1 Wpływ systemu ubezpieczeń społecznych na gospodarkę.Dr Bogusław Grabowski Seminarium ZUS Warszawa, 15 listopada 2011 roku

2 „Powszechny system emerytalny istnieje po to, aby realizować cel społeczny polegający na alokacji dochodów całego społeczeństwa w taki sposób, by wszyscy uczestnicy systemu dysponowali dochodem przez okres całego życia.” Skutki realizacji tego celu dla gospodarki są efektem dodatkowym

3 Czy są to skutki pozytywne?istnienie systemu a podaż pracy istnienie systemu a popyt na pracę (klin podatkowy) istnienie systemu a skłonność do oszczędzania istnienie systemu a finanse publiczne istnienie systemu a wzrost naturalny ludności

4 Ale różne systemy ubezpieczeń mogą w różnym stopniu realizować cel społeczny dla jakiego zostały powołane i w różnym stopniu wpływać na gospodarkę

5 Wpływ zreformowanego, pracowniczego systemu emerytalnego na gospodarkę w długim i krótkim okresiepodaż pracy popyt na pracę skłonność do oszczędzania finanse publiczne rozwój rynku kapitałowego (alokacja kapitału) krótki okres dwufilarowość sytemu zdefiniowana składka wysokość i podział składki sposób waloryzacji składki wiek emerytalny zasady funkcjonowania OFE zasady wypłaty świadczeń długi okres

6 System emerytalny a rynek pracydwufilarowość a rynek pracy system DC a podaż pracy ustawowy wiek emerytalny a podaż pracy wysokość i podział składki a popyt na pracę zasady wypłaty świadczeń a rynek pracy wielorakość systemowa a mobilność zasobów pracy

7 System emerytalny a stopa oszczędnościdwufilarowość a skłonność do oszczędzania w sektorze prywatnym dwufilarowość a finanse publiczne (mit ukrytego długu) system zdefiniowanej składki i sposób jej waloryzacji a finanse publiczne (neutralność dojrzałego systemu)

8 System emerytalny a rynek kapitałowydwufilarowość a rynek kapitałowy w krótkim i długim okresie rynki finansowe a zasady działania OFE

9 System emerytalny a gospodarka w długim okresiewpływ na wzrost gospodarczy jak będziemy finansowali OFE jak system wpłynie na długość pracy jak system wpłynie na skłonność do oszczędzania rezydualność stopy zastąpienia a stabilność systemu wpływ niskiego i wolatylnego poziomu stopy zastąpienia na stabilność systemu emerytalnego