1 Wprowadzenie do prawa finansowego1. Organy podatkowe Wprowadzenie do prawa finansowego Wprowadzenie do prawa finansowego

2 Czym jest administracja publiczna?= zespół ORGANÓW, CZYNNOŚCI, PRZEDSIĘWZIĘĆ podejmowanych w interesie publicznym, dla dobra ogółu (państwa i społeczeństwa) w granicach wyznaczonych przepisami prawa CECHY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ: 1. Obowiązkowy, trwały i władczy charakter 2. Wewnętrzna koordynacja 3. Bezosobowe formy działalności ( z pewnym wpływem czynników politycznych) Organ administracji publicznej = wyodrębniona część aparatu administracji, tworzona i działająca w imieniu na rachunek SP / JST, posługująca się środkami władczymi dla wykonywania zadań publicznych Wprowadzenie do prawa finansowego

3 Organy administracji publicznej(samodzielność działania) AUTONOMICZNE SCENTRALIZOWANE zależność osobowa – obsada stanowisk i służbowa – nadzór (zasięg działania) CENTRALNE najwyższy szczebel zarządzania państwem, kompetencje rozciągają się na całe terytorium RP TERENOWE niższe szczeble zarządzania państwem; kompetencje rozciągają się na daną jednostkę podziału administracyjnego kraju (skład) MONOKRATYCZNE na czele 1. osoba, samodzielnie zarządzająca danym organem, reprezentująca go na zewnątrz i odpowiedzialna za jego gospodarkę finansową DEMOKRATYCZNE ( KOLEGIALNE): skład minimum 3 osobowy, oparty na zasadzie współpracy w ramach jednego organu Wprowadzenie do prawa finansowego

4 KAS: Krajowa Administracja Skarbowa (od 1 marca 2017 roku)Administracja podatkowa, czyli: 16 Izb Skarbowych 400 Urzędów Skarbowych Służba Celna czyli: 16 Izb Celnych 45 Urzędów Celnych 143 Oddziały Celne Kontrola Skarbowa czyli: 16 Urzędów Kontroli Skarbowej 8 Zamiejscowych UKS KAS 16 Izb Administracji Skarbowej 16 Urzędów Celno – Skarbowych 45 Delegatury UCS Wprowadzenie do prawa finansowego

5 Organy podatkowe – strukturaPAŃSTWOWE (RZĄDOWE) ORGANY PODATKOWE SAMORZĄDOWE ORGANY PODATKOWE 2 instancja ( organ wyższego stopnia) Dyrektor Izby Administracji Skarbowej Samorządowe Kolegium Odwoławcze 1 instancja ( organ podatkowy) Naczelnik Urzędu Skarbowego Naczelnik Urzędu Celno - Skarbowego Wójt, burmistrz, prezydent miasta starosta powiatu – marszałek województwa Właściwość rzeczowa Podatki państwowe (PIT, CIT, VAT) Podatki państwowe (Akcyza, od gier) Podatki gminne, z wyjątkiem trzech: Karta podatkowa PCC Podatek od spadków i darowizn (brak podatków powiatowych i wojewódzkich) Wprowadzenie do prawa finansowego

6 Organy podatkowe – kompetencje (na przykładzie naczelnika urzędu skarbowego)WIERZYCIEL PODATKOWY ( Skarb Państwa v JST) ORGAN PODATKOWY PODATNIK 1. Ustalenie roszczeń podatkowych Zapłata podatku 2. Wymiar podatku Podporządkowanie się władztwu administracyjnemu 3. Pobór podatku 1 WYMIAR PODATKU ( WYDAWANIE I DORĘCZANIE DECYZJI PODATKOWYCH) 2 POBÓR PODATKU ( W TYM: ZABEZPIECZENIE WYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH + PROWADZENIE EGZEKUCJI PODATKOWEJ) 3 EWIDENCJONOWANIE PODATNIKÓW (M.IN. NADAWANIE NIP) 4 WYDAWANIE ZAŚWIADCZEŃ PODATKOWYCH 5 PROWADZENIE KONTROLI PODATKOWEJ I CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCYCH 6 ROZPOZNAWANIE, WYKRYWANIE, ZWALCZANIE PRZESTĘPSTW KARNO-SKARBOWYCH 7 WSPÓŁPRACA Z ORGANAMI PODATKOWYMI INNYCH PAŃSTW UE Wprowadzenie do prawa finansowego

7 Jak ustalić właściwy organ podatkowy?Właściwość rzeczowa Właściwość miejscowa Określana według przepisów ustaw szczegółowych - np. ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych art. 27 Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny. - np. ustawa o podatku leśnym Art. 6 Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku leśnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Ustalana ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podatnika, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej - np. ustawa o podatkach i opłatach lokalnych Art. 7. Podatek od nieruchomości (…) ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. - np. ustawa o podatku od towarów i usług Art. 3. W przypadku podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju - właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, Wprowadzenie do prawa finansowego

8 2. Zasady ogólne postępowania podatkowegoWprowadzenie do prawa finansowego Wprowadzenie do prawa finansowego

9 Kto jest stroną w postępowaniu?ORD 133.  § 1. Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także osoby trzecie, które z uwagi na SWÓJ INTERES PRAWNY żądają czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy. Art. 133a. § 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby, za jej zgodą, występować z żądaniem: 1) wszczęcia postępowania, 2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu - jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes publiczny. § 2. Organ podatkowy, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy zażalenie. § 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony. Wprowadzenie do prawa finansowego

10 Jak wszcząć postępowanie?na żądanie strony [zasada skargowości] [ przykłady: o ulgę w spłacie podatku, o stwierdzenie nadpłaty, wszystkie odwoławcze] moment wszczęcia: dzień doręczenia żądania organowi UWAGI: 1. wniosek = żądanie merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy; strona sama nadaje bieg sprawie 2. organ nie może odmówić wszczęcia, ani zaniechać czynności procesowych; powinien od razu przystąpić do procedowania, bez potrzeby wydawania jakiegoś potwierdzającego aktu Minimum formy (ORD 168 par.2): 1.nadawca 2. NIP / PESEL / nr i seria paszportu 3.adres 4. treść 5. podpis ORD 181a.  § 1. Podanie lub deklaracja odwzorowane cyfrowo są równoważne pod względem skutków prawnych podaniu i deklaracji złożonym w formie pisemnej. z urzędu, w formie postanowienia [ zasada oficjalności] [przykłady: nieujawnione dochody do opodatkowania PIT, odpowiedzialność osób trzecich, zabezpieczenie zobowiązań] moment wszczęcia: dzień doręczenia postanowienia stronie ZASADY DORĘCZANIA PISM PODATKOWYCH: PRZEZ: pocztę, pracowników organów podatkowych, upoważnione osoby albo za urzędowym poświadczeniem odbioru ( e-doręczenia) KOMU?: stronie lub jej przedstawicielowi GDZIE?: pod adresem miejsca zamieszkania lub adresem do doręczeń, w siedzibie organu podatkowego, w miejscu zatrudnienia lub prowadzenia DG, ostatecznie – w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie ( ORD 148) DORĘCZENIE ZASTĘPCZE: w przypadku nieobecności adresata w miejscu zamieszkania / pod adresem do doręczeń - pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi, zarządcy domu, dozorcy, gdy ten zobowiąże się oddać i podpisze pokwitowanie, a doręczyciel zostawi informację o doręczeniu (ORD 149) Wprowadzenie do prawa finansowego

11 Jak zostać pełnomocnikiem podatkowym?RODZAJ PEŁNOMOCNICTWA ZAKRES USTANOWIENIE OGÓLNE (od 1 lipca 2016 r.) upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych Wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych (KAS) lub za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej SZCZEGÓLNE upoważnia do działania we wskazanej sprawie podatkowej lub innej wskazanej sprawie należącej do właściwości organu podatkowego Na piśmie, w formie dokumentu elektronicznego lub ustnie do protokołu. Pełnomocnictwo wywiera skutki od momentu zawiadomienia organu podatkowego! DO DORĘCZEŃ (jeśli strona nie ma pełnomocnika ogólnego ani szczególnego, a zmienia miejsce zamieszkania na adres poza UE lub w ogóle nie ma miejsca zamieszkania w PL) Tak jak przy szczególnym TYMCZASOWE SZCZEGÓLNE (dla osoby nieobecnej tymczasowo, w sprawie nie cierpiącej zwłoki) Wyznacza z urzędu organ podatkowy; w pierwszej kolejności członek rodziny osoby nieobecnej (pod warunkiem jego zgody), w drugiej – adwokat, radca prawny, doradca podatkowy Wprowadzenie do prawa finansowego

12 Ustawowe zasady postępowania podatkowegoLEGALNOŚCI ORD 120. Organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa norma konstytucyjna, skierowana do WSZYSTKICH ORGANÓW administracji publicznej dotyczy przepisów prawa POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO zarówno materialnego, jak i formalnego ma zastosowanie do WSZYSTKICH CZYNNOŚCI urzędowych (podejmowanie decyzji podatkowych, postępowanie dowodowe, uznanie administracyjne) BUDOWANIA ZAUFANIA DO ORGANÓW PODATKOWYCH – ORD 121, 125, 126 pełna i prawdziwa informacja o przepisach podatkowych (ale : IGNORANTIA IURIS NEMINEM EXCUSAT) IN DUBIO PRO TRIBUTARIO ( ORD 2a: Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika) Przekonywanie podatnika, zamiast grożenia mu przymusem administracyjnym Kultura + profesjonalizm + życzliwość + cierpliwość urzędników Szybkość postępowania (TERMINY!!!) Wyłączanie pracowników [iudex suspectus, iudex inhabilis] Wprowadzenie do prawa finansowego

13 Ochrona praw podatnika = budowanie zaufania do organów podatkowychUSTAWOWE TERMINY ZAŁATWIANIA SPRAW PRZEZ ORGANY PODATKOWE BEZWGLĘDNE: 1 mc ( w I instancji) 2 mc ( w I instancji w skomplikowanej sprawie) 2 mc ( w II instancji) 3 mc ( w II instancji, gdy przeprowadza się rozprawę) WZGLĘDNE: Niezwłocznie (natychmiast) Bez zbędnej zwłoki (bez nieuzasadnionego opóźniania) PRZESŁANKI WYŁĄCZENIA PRACOWNIKÓW ORGANÓW PODATKOWYCH Funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej, pracownik urzędu gminy (miasta), izby administracji skarbowej, Krajowej Informacji Skarbowej, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz członek SKO, a także naczelnik urzędu skarbowego ( ORD 130 – 132) Iudex suspectus ( sędzia stronniczy) gdy sprawa dotyczy jego samego gdy wcześniej brał udział w tej sprawie osobisty stosunek do strony postępowania Iudex inhabilis ( sędzia niegodny) wszczęcie p-ko niemu postępowania karnego lub dyscyplinarnego Wprowadzenie do prawa finansowego

14 Inne zasady postępowania podatkowegoORD 126: zasada pisemności ( v załatwiania spraw w formie dokumentu elektronicznego, jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej) ORD 127: zasada dwuinstancyjności ORD 128: zasada trwałości decyzji ostatecznych Co to są decyzje ostateczne? zapadłe w ostatniej instancji, wszystkie od których nie służy odwołanie, jeśli w wyznaczonym terminie nie wniesiono odwołania, a terminu tego nie przywrócono. ORD 129: zasada jawności tylko dla stron ORD 123: zasada ( zapewnienia przez organ podatkowy) czynnego udziału stron w postępowaniu przejawia się m.in. w: obowiązku organu podatkowego zawiadamiania stron o wszczęciu postępowania, prawie do wielokrotnego przeglądania akt sprawy + robienie xero, notatek, prawie żądania przeprowadzania dowodu, prawie obecności w czasie przeprowadzania dowodów, prawie wypowiedzenia się co do materiału dowodowego przed wydaniem decyzji (ORD 200) Wprowadzenie do prawa finansowego

15 Zasady postępowania dowodowegoORD 123: ZASADA PRAWDY OBIEKTYWNEJ nakaz rozpatrzenia wszystkich dowodów, zagwarantowanie stronom prawa przeprowadzania wniosków dowodowych, udokumentowany stan faktyczny powinien stanowić pełną i logicznie spójną całość ……..wszystko po to, by odtworzyć rzeczywisty obraz sprawy i trafnie zastosować przepisy prawa ORD 180: ZASADA OTWARTEGO KATALOGU DOWODÓW ORD 187: ZASADA SWOBODNEJ OCENY DOWODÓW ORD 182: OBOWIĄZEK UCHYLENIA TAJEMNICY BANKOWEJ NA ŻĄDANIE ORGANU PODATKOWEGO ORD 193: ZASADA DOMNIEMANIA RZETELNOŚCI I NIEWADLIWOŚCI KSIĄG PODATKOWYCH ORD 194: ZASADA DOMNIEMANIA PRAWIDŁOWOŚCI FORMALNEJ DOKUMENTÓW URZĘDOWYCH DOMNIEMANIE = zakaz określania w postępowaniu podatkowym elementów mających wpływ na wysokość podatku bez uprzedniego stwierdzenia prowadzenia ksiąg w sposób wadliwy lub nierzetelny lub bez wcześniejszego zakwestionowania prawdziwości dokumentów urzędowych ORD 293: OBOWIĄZEK ZACHOWANIA TAJEMNICY SKARBOWEJ w aktach postępowania podatkowego w indywidualnych dokumentach w wynikach kontroli podatkowej Dane te ujawnia się tylko na żądanie określonym organom Złamanie tajemnicy skarbowej – zob. ORD 306 Wprowadzenie do prawa finansowego

16 3. Wybrane procedury podatkoweWprowadzenie do prawa finansowego Wprowadzenie do prawa finansowego

17 Urzędowe interpretacje podatkowe (1)INTERPRETACJA OGÓLNA INTERPRETACJA INDYWIDUALNA RODZAJ „CENTRALNEJ” WYKŁADNI PRAWA PODATKOWEGO CZYM JEST? ODPŁATNA INFORMACJA, CZY DOKONANA PRZEZ WNIOSKODAWCĘ PRAWNA OCENA STANY FAKTYCZNEGO JEST (NIE)ZGODNA Z PRAWEM Minister Finansów KTO WYDAJE? Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej ( w podatkach państwowych) oraz wójt, burmistrz, prezydent miasta ( w podatkach samorządowych) Zgodnie z prawem nie mogą tego robić organy administracji publicznej. KTO WNIOSKUJE? „zainteresowany” w swej indywidualnej sprawie w której nie toczy się: ◊ postępowanie podatkowe ◊ kontrola podatkowa ◊ kontrola skarbowa ◊ RES IUDICATA (powaga rzeczy osądzonej) kto zatem oszuka – (1) naraża się na odpowiedzialność, jak za składanie fałszywych zeznań (2) interpretacja wydana w takiej sprawie nie wywołuje skutków prawnych Formularz ORD / OG: wskazanie niejasności / niejednolitości stosowania przepisów prawa FORMALNOŚCI Wnioskodawca musi przedstawić: ● stan faktyczny ● swoją własną ocenę prawną [ bo to nie jest porada prawna] + płacimy 40 złotych u DKIS, natomiast w innych organach też – tyle że bez ustawowo podanej kwoty Nieokreślony w przepisach TERMIN WYDANIA Bez zbędnej zwłoki, nie później niż 3 miesiące od otrzymania wniosku Zgodnie bowiem z art. 14 o = „milcząca interpretacja” = gdy nastąpi przekroczenie terminu do wydania INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ. uznaje się, że została wydana interpretacja uznająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy W Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów oraz w Biuletynie Informacji Publicznej PUBLIKACJA ● przesyłana organowi podatkowemu v organowi kontroli skarbowej, który uczestniczył w danej sprawie ● publikacja w Biuletynie Informacji Publicznej ( z „wymazaniem” danych osobowych podatnika) Wprowadzenie do prawa finansowego

18 Urzędowe interpretacje podatkowe (2)Interpretacje podatkowe nie są ani źródłem prawa, ani decyzją administracyjną Interpretacje urzędowe nie są wiążące: … dla podatnika, który może zachować się sprzecznie z ich wskazówkami, … dla organów podatkowych, które mogą wydać decyzję wbrew wskazaniom interpretacji … dla sądów administracyjnych, które rozpatrując wniosek podatnika mogą zmienić urzędową interpretację Mimo powyższego, obowiązuje zasada, że zastosowanie się podatnika do interpretacji nie może mu szkodzić. Niekorzystną interpretację podatkową podatnik może zaskarżyć do WSA. Dzień złożenia wniosku o interpretację Dzień opublikowania INT OG / doręczenia INT IND / uchylenie interpretacji / nieuwzględnienie interpretacji PRZED Jeśli skutki podatkowe zdarzenia, którego dotyczyła interpretacja wystąpiły….. PO TAK Czy muszę płacić podatek od tego zdarzenia? NIE Czy będą naliczone odsetki za zwłokę? Czy wszczęte będzie postępowanie karne skarbowe? Wprowadzenie do prawa finansowego

19 Porozumienia cenowe (1)Wówczas organy podatkowe, działając w trybie urzędowym: a) samodzielnie określają obiektywną wartość (cenę) zobowiązań zawartych między podmiotami powiązanymi b) oszacowują dochód tych podmiotów, c) wymierzają im podatek PIT lub CIT, na ustawowych zasadach + nakładają dodatkowy podatek w wysokości 50% w razie nieprzedstawienia odpowiedniej dokumentacji podatkowej d) wszczynają postępowanie karno – skarbowe w sprawie oszustwa podatkowego 4 Samo powiązanie nie jest nielegalne, ale jeśli w jego wyniku podmioty te: a) Ustalają w stosunkach handlowych między sobą inną wartość transakcji (umów), niż tę, którą standardowo stosują wobec innych, niezależnych podmiotów (zasada ARM’S LENGHT PRINCIPLE) b) i wskutek powyższej operacji deklarują mniejsze przychody lub wyższe koszty po to, by mieć zmniejszony podatek dochodowy 3 W podmiotach powiązanych : a) istnieją związki zarządcze, kontrolne, kapitałowe, rodzinne, majątkowe lub pracownicze pomiędzy podmiotem krajowym (rezydentem) a zagranicznym (nierezydentem) lub b) te same osoby fizyczne mają udział w zarządzaniu lub w kapitale podmiotu krajowego i zagranicznego 2 STAN FAKTYCZNY: Mamy do czynienia z podmiotami powiązanymi ( np. z dwiema spółkami – krajową i zagraniczną) 1 Wprowadzenie do prawa finansowego

20 Porozumienia cenowe (2)Wniosek przedsiębiorców do Ministra Finansów. Celem jest uzyskanie zgody na stosowanie ceny transferowej i jednoczesne uchylenie ryzyka wszczęcia procedury dot. przerzuconych dochodów Konsultacje + spotkania uzgodnieniowe (analiza dokumentów i przepisów prawa) Decyzja Ministra Finansów w sprawie porozumienia cenowego. Decyzja pozytywna = wnioskodawcy mogą legalnie stosować cenę zaaprobowaną przez MF w okresie max. 5 lat Wprowadzenie do prawa finansowego

21 Klauzula GAAR (General Anti-Avoidance Rule)Tax evasion Uchylanie się od opodatkowania Przestępstwa i wykroczenia podatkowe Tax avoidance Unikanie opodatkowania Działanie w granicach prawa („optymalizacja podatkowa”, „planowanie podatkowe”, „oszczędności podatkowe”) Przykłady TAX AVOIDANCE Wykorzystywanie luk w prawie, Nadużywanie preferencji podatkowych, Korzystanie z rajów podatkowych (tax havens) Tworzenie sztucznych, skomplikowanych konstrukcji prawnych (umowy) i organizacyjnych (spółki)……. …. dla osiągnięcia korzyści sprzecznych z celem przepisów podatkowych / zasadą równości przedsiębiorców / powszechności podatkowej Wprowadzenie do prawa finansowego

22 Klauzula GAAR Jakie są prawne skutki jej zastosowania?ORD 119a. § 1. Czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania). § 2. W sytuacji określonej w § 1 skutki podatkowe czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej. § 3. Za odpowiednią uznaje się czynność, której podmiot mógłby w danych okolicznościach dokonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Art. 119c. § 1. Sposób działania uznaje się za sztuczny, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że nie zostałby zastosowany przez podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Wprowadzenie do prawa finansowego

23 Klauzula GAAR Co to jest „korzyść podatkowa”?Art. 119e.  Korzyścią podatkową w rozumieniu przepisów niniejszego działu jest: 1) niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub obniżenie jego wysokości albo powstanie lub zawyżenie straty podatkowej; 2) powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo podwyższenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku. WYJĄTKI OD STOSOWANIA KLAUZULI GAAR Art. 119b. § 1 1) jeżeli korzyść podatkowa lub suma korzyści podatkowych osiągniętych przez podmiot z tytułu czynności nie przekracza w okresie rozliczeniowym 100 000 zł, a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo - jeżeli korzyść podatkowa z tytułu czynności nie przekracza 100 000 zł; 2) do podmiotu, który uzyskał opinię zabezpieczającą - w zakresie objętym opinią (….) 3) do podmiotu, którego wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej nie został załatwiony w terminie (….) 4) do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych; 5) jeżeli zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. Wprowadzenie do prawa finansowego

24 Klauzula GAAR: procedura1. Czy w danej sprawie istnieje konieczność zastosowania GAAR? 2. Szef KAS wszczyna / włącza się do postępowania podatkowego (fakultatywna) Opinia ekspertów: Rady do Spraw Unikania Podwójnego Opodatkowania 3. GAAR konieczny: Szef KAS wydaje decyzję na podstawie ORD 119 A 4. GAAR zbędny: Szef KAS umarza postępowanie lub oddaje z powrotem organowi podatkowemu Wprowadzenie do prawa finansowego

25 Klauzula GAAR: opinia zabezpieczającaWniosek podatnika o wydanie opinii zabezpieczającej + opis czynności, jej celów i skutków podatkowych + dokumenty + wpisowe Szef KAS bada sprawę w terminie 6 miesięcy Przed wydaniem decyzji z zastosowaniem art. 119a Szef KAS wyznacza stronie czternastodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego, przedstawiając ocenę prawną sprawy i pouczając o prawie skorygowania deklaracji. OPINIA POZYTYWNA = immunitet dla wnioskodawcy ODMOWA WYDANIA OPINII= prawo skargi do WSA Wprowadzenie do prawa finansowego

26 4. Zabezpieczenie i egzekucja podatkówWprowadzenie do prawa finansowego Wprowadzenie do prawa finansowego

27 Procedura zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowychCEL: Zagwarantowanie środków płatniczych na pokrycie należności podatkowych PRZEDMIOT: Cały majątek podatnika PRZESŁANKA: uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE KONTROLA PODATKOWA POSTĘPOWANIE PODATKOWE DECYZJA O ZARZĄDZENIU ZABEZPIECZENIA wybór trybu dokonania zabezpieczenia TRYB USTAWY o POSTĘPOWANIU EGZEKUCYJNYM W ADMINISTRACJI TRYB ORDYNACJI PODATKOWEJ (urzędowe zabezpieczenie) (dobrowolne zabezpieczenie, na wniosek podatnika) DECYZJA O DOKONANIU ZABEZPIECZENIA ZAJĘCIE ZABEZPIECZAJĄCE BLOKADA RACHUNKU BANKOWEGO HIPOTEKA PRZYMUSOWA ZASTAW SKARBOWY GWARANCJA BANKOWA WESKEL WŁASNY Z AKCEPTEM BANKU Wprowadzenie do prawa finansowego

28 Hipoteka podatkowa i zastaw skarbowy na majątku podatnikaPodobieństwa Przymusowy charakter ( = zgoda przedsiębiorcy jest niepotrzebna) Ustanawiane na rzecz SP / JST względem wszystkich typów dłużników podatkowych Przywilej pierwszeństwa wierzycieli ( = podmiot, na rzecz którego ustanowiono zastaw / hipotekę będzie pierwszy egzekwował swoje długi od przedsiębiorcy) Prawo bezpośredniej skuteczności (= hipoteka i zastaw przejdą za daną rzeczą, jeśli będzie ona sprzedana przez przedsiębiorcę komuś innemu; pozbycie się rzeczy nie likwiduje hipoteki / zastawu) Hipoteka podatkowa Zastaw skarbowy 1. Nieruchomości (również części ułamkowe i współwłasność) 2. Prawa: użytkowania wieczystego, ograniczone spółdzielcze 3. Statek morski Przedmiot Ruchomości powyżej zł ( kwota corocznie waloryzowana o wskaźnik inflacji; na rok 2017 jest to zł) Wpis do księgi wieczystej ( dokonany przez sąd) Powstanie ograniczonego prawa rzeczowego Wpis do rejestru zastawów skarbowych Wprowadzenie do prawa finansowego

29 Zabezpieczenie dobrowolne: gwarancja bankowa4. Żądanie wypłaty sumy gwarantowanej i jego realizacja 3. Umowa gwarancji bankowej BANK GWARANT BENEFICJENT GWARANCJI (fiskus) 5. Regres (gwarancja nie jest akcesoryjna względem umowy głównej) 2. List gwarancyjny 1. Umowa zlecenia udzielenia gwarancji 0. Zobowiązanie główne (podatkowe) ZLECENIODAWCA GWARANCJI (podatnik) PR BANK Gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony (beneficjenta gwarancji) określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami, jakie beneficjent załączy do sporządzonego we wskazanej formie żądania zapłaty, bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji - bezpośrednio albo za pośrednictwem innego banku. 2. Udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowej następuje na piśmie pod rygorem nieważności. Wprowadzenie do prawa finansowego

30 Zabezpieczenie „reverse charge” ORD 33 b pktZabezpieczenie „reverse charge” ORD 33 b pkt. 3, także ORD 117b oraz art. 105 a ustawy o podatku od towarów i usług Możliwym jest dokonanie zabezpieczenia na majątku podatnika NA RZECZ KTÓREGO DOKONANO dostawy towarów wrażliwych w rozumieniu ustawy o PTU, po doręczeniu mu decyzji orzekającej o odpowiedzialności podatkowej za zaległości podatkowe podmiotu dokonującego na jego rzecz dostawy towarów, JEŻELI ZACHODZI UZASADNIONA OBAWA, ŻE ZOBOWIĄZANIE NIE ZOSTANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYKONANE, a w szczególności gdy dostawca trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję; Towary wrażliwe w rozumieniu PTU: wyroby stalowe, benzyny silnikowe, oleje opałowe, złoto, srebro, platyna, cyfrowe kamery i aparaty fotograficzne, kasety i tonery do drukarek, odpady (złom), konsole, przenośne komputery i telefony komórkowe NUS - WIERZYCIEL Zobowiązanie podatkowe (VAT) DOSTAWCA TOWARÓW WRAŻLIWYCH Umowa sprzedaży Odpowiedzialność osoby trzeciej NABYWCA TOWARÓW WRAŻLIWYCH Nabywca może być odpowiedzialny jak dłużnik solidarny z dostawcą , jeżeli: Nabywca ma status podatnika VAT Wartość dostawy od tego samego dostawcy > zł w danym miesiącu W momencie dostawy nabywca wiedział / miał uzasadnione podstawy by przypuszczać że podatek od tej dostawy nie zostanie w całości / w części przekazany do nUS Egzoneracja: złożenie kaucji gwarancyjnej ( co najmniej zł) przez nabywcę w formie depozytu pieniężnego albo gwarancji bankowej na rzecz właściwego nUS Wprowadzenie do prawa finansowego

31 Procedury dotyczące ustalenia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe1 Czy wiadomo, kim jest podatnik? Czy ma majątek wystarczający na spłatę długów podatkowych? 2 TAK – Art. 26 Ordynacji podatkowej: „Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe” 3 NIE – Podatnik nie istnieje – organ podatkowy szuka następców podatkowych (spadkobierców, zapisobierców lub firmy powstałe z przekształcenia starej firmy) , aby decyzją podatkową przenieść na nich odpowiedzialność podatkową 4 NIE – Podatnik nadal funkcjonuje, a powstały już zaległości podatkowe = organ podatkowy może w drodze decyzji powołać do odpowiedzialności osoby trzecie względem podatnika Wprowadzenie do prawa finansowego

32 SYSTEM I: Odpowiedzialność podatnikaORD 26: Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe. Odpowiedzialność podatnika powstaje EX LEGE wraz z powstaniem zobowiązania podatkowego i trwa do momentu jego wygaśnięcia Odpowiedzialność podatnika ma charakter osobisty i nie zależy od: wielkości posiadanego majątku, wielkości posiadanego majątku a wysokości zobowiązania podatkowego, sposobu nabycia składników majątku, czasu nabycia składników majątku, czasu nabycia składników majątku a momentu powstania zobowiązania podatkowego, czasu nabycia składników majątku a upływu terminu płatności podatku. Zakres odpowiedzialności podatnika wynika z ustawy i nie może być ograniczony ani zniesiony jakąkolwiek umową czy decyzją urzędową. Wprowadzenie do prawa finansowego

33 SYSTEM II: Odpowiedzialność płatnika / inkasentaPłatnik: Inkasent: Oblicza Pobiera 1. Pobiera Wpłaca 2.Wpłaca ……….podatek podatnika W momencie pobrania podatku gaśnie odpowiedzialność podatnika, za wykonanie swojego zobowiązania ( wpłacenie podatku do organu podatkowego) odpowiedzialni - całym swoim majątkiem - stają się płatnik lub inkasent Powyższej zasady nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika. PLUSY MINUSY Ryczałtowe wynagrodzenie za terminowe wykonywanie obowiązków ( płatnik = 0,3% podatku, inkasent = 0,1% podatku) W podatkach lokalnych Rady Gmin mogą dowolnie ustalać wynagrodzenie za inkaso Płatnik i inkasent są powoływani przez ustawy podatkowe ( nie przez umowę z podatnikiem ani nie przez decyzje urzędowe), więc nie mogą uchylić się od wykonywania swoich obowiązków i zmienić zakresu swej odpowiedzialności podatkowej Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych ( rozłożenie na raty lub odroczenie spłaty należności; bez prawa do umorzenia zaległości) Odpowiedzialność osobista ( całym swoim majątkiem ), może też być przeniesiona na ich następców prawnych lub osoby trzecie Przepisy o nadpłacie podatkowej Egzekucja długów płatnika i inkasenta może objąć majątek dorobkowy ( jeżeli w małżeństwie jest ustrój wspólności majątkowej) Wprowadzenie do prawa finansowego

34 SYSTEM III: Odpowiedzialność następców podatkowychNastępstwo podatkowe = przejście określonych praw ( do nadpłaty, do kontynuowania postępowania podatkowego) i obowiązków ( do zapłaty podatku, do złożenia deklaracji) z podmiotu, którego byt prawny gaśnie na jego sukcesora. Cechy następstwa podatkowego: o charakterze sukcesji uniwersalnej ( pod tytułem ogólnym) = mocą jednego zdarzenia prawnego wchodzi się w ogół praw i obowiązków poprzednika wynika z mocy samego prawa (ex lege) - zachodzi w każdym wypadku, gdy wystąpią przesłanki określone w odpowiednich przepisach, z tym jednak, że określenie zakresu odpowiedzialności danego podmiotu następuje w treści decyzji organu podatkowego OSOBY PRAWNE POWSTAŁE Z POŁĄCZENIA / PRZEKSZTAŁCENIA SIĘ OSÓB PRAWNYCH   Ordynacja podatkowa wyraża zasadę sukcesji uniwersalnej, ale ustawy szczegółowe lub ratyfikowane umowy międzynarodowe mogą modyfikować zasady sukcesji SPADKOBIERCY zakres odpowiedzialności zależny od przyjęcia / odrzucenia spadku odpowiedzialność powstaje z dniem DORĘCZENIA decyzji podatkowej odpowiedzialność ograniczona do wartości UDZIAŁU w majątku spadkowym Wprowadzenie do prawa finansowego

35 SYSTEM IV: Osoby trzecie w prawie podatkowymPODATNIK (dłużnik główny) WIERZYCIEL PODATKOWY Związki: Pokrewieństwo Powinowactwo Gospodarcze ( współudział w wypracowaniu dochodu / majątku podatnika) Firmowe (np. wspólnik v członek zarządu spółki) Umowne ( np. gwarant zobowiązań podatkowych) OSOBA TRZECIA (dłużnik solidarny) Wprowadzenie do prawa finansowego

36 Ogólne zasady odpowiedzialności osób trzecichKatalog osób trzecich jest zamknięty zarówno pod względem podmiotowym (tzn. kogo prawo uważa za osobę trzecią) i pod względem przedmiotowym (jak szeroka jest odpowiedzialność osób trzecich), Odpowiedzialność osób trzecich jest odpowiedzialnością solidarną z dłużnikiem głównym, tzn. osoby trzecie odpowiadają wespół z podatnikiem, a nie zamiast niego, Dodatkowy przywilej dla osób trzecich ( tzw. odpowiedzialność subsydiarna) ORD 108 § 4. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Mimo, że odpowiedzialność osób trzecich jest w zasadzie ograniczona do zaległości podatkowych ( nie dotyczy podatków przed terminem płatności), to osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem, co bardzo ułatwia sprawę egzekutorom podatkowym, Odpowiedzialność osób trzecich nie rodzi się z mocy prawa, ale powstaje z dniem doręczenia im konstytutywnej decyzji organu podatkowego, 6. Osoby trzecie mogą skorzystać z takich samych ulg w spłacie podatków i rozwiązań preferencyjnych ( potrącenie, przeniesienie własności) jak podatnicy. Wprowadzenie do prawa finansowego

37 Rozwiedziony małżonekOdpowiedzialność ex-męża (żony) – ORD 110 Odpowiedzialność członka rodziny przedsiębiorcy – ORD 111 Rozwiedziony małżonek Członek rodziny DŁUŻNIK: podatnik Zakres: zaległości odsetki za zwłokę WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: Rozwiedziony małżonek podatnika ( „z ustroju wspólności majątkowej”) Ograniczenia: Zaległości z zobowiązań, które powstały w okresie wspólności majątkowej Do wysokości udziału w majątku wspólnym przypadłego po rozwodzie DŁUŻNIK: podatnik Zakres: Zaległości w podatkach gospodarczych Zaliczki na VAT WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: członek rodziny podatnika ( oraz rozwiedziony małżonek, gdy w małżeństwie była rozdzielność majątkowa) Ograniczenia: Jeśli współpracował z podatnikiem w prowadzeniu DG i osiągał z tego tytułu korzyści – do wysokości korzyści uzyskanych w tym okresie Wprowadzenie do prawa finansowego

38 Odpowiedzialność podmiotu, który nabył zadłużone podatkowo przedsiębiorstwo (ORD 112)DŁUŻNIK: Przedsiębiorstwo Zakres: Zaległości związane z DG prowadzoną przez przedsiębiorstwo, ujawnione w zaświadczeniu podatkowym Zaliczki na VAT Koszty egzekucji WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: Nabywca przedsiębiorstwa Ograniczenia: Do wartości nabytego przedsiębiorstwa Wprowadzenie do prawa finansowego

39 Odpowiedzialność za firmanctwoKKS 55 ORD 113 Podatnik, który w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innego podmiotu i przez to naraża Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego na uszczuplenie podatku, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie. UWAGI: FIRMUJĄCY = ten, kto zgodził się na używanie swych danych przez inną osobę FIRMOWANY = ten, kto skorzystał ze zgody na wykorzystanie cudzych danych i używając ich, prowadził działalność gospodarczą DŁUŻNIK: firmowany Zakres : Zaległości + odsetki Zaliczki na VAT Należności płatnika Koszty egzekucji WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: Firmujący Ograniczenia: Do czasu trwania firmanctwa Wprowadzenie do prawa finansowego

40 Odpowiedzialność za długi związane z nieruchomościamiUżytkownik nieruchomości Właściciel nieruchomości DŁUŻNIK: Właściciel / posiadacz samoistny / użytkownik wieczysty nieruchomości Zakres: Zaległości w podatkach związanych z nieruchomością WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: Użytkownik / dzierżawca nieruchomości Ograniczenia: Między podatnikiem a os. 3 istnieją związki rodzinne, kapitałowe lub majątkowe Do czasu trwania użytkowania / dzierżawy DŁUŻNIK: Użytkownik nieruchomości Zakres: Zaległości + odsetki Zaliczki na VAT Należności płatnika Koszty egzekucji WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: Właściciel / posiadacz samoistny / użytkownik wieczysty nieruchomości Ograniczenia: Między podatnikiem a os. 3 istnieją związki rodzinne, kapitałowe lub majątkowe Zaległości muszą być związane z DG prowadzoną przez dłużnika głównego Odpowiedzialność osoby trzeciej - do równowartości rzeczy będącej przedmiotem własności, posiadania, użytkowania wieczystego Wprowadzenie do prawa finansowego

41 Odpowiedzialność za długi spółekOsobowe - ORD 115 Kapitałowe - ORD 116 DŁUŻNIK: Spółka osobowa Zakres: Zaległości + odsetki Zaliczki na VAT Należności płatnika Koszty egzekucji WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: wspólnik Ograniczenia: brak DŁUŻNIK: spółka kapitałowa Zakres: Zaległości (+ odsetki) z zobowiązań, których termin płatności upłynął, gdy dana osoba była w zarządzie spółki Zaliczki na VAT Należności płatnika Koszty egzekucji WIERZYCIEL Ograniczenia: Do czasu pełnienia funkcji członka zarządu Uwolnienie od odpowiedzialności : wskazanie mienia spółki, z którego możliwa jest egzekucja v udowodnienie, że dana osoba nie przyczyniła się do opóżniania postępowania układowego / upadłościowego OSOBA TRZECIA: Członek zarządu Sp. w organizacji – osobą 3 jest pełnomocnik lub wspólnicy Wprowadzenie do prawa finansowego

42 Odpowiedzialność przy podziale osób prawnychPrzejęcie majątku, który nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółka przejmująca odpowiada jak osoba trzecia za zaległości podatkowe powstałe do momentu podziału i do wartości przejętych aktywów netto; pełny zakres Wariant 1 ORD 117 Przejęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółka przejmująca odpowiada jak następca podatkowy ( sukcesja częściowa, ograniczona planem podziału) Wariant 2 ORD 93 Wprowadzenie do prawa finansowego

43 Wprowadzenie do prawa finansowegoOdpowiedzialność podmiotu, który poręczył za przedsiębiorcę w ramach dobrowolnego zabezpieczenia DŁUŻNIK: Podatnik / płatnik / inkasent / następca podatkowy / osoba trzecia – na wniosek których dokonano dobrowolnego zabezpieczenia podatkowego w trybie ORD 33 d Zakres: Zaległości + odsetki Koszty egzekucji WIERZYCIEL OSOBA TRZECIA: Gwarant / poręczyciel Ograniczenia: Do kwoty, w terminie i na warunkach określonych w umowie gwarancji / poręczenia Wprowadzenie do prawa finansowego

44 Odpowiedzialność za niezapłacony VAT przy dostawie towarów wrażliwychArt. 117b.  § 1. Podatnik, o którym mowa w art. 105a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (NABYWCA TOWARÓW WRAŻLIWYCH) odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe podmiotu dokonującego na jego rzecz dostawy towarów. § 2. Zakres odpowiedzialności podatkowej nie obejmuje: podatków niepobranych / niewpłaconych niezwróconych w terminie zaliczek naliczonego VAT i odsetek od nich odsetek za zwłokę powstałych przed dniem wydania decyzji o tej odpowiedzialności kosztów postępowania egzekucyjnego SPRZEDAWCA (DOSTAWCA) NABYWCA (podatnik formalny) (podatnik rzeczywisty; może być on jednak potraktowany jak podatnik formalny i zmuszony do zapłaty VAT solidarnie z dostawcą, jeśli: Przedmiotem sprzedaży są tzw. towary wrażliwe np. wyroby stalowe, tonery do drukarek, złoto, telefony komórkowe Wartość sprzedaży była > zł w danym miesiącu Nabywca powinien był przypuszczać, że dostawca nie ma zamiaru płacić VAT od tej dostawy Wprowadzenie do prawa finansowego

45 5. Ulgi w spłacie podatkówWprowadzenie do prawa finansowego Wprowadzenie do prawa finansowego

46 Ulgi w spłacie podatków – cechy charakterystyczneSą trzy takie ulgi: 1 Odroczenie terminu spłaty podatku lub zaległości podatkowej Rozłożenie na raty spłaty podatku lub zaległości podatkowej Umorzenie zaległości podatkowej Dla uzyskania ulgi trzeba przeprowadzić postępowanie podatkowe 2 Wniosek składa sam zainteresowany – podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny, osoba trzecia Zaległości bagatelne lub niemożliwe do odzyskania mogą być wyjątkowo umarzane z urzędu Decyzję wydaje właściwy organ podatkowy 3 Podatki państwowe: Naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celnego Podatki samorządowe: Wójt, burmistrz, prezydent miasta Wyjątek: karta podatkowa, PCC, podatek spadkowy – naczelnik urzędu skarbowego za zgodą wójta, burmistrza, prezydenta miasta Fakultatywność ulg 4 Organ podatkowy nie ma obowiązku wydawać decyzji pozytywnej w każdym przypadku Dwie ważne przesłanki 5 Wnioskodawca podaje i uzasadnia istnienie „ważnego interesu podatnika” lub „interesu publicznego” Jawność preferencji 6 Do wiadomości publicznej podaje się dane osób / firm, które uzyskały umorzenie zaległości w podatku państwowych na kwotę > 5000 złotych, a także dane podatników, którzy uzyskali jakąkolwiek preferencję w podatku samorządowym większą niż 500 złotych Wprowadzenie do prawa finansowego

47 Procedura udzielenia ulgi w spłacie podatkówPozytywna Negatywna Decyzja podatkowa ( w ciągu 1 miesiąca od otrzymania wniosku przez organ podatkowy) 1. Ocena stanu faktycznego 2. Analiza sprawy pod kątem przepisów o pomocy publicznej 3. Uznanie administracyjne ( = prawo organu podatkowego by w tym samym stanie faktycznym podjąć decyzję korzystną lub niekorzystną dla podatnika – obie będą legalne) Organ podatkowy Zgodny z wymogami Ordynacji podatkowej (art. 169) – data, adres nadawcy, treść, adresat Wniosek można składać drogą elektroniczną Wniosek można składać przez pełnomocnika podatkowego (każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych) Wniosek podatnika Wprowadzenie do prawa finansowego

48 Skutki wydania decyzji w sprawie ulgi w spłacie podatkuO co wnosił podatnik? Decyzja pozytywna = Decyzja negatywna = Umorzenie zaległości podatkowej Zwolnienie z długu podatkowego, rezygnacja z dochodzenia wierzytelności podatkowej Zobowiązanie nadal trwa Rozłożenie podatku ( zaległości) na raty albo odroczenie terminu spłaty podatku ( zaległości) Zobowiązanie zostaje zmienione. Przedsiębiorca musi zapłacić opłatę prolongacyjną ( dług x ½ stawki odsetek za zwłokę) Zobowiązanie nadal trwa. Jeśli podatnik nie zapłaci podatku w nowym terminie, preferencja ta przestaje obowiązywać automatycznie (odsetki liczone będą od 1 dnia po upływie podstawowego terminu płatności) Wprowadzenie do prawa finansowego

49 Ważny interes podatnikaLinie orzecznicze: Czym są interes publiczny i ważny interes podatnika? Interes publiczny Ważny interes podatnika „Niemożność jednoznacznego zdefiniowania interesu publicznego powoduje, że w każdym indywidualnym przypadku jego znaczenie może uwzględniać różne aspekty i wartości – sprawiedliwość, zaufanie do państwa, korektę błędnych decyzji” Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 14 października 2012 roku, I SA / Gd 92/12 ….. słuszny obiektywnie ……doniosły …….nie zawsze nadzwyczajny „Ważny interes podatnika funkcjonuje w o wiele szerszym kontekście niż same czynniki finansowe” Wyrok WSA w Lublinie z dnia 5 grudnia 2007 r., I SA / Lu 567 / 07 Wprowadzenie do prawa finansowego

50 Linie orzecznicze Interpretacja klauzul - argumenty pro i contra„+” „-” Nie powinno się automatycznie porównywać sytuacji wnioskodawcy z sytuacją innych podmiotów Organ podatkowy nie jest związany wyłącznie argumentami strony postępowania Odmowa preferencji nie blokuje możliwości ponowienia wniosku do tego samego organu podatkowego Nieznajomość przepisów prawa Brak doświadczenia Brak należytej staranności Brak zysków / niewielka opłacalność działalności Oszustwa wspólników / kontrahentów „Ryzyko działalności gospodarczej, prowadzonej suwerennie we własnym imieniu i na własny rachunek nie może być przerzucone na Skarb Państwa ani na innych podatników. Przyznanie ulgi w takim przypadku byłoby sprzeczne ze społecznym poczuciem sprawiedliwości” Wyrok WSA w Lublinie z dnia 8 października 2008 r, I SA / Lu 149 / 08 Wprowadzenie do prawa finansowego

51 Specjalna procedura udzielania ulg w spłacie podatków przedsiębiorcomPomoc publiczna: Czy ulga, o którą wnioskuje przedsiębiorca jest pomocą publiczną? Pomoc świadczona przez władze krajów UE, polegająca na dofinansowaniu ze środków publicznych v na ograniczaniu obowiązków publicznych wobec niektórych przedsiębiorców jeśli NIE TAK Ulga jest niedopuszczalna, z wyjątkami: Pomocy de minimis ( w ciągu 3 ostatnich lat była < euro dla tego samego podatnika) Enumeratywnie wyliczonych przypadków w prawie UE np. naprawienie szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe, wsparcie krajowych przedsiębiorców w ramach przedsięwzięć o znaczeniu paneuropejskim Enumeratywnie wyliczonych przypadków w przepisach rozporządzeń Rady Ministrów np. na rozwój MSP Jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w sytuacji, gdy zakłóca / grozi zakłóceniem konkurencyjności / wymiany handlowej na obszarze UE Uznanie administracyjne w oparciu o klauzule generalne Decyzja w sprawie przyznania ulgi dla przedsiębiorcy Wprowadzenie do prawa finansowego

52 Wprowadzenie do prawa finansowego6. Procedury odwoławcze Wprowadzenie do prawa finansowego Wprowadzenie do prawa finansowego

53 Jak odwołać się od decyzji podatkowej?TREŚĆ ODWOŁANIA: ZARZUT ŻĄDANIE DOWÓD NA POPARCIE ZARZUTU CECHY ODWOŁANIA: DEWOLUTYWNE (przeniesienie sprawy do organu wyższego stopnia, wyjątek – ORD 221 a) ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS (pogarszania sytuacji podatnika), chyba że decyzja RAŻĄCO narusza prawo lub interes publiczny SUSPENSYWNE (wstrzymujące wykonanie decyzji) – zależy to od rodzaju decyzji (slajd obok) 3 A. decyzja nieostateczna ( np. gdy nie upłynął jeszcze termin odwołania lub gdy w ciągu 14 dni strona wniosła odwołanie), nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( a takim są wpłaty danin publicznych), nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności. [ORD 239 b] 3 B. decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie. [ORD 239 f] Wprowadzenie do prawa finansowego

54 Schemat procedury odwoławczejMax. 14 dni Max. 1 mc. Doręczenie decyzji organu podatkowego Wniesienie odwołania do organu podatkowego Wydanie nowej decyzji ( tryb autokontroli) Organ odwoławczy Max. 2 m-ce Utrzymanie w mocy decyzji organu 1 inst. Uchylenie decyzji organu 1 instancji Umorzenie postępowania odwoławczego + wydanie nowej decyzji + zwrot sprawy do organu 1 inst. + umorzenie całego postępowania Wprowadzenie do prawa finansowego

55 Stwierdzenie nieważności decyzjiNiektóre przesłanki (ORD 247) 1. Decyzja wydana z naruszeniem przepisów o właściwości 2. …lub bez podstawy prawnej 3. ….lub z rażącym naruszeniem prawa 4. Decyzja dotyczy sprawy już rozstrzygniętej decyzją ostateczną 5. Decyzja skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie 6. Decyzja niewykonalna trwale Wszczęcie postępowania Z urzędu lub na wniosek strony Przed organem wyższej instancji Nowe decyzje 1. Decyzja o STWIERDZENIU NIEWAŻNOŚCI dotychczasowej decyzji 2. DECYZJA o ODMOWIE STWIERDZENIA NIEWAŻNOŚC DECYZJI dotychczasowej – jeśli nie potwierdzi się istnienie przesłanek, 3. DECYZJA o ODMOWIE STWIERDZENIA NIEWAŻNOŚCI DECYZJI dotychczasowej z powodu upływu terminów przedawnienia Wprowadzenie do prawa finansowego

56 Wznowienie postępowaniaNiektóre przesłanki (ORD 240) 1. Fałszywe dowody 2. Strona bez swej winy nie brała udziału w postępowaniu 3. Decyzja wydana w wyniku przestępstwa albo bez stanowiska innego organu 4. Decyzję wydano na podstawie innej decyzji / orzeczenia sądu, które następnie zostało zmienione w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji 5. Decyzja wydana na podstawie przepisu uznanego przez TK za niezgodny z Konstytucją Wszczęcie postępowania Z urzędu lub na wniosek strony Przed organem, który wydał decyzję o ostatniej instancji ( orzekał jako ostatni w tej sprawie) Nowe decyzje 1. Decyzja o UCHYLENIU DECYZJI dotychczasowej i orzeczenie AD REM lub umorzenie postępowania w sprawie 2. DECYZJA o ODMOWIE UCHYLENIA DECYZJI dotychczasowej – jeśli nie potwierdzi się istnienie przesłanek, 3. DECYZJA o ODMOWIE UCHYLENIA DECYZJI dotychczasowej, jeśli w wyniku uchylenia mogłaby zostać wydana tylko taka sama decyzja jak dotychczasowa lub jeśli nie można wydać nowej decyzji z powodu przedawnienia Wprowadzenie do prawa finansowego