1
2 Wojciech Krok Członek Rady Podatkowej PKPP LewiatanRyzyko podatkowe Wojciech Krok Członek Rady Podatkowej PKPP Lewiatan
3 Ryzyko podatkowe Niepewność co do traktowania danego zdarzenia w punktu widzenia podatków (wysokość i termin zapłaty) Istotny element ryzyka biznesowego Zarządzanie ryzykiem podatkowym – wpływa na efektywność zarządzania przedsiębiorstwem
4 Główne czynniki wpływające na powstanie ryzyka podatkowegoniejasność i zmienność przepisów podatkowych fiskalizm Urzędów Skarbowych, Urzędów Celnych, Urzędów Kontroli Skarbowej brak wiedzy i doświadczenia osób odpowiedzialnych za podatki niespójne działania w ramach danego przedsiębiorstwa brak świadomości istotności podatków w działalności bieżącej
5 Potencjalne skutki materializacji powstałego ryzyka podatkowegopowstanie zaległości podatkowej wraz z odsetkami sankcje karnoskarbowe utrata uprawnień wynikających z przepisów nadwyrężenie reputacji i wizerunku wykluczenie z przetargów obniżenie zdolności kredytowej
6 Szacowanie, identyfikacja oraz minimalizacja ryzyka podatkowego
7 Szacowanie ryzyka podatkowegoPrzy ocenie ryzyka podatkowego należy uwzględnić: konsekwencje finansowe uznania danego stanowiska za nieprawidłowe możliwość obrony stanowiska w drodze sporu przed organem podatkowym oraz sądem administracyjnym możliwość eliminacji lub ograniczenia powstałego ryzyka podatkowego złożoność ryzyka podatkowego wpływa na możliwość skutecznej identyfikacji nieprawidłowości przez organy podatkowe
8 Identyfikacja ryzyka podatkowegoNa skutek: wewnętrznej kontroli co do zasady możliwość podjęcia działań naprawczych pozytywna identyfikacja audytu zewnętrznego kontroli organów podatkowych ryzyko określenia zaległości podatkowej ryzyko powstania odpowiedzialności karnej-skarbowej negatywna identyfikacja
9 Minimalizacja ryzyka podatkowegoNa minimalizację ryzyka podatkowego wpływa: odpowiednie zarządzenia ryzykiem podatkowym w zakresie: czynnika ludzkiego, procedur wewnętrznych, systemów informatycznych, możliwości wynikających z systemu podatkowego możliwie szybka pozytywna identyfikacja ryzyka podatkowego (na skutek kontroli wewnętrznej lub audytu zewnętrznego) podjęcie działań ograniczających oraz minimalizujących ryzyko podatkowe w zakresie konsekwencji karnych skarbowych złożenie czynnego żalu
10 Zasady, metody i narzędzia zarządzania ryzykiem podatkowym
11 Elementy zarządzania ryzykiem podatkowymbudowanie świadomości ryzyka podatkowego ocena ryzyka podatkowego (audyty wewnętrzne/zewnętrzne) minimalizacja/wyeliminowanie zidentyfikowanego ryzyka bieżąca obserwacja istotnych kwestii podatkowych bieżąca weryfikacja podejmowanych działań z punktu widzenia podatków przygotowanie się do istotnych transakcji i restrukturyzacji od strony podatkowej
12 Główne obszary zarządzania ryzykiem podatkowymCzynnik ludzki Możliwości wynikające z systemu podatkowego Procedury wewnętrzne Systemy informatyczne
13 Czynnik ludzki – zarządzanieDobór odpowiedniej kadry pracowniczej o praktycznej znajomości kwestii podatkowych Precyzyjne określenie zakresu obowiązków Wewnętrzny system kontroli
14 Możliwości wynikające z systemu podatkowego – zarządzanieZabezpieczanie pozycji podatkowej poprzez uzyskiwanie indywidualnych interpretacji prawa podatkowego Aktywny udział w kontroli i postępowaniach podatkowych Ocena ryzyka związanego z optymalizacją rozliczeń podatkowych ryzyko ewentualnej kontroli podatkowej
15 Procedury wewnętrzne – zarządzanieŚciśle określony obieg dokumentów wskazanie terminów na przekazanie dokumentów do kolejnych działów Wskazanie osób odpowiedzialnych za obieg dokumentów na poszczególnych etapach Wskazanie osób nadzorujących procesy w poszczególnych działach Szczegółowo określony sposób komunikacji pomiędzy poszczególnymi działami
16 Systemy informatyczne – zarządzanieDokonanie właściwej implementacji systemu informatycznego Okresowe kontrole prawidłowości założeń systemu informatycznego związane ze zmianami prawa podatkowego w szczególności w zakresie stawek podatkowych, zwolnień z podatku czy prawa do odliczenia podatku Wykorzystywanie optymalnych rozwiązań systemów informatycznych
17 Interpretacje prawa podatkowego oraz odpowiedzialność podatkowa
18 Moc prawna interpretacjiInterpretacje: ogólne Indywidualne Podatnicy oraz organy podatkowe nie są związane interpretacjami podatkowymi istnieje ochrona prawna podatników
19 Skutki prawne uzyskania interpretacji indywidualnejZastosowanie się do interpretacji indywidualnej/ogólnej przed jej zmianą lub w przypadku jej nieuwzględnienia przez organy podatkowe: nie powoduje obowiązku zapłaty podatku Zwolnienie obejmuje w przypadku: rocznego rozliczenia podatkowego – okres do końca danego roku kwartalnego rozliczenia podatkowego – okres do końca danego kwartału miesięcznego rozliczenia podatkowego – okres do końca danego miesiąca Interpretacja podatkowa chroni podatnika wyłącznie w zakresie przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego
20 Zasady wydawania interpretacji indywidualnychInt. indywidualne wydawane w imieniu Ministra Finansów przez upoważnionych Dyrektorów Izb Skarbowych Możliwa zmiana interpretacji przez Ministra Finansów z urzędu Termin na wydanie interpretacji indywidualnej – 3 miesiące – istotny dla zachowania terminu moment wydania interpretacji (uchwała całej Izby Finansowej NSA o sygn. II FPS 7/09 ) ryzyko podatkowe w przypadku milczącej interpretacji
21 Główne planowane zmiany w zakresie interpretacji indywidualnychUpoważnienie Dyrektorów Izb Skarbowych do zmiany interpretacji indywidualnych – celem jest ujednolicenie wydawanych interpretacji indywidualnych Zwiększenie opłat za złożenie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dla wszystkich podmiotów z 40 zł do 1000 zł (obniżona opłata w wysokości 40 zł dla małych i mikro przedsiębiorców) powodem szerokie wykorzystywanie możliwości wynikających z uzyskania interpretacji indywidualnych w celu dokonywania optymalizacji podatkowych kwestia zgodności z Konstytucją takiego rozwiązania
22 Odpowiedzialność podatkowaPodatnik odpowiada za zobowiązania całym swoim majątkiem Możliwa odpowiedzialność osób trzecich szczególnie istotna odpowiedzialność subsydiarna z odpowiedzialnością osób prawnych
23 Odpowiedzialność podatkowa osób prawnychCzłonków zarządu - za zaległości podatkowe: spółek z o.o., spółek z o.o. w organizacji, spółek akcyjnych, spółek akcyjnych w organizacji – całym majątkiem solidarnie oraz subsydiarnie ze Spółką Członków organów zarządzających innych niż powyżej wskazane osób prawnych – solidarna całym swoim majątkiem Jeżeli nie ma jeszcze ustanowionego zarządu spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany – w przypadku spółek z o.o. w organizacji oraz spółek akcyjnych w organizacji Odpowiedzialność dotyczy również byłych członków zarządów, byłych pełnomocników lub byłych wspólników
24 Odpowiedzialność członków zarząduZaległości podatkowe z tytułu zobowiązań których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków Inne zaległości traktowane jak zaległości podatkowe (np. nienależny zwrot nadpłaty podatku) powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu W przypadku członków organów zarządzających innych osób prawnych powyższe zasady stosuje się odpowiednio Specyficzne regulacje przy przejęciu, podziale osoby prawnej, podziale osoby prawnej przez wydzielenie
25 Wyłączenie odpowiedzialnościMożliwość wyłączenia z odpowiedzialności członka zarządu za zaległości osoby prawnej w przypadku: we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło bez jego winy wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części W przypadku członków organów zarządzających innych osób prawnych powyższe zasady stosuje się odpowiednio
26 Ryzyko podatkowe – analiza przypadków
27 Premie pieniężne a VAT Wypłata nabywcy towarów określonej kwoty pieniężnej związana z realizacją określonego poziomu zakupu usług lub towarów – forma gratyfikacji klienta w celu maksymalizacji sprzedaży Kontrowersje czy premie pieniężne należy traktować na gruncie VAT jako: wynagrodzenie za świadczenie usług rabat zdarzenie nie podlegające VAT
28 Premie pieniężne – praktykaOrgany podatkowe – premie pieniężne stanowią: rabat gdy premię pieniężną można powiązać z konkretną dostawą pomniejsza podstawę opodatkowania faktury korygujące świadczenie usług gdy premii pieniężnej nie można powiązać z żadną konkretną dostawą faktura VAT Orzecznictwo sądowe – premie pieniężne stanowią: w okresie do 2008 r. nie podlegają VAT noty księgowe w okresie po 2008 r. co do zasady nie podlegają VAT (ewentualnie świadczenie usług)
29 Konsekwencje zakwestionowania przyjętego rozwiązania (1)W przypadku uznania, że premia pieniężna: nie podlega VAT a wcześniej uznano że stanowiła świadczenie usług powstanie nadpłaty podatku u podmiotu otrzymującego premię pieniężną brak prawa do odliczenia u podmiotu wypłacającego premię pieniężną nie podlega VAT a wcześniej uznano ją za rabat brak konsekwencji prawnych rozwiązanie niekorzystne biznesowo stanowi świadczenie usług a wcześniej uznano ją za nie podlegającą VAT opodatkowanie podatkiem VAT obowiązek korekty rozliczeń po obu stronach transakcji
30 Konsekwencje zakwestionowania przyjętego rozwiązania (2)stanowi świadczenie usług a wcześniej uznano ją za rabat opodatkowanie podatkiem VAT obowiązek korekty rozliczeń po obu stronach transakcji stanowi rabat a wcześniej uznano ją za nie podlegającą VAT obowiązek wystawienia faktury korygującej i korekty rozliczeń po obu stronach transakcji stanowi rabat a wcześniej uznano ją za świadczenie usług powstanie nadpłaty podatku u podmiotu otrzymującego premię pieniężną brak prawa do odliczenia u podmiotu wypłacającego premię pieniężną
31 Pakiety medyczne – stanowisko organów podatkowychw 1998 r. wartość pakietów medycznych nie stanowi przychodu z tytuły nieodpłatnego świadczenia okres po 1998 r. wartość pakietów medycznych stanowi przychód z tytuły nieodpłatnego świadczenia Stanowisko sądów administracyjnych okres do 24 maja 2010 r. rozbieżność orzecznictwa uchwała NSA w składzie 7 sędziów, o sygn. akt II FPS 1/10 z dnia 24 maja 2010 r.
32 Pakiety medyczne (2) NSA 5 października 2010 r., sygn. akt II FSK 541/09 ponownie przedstawił składowi 7 sędziów NSA kwestię pakietów medycznych Postanowieniem z 24 stycznia 2011 r., skład 7 sędziów NSA przedstawił zagadnienie prawne dot. pakietów medycznych do rozstrzygnięcia pełnemu składowi Izby Finansowej Nowelizacja? w projekcie drugiej ustawy deregulacyjnej przewidziano: zwolnienie z PIT dla pakietów medycznych abolicję dla podatników jest to projekt opracowany przez Ministerstwo Gospodarki a nie przez Ministerstwo Finansów
33 Wnioski Rozbieżność interpretacyjne w zakresie premii pieniężnych oraz pakietów medycznych stawiają podatników w różnej sytuacji prawnej: uzyskanie korzystnej pozycji podatkowej wpływa na: konkurencyjność podatników konieczność dostosowywania się do powstających zmian w zakresie wykładni prawa podatkowego Istotna rola indywidualnych interpretacji podatkowych
34 Dziękuję za uwagę !