1 Wpływ przesuszania podłoża na przeżywalność i migracje kiełży rodzimych oraz pochodzących z regionu pontokaspijskiego Małgorzata Poznańska * Jarosław Kobak * Maciej Krzyżyński * Tomasz Kakareko ** * Zakład Zoologii Bezkręgowców UMK w Toruniu ** Zakład Hydrobiologii Dikerogammarus villosus

2 Wstęp Gammarus fossarum Rodzimy Pontogammarus robustoides PiaskolubnyDikerogammarus haemobaphes Nijaki Dikerogammarus villosus Najbardziej inwazyjny

3 Cel pracy Celem pracy było:zbadanie przeżywalności kiełży w zależności od uwodnienia podłoża piaszczystego zbadanie możliwości migracji horyzontalnych i pionowych pod wpływem przesuszania podłoża

4 Założenia woda osady

5 ? Założenia Co robić po obniżeniu się poziomu wody?Pozostanie na miejscu Śmierć w przypadku dalszego przesuszania ? Co robić po obniżeniu się poziomu wody? Migracja horyzontalna w ślad za opadającą wodą Migracja w głąb osadów

6 Przeżywalność Introdukcja 5 kiełży kuweta190 mm woda (15 mm) 160 mm kuweta 45 mm piasek (20 mm) Badania prowadziliśmy w 5 powtórzeniach

7 Przeżywalność Stopniowe wysychanieCodzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża kuweta Równoległa kontrola w kuwetach o stałym poziomie wody

8 Przeżywalność Stopniowe wysychanieCodzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża kuweta Równoległa kontrola w kuwetach o stałym poziomie wody

9 Przeżywalność Stopniowe wysychanieCodzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża kuweta Równoległa kontrola w kuwetach o stałym poziomie wody

10 Przeżywalność Stopniowe wysychanieCodzienne sprawdzanie przeżywalności kiełży i uwodnienia podłoża Koniec eksperymentu po stwierdzeniu 100% śmiertelności kiełży czas trwania: do 8 dni kuweta Analizowana zmienna: uwodnienie podłoża, przy którym następowała 90% śmiertelność kiełży

11 LC 90 w odniesieniu do uwodnienia podłożaPrzeżywalność LC 90 w odniesieniu do uwodnienia podłoża Probit analysis 9,8 G. fossarum N = 5 x 5 osobników * 1,8 P. robustoides istotnie różne od pozostałych gatunków 7,1 D. haemobaphes 95% przedział ufności 10,5 D. villosus 5 10 15 zawartość wody w podłożu, która powodowała 90% śmiertelność kiełży (%) P. robustoides ginął przy niższym uwodnieniu podłoża niż pozostałe gatunki Brak istotnych różnic w śmiertelności kiełży w kontroli

12 Migracje horyzontalneIntrodukcja 10 kiełży przegrody 120 mm woda (30 mm) 200 mm 80 mm 80 mm 80 mm piasek (15 mm)

13 Migracje horyzontalnePo 24 h - podniesienie krawędzi akwarium 45 mm 15 mm 45 mm

14 Migracje horyzontalnePo 24 h - podniesienie krawędzi akwarium Wyjęcie przegród 45 mm 15 mm 45 mm Badania prowadziliśmy w 5 powtórzeniach

15 Migracje horyzontalneStopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

16 Migracje horyzontalneStopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

17 Migracje horyzontalneStopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

18 Migracje horyzontalneStopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

19 Migracje horyzontalneStopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

20 Migracje horyzontalneStopniowe wysychanie Koniec eksperymentu: 3 strefy o jednakowej powierzchni Po 7 dniach 15 mm strefa sucha strefa z wodą interstycjalną strefa zalana 17% 18% 20% Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

21 Migracje horyzontalneWstawienie przegród i sprawdzenie lokalizacji kiełży 15 mm strefa sucha strefa z wodą interstycjalną strefa zalana 17% 18% 20% Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

22 Migracje horyzontalneistotne odstępstwo od rozkładu losowego (test t) * G. fossarum 33% martwe N = 5 x 10 osobników * D. haemobaphes Preferowały zalaną strefę Preferowały zalaną strefę Ginęły w strefie odsłoniętej * D. villosus P. robustoides 33% Brak preferencji Preferowały strefę z wodą interstycjalną

23 Migracje w głąb podłożaIntrodukcja 5 kiełży 120 mm 120 mm woda (30 mm) 200 mm piasek (150 mm) Badania prowadziliśmy w 5 powtórzeniach

24 Migracje w głąb podłożaStopniowe wysychanie Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

25 Migracje w głąb podłożaStopniowe wysychanie Po obniżeniu poziomu wody poniżej poziomu osadów: Podzielenie osadów na warstwy 25 mm Sprawdzenie położenia żywych kiełży Czas trwania: 4-5 dni Równoległa kontrola w akwariach o stałym poziomie wody

26 Migracje w głąb podłoża20 40 60 80 100 G. fossarum zakopane osobniki (%) P. robustoides D. haemobaphes D. villosus * N = 5 x 5 osobników ANOVA: Różnice między gatunkami: F3, 27 = 19,7 P < 0,0001 Wpływ przesuszania podłoża nieistotny istotnie różne od pozostałych gatunków (test Tukey’a) zalana kontrola wysychające podłoże 8% 12% 78% 73% Tylko P. robustoides wykazywał tendencję do zakopywania się w podłożu Behawior ten był niezależny od przesuszania podłoża Kiełże zakopywały się tuż pod powierzchnią piasku

27 Podsumowanie i wnioskiDikerogammarus villosus i Gammarus fossarum były najmniej odporne na ubytek wody z podłoża. Przystosowaniem Gammarus fossarum jest migracja horyzontalna w ślad za opadającą wodą. Pontogammarus robustoides był najbardziej odporny na ubytek wody z podłoża. Przystosowaniem tego gatunku jest zagrzebywanie się tuż pod powierzchnią odsłoniętego piasku i czekanie na podniesienie poziomu wody. Dikerogammarus haemobaphes migrował za wodą. Osobniki, które nie przemieściły się, ginęły na odsłoniętym podłożu. Dikerogammarus villosus był znajdowany tam, gdzie wody nie było, ale podłoże było silnie uwodnione (strefa z wodą podsiąkową).

28 Dziękujemy za uwagę! Poznańska M., Kakareko T., Krzyżyński M., Kobak J., 2012: Effect of substratum drying on the survival and migrations of Ponto-Caspian and native gammarids (Crustacea: Amphipoda). Hydrobiologia, DOI /s Niniejsze badania zostały wsparte przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika grant 308-B oraz przez Narodowe Centrum Nauki grant N N