1 Wspomaganie rodziców w opiece i pielęgnacji dzieci poniżej 3 roku życiaE-seminarium realizowane w ramach projektu „Akademia Rodzica” współfinansowanego ze środków m.st Warszawa

2 Pojawienie się dziecka w rodzinie, szczególnie w przypadku, gdy jest to pierwsze dziecko, a my pracujemy z rodzinami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, powoduje zachwianie systemu rodzinnego. Nowa sytuacja, nowe obowiązki, fizjologiczna strona porodu zaburza funkcjonujący system i niekiedy wymaga interwencji. Jak wspierać młodych rodziców, na co szczególnie zwrócić uwagę, jak moderować budowanie relacji, niwelując przy tym zagrożenia występowania trudności wychowawczych w przyszłości?

3 Baby blues, depresja poporodowa, czyli co może zagrażać w pierwszym etapie macierzyństwaCo raz więcej wiemy o porodzie i jego skutkach fizycznych, a także psychologicznych. Pracując z rodzinami, które zagrożone są wykluczeniem społecznym, są w trudnej sytuacji życiowej, społecznej czy materialnej musimy zwracać uwagę szczególnie na kondycje matki po porodzie i jak reaguje na swoje nowonarodzone dziecko.

4 Czym jest baby blues. To tzw. przygnębienie poporodoweCzym jest baby blues? To tzw. przygnębienie poporodowe. Główne objawy baby blues to obniżenie nastroju, zmęczenie, utrata zainteresowania dzieckiem, może też objawiać się pobudzeniem, wzmożoną aktywnością, zaburzeniami lękowymi. Baby blues ustępuje samoistnie, nie wymaga leczenia środkami farmakologicznymi. Trwa maksymalnie 6 tygodni.

5 Czy należy obawiać się baby blues?Baby blues jest przede wszystkim stanem, w którym objawy są dosyć łagodne, a co najważniejsze wahania nastroju matki nie zagrażają bezpieczeństwu dziecka. Matka zajmuje się swoim maleństwem, jednak może być rozdrażniona i trudna w kontakcie z innymi członkami rodziny. Baby blues powinien minąć maksymalnie 9 tygodni po porodzie.

6 Co Ty, jako profesjonalista, możesz zrobić dla takiej rodziny?przede wszystkim wyjaśnić, czym jest baby blues, jakie zmiany hormonalne zachodzą w kobiecie po porodzie i czego można się spodziewać, znaleźć zasoby w rodzinie, które umożliwiłyby odpoczynek młodej mamie i odciążyły ją od domowych obowiązków, dawać wsparcie emocjonalne młodej mamie, zapewniać ją o jej kompetencjach, w razie potrzeby zorganizować instruktaż pielęgnacyjny, przypominać o patronażowych wizytach domowych, skorzystać z zasobu środowiska i bezpłatnych możliwościach pomocy młodym rodzicom, obserwować czy zdefiniowany przez nas baby blues nie jest przypadkiem depresją poporodową.

7 Czym depresja poporodowa różni się od baby blues?Pierwsze objawy zaraz po porodzie - do 2-3 tygodnia do 12 miesięcy po porodzie Siła objawów dość łagodne od łagodnych do bardzo silnych Objawy osiowe wahania nastroju, zmęczenie, brak energii, niepewność, nadmierna aktywność, drażliwość zwiększona płaczliwość, obniżenie nastroju, niska samoocena, stany lękowe, bierność, zaburzenia snu, brak zainteresowania seksem, utrata apetytu Czas trwania 2 - 6 tygodni od kilku miesięcy do kilku lat Leczenie ustępuje samoistnie psychoterapia, farmakoterapia, grupy wsparcia Zagrożenie dla dziecka nie w niektórych przypadkach tak Częstotliwość występowania % %

8 Co ważne! Depresja poporodowa jest w stanie dopaść każdą kobietę niezależnie od tego, czy urodziła długo wyczekiwane dziecko bądź była w niechcianej ciąży. Łatwo w nią wpaść w natłoku codziennych obowiązków, do których dochodzi pielęgnacja niemowlęcia. Nie ma też znaczenie ile kobieta ma dzieci, z jakiej rodziny pochodzi, czy ma wsparcie bliskich. Jeżeli zauważysz, że baby blues nie mija, kobieta nie chce zajmować się swoim dzieckiem, cały czas płacze, ma niską samoocenę – reaguj! Depresję należy leczyć, niezbędna jest farmakoterapia i psychoterapia. Wspieraj matkę przy jakiejkolwiek próbie zajęcia się niemowlęciem, jednocześnie zachęcając pozostałych członków rodziny do pomocy matce.

9 Jeżeli pracujesz z młodymi rodzicami, opiekujesz się rodzinami z małymi dziećmi, pamiętaj, że problem z wyborem pampersa, rozszerzaniem diety czy znalezieniem odpowiedniego kremu na odparzenia jest dla nich najważniejszą kwestią. Nie oceniaj, nie porównuj, pomóż znaleźć rozwiązanie, które pozwoli im na spokojne budowanie prawidłowej więzi z dzieckiem. Rodzic sześciomiesięcznego brzdąca również przeżywa trudności opiekuńczo-wychowawcze. Nauczenie się radzenia sobie z nimi w pierwszym etapie życia dziecka, pozwoli mu na nabranie pewności siebie w kontekście wychowania potomka i radzenia sobie z coraz poważniejszymi trudnościami.

10 Na co zwrócić uwagę w pracy z rodzicami małego dziecka?przekazuj młodym rodzicom jedynie sprawdzone informacje na temat opieki i pielęgnacji, zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia i Towarzystw Pediatrycznych. Techniki pielęgnacyjne wykorzystywane 20 lat temu, obecnie mogą nie mieć zastosowania. Wiedza na temat karmienia noworodków i niemowlaków również się zmieniła. Dbaj o to, aby rodzic mógł od Ciebie otrzymać sprawdzoną i rzetelną informację, która odpowie na jego potrzeby i pomoże rozwiązać problem, wystrzegaj się powielania „złotych rad” cioć, teściowych i babć, zapewniaj ich, że pomimo obaw, potrafią opiekować się swoimi dziećmi,

11 gdy nie masz wystarczającej wiedzy, skieruj rodzinę do organizacji czy instytucji, która zajmuje się danym tematem, nie udawaj eksperta – nie musisz nim być, nie przenoś swoich metod wychowawczych na dzieci klientów, każde dziecko jest inne, potrzebuje innej stymulacji. Pamiętaj o tym, aby nie porównywać też zachowania swoich klientów, do tego, co Ty robiłaś/robiłeś. Mają oni prawo do postępowania wg. swoich metod. Jeżeli nie wykorzystują przemocy i agresji, wspieraj młodych rodziców, jedynie pokazuj kierunek. zwracaj rodzicom uwagę na to co najważniejsze: miłość i bliskość: dziecko by było szczęśliwe, oprócz pełnego brzuszka i suchej pieluchy, potrzebuje ciepła i miłości swoich opiekunów.

12 Jeżeli pracujesz z młodymi rodzicami zapoznaj się z ciekawymi blogami na temat rodzicielstwa i niemowlaków: