1 Woliński Park Narodowy Wykonanie: Irek Michalski, Kacper Kasiński, Martin Domowicz Klasa 5d
2 Ogólne informacje o parku Woliński Park Narodowy – Polski Park Narodowy w woj. zachodniopomorskim, w środkowo-zachodniej części wyspy Wolin, pomiędzy Zatoką Pomorską i Zalewem Szczecińskim. Powierzchnia parku wynosi 10 937 ha. Park obejmuje też kawałek Morza Bałtyckiego dlatego jest to park lądowo- morski. Występuje tu największy w Polsce ptak drapieżny-Bielik, będący symbolem parku.
3 Obszary wodne Parku Wolińskiego
4 Ekosystem leśny Las jest jednym z najbardziej złożonych i skomplikowanych ‘organizmów’ na świecie. Tworzą go nie tylko postrzegane jako dominujące w nim rośliny – szczególnie drzewa, ale ogromna ilość wzajemnie powiązanych ze sobą gatunków bakterii, glonów, grzybów, owadów, ptaków i ssaków. Wszystkie organizmy wzajemnie oddziałują na siebie i swoje siedlisko (gleba, woda, klimat) i współtworzą ekosystem potocznie zwany lasem. Większą część terenów Wolińskiego Parku Narodowego na wyspie Wolin, zajmują aktualnie leśne zbiorowiska roślinne (ok.4600ha). Wśród drzew dominują w nich trzy gatunki: sosna pospolita (Pinus silvestris) - głównie w borach sosnowych, z optimum w nadmorskim borze sosnowym, buk zwyczajny (Fagus silvatica) – głównie w buczynach, oraz dąb bezszypułkowy (Quercus petraea) – głównie w lasach acidofilnych z pomorskim lasem brzozowo - dębowym na czele. Najrzadziej spotykanym gatunkiem jest aktualnie olsza czarna (Alnus glutinosa) – budująca olsy. Pozostałe gatunki - świerk (Picea abies), modrzew (Larix sp.), osika (Populus tremula), brzoza (Betula pendula) czy jesion (Fraxinus excelsior), zajmują mniejsze powierzchnie [patrz - statystyka], choć zwłaszcza świerk, na dużych powierzchniach, tworzy warstwę podszytu i podrostu w lasach mieszanych i liściastych, intensywnie wkraczając na nowe obszary. Spośród typów siedliskowych lasu dominuje las mieszany świeży zajmujący ponad połowę powierzchni leśnej.Silne zróżnicowanie konfiguracji terenu, oraz zmienność gleb, sprzyja mozaikowatemu rozmieszczeniu zbiorowisk leśnych, które są ponadto często zróżnicowane na warianty. Budowane głównie przez utwory z dużym udziałem glin morenowe wzgórza w strefie moreny czołowej, to obszary z dominującymi lasami bukowymi – żyzne i ubogie buczyny oraz wolińską buczyną storczykową. Obniżenia pomiędzy wzgórzami wypełnione żwirami i piaskami oraz piaszczyste tereny wydmowe, to obszary zajęte przez atlantyckie lasy acidofilne – pomorski las bukowo - dębowy (na ogół silnie zniekształcony udziałem sosny) oraz bory sosnowe. Tereny silnie wilgotne, bagienne (głównie wokół jezior) lub obniżenia międzymorenowe lub międzywydmowe, zajęte są przez zespoły olsów oraz pomorskiegolasu dębowo - brzozowego (Mierzeja Przytorska, Świętouść).
5 Edukacja Lokalizacja Wolińskiego Parku Narodowego w jednym z najatrakcyjniejszych zakątków Polski sprawia, że jest on bardzo interesującym obszarem dla prowadzenia edukacji przyrodniczej. Na potrzeby działalności edukacyjnej zostały przystosowane następujące obiekty: Muzeum Przyrodnicze WPN,sale konferencyjne w Centrum Edukacyjno-Muzealnym,Galeria Stare Muzeum, Zagroda Pokazowa Żubrów, Baza Edukacyjna „Biała Góra”, Kompleks Edukacyjny „Grodno”, ścieżki edukacyjne na terenie Parku.Dla nauczycieli i uczniów szkół z terenów gmin: Międzyzdroje, Dziwnów i Wolin oraz z miasta Świnoujście są organizowane warsztaty przez Woliński Park Narodowy. W ramach programu „Przyroda z bliska” uczniowie mogą wziąć udział w ok. 1,5h zajęciach w Sali Centrum Edukacyjno-Muzealnego WPN w Międzyzdrojach poświęconych mikroskopowaniu.Sale wyposażone są w kilkanaście stanowisk z mikroskopami jak i sprzęt multimedialny pozwalający na wyświetlanie obrazu na ekranie.Od kwietnia do końca września br. pracownicy działu edukacji Wolińskiego Parku Narodowego będą prowadzić nieodpłatne warsztaty dla uczniów lokalnych szkół oraz kolonii. Warsztaty będą poświęcone dzikiej przyrodzie Wolińskiego Parku Narodowego. Podczas zajęć uczniowie zapoznają się z najważniejszymi zagadnieniami dotyczącymi ochrony przyrody w Polsce oraz wezmą udział w przyrodniczych sesjach fotograficznych w plenerze.
6 Zagroda żubrów Zagroda żubrów znajduje się w Wolińskim Parku Narodowym położona jest przy zielonym szlaku. Zagroda zajmuje 28hektarów, żubry mają 20hektarów wybiegu w tym 0.5hektarów stanowi zagroda kwarantannowa ( przeznaczona jest dla chorych lub nowych żubrów). Na przygotowany teren w lipcu 1976roku przywieziono cztery żubry z Puszczy Boreckiej i Białowieskiej. Obecnie większość żubrów urodziło się na terenie zagrody. Co rok rodzi się tu około 1-2 cieląt. W zagrodzie znajduje się teraz 7 żubrów z czego 2 to młode żubry. Żubry nizinne, do których zalicza także wolińskie są wpisane i specjalnie oznaczone w Księdze Rodowej Żubrów. Ich imiona w Polsce zaczynają się na Po (z dwóch pierwszych liter naszego państwa). Jak ustalono ostatni żyjący na wolności żubr z tej linii zginął w Puszczy Białowieskiej w roku 1919, do czego w dużej mierze przyczyniła się 1 wojna światowa. Do restytucji wykorzystano 12 ocalałych żubrów z ogrodów zoologicznych i zwierzyńców. Drugiego gatunku żubra kaukaskiego (górskiego) nie udało się odtworzyć. Zagroda znajduje się w otoczeniu lasów.
7 FLORA WOLIŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO Na wyspie Wolin występuje ponad 1300 gatunk ó w roślin, w tym wiele gatunk ó w chronionych i rzadkich. Około 600 gatunk ó w możemy spotkać na terenie Parku. Zbocza stromych klif ó w porastają gęste zarośla rokitnika zwyczajnego. Na płytkim piaszczystym dnie Morza Bałtyckiego znajdują się makroglony: zielenice, brunatnice i krasnorosty, wśr ó d kt ó rych najliczniejszymi są morsztyn i zielenica. Na terenach lądowych dominują lasy bukowe, bukowo-dębowe i sosnowe. Gł ó wny gatunkiem w lasach jest jednak sosna kt ó ra zajmuje 68% powierzchni parku. Buk zajmuje 23%, dąb 7%, a pozostałą część takie drzewa jak świerk, modrzew, daglezja, brzoza. Średni wiek las ó w parku wynosi aż 130 lat. Na obszarze delty Świny można spotkać specyficzne zbiorowiska roślinności nie leśnej – wiele gatunk ó w roślin rzadkich tj. woskownicę europejską kłoć wiechowatą, tur ó wka wonna oraz szczeg ó lnie rzadkie rośliny solnisk – hallofity: świbka nadmorska, mlecznik nadmorski, czosnek kątowaty, muchotrzew solniskowy. Na plaży nadmorskiej można spotkać m.in. wydmuchrzycę piaskową i solankę kolczastą. W ciepłolubnych murawach południowej części parku występuje bardzo rzadki w Polsce gatunek- pajęcznica liliowata. W tym szczeg ó lnym zespole roślinnym rośnie m.in. 9 gatunk ó w storczyk ó w. Buk Storczyk
8 Struktura organizacyjna Wolińskiego Parku Narodowego Siedziba Dyrekcji Parku mieści się w Międzyzdrojach w kompleksie budynków wraz z Centrum Edukacyjno-Muzealnym przy ulicy Niepodległości 3a. Obowiązki dyrektora pełni obecnie zastępca dyrektora inż. Stanisław Felisiak. Nadzór nad Parkiem sprawuje dyrektor, poprzez działy i zespoły oraz Straż Parku. Teren parku podzielony jest na 6 jednostek zwanych Obwodami Ochronnymi – pięć lądowych i jeden wodny: Obwód Ochronny Międzyzdroje, Obwód Ochronny Wapnica, Obwód Ochronny Warnowo, Obwód Ochronny Wicko, Obwód Ochronny Wisełka, Obwód Ochronny Wodny.
9 FAUNA Fauna Wolińskiego Parku Narodowego jest bardzo zróżnicowana i bogato reprezentowana przez gatunki rzadkie. PTAKI Park słynie z bogactwa ptaków. Ogółem stwierdzono tu ponad 200 gatunków. Symbolem Wolińskiego Parku Narodowego jest Bielik. Na wyspie Wolin gniazduje 6 par. Jest to największy drapieżny ptak Europy. Oprócz Bielika zachowało się wiele gatunków takich jak: kanie, krogulce, błotniaki, kobuzy, jastrzębie, myszołowy, liczne gatunki sów itp. Ze względu na różnorodne środowiska wodne można tu spotkać ptaki wodno - błotne oraz wodne. Największy z nich to Łabędź niemy, liczne gatunki mew, jak srebrzysta, śmieszka, pospolita, ponadto rybitwy, kaczki perkozy, kurki wodne i wiele innych. SSAKI Zróżnicowanie pod względem geograficznym wyspy Wolin sprawiło, że świat zwierzęcy - w tym również świat ssaków, jest bardzo urozmaicony. Na stosunkowo niewielkim obszarze, w bliskim sąsiedztwie, żyje wiele gatunków, w tym niektóre zagrożone wyginięciem, tak w skali europejskiej jak i krajowej. Najciekawszymi gatunkami występującymi na terenie Parku to: Foka szara, Morświn, Rzęsorek rzeczek czy gatunki nietoperzy. Oprócz gatunków rzadkich, wolińskie lasy obfitują również w mnogość popularnych w całym kraju gatunków ssaków, takich jak choćby: Jeleń europejski, Sarna, Dzik, a także Lis, Borsuk, Kuna leśna, Jeż, Dziki królik, Kret, a także wiewiórka, łasica, wydra, i dwa gatunki Ryjówek: aksamitna i malutka.
10 GADY Lista gatunków gadów, występujących na terenie Wolińskiego Parku Narodowego nie jest długa. Możemy znaleźć na niej sześć gatunków. Są to: Padalec zwyczajny, Jaszczurka zwinka, Jaszczurka żyworodna, Zaskroniec zwyczajny, Żmija zygzakowata. Na szczególną uwagę zasługuje gatunek, który należy uznać za specyficzny dla Wolina, a którego stanowisko leżące na terenie naszego parku, jest najbardziej wysuniętym na północ stanowiskiem tego gatunku w Polsce. Mowa oczywiście o Gniewoszu plamistym. PŁAZY Świat płazów reprezentowany jest przez 9 gatunków. Najciekawszymi gatunkami są niewątpliwie Traszki grzebieniasta i zwyczajna. Prócz traszek występują także ropuchy i żaby.
11 OWADY W świecie owadów Parku, najliczniej reprezentowane są motyle i muchówki. Do niewątpliwych ciekawostek należą chrząszcze wodne, których na terenie Parku występuje 65 gatunków, co stanowi 38% fauny krajowej. Prócz tego występuje około 40 gatunków korników, 62 gatunki pszczołowatych, 32 gatunki muchówek i 17 gatunków ważek. Unikatowe są stanowiska chrząszczy jelonka rogacza i kozioroga dębosza. RYBY W wodach Parku które obfitują w ryby i obejmują wody Pojezierza Warnowsko- Kołczewskiego, estuarium Odry, Zalew Szczeciński i Zatokę Pomorską występuje wiele rzadkich i ciekawych gatunków ryb. Do najcenniejszych przyrodniczo gatunków należą: Jesiotr zachodni, Parposz, Łosoś, Różanka, Ciosa, Piskorz, Iglicznia, Minóg rzeczny. Źródła: wolinpn.pl,wikipedia.pl
12 Flora parku Wolińskiego Północne brzegi wyspy ciągle kształtują: -Woda -Wiatr Wschodnią część oddziela od lądu rzeka Dziwna. i zachodni styka się z zalewem szczecińskim największym zamkniętym akwenie w Polsce W drugiej połowie XX w. na świecie żyło 2000 żurów, a w Polsce ponad 700. W pasie kilku jezior położonych obok siebie jezioro Czajcza zajmuje największą powierzchnie 82 hektary Od tysięcy lat północny brzeg wyspy Wolin atakowany jest przez morze. Sprawia to przewaga wiatrów od północnego zachodu i północy Bory Sosnowe ciągną się aż po wzgórzach. Pod szczególną ochroną podlega również drzewo stan jak i roślinność pożycia a szczególnie trawa perłówka i żywiec cebulkowy Lasy zajmują 93% Wolińskiego Parku Narodowego
13 Ciekawostki Historia Park narodowy – def. Obszar objęty ochroną prawną, zachowany w stanie naturalnym lub niewiele zmieniony przez działalność gospodarczą człowieka, charakteryzujący się nieprzeciętnymi wartościami naukowymi oraz wyjątkowymi walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi, społecznymi, kulturowymi i wychowawczymi, na którym ochronie podlegają wszystkie elementy przyrody. Park narodowy stanowi najwyższą formę ochrony przyrody. W Polsce park narodowy tworzony jest na mocy rozporządzenia Rady Ministrów. Położenie, powierzchnia, historia Jako pierwszy z inicjatywą objęcia ochroną wyspy Wolin wystąpił w 1946 roku profesor Adam Wodziczko. Kiedy tuż po wojnie po raz pierwszy z ust prof. Adama Wodziczko padła propozycja założenia Parku nikt nie przypuszczał, że potrwa to tyle lat. Wspierany przez prof. Z. Czubińskiego – botanika oraz prof. J. Urbańskiego – zoologa – obaj z Uniwersytetu Poznańskiego, walczył o Woliński Park 15 lat. Dopiero wsparcie posła Ziemi Szczecińskiej prof. S. Zajączka doprowadziło do powołania Parku. Pomysł powstały tuż po wojnie zmaterializował się dopiero w 1960 r. Trzeciego marca 1960 r. wydane zostało Rozporządzenie Rady Ministrów o powołaniu na najcenniejszej pod względem przyrodniczym środkowej części wyspy Wolin parku narodowego. Powstał jako dziesiąty Park Narodowy i zajmował siódmą pozycję pod względem wielkości. Pierwszym dyrektorem Parku był był mgr inż. Leon Niedzielski. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 1996 r. Woliński Park Narodowy stał się pierwszym morskim parkiem w Polsce. Administracyjnie znajduje się na obszarze Województwa Zachodniopomorskiego. Celem utworzenia Wolińskiego Parku Narodowego było: 1) Poznanie i zachowanie całości systemów przyrodniczych danego obszaru, razem z warunkami jego funkcjonowania 2) Odtworzenie zdegradowanych lub zupełnie zanikłych ogniw rodzimej przyrody 3) Służenie badaniom naukowym 4) Udostępnienie dla turystyki poznawczej oraz edukacji.