1 „Wolontariat i prawo - z czym to się je„Wolontariat i prawo - z czym to się je? Prawne aspekty szkolnego wolontariatu.”

2 Regulacje dotyczące wolontariatuUstawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 ze. zm.)

3 Dział III ustawy Kto może korzystać ze świadczeń wolontariusza?Kto to jest wolontariusz? Kto może korzystać ze świadczeń wolontariusza? Jakie kwalifikacje powinien posiadać wolontariusz? Porozumienie o współpracy – umowa z wolontariuszem Ubezpieczenia wolontariusza Obowiązki wobec wolontariusza Co możemy zaoferować wolontariuszowi? Wolontariat zagraniczny Jak księgować koszty związane z wolontariuszami?

4 Do kogo stosują się unormowania dotyczące wolontariatuobywateli polskich, cudzoziemców przebywających legalnie na terytorium RP Jednak jeżeli Polska zawarła z innym państwem lub organizacją międzynarodową umowę, która inaczej reguluje kwestie związane z angażowaniem wolontariuszy, stosuję się wówczas zapisy tejże umowy

5 Kto może być wolontariuszem?Wolontariuszem jest każda osoba fizyczna, która ochotniczo (dobrowolnie) i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na rzecz uprawnionych organizacji i instytucji: osoba pełnoletnia oraz niepełnoletnia za zgodą opiekunów prawnych cudzoziemiec przebywający legalnie na terytorium RP, osoba bezrobotna

6 …z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej!!!Kto może korzystać ze świadczeń wolontariusza? Organizacje pozarządowe Organy administracji publicznej (np. urzędy, ministerstwa) i jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej (np. szpitale, ośrodki pomocy społecznej itp.) Kościelne osoby prawne i jednostki organizacyjne Stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego Spółdzielnie socjalne Spółki z o.o., Spółki Akcyjne, Spółki Skarbu Państwa - nie działające dla zysku i przeznaczające cały zysk na cele statutowe …z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej!!!

7 Przykład: Wolontariusze wyrazili gotowość do świadczenia pomocy w Stowarzyszeniu Sportowym w Rybniku. Trzech ochotników pomagać będzie w prowadzeniu zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży. Jeden z wolontariuszy ze względu na wykształcenie („Menadżer sportu”) wyraził gotowość pomocy w zarządzaniu siłownia i solarium, które świadczą odpłatne usługi dla mieszkańców Rybnika. Czy wolontariusze mogą podjąć się tych zadań?

8 Jakie kwalifikacje powinien posiadać wolontariusz?Powinien posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń, jeżeli obowiązek ich posiadania i spełniania stosownych wymagań wynika z odrębnych przepisów, np. kierowca – prawo jazdy kucharz – badania SANEPID-u Wolontariusz bez kwalifikacji (np. uczeń) nie może samodzielnie wykonywać specjalistycznych prac. Może pomagać, asystować osobie wykwalifikowanej .

9 Świadczenie wolontariusza jest świadczeniem odpowiadającym świadczeniu pracywolontariusz wykonuje świadczenia na podstawie porozumienia (umowy cywilnoprawnej) a nie umowy o pracę, do spraw nie uregulowanych w porozumieniu wolontariackim i ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie stosuje się przepisy kodeksu cywilnego

10 Porozumienie o współpracy – umowa z wolontariuszemW porozumieniu należy określić: zakres prac, sposób i miejsce ich wykonywania, czas współpracy, warunki rozwiązania porozumienia odpowiedzialność wolontariusza (nieobligatoryjne)

11 Forma porozumienia Uzależniona jest od okresu wykonywania przez wolontariusza świadczeń na rzecz korzystającego: jeżeli porozumienie będzie zawierane na okres krótszy niż 30 dni, korzystający nie będzie zobowiązany potwierdzać na piśmie treści porozumienia, chyba że wolontariusz wyrazi taką wolę, obowiązek sporządzenia porozumienia na piśmie powstaje gdy świadczenie wolontariusza będzie wykonywane przez okres dłuższy niż 30 dni Okres 30 dni traktowany jest jako 30 dni kalendarzowych liczonych od pierwszego dnia w którym wolontariusz wykonywał świadczenie.

12 porozumienia wolontariackiego nie trzeba nigdzie zgłaszać,Gdzie należy zgłaszać porozumienie? porozumienia wolontariackiego nie trzeba nigdzie zgłaszać, należy je przechowywać w dokumentacji placówki

13 Obowiązki korzystającego wobec wolontariuszaKorzystający ma obowiązek poinformować wolontariusza o przysługujących mu prawach i ciążących obowiązkach oraz zapewnić dostępność tych informacji Na prośbę wolontariusza korzystający musi sporządzić pisemną opinię o wykonywaniu świadczeń przez wolontariusza.

14 Obowiązki korzystającego wobec wolontariuszaPokrywać, na dotyczących pracowników zasadach, koszty podróży służbowych i diet, Wolontariusz może, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zwolnić korzystającego w całości lub w części z obowiązków pokrywania kosztów podróży służbowych i diet Informować wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, Zapewnić wolontariuszowi, bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania przez niego świadczeń, w tym - w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem - odpowiednie środki ochrony indywidualnej

15 Co możemy zaoferować wolontariuszowi?Korzystający może pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach także inne niezbędne koszty ponoszone przez wolontariusza, związane z wykonywaniem świadczeń na rzecz korzystającego (np. koszt dojazdu, rozmów telefonicznych) Możliwość pokrycia kosztów szkoleń wolontariuszy w zakresie wykonywanych przez nich świadczeń Możliwość wykupienia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC) .

16 Ubezpieczenie NNW dla wolontariuszaDwa warianty Wolontariuszowi, który wykonuje świadczenia przez okres nie dłuższy niż 30 dni, korzystający zobowiązany jest zapewnić ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków Jeżeli korzystający zawiera z wolontariuszem porozumienie na czas przekraczający 30 dni to wolontariusz zostaje objęty ubezpieczeniem z tytułu nieszczęśliwych wypadków na mocy ustawy z dnia 30 września 2002 r o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U Nr 199, poz. 1674).

17 Ustawa o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach Na mocy tej ustawy wolontariuszowi, który ulegnie wypadkowi przy wykonywaniu świadczeń w przypadku wystąpienia nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną wywołującego uraz bądź śmierć przysługiwać będą: renta z tytułu niezdolności do pracy, jednorazowe odszkodowanie, świadczenie zdrowotne w zakresie leczenia następstw wypadku lub choroby zawodowej

18 Co zrobić w razie wypadku ?Uzyskać zaświadczenie lekarskie o urazie powstałym w czasie wypadku Wypełnić Kartę wypadkową Sporządzić kopię porozumienia o współpracy – umowy Wysłać dokumenty do ZUS właściwego ze względu na siedzibekorzystającego

19 Ustawa o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach Na mocy tej ustawy wolontariuszowi, który ulegnie wypadkowi przy wykonywaniu świadczeń w przypadku wystąpienia nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną wywołującego uraz bądź śmierć przysługiwać będą: renta z tytułu niezdolności do pracy, jednorazowe odszkodowanie, świadczenie zdrowotne w zakresie leczenia następstw wypadku lub choroby zawodowej

20 Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (OC)Wolontariusz - będąc stroną umowy cywilnoprawnej jaką jest porozumienie o wolontariacie - może odpowiadać za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania wynikającego z tej umowy bądź za czyny niedozwolone W przypadkach szczególnych, gdy z porozumienia zawartego przez korzystającego z wolontariuszem wynika relacja zwierzchnictwa i podporządkowania, korzystający może ponosić na zasadzie ryzyka odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez podwładnego Art. 430 Kodeksu cywilnego Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności.

21 Księgowanie kosztów związanych z wolontariatemKoszty ponoszone przez korzystającego (szkołę) na rzecz wolontariusza stanowią koszty działalności statutowej korzystającego i należy je ujmować w ewidencji księgowej, Wartość świadczenia wolontariusza nie stanowi darowizny na rzecz korzystającego w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego oraz przepisów podatkowych.

22 Dariusz Pietrowski Centrum Wolontariatu w Warszawie