1 Wspieranie Sieci na rzecz Innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w ramach PROW 2014-2020 Ewa Bieńkowska Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Wrocław, 2016

2 1.Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) 2.Realizowane działania w ramach SIR w DODR we Wrocławiu 3.Działanie „Współpraca” 4.Podsumowanie Plan prezentacji

3 Cel główny i cele szczegółowe SIR Wspieranie innowacji w rolnictwie, produkcji żywności, leśnictwie i na obszarach wiejskich. Cele szczegółowe SIR: 1.Ułatwianie tworzenia oraz funkcjonowania sieci kontaktów pomiędzy rolnikami, podmiotami doradczymi, jednostkami naukowymi, przedsiębiorcami sektora rolno- spożywczego oraz pozostałymi podmiotami wspierającymi wdrażanie innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. 2.Ułatwianie wymiany wiedzy fachowej oraz dobrych praktyk w zakresie innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. 3.Pomoc w tworzeniu grup operacyjnych na rzecz innowacji oraz pomoc w opracowaniu projektów przez grupy operacyjne i partnerstwa na rzecz innowacji.

4 Zadania Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, w tym zadania brokera innowacji, wykonują WODR-y umiejscowione we wszystkich 16 województwach, a koordynację wykonania tych zadań zapewnia Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r. w sprawie funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. 2015, poz. 1552). Struktura Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich

5 Sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) na stronie www.dodr.pl

6 Formularz zgłoszeniowy podmiotów zainteresowanych współpracą w ramach SIR

7 Partnerzy Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w województwie dolnośląskim (SIR) (Dane z Bazy Partnerów Sieci; stan na 11.05.2016 – 45 Partnerów)  Dolnośląskie Centrum Mikroorganizmów,  Izba Gospodarcza Europy Środkowej,  Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu,  Dolnośląski Związek Dzierżawców i Właścicieli Nieruchomości Rolnych we Wrocławiu,  Fundacja Rozwoju Regionalnego Progres,  Fundacja Kuźnia Przygód,  Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu,  Stowarzyszenie Agroturystyczne Góry Stołowe,  Wrocławski Instytut Zastosowań Informacji Przestrzennej i Sztucznej Inteligencji Sp. z o.o.,  K.I Samen Polska Sp. z o.o.,  Gmina Głuszyca,  Zespół Szkół Agrotechnicznych im. Batalionów Chłopskich w Bożkowie,  Piotr Hupało – osoba fizyczna,  Wiesław Podczaszyński – osoba fizyczna,  Artur Nicpoń – gospodarstwo agroturystyczne,  Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Międzyborzu,  Stowarzyszenie Kłodzka Wstęga Sudetów - Lokalna Grupa Działania,  Edmund Pichlak – osoba fizyczna,  Gospodarstwo Sadownicze Wiesław Romańczyk,  Przedsiębiorstwo Wielobranżowe DORADO Janina Zimmer,  Ceramik Rodziny Rudnickich,  Agroturystyka Winnica AGAT,

8 Partnerzy Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w województwie dolnośląskim (SIR) c.d. (Dane z Bazy Partnerów Sieci; stan na 11.05.2016 – 45 Partnerów)  Stowarzyszenie Dolnośląskich Winiarzy,  Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania – Partnerstwo Izerskie,  Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Ducha Gór,  Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania "Kraina Łęgów Odrzańskich",  Politechnika Wrocławska Wrocławskie Centrum Transferu Technologii,  Gospodarstwo Rolne Katarzyna i Krzysztof Ciciała,  Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Ludowie Polskim,  Urząd Gminy Czernica,  Gospodarstwo Agroturystyczne Agata i Zbigniew Wolak,  Gospodarstwo Rolne Mirosława Kołtun,  Gospodarstwo Rolne Grażyna Chomontowska,  Gospodarstwo Rolne Marek Janiak,  Gospodarstwo Agroturystyczne „Rajski Ogród”,  Gospodarstwo Rolne Iwona Mierzwińska,  Gospodarstwo Rolne Agnieszka Mierzwińska,  Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Niedźwiedzice,  Gospodarstwo Rolne Halina i Rafał Zguda,  Gospodarstwo Rolne Anna i Wojciech Duda,  Gospodarstwo Rolne Mariola Wierzbicka,  Marian Mucha – osoba fizyczna,  Smak Tradycji Dolnego Śląska.

9 Działania związane z Siecią na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Spotkania indywidualne z przedstawicielami: Dolnośląskiego Centrum Mikroorganizmów, Izby Gospodarczej Europy Środkowej, Centrum Kształcenia Ustawicznego Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Fundacji Kuźnia Przygód, Stowarzyszenia Góry Stołowe, Organizacja dwóch spotkań informacyjno-aktywizujących na terenie powiatu kłodzkiego i jeleniogórskiego w ramach SIR dla 60 osób zainteresowanych m.in.:  innowacyjnymi metodami w produkcji zwierzęcej,  badaniami roślin włóknistych, zielarskich i jedwabnika morwowego,  koncepcją Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich,  działaniem „Współpraca”. Uczestnikami spotkań byli rolnicy, doradcy, przedstawiciele: Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Instytutu Zootechniki - Państwowego Instytutu Badawczego w Krakowie, Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Klastra Wołowina Sudecka, Izby Gospodarczej Europy Środkowej, Dolnośląskiego Centrum Mikroorganizmów, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Ducha Gór, ARiMR oraz ARR).

10 Działania związane z Siecią na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Organizacja szkolenia w siedzibie Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu dla 25 doradców rolniczych z zakresu SIR na Dolnym Śląsku – Tworzenie sieci kontaktów pomiędzy partnerami SIR na poziomie wojewódzkim. Spotkanie informacyjno-aktywizujące w terenie: dla 45 przedstawicieli powiatu kłodzkiego w Polanicy Zdroju, dla 32 przedstawicieli powiatu trzebnickiego w Obornikach Śląskich, dla 11 przedstawicieli powiatu ząbkowickiego w Ciepłowodach, dla 23 przedstawicieli WGD we Wrocławiu. Doradztwo w zakresie SIR: 55 porad. Współpraca z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu, Instytutem Zootechniki – PIB w Krakowie, Instytutem Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Jadwisinie (Zakład Agronomii Ziemniaka), Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach. Artykuły w czasopiśmie „Twój Doradca Rolniczy Rynek”

11 Działania związane z Siecią na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR) w Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Spotkanie informacyjno-aktywizujące w Kłodzku – 20.11.2015 r. Spotkanie informacyjno-aktywizujące w Łomnicy – 27.11.2015 r.

12 Operacje z Działania 2 „Działania na rzecz tworzenia sieci kontaktów dla doradców i służb wspierających wdrażanie innowacji na obszarach wiejskich” do realizacji w Planie Operacyjnym KSOW w latach 2016-2017  Łączmy się w innowacjach Celem wyjazdu studyjnego była wymiana wiedzy fachowej oraz dobrych praktyk w zakresie wdrażania innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich w Saksonii. Termin operacji: od 01-02-2016 do 30-06-2016 Tematyka: biogazownie fotowoltaika produkcja zwierzęca przetwórstwo sprzedaż bezpośrednia

13 Wyjazd studyjny „Łączmy się w innowacjach” do Saksonii - regionu Niemiec 26-28.04.2016 r.

14 Wyjazd studyjny „Łączmy się w innowacjach” do Saksonii - regionu Niemiec 26-28.04.2016 r.

15  Wyjazd studyjny „Innowacje w celu różnicowania działalności na obszarach wiejskich i poprawy jakości życia na wsi” Celem wyjazdu studyjnego było przygotowanie doradców Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu do promowania programu wśród potencjalnych uczestników Sieci oraz wspierania wdrażania innowacji na obszarach wiejskich. Termin operacji: od 01-04-2016 do 30-06-2016 Tematyka: innowacje w turystyce wiejskiej regionalne Centrum Energetyki poprawa jakości życia na wsi drzewa tlenowe Operacje z Działania 2 „Działania na rzecz tworzenia sieci kontaktów dla doradców i służb wspierających wdrażanie innowacji na obszarach wiejskich” do realizacji w Planie Operacyjnym KSOW w latach 2016-2017

16 Wyjazd studyjny „Innowacje w celu różnicowania działalności na obszarach wiejskich i poprawy jakości życia na wsi” 11-13.05.2016 r.

17 Operacje z Działania 5 „Poszukiwanie partnerów KSOW do współpracy w ramach działania „Współpraca” do realizacji w Planie Operacyjnym KSOW w latach 2016-2017  Przez innowacyjność do profesjonalizacji produkcji i rynku ziemniaka Projekt ma na celu wprowadzenie do praktyki rolniczej innowacji w celu osiągnięcia profesjonalizmu w uprawie, przechowalnictwie i sprzedaży ziemniaka oraz podniesienia jakości uzyskiwanych zbiorów, a w efekcie podniesienia rentowności w produkcji tego gatunku. Projekt powstał dzięki współpracy z Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB w Jadwisinie (Zakład Agronomii Ziemniaka) Termin operacji: od 01-08-2016 do 31-12-2016 Tematyka: agrotechniczna i użytkowa charakterystyka odmian ziemniaka przyrodnicze (glebowe i klimatyczne) uwarunkowania produkcji ziemniaka reakcja roślin ziemniaka na stresy środowiskowe ocena jakości plonu ziemniaka ocena możliwości wielokierunkowego wykorzystania zbiorów ziemniaka prowadzenie badań nad doskonaleniem różnych systemów produkcji ziemniaka

18 Operacje z Działania 5 Poszukiwanie partnerów KSOW do współpracy w ramach działania „Współpraca” do realizacji w Planie Operacyjnym KSOW w latach 2016-2017  Wyjazd studyjny „Tworzenie i rozwój Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich Dolnego Śląska” Celem projektu jest aktywizacja mieszkańców wsi i nawiązywanie współpracy do tworzenia grup operacyjnych podejmujących inicjatywy w zakresie obszarów wiejskich oraz ułatwienie funkcjonowania sieci kontaktów pomiędzy podmiotami zainteresowanymi wdrażaniem innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Termin operacji: od 01-09-2017 do 31-10-2017 Tematyka: turystyka produkcja bezpośrednia dywersyfikacja działalności

19 Operacje realizowane przez Partnerów z Działania 5 Poszukiwanie partnerów KSOW do współpracy w ramach działania „Współpraca” do realizacji w Planie Operacyjnym KSOW w latach 2016-2017 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu  Nauka-praktyce; praktyka-nauce Celem projektu jest przeprowadzenie seminariów mających wypromować i wspomóc tworzenie sieci współpracy w sektorze rolno-spożywczym. W wyniku projektu powinna zwiększyć się świadomość wszystkich grup docelowych w zakresie tworzenia i funkcjonowania sieci współpracy oraz korzyści z nich płynących. Termin operacji: od 01-03-2016 do 31-10-2016

20 DZIAŁANIE „WSPÓŁPRACA” na podstawie projektu Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Współpraca” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

21 Działanie dotyczy wspierania powstawania i działalności grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI) w rozumieniu art. 56 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), które w ramach działalności będą realizować projekty polegające na opracowywaniu i wdrażaniu rozwiązań innowacyjnych do praktyki. Cel i opis Działania

22 Beneficjenci Grupa operacyjna: składa się z co najmniej dwóch różnych podmiotów, w tym rolników, posiadaczy lasów (niebędących rolnikami), osób prowadzących działalność badawczo-rozwojową lub jednostek naukowych, przedsiębiorców; działa w celu opracowania i wdrożenia innowacji w zakresie nowych produktów lub znacznie udoskonalonych produktów, objętych załącznikiem 1 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub nowych znacznie udoskonalonych praktyk, procesów, technologii lub metod organizacji lub marketingu dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów objętych załącznikiem nr 1 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; Ma nadany: a)numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, b)Numer rejestracyjny w centralnym rejestrze przedsiębiorców.

23 Grupy operacyjne Grupa operacyjna na rzecz innowacji posiada formę organizacyjno-prawną umożliwiającą zawieranie umów i zaciąganie zobowiązań. Akt ustanawiający grupę operacyjną na rzecz innowacji określa formę prawną grupy, role poszczególnych partnerów w grupie oraz odpowiedzialność prawną i finansową partnerów lub partnera reprezentującego grupę w związku z funkcjonowaniem grupy i realizacją operacji.

24 Koszty kwalifikowalne Pomoc przyznaje się w formie refundacji części kosztów kwalifikowalnych, do których zalicza się: 1)budowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją obiektów lub infrastruktury, 2)zakupu lub instalacji: a)maszyn lub urządzeń, b)aparatury naukowo-badawczej lub innych urządzeń służących do wykonywania badań stosowanych lub prac rozwojowych – w przypadku gdy całkowity okres amortyzacji tej aparatury lub tych urządzeń nie przekracza okresu realizacji operacji, c)materiałów i sprzętu laboratoryjnego niebędących środkami trwałymi d)wartości niematerialnych i prawnych, w tym koszty zakupu lub instalacji oprogramowania i licencji na oprogramowanie oraz wyników badań naukowych

25 Koszty kwalifikowalne c.d. 3)rat zapłaconych z tytułu wykonania umowy leasingu rzeczy, nieprzekraczające ceny netto ich nabycia, jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na beneficjenta nastąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność końcową, 4)ogólne, 5)bieżące, 6)badań, obejmujących wyłącznie badania stosowane i prace rozwojowe – które są uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne.

26 Koszty kwalifikowalne c.d. Do kosztów ogólnych zalicza się koszty: 1)sprawowania nadzoru inwestorskiego, autorskiego, urbanistycznego, architektonicznego, budowlanego lub konserwatorskiego; 2)związane z kierowaniem robotami budowlanymi; 3)związane z certyfikacją rezultatów operacji; 4)opracowania planu; 5)przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: a)kosztorysów, b)projektów technologicznych, architektonicznych lub budowlanych, c)ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, d)dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, e)wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości; 6) związane z opracowaniem biznesplanu.

27 Koszty kwalifikowalne c.d. Do kosztów bieżących zalicza się koszty: 1)upowszechnienia i promocji operacji oraz jej rezultatów; 2)wynajmu budynków lub pomieszczeń, w tym pomieszczeń biurowych stanowiących miejsce pracy osób administrujących realizacją operacji; 3)przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej i pobytu osób administrujących realizacją operacji oraz innych osób zaangażowanych w jej realizację; 4)usług pocztowych, telekomunikacyjnych, kurierskich oraz dostępu do Internetu; 5)zakupu materiałów biurowych i piśmienniczych, usług drukarskich i kopiowania dokumentów; 6)ubezpieczeń majątkowych; 7)prowadzenia rachunku bankowego przeznaczonego do obsługi operacji, w tym prowizji i innych opłat; 8)usług księgowych, kadrowych doradczych, z wyłączeniem usług; 9)wynagrodzenia osób administrujących realizacją operacji.

28 Kwoty i stawki wsparcia Pomoc przyznaje się w wysokości do: 1)100% kosztów ogólnych i kosztów bieżących; 2)90% kosztów badań; 3)50% pozostałych kosztów kwalifikowalnych operacji Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu wynosi 12 000 000 złotych na jednego beneficjenta, z tym że: 10 000 000 zł w przypadku kosztów kwalifikowalnych bezpośrednio związanych z realizacją operacji oraz kosztów badań stosowanych i prac rozwojowych, 2 000 000 zł w przypadku kosztów ogólnych i kosztów bieżących. W latach 2014-2020 w ramach Programu Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich współfinansowanego ze środków unijnych działanie „Współpraca” zostało delegowane Agencji Rynku Rolnego.

29 PODSUMOWANIE Cele stawiane SIR w województwie dolnośląskim Nawiązanie i zacienienie współpracy z instytutami i uczelniami - ZDOBYCIE WIEDZY. Gromadzenie i rozpowszechnianie wyników badań naukowych i prac rozwojowych, a także informacji na temat wdrażania nowych rozwiązań oraz dobrych praktyk. Poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań w obszarze rolnictwo, leśnictwo, obszary wiejskie, produkcja żywności – tworzenie bazy dobrych praktyk. Wprowadzenie tematów do bieżącej pracy instytutów i uczelni i wprowadzanie ich do planu pracy Ośrodka na rok 2017. Realizacja operacji w ramach PO KSOW na lata 2016-2017. Przygotowywanie propozycji działań do dwuletnich planów operacyjnych.

30 KOORDYNATORZY SIECI w Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Izabela Liskowiak-Jaremko tel. 71/ 339 80 21 wew. 195 email: [email protected]@dodr.pl Izabela Michniewicz tel. 71/339 80 21 wew. 152 email: [email protected]@dodr.pl

31 Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu ul. Zwycięska 8, 53-033 Wrocław email: [email protected] www.dodr.pl