przyjacielskie, odważne Dziecko wytrwałe w swoich czynnościach

11 WSPÓŁDZIAŁANIE Rodzice i dziecko wspólnie działająRodzic interesuje się zabawą i pracą dziecka Rodzic angażuje dziecko w zajęcia domowe Dziecko ufne wobec swoich rodziców Dziecko podejmuje zobowiązania

12 ROZUMNA SWOBODA Oparcie na więzi psychicznejRodzic pozwala na pracę, zabawę z dala od siebie Rodzic ma zachowany autorytet Dziecko współdziała z rówieśnikami Dziecko pokonuje różne przeszkody

13 UZNANIE PRAW Dziecko jest lojalne i solidarne wobec innychDocenienie roli dziecka Rodzic uznaje odpowiedzialność dziecka Rodzic nie narzuca swojej woli Dziecko jest lojalne i solidarne wobec innych Dziecko podejmuje czynności z własnej inicjatywy

14 Potrzeby współczesnego dziecka1. Potrzeba bezpieczeństwa 2. Potrzeba akceptacji 3. Potrzeba bliskości 4. Potrzeba wsparcia 5. Potrzeba afiliacji 6. Potrzeba samorealizacji 7. Potrzeba uznania i osiągnięć szkolnych 8. Potrzeba bycia niezależnym i decydowania o sobie 9. Potrzeba dodatniej atmosfery życia

15 2. WIĘŹ CHRONIĄCA, WIĘŹ SZKODZĄCA

16 Czynniki chroniące: pozytywne relacje z dorosłymisilna więź emocjonalna z rodzicami zaangażowanie rodziców w życie dziecka

17 Czynniki chroniące: rodzicielska kontrola zachowania dzieckajasne zasady zachowania współpraca rodzica ze szkołą

18 Czynniki chroniące: regularne praktyki religijneposzanowanie prawa, norm i wartości

19 Czynniki chroniące: przynależność do pozytywnej grupy społecznejangażowanie się w działania prospołeczne

20 Czynniki szkodzące: brak więzi w rodzinie chaotyczne środowisko rodzinne negatywne relacje ze znaczącymi osobami dorosłymi niepowodzenia w nauce szkolnej odrzucenie religii i powszechnie obowiązujących norm i wartości buntowniczość, zachowania aspołeczne przynależność do negatywnej grupy angażowanie się w zachowania ryzykowne

21 3. ROZWOJOWE UJĘCIE WIĘZIDZIECKO-DOROSŁY

22 Przywiązanie odczuwa dziecko wobec najbliższej osoby, która jest gotowa na zabawę z nim, reaguje na jego sygnały, poświęca mu swój czas i uwagę. 1. Przywiązanie w wieku niemowlęcym. 2. Przywiązanie w wieku poniemowlęcym. 3. Przywiązanie w wieku przedszkolnym. 4. Przywiązanie w wieku szkolnym. 5. Przywiązanie w adolescencji. 6. Przywiązanie w dorosłości.

23 W ZAPOBIEGANIU UZALEŻNIENIA4. ROLA WIĘZI W ZAPOBIEGANIU UZALEŻNIENIA

24 Koncepcje psychodynamicznedeficyt w trosce o siebie przystosowanie obrona próba przejęcia kontroli nad własnym życiem wczesnodziecięca trauma próba dowartościowania siebie samego wrażliwość na ocenę

25 Koncepcje systemowe Zachwiana równowaga co wspólne, a co indywidualne, zależność a niezależność Brak więzi lub nadmierna więź

26 DEFICYT WIĘZI LUB NADMIAR WIĘZI = UZALEŻNIENIE

27 Czynniki wpływające na uzależnienie:trudność w budowaniu więzi/wyrażaniu, przeżywaniu emocji czynniki rodzinne społeczno-kulturowe temperament predyspozycje genetyczne przekazy transgeneracyjne

28 Relacje a powstawanie uzależnieniaTrudności w kontakcie z rodzicem Niskie poczucie bezpieczeństwa, niskie poczucie własnej wartości w budowaniu więzi, trudności w relacjach i deficyty w obrazie własnego „JA” Substancje psychoaktywne wypełniają zaburzoną relację

29 POZABEZPIECZNE STYLE PRZYWIĄZANIA DO OPIEKUNALĘKOWO-AMBIWALENTNY – opiekun – pozytywne i negatywne doświadczenia, w relacjach lęk, że relacja może się rozpaść UNIKOWY – negatywne doświadczenia – unika wsparcia ZDEZORGANIZOWANY – opiekun – źródło zagrożenia i opieki

30 ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIA UZALEŻNIEŃPROFILAKTYKA bliskość, rozmowa, doceniać potrzeby, poczucie bezpieczeństwa, granice z szacunkiem, modelowanie

31 Dziękujemy za uwagę