1 Wpływ domu rodzinnego na sukcesy edukacyjne uczniów Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wpływ domu rodzinnego na sukcesy edukacyjne uczniów – wyniki badań, rekomendacje Dr hab. Małgorzata Żytko Wydział Pedagogiczny UW
2 Badania trzecioklasistówPoziom umiejętności językowych Poziom umiejętności matematycznych Kontekst szkolnych osiągnięć dzieci: wpływ szkoły i środowiska rodzinnego dzieci.
3 2006-2010 Badania ilościowe w klasach trzecich:ok uczniów, 137 nauczycieli i dyrektorów szkół, rodzice uczniów ok uczniów, 262 nauczycieli ok uczniów, 290 nauczycieli 2011- ok uczniów, 170 nauczycieli Badania jakościowe: 2006, 2008, 2010 Badania dystansowe w klasach czwartych: 2006, 2008, 2010 Badania ilościowe w klasach trzecich w województwie kujawsko-pomorskim: 2009
4 Wyniki badań 2006,2011 Status socjoekonomiczny rodziny dziecka SES a osiągnięcia szkolnewykształcenie rodziców sytuacja zawodowa subiektywna ocena sytuacji materialnej rodziców dostępność materiałów edukacyjnych w domu (książki, komputer, czasopisma dla dzieci)
5 Najsilniejszy wpływ na wyniki uczniów ma poziom wykształcenia rodzicówSilny związek wykształcenia rodziców z: umiejętnościami językowymi (czytanie) (o 21,9 pkt. wyższe wyniki) umiejętnościami matematycznymi (o 15 pkt.wyższe wyniki)
6 Inne aspekty SES a wyniki uczniówOboje rodzice pracują Rodzice oceniają jako bardzo dobrą sytuację materialną rodziny W domu są książki, komputer, czasopisma dla dzieci = wysoki poziom osiągnięć szkolnych dzieci = wysoki poziom osiągnięć szkolnych dzieci
7
8
9
10
11 Uczęszczanie do przedszkola, lokalizacja zerówki a wyniki uczniówDłuższy pobyt w przedszkolu (3,4 lata) Korzystny wpływ na wyniki uczniów: umiejętności komunikacyjne językowe i matematyczne
12 Uczęszczanie do zerówki przedszkolnej korzystniejsze niż do zerówki szkolnej
13 Doświadczenia edukacyjne dzieciDoświadczenia edukacyjne dzieci przy kontroli wpływu SES - zmniejszenie wpływu przedszkola i lokalizacji zerówki na wyniki uczniów a) przedszkole – istotny wpływ na umiejętności matematyczne (czytanie tekstów zmatematyzowanych i pisanie wyjaśnień) b) zerówka przedszkolna – istotny wpływ na rozumienie matematyki i posługiwanie się umiejętnościami matematycznymi w nowych sytuacjach
14 Codziennie umiejętności językowe uczniowie lepsi tylko w gramatyce Nauczycielskie deklaracje dotyczące czasu poświęcanego rozwijaniu umiejętności językowych i matematycznych a wyniki uczniów Codziennie umiejętności językowe uczniowie lepsi tylko w gramatyce Codziennie umiejętności matematyczne uczniowie lepsi tylko w zakresie umiejętności algorytmicznych
15 Nauczyciele Staż pracy w oświacie jest dodatnio skorelowany z umiejętnościami gramatycznymi oraz algorytmicznymi Uczniowie nauczycieli starszych (powyżej 45lat) lepsi w gramatyce i pisaniu
16 Przeszkody w realizacji celów edukacyjnych w opinii nauczycieli„brak chęci dzieci do uczenia się i systematycznej pracy” – uczniowie uzyskiwali gorsze wyniki we wszystkich skalach oprócz gramatyki i ortografii „ brak dobrej współpracy z rodzicami uczniów” – gorsze wyniki w umiejętnościach matematycznych algorytmicznych i zadań tekstowych
17 Poglądy edukacyjne nauczycieliPesymizm edukacyjny – negatywny wpływ na wszystkie umiejętności oprócz matematycznych algorytmicznych Promowanie samodzielności – dodatni wpływ na czytanie oraz rozwiązywanie zadań tekstowych Formalizm edukacyjny – brak związku z wynikami uczniów
18 Nauczyciele edukacji początkowej efektywnie uczą jedynie gramatyki, ortografii i umiejętności algorytmicznych. Reszta jest zasługą środowiska rodzinnego.
19 W Polsce zjawisko nierówności edukacyjnych już na poziomie przedszkolaw rodzinach z wyższym wykształceniem większość dzieci uczęszczała do przedszkola przez 3 lata w rodzinach z wykształceniem zasadniczym zawodowym 45% dzieci chodzi do przedszkola, a tylko 14% przez 3 lata
20 Zjawisko nierówności edukacyjnych nasila się na dalszych etapach kształceniaIm wyższy poziom wykształcenia rodziców, tym wyższa średnia na egzaminie po 6. klasie Jeszcze silniejszy wpływ poziomu wykształcenia rodziców występuje w wynikach egzaminu gimnazjalnego GIMNAZJUM UTRWALA PODZIAŁY SPOŁECZNE
21 Badania PISA wskazują:umiejętności uczniów w liceach ogólnokształcących średnio wzrastają w zasadniczych szkołach zawodowych nie wzrastają Połowa dzieci z rodzin z wykształceniem zz trafia na studia Natomiast z rodzin z ww 89%.
22 Rekomendacje Monitorowanie jakości pracy szkoły- wskaźnik EWD (wpływ szkoły na osiągnięcia uczniów) i informacja dla rodziców Uczestnictwo rodziców w działaniach szkoły sprzyjających podnoszeniu jakości edukacji Podnoszenie świadomości wśród rodziców znaczenia kontaktu dziecka z literaturą i czasopismami
23 Rodzice i ich uczestnictwo w kulturze wzorcem dla dzieciZnaczenie procesu komunikowania się rodziców z dziećmi - rozmawiają z dziećmi, a nie mówią do dzieci (pole wspólnej uwagi) Szkoła miejscem wspierania rozwoju dzieci-rodzice sojusznikami tego procesu Dzieci o zróżnicowanych potrzebach rozwojowych – rola szkoły i znaczenie uczestnictwa rodziców