1 Wprowadzenie System Ergonomiczny i Środowisko PracyERGONOMIA Wprowadzenie System Ergonomiczny i Środowisko Pracy dr inż.. Krzysztof Buchalski Katedra Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn K-18 Politechnika Łódzka

2 Pojęcie ergonomii: Termin ergonomia - pierwszy raz w skali światowej został użyty w Polsce, w roku 1857 przez przyrodnika Wojciecha Jastrzębowskiego w pracy p.t. „Rys ergonomii, czyli nauka o pracy, tj. o używaniu nadanych człowiekowi przez Stwórcę sił i zdolności.”. Termin pochodził o słów greckich: ergon (praca), nomos (prawo, zasada) Prof. Jastrzębowski - wykładowca w Instytucie Agronomii na Marymoncie - był pierwszym uczonym-badaczem, który chciał ucywilizować pracę i dostosować ją do możliwości człowieka. Ten prekursor ergonomii ma dziś na Ursynowie swoją ulicę.

3 UK. Ergonomics Research Society - 1949r.Systematyczne badania w dziedzinie ergonomii rozpoczęły się dopiero w czasie drugiej wojny światowej w USA, Wielkiej Brytanii i Niemczech. UK. Ergonomics Research Society r. Ergonomia wg Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego (PTErg) Ergonomia to nauka stosowana, zmierzająca do optymalnego dostosowania narzędzi, maszyn, urządzeń, technologii, organizacji i materialnego środowiska pracy oraz przedmiotów powszechnego użytku do wymagań i potrzeb fizjologicznych, psychicznych i społecznych człowieka. Ergonomia wg Międzynarodowego Stowarzyszenia Ergonomicznego (IEA) Ergonomia zajmuje się związkami zachodzącymi między człowiekiem, a jego zajęciem, sprzętem, otoczeniem materialnym w najszerszym znaczeniu włączając w to pracę, wypoczynek, sytuacje w domu i w podróży. W 1977r. w Warszawie w trakcie Kongresu Stowarzyszenia Ergonomicznego (International Ergonomics Association) zatwierdzono pierwszeństwo Polaków w propagowaniu tego nurtu.

4 Multidyscyplinarny charakter ergonomii.Ergonomia wykorzystuje wiedzę wielu nauk do podstawowego, pragmatycznego celu - polepszania warunków pracy, wypoczynku człowieka - poprzez dostosowanie urządzeń technicznych do jego potrzeb i edukacji użytkownika. Wymieniona niżej orientacyjna lista dyscyplin naukowych nie jest pełną, ponadto naukowcy w ramach poszczególnych specjalności wypracowują szczegółowe, nowe rozwiązania. źródło tabeli: MOLENDA Maria, BIELEC Jerzy: Ergonomia w naukach ekonomicznych. W: Dydaktyka w naukach ekonomicznych. Red. T. Kiziukiewicz. Szczecin: Akademia Rolnicza w Szczecinie, ISBN X, s. 75.

5 Tak więc przez ERGONOMIĘ można rozumieć dyscyplinę naukową i działalność praktyczną zajmującą się zarówno studiowaniem psychicznych i fizycznych możliwości osób w zależności od wymagań stawianych im przez różne rodzaje pracy, jak również działania zmierzające do zaprojektowania takiego obiektu technicznego, aby był on: - produktywny i bezpieczny - łatwy do nauki, obsługi i serwisowania, estetyczny, wygodny i przyjemny w użyciu. Obiekty: - stanowiska pracy: maszyny, urządzenia, oprogramowanie, - artykuły konsumenckie, organizacje i usługi. CEL: dopasowanie obiektu do potrzeb i ograniczeń użytkownika: - aspekt techniczny, organizacyjny i ekonomiczny, aspekt marketingowo-finansowy. W definicji Komisji Kwalifikacyjnej dla Dyplomowanych Ergonomistów (BCPE-USA), ergonomia określana jest jako dziedzina wiedzy o ludzkich możliwościach, ludzkich ograniczeniach i ludzkich charakterystykach mających znaczenie w projektowaniu. Ergonomiczne projektowanie jest wykorzystaniem tej dziedziny wiedzy do projektowania narzędzi, maszyn, systemów, czynności, zawodów i otoczenia w celu bezpiecznej, wygodnej i wydajnej pracy człowieka (BCPE,1993).

6 Główne cele ergonomii: - zmniejszenie obrażeń i zachorowań w wyniku wykonywanej pracy, ograniczenie kosztów odszkodowań pracowniczych ..\..\Magnitude.exe - poprawa jakości, - zmniejszenie absencji, - poprawa jakości pracy, - wypełnienie regulacji ustawodawczych. Cele te osiągane są za pomocą metod, które dotyczą: - oceny czynników zagrożenia w miejscu pracy, - identyfikacji i oceny ilościowej istniejących warunków zagrożenia w miejscu pracy, - zaleceń dotyczących kontroli inżynierskiej i administracyjnej w celu zmniejszenia rozpoznanych warunków zagrożeń, - kształcenia kierownictwa i pracowników w rozpoznawaniu warunków zagrożeń.

7 Zawód ergonomisty obejmuje dwie główne dziedziny, które wzajemnie się przenikają:1. ergonomię przemysłową albo biomechanikę pracy – dotyczy ona fizycznych aspektów pracy i możliwości ludzkich takich jak: siły, pozycje pracy i częstotliwości powtarzania ruchów roboczych, 2. czynniki ludzkie – ukierunkowana jest ona na psychologiczne aspekty pracy takie jak obciążenie psychiczne i podejmowanie decyzji.

8

9

10

11

12

13

14