1 www.akcjaprzedszkolak.org

2 Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

3 Organizację pożytku publicznego Projekt realizowany przez Demokratyczną Unię Kobiet Krajową Radę Organizację pożytku publicznego ul. Marszałkowska 140, 00-061 Warszawa, tel. 022 892 06 93 e-mail: [email protected]; www.dukrk.pl BIURO PROJEKTU: ul. Ofiar Oświęcimskich 17, 50-069 Wrocław tel. 071 341 71 43; e-mail: [email protected]

4 powstała w 1990r. w Warszawie. W swej deklaracji programowej akcentuje takie wartości jak: wolność, równość wobec prawa, prawo do wolnego wyboru, równy status, wszechstronny awans kobiet, ochronę socjalną, profilaktykę zdrowotną oraz edukowanie społeczeństwa na rzecz praw kobiet - praw człowieka. Cele statutowe: m.in. organizowanie i prowadzenie placówek oświatowych różnego szczebla; organizowanie kursów i szkoleń; organizowanie działalności kulturalnej i oświatowej w różnych w formach w tym prowadzenie placówek kulturalno- oświatowych; organizowanie opieki nad dziećmi i osobami zależnymi w celu udziału w różnych formach kształcenia. Demokratyczna Unia Kobiet

5 KONFERENCJA KOŃCOWA PREZENTACJA REZULTATÓW I EWALUACJA PROJEKTU I EWALUACJA PROJEKTU

6 GŁÓWNE CELE PROJEKTU  Zmniejszenie dysproporcji edukacyjnych między miastem a wsią poprzez wyrównanie szans edukacyjnych dzieci zamieszkujących tereny wiejskie, w oparciu o alternatywne formy edukacji przedszkolnej.  Wzrost kompetencji dzieci uczęszczających do ośrodków w zakresie rozwoju, wyuczenia nowych umiejętności i nawyków.  Rozwijanie aktywności obywatelskiej w celu rozwiązywania problemów społecznych środowiska lokalnego

7 DZIAŁANIA W RAMACH PROJEKTU  OTWARCIE 41 OŚRODKÓW WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO W FORMIE ZESPOŁÓW WYCHOWANIA PRZEDSZKOLANEGO – ZP podjął decyzję o zamknięciu 1  WYPOSAŻENIE ICH W SPRZĘT I MATERIAŁYDYDAKTYCZNE  ZATRUDNIENIE I PRZESZKOLENIE NAUCZYCIELI  ZAPEWNIENIE WSPARCIA MERYTORYCZNEGO SPECJALISTÓW  ANGAŻOWANIE RODZICÓW W PRACE OŚRODKÓW ORAZ ICH UDZIAŁ W 2 SZKOLENIACH

8 DZIAŁANIA W RAMACH PROJEKTU UPOWSZECHNIANIE NOWOCZESNYCH TECHNIK IT  portal internetowy www.akcjaprzedszkolak.org jest źródłem informacji o projekcie oraz narzędziem wsparcia nauczycielek w pracy. Na stronie udostępniona jest niezbędna nauczycielkom dokumentacja oraz możliwość rozszerzenia wiedzy i umiejętności. Za jej pośrednictwem utrzymywany jest stały kontakt nauczycielek z zespołem oraz między sobą  możliwość korzystania z Internetu w ośrodkach - zakupiono sprzętu komputerowego z oprogramowaniem (m.in. gry dydaktyczne). Gminy odpowiedzialne były za zapewnienie Internetu w każdym ośrodku.

9 Grupa beneficjentów ostatecznych KORZYŚCI  Rozbudzanie aktywności poznawczej, przygotowanie do osiągnięcia gotowości szkolnej  Udział w 15 godzinach zajęć w tygodniu  Zapewnienie opieki specjalistów Beneficjentami projektu są 615 dzieci (303 dziewczynki) zamieszkujące obszary wiejskie województwa warmińsko- mazurskiego, w wieku 3-5 lat, o utrudnionym dostępie do edukacji przedszkolnej, zagrożone marginalizacją i wykluczeniem społecznym.

10 i w ok. 25% żyją z działalności rolniczej. Jeżeli któryś z rodziców pracuje zawodowo, to w większości przypadków jest to jeden z nich. Ok. 50% domów dzieli od ośrodka odległość powyżej 3 km. i wówczas w ok. 25% dzieci dowozi na zajęcia szkolny autobus. Większość dzieci objętych pomocą GOPS-u korzysta z darmowego posiłku w stołówce szkolnej. Nasze dzieci mieszkają w ok. 90% na wsi. Ok.25% z nich w rodzinach wielodzietnych oraz 8% niepełnych. Ich rodzice maja wykształcenie ok. - 50% mniej niż średnie - 40% - średnie - 10% - wyższe

11 W ok. 40 % ośrodków zmieniał się skład dzieci z powodu rezygnacji rodziców lub wykreślenia dziecka z listy uczestników. Powodem tego najczęściej był zły stan zdrowia, zmiana miejsca zamieszkania, trudności z adaptacją a nawet skierowanie do placówki specjalistycznej W większości przypadków z miejsca skorzystało inne dziecko. Jednak w ok. 10% ośrodków zainteresowanie udziałem w zajęciach było niewystarczające. Spowodowały to popołudniowe godziny pracy ośrodka. Frekwencja na zajęciach wynosiła 70 % - 91 % Głównym powodem absencji była choroba dziecka lub problemy rodzinne. Stopień integracji grup oceniono w skali 1-5 na 3,875

12 KORZYŚCI DLA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ  Zwiększenie zakresu wiedzy na temat potrzeb edukacyjnych małych dzieci w społeczności lokalnej  Promowanie postaw prospołecznych  Aktywizacja i integracja środowiska lokalnego  Uświadamianie pozytywnych aspektów stosowania nowych rozwiązań  Wpływanie na kształt otaczającej rzeczywistości  Ukazywanie korzyści wynikających z zaangażowania organizacji pozarządowych i samorządów we WSPÓLNE działania

13 ~ Gminy ~ WARUNKI UCZESTNICTWA W PROJEKCIE  Gmina deklarująca chęć udziału zobowiązuje się do użyczenia stosownego lokalu do prowadzenia zajęć - funkcjonowania ośrodka i partycypuje w kosztach jego eksploatacji  Gmina podpisuje umowę z autorami projektu  Gmina zobowiązuje się do wsparcia działalności ośrodka w formie finansowej lub rzeczowej oraz objęciem dzieci pomocą przez GOPS. DUK składa wniosek o wpisanie ośrodka do gminnej ewidencji placówek niepublicznych oraz o dotację na funkcjonowanie ośrodka.  Gmina jest odpowiedzialna za rekrutację dzieci oraz współodpowiedzialna za rekrutację nauczycieli do pracy w Ośrodku

14 - działdowski (gm. Działdowo, Płośnica) - ełcki ( gm. Ełk, Kalinowo) - bartoszycki (gm. Górowo Iławeckie) - iławski (gm. Iława, Lubawa) - nidzicki ( gm. Nidzica, Janowo) - giżycki ( gm. Kruklanki, Wydminy) - nowomiejski ( gm. Nowe Miasto Lubawskie) - elbląski ( gm. Rychliki) - szczycieński ( gm. Świętajno) - węgorzewski (gm. Węgorzewo) 40 OŚRODKÓW FUNKCJONUJE W 10 POWIATACH i 16 GMINACH: W TYM 38 W LOKALACH GMINNYCH SZKÓŁ.

15 Statystyczny ośrodek mieści się w budynku szkoły w samodzielnym pomieszczeniu (lub rzadziej zamiennie z grupą „zerówkową”) posiadającym pozytywną opinię P/POŻ i Sanepidu i sprzątanych codziennie. Posiada centralne ogrzewanie, właściwe oświetlanie naturalne i sztuczne, wystarczający dostęp do elektryczności a wszystko właściwie zabezpieczone. Miejsce przechowywania odzieży wierzchniej raczej mieści się w odrębnym pomieszczeniu, za to kącik kuchenny, choć skromnie urządzony i apteczka znajdują się w sali. Toalety i umywalki są w ilości wystarczających i w niewielkiej od sali odległości. W pojedynczych przypadkach nie dostosowano ich wielkości i wysokości dla małych dzieci lub nie zabezpieczono łatwego z nich korzystania. Pomieszczenia 2 ośrodków mają niezgodną z wymogami ZWP wysokość i są ogrzewane za pomocą pieców kaflowych.

16 Ośrodek korzysta ze wsparcia szkoły, począwszy od dostępu do telefonu, możliwości korzystania z urządzeń i pomieszczeń szkoły ( boisko, plac zabaw, sala komputerowa, biblioteka, sala gimnastyczna, stołówka, ogródek, hol do ćwiczeń) oraz wyposażenia (TV, DVD, Video, magnetofon, radio). Część ośrodków otrzymała sprzęt RTV w ramach projektu lub od sponsorów. Niektóre uroczystości i imprez organizowane były wspólnie ze szkołą a nasze dzieci mogły nawet korzystać np. ze wspólnych wycieczek lub brać udział we wspólnych projektach/programach edukacyjnych. Większość ośrodków mogło także liczyć na pomoc szkoły w innych drobniejszych i awaryjnych ale ważnych sprawach, jak np. środki higieny, materiały plastyczne. Społeczność ośrodka i szkoły wspaniale przenikała się, lecz w niektórych przypadkach dało to skutek nie oczekiwany – brak identyfikacji ośrodka jako wyniku projektu unijnego realizowanego przez DUK. W części ośrodków dzieci korzystały ze zorganizowanego dowożenia szkolnym autobusem.

17 ~ Nauczyciele ~ WARUNKI UCZESTNICTWA W PROJEKCIE  Posiadanie kwalifikacji do pracy z grupą przedszkolną  Chęć rozwijania kwalifikacji  Znajomość specyfiki środowiska lokalnego  Kreatywność, otwartość i zaangażowanie w projekt KORZYŚCI  Poszerzenie kwalifikacji poprzez udział w szkoleniach  Stworzenie nowych miejsc pracy  Możliwość korzystania z nowoczesnych metod i form pracy oraz pomocy dydaktycznych

18 Tygodniowy czas pracy na ½ etatu to 15 godzin pracy z dziećmi + 5 godzin na przygotowanie, kontakt z rodzicami i prace organizacyjne. - 32 NA ½ ETATU, 10 PAŃ NA ¼ ETATU i 2 NA CAŁY ETAT - 22 PANIE POSIADAJĄ STAŻ PRACY PEDAGOGICZNEJ DO 10 LAT, 7 – DO 20 LAT a 15 – POWYŻEJ 20 LAT - 36 PAŃ POSIADA PEŁNE KWALIFIKACJE DO PRACY W OŚRODKU A POZOSTAŁE MAJĄ WYKSZTAŁCENIE PEDAGOGICZNE O INNYCH ZBLIŻONYCH SPECJALNOŚCIACH W PROJEKCIE ZATRUDNIONYCH JEST 44 NAUCZYCIELEK, W TYM:

19 Projekt JTJP realizowany jest na kanwie programu "Jestem częścią świata". PRIORYTET na rok 2008/2009: - PRAWA DZIECKA - ROK PRZEDSZKOLAKA Praca ośrodka jest prowadzona jest wg. miesięcznych planów pracy proponowanych w ramach projektu JTJP (modyfikowanych przez nauczycielki w 10% - 30%), z których sporządzane są sprawozdania.  Praca ośrodka jest prowadzona jest wg. miesięcznych planów pracy proponowanych w ramach projektu JTJP (modyfikowanych przez nauczycielki w 10% - 30%), z których sporządzane są sprawozdania.  Nauczycielki starają się dostosować metody pracy do specyfiki swoich podopiecznych. Przeważają metody oglądowa, opisowa, metody oparte na działaniu, ćwiczeń, obserwacji i słowie oraz samodzielnych doświadczeń i twórczej aktywności dziecka oraz metody problemowe i aktywizujące (drama, inscenizacja, gry dydaktyczne).  Prowadzą zajęcia ruchowe, rytmiczne, muzyczne, plastyczne, relaksacyjne i organizują inscenizacje, wycieczki oraz występy podczas uroczystości w ośrodku.  Część z nich wykorzystuje Metodę Dobrego Startu M. Bogdanowicza oraz elementy metody W. Sherborne i M. Montessori.  W czasie zabaw i zajęć dydaktycznych realizowane są ćwiczenia logopedyczne (m.in. ćwiczenia aparatu mowy, ćw. artykulacyjne i zabawy ortofoniczne) z wykorzystaniem propozycji opracowanych w ramach projektu JTJP w formie materiałów oraz podczas zajęć warsztatowych na szkoleniach JTJP.

20  Wzrost motywacji rodziców do udziału w procesie rozwojowym ich dzieci, a także umiejętności pracy z dziećmi  Możliwość udziału w życiu ośrodków  Aktywny wspieranie procesu rozwojowego dzieci  Możliwość korzystania ze specjalistycznego poradnictwa  Możliwość udziału w szkoleniach KORZYŚCI ~ Rodzice/opiekunowie ~

21 Nauczyciel i rodzice przyjęli UMOWĘ O WSPÓŁPRACY 5. Rodzice i opiekunowie wraz z nauczycielem tworzą wspólnotę, która dba o Ośrodek i proponuje jego działalność zapewniając dzieciom jak najlepsze warunki rozwoju. 6. Rodzice i opiekunowie wraz z nauczycielem współpracują w procesie opiekuńczo – wychowawczym i dydaktycznym, w szczególności Rodzice i opiekunowie dzieci zapisanych i uczęszczających do Ośrodka:  w miarę możliwości biorą aktywny i czynny udział we wszystkich przedsięwzięciach Ośrodka,  mają prawo w każdym czasie uczestniczyć w zajęciach Ośrodka zarówno w charakterze obserwatora jak i uczestnika pod kierunkiem nauczyciela,  wspomagają prace nauczyciela przez obowiązkowy dyżur w charakterze asystenta. Harmonogram dyżurów uzgadniają w porozumieniu z nauczycielem oraz z rodzicami innych dzieci uczęszczających do Ośrodka,  mają prawo otrzymać wsparcie ze strony nauczyciela, logopedy lub psychologa kiedy funkcjonowanie dziecka budzi ich niepokój,  mają prawo zgłaszać nauczycielowi swoje propozycje zajęć w Ośrodku oraz uwagi dotyczące pracy Ośrodka.

22 Założenia ministerialne, jako innowacja we współpracy nauczyciela z rodziną, zakłada udział - pomoc w zajęciach rodziców/opiekunów lub innych osób upoważnionych przez nich na piśmie. Daje to wiele możliwości, ale i rodzi trochę wątpliwości / zmiany w prawie/. W projekcie JTJP założyliśmy taką pomoc na stałe lub czasowo, jedynie w przypadku, gdy inni rodzice są o tym poinformowani i nie zgłaszają zastrzeżeń. Udało się w pojedynczych przypadkach. Za to przy organizacji spotkań, imprez i wycieczek czy spacerów nauczyciel mógł w większości przypadków liczyć na stałą pomoc grupy rodziców, zaś udział w nich rodziców wynosił ok. 85%. W 3 ośrodkach podpisano kontrakt z wolontariuszem – asystentem nauczyciela.

23 1.Konferencja startowa – 28 sierpnia 2008 r. w Wyższej Szkole Zarządzania i Informatyki w Olsztynie obecnych: 56 osób Program: 1) Rok przedszkolaka –rozwój Szkolenia i konferencje edukacji przedszkolnej i jej znaczenie dla rozwoju dziecka.2) Założenia organizacyjne realizacji projektu, 3) Program dydaktyczno – wychowawczy projektu. 2. Szkolenie dla rodziców i nauczycielek – w dniach 28-30.11.2008r. w Ośrodku Wypoczynkowo-Szkoleniowy Zalesie obecnych: rodzice – 26, nauczycielki – 30, przedst. gmin – 3 osoby Program: 1) Wyrównywanie nierówności w dostępie do edukacji przedszkolnej dzieci wiejskich w kontekście europejskiej polityki społecznej. 2) Rola samorządu lokalnego w rozwiązywaniu problemów edukacji przedszkolnej – nowe możliwości prawne. 3) Aktywni obywatele, rodzice i ich wpływ na rozwój społeczności lokalnej. 4) Znaczenie edukacji przedszkolnej w rozwoju dziecka 5) Wspomaganie rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym (innowacje pedagogiczne, indywidualna praca korekcyjna, współpraca z rodzicami). Warsztaty: 1) „Śpiewy, tańce i zabawy w pracy z dziećmi przedszkolnymi” 2) organizacyjne

24 W POPRZEDNIM PROJEKCIE „AKCJA PRZEDSZKOLAK” PRZESZKOLONO JUŻ: 60 osób z zakresu administrowania ośrodkami 60 osób z zakresu administrowania ośrodkami 30 nauczycielek w zakresie metodycznych aspektów funkcjonowania ośrodków przedszkolnych 30 nauczycielek w zakresie metodycznych aspektów funkcjonowania ośrodków przedszkolnych 3. Szkolenie dla rodziców i nauczycielek – w dniach 20 i 21.03.2009r. w hotelu ANEK w Mrągowie obecnych: rodzice – 14, nauczycielki – 32, przedst. gmin – 2 osoby Program: 1) Znaczenie edukacji przedszkolnej w rozwoju dziecka - problem nierówności w rozwoju dzieci z terenów wiejskich. 2) Edukacja przedszkolna dzieci w wieku 3-5 lat w województwie warmińsko -mazurskim – potrzeby, osiągnięcia i wyzwania. 3) Edukacja przedszkolna dzieci w wieku 3-5 lat w województwie warmińsko -mazurskim – potrzeby, osiągnięcia i wyzwania. 4) Postęp realizacyjny projektu – wskaźniki monitoringu. Warsztaty: 1) Uczy, bawi, wychowuje. 2) Wspomaganie rozwoju dziecka w wieku od 3 do 5 lat w indywidualnej pracy wychowawczej – przykłady dobrych praktyk. 3) Ćwiczenia kształtujące prawidłową wymowę dziecka w wieku 3-5 lat – wskazówki logopedyczne. 4) Jak kształtować u dzieci w wieku przedszkolnym nawyki zdrowego trybu życia – praktyka i korelacja zachowań. 5) Aktywni obywatele: Jak aktywnie rozwiązywać problemy społeczności lokalnej?

25  opracowano narzędzia monitorowania realizacji projektu (ankiety, wzory sprawozdań)  monitoring realizacji projektu: analiza SWOT, analiza dokumentacji (planów pracy, sprawozdań, kart pracy, dzienników, kart obserwacji dzieci, list obecności), dokumentacji związanych ze współpraca z rodzicami i wolontariuszami oraz bezpieczeństwem,  analiza skuteczności wsparcia na podstawie ankiet (rodzice, nauczyciele) i obserwacji dzieci  zakres merytoryczny i organizacyjny poddawany jest kontroli za pomocą opracowanych w tym celu arkuszy kontroli organizacyjnej i merytorycznej.  kadra dydaktyczna oraz zespół projektowy zbierają informacje (karty obserwacji dzieci, wyniki kontroli merytorycznej i organizacyjnej), dokonują na bieżąco oceny i podsumowania niezbędnych do skonstruowania raportu końcowego z realizacji działań, Wyciąg ze sprawozdania z monitoringu i ewaluacji projektu

26 Z OPINII RODZICÓW „Jest to jedyne miejsce, gdzie dzieci ze wsi mają możliwość wyrównywania szans w stosunku do przedszkolaków z miast. Nie należy być bezmyślnymi biurokratami, którzy szukają wszędzie oszczędności - te małe dzieci, to nasza przyszłość. Uważam, że jest to najlepsza rzecz, akcja jaka została zorganizowana w ostatnim czasie w naszej gminie. Rzadko można już zaobserwować samotnie wędrujące maluchy po ulicach, czy tez po wioskach, ponieważ znalazły się takie kobiety z Demokratycznej Unii kobiet, które przejęły się losem naszych dzieci. Jako rodzic bardzo dziękuję, że pokazałyście nam jak ważne są dzieci z obszarów wiejskich. My, rodzice zrobimy wszystko, żeby ośrodek nadal funkcjonował, przynajmniej spróbujemy.”

27 „Czas spędzony w przedszkolu, to jedne z najważniejszych dni w życiu naszych pociech. Program ten okazał się niezwykle trafiony. Wyjątkowo posłużył on zarówno dzieciom, jak i nam, rodzicom. Dzięki temu przedsięwzięciu przed naszymi maluchami otworzyły się nowe możliwości. Miło spełniając czas pod fachową opieką nabywały i rozwijały wszelaki umiejętności (m,in. artystyczne), z chęcią podejmowały nowe wyzwania (przedstawienia, konkursy, wycieczki), pokonywały swe lęki i obawy, pozytywnie przeżyły pierwszą „szkolną tremę”, nauczyły się przy tym dyscypliny i szacunku do drugiego człowieka, tolerancji oraz dbałości o otoczenie i czynną ochronę środowiska. Jesteśmy bardzo wdzięczni za ten wspaniały projekt. Zachęcamy tym samym do dalszej jej realizacji, gdyż jest to niezwykła i długoterminowa inwestycja w rozwój naszych pociech, która na pewno zaowocuje w przyszłości.”

28 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ANNA MACKIEWICZ SPECJALISTKA DS. MONITORINGU I EWALUACJI PROJEKTU