1 Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki StosowanejUniwersytetu Jagiellońskiego FIBONACCI Projekt edukacyjny współfinansowany przez Unię Europejską w ramach 7. Programu Ramowego Science in Society Dr Dagmara Sokołowska

2 Wszędobylskie elektronyczyli ostrożnie z prądem! LEKCJA 1 Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

3 Wszędobylskie elektronyZ czego składa się świat ? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

4 Wszędobylskie elektronyprotony neutrony elektrony ŁADUNKI Jak rozdzielić plusy i minusy ? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

5 Wszędobylskie elektrony Czasami mówimy, że nas „kopie”.Co się wtedy dzieje? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

6 Wszędobylskie elektronyGdzie w naszym otoczeniu obserwujemy krótkotrwałe przeskakiwanie ładunków? iskry z ogniska B. żarówka C. piorun Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

7 Wszędobylskie elektronyPRĄD ELEKTRYCZNY to płynące ładunki elektryczne ujemne czyli ELEKTRONY Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

8 Sprawdź, które substancje i przedmioty przewodzą prąd !Wszędobylskie elektrony Sprawdź, które substancje i przedmioty przewodzą prąd ! Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

9 Jak nazywają się materiały, które łatwo przewodzą prąd elektryczny?Wszędobylskie elektrony Jak nazywają się materiały, które łatwo przewodzą prąd elektryczny? ELEKTROLITY ciecze PRZEWODNIKI ciała stałe Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

10 Jak nazywają się materiały, które nie przewodzą prądu elektrycznego?Wszędobylskie elektrony Jak nazywają się materiały, które nie przewodzą prądu elektrycznego? IZOLATORY Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

11 Wszędobylskie elektronyCzy powietrze może przewodzić prąd? TO ZALEŻY OD NAPIĘCIA !!! Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

12 Wszędobylskie elektrony Wszędobylskie elektrony PIORUN Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

13 Wszędobylskie elektrony Czy rośliny przewodzą prąd elektryczny?TAK …jeżeli nie są suche! Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

14 Wszędobylskie elektrony Czy człowiek przewodzi prąd elektryczny?TAK bo… aż 70% ciała człowieka składa się z wody ! Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

15 Wszędobylskie elektrony Czy możemy magazynować ładunki elektryczne?KONDENSATOR na przykład w lampie błyskowej Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

16 Wszędobylskie elektronyczyli ostrożnie z prądem! LEKCJA 2 Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

17 Wszędobylskie elektronyPo co człowiekowi prąd elektryczny? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

18 Wszędobylskie elektronyCo to jest źródło? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

19 Wszędobylskie elektrony Sztuczne źródła światłaDr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

20 Wszędobylskie elektronyNapięcie Natężenie prądu Moc Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

21 Wszędobylskie elektrony Jak podłączyć żarówkę do baterii?Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

22 Wszędobylskie elektrony Kiedy wiadomo, że żarówka jest zepsuta ?Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

23 Wszędobylskie elektrony Schemat obwodu elektrycznegoDr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

24 Wszędobylskie elektronyZbadaj połączenia żarówek szeregowe równoległe Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

25 Wszędobylskie elektronyCo się stanie? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

26 Wszędobylskie elektronyW jaki sposób przesyłany jest do mieszkań prąd elektryczny? Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

27 Wszędobylskie elektronyczyli ostrożnie z prądem! LEKCJA 3 Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

28 Wszędobylskie elektronySkutki przepływu prądu… świecenie ciepło i… Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

29 Wszędobylskie elektronyCo się dzieje z igłą kompasu, gdy przysuniemy do niego magnes? Co się dzieje z igłą kompasu, gdy obok przepływa prąd? Prąd wytwarza pole magnetyczne !!! Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

30 Wszędobylskie elektronyCo się dzieje ze śrubą, gdy przez nawinięty na niej drut przepływa prąd? Śruba staje się magnesem !!! Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

31 Wszędobylskie elektronyElektromagnesy wokół nas… DOMOFON PODNOŚNIK NA ZŁOMOWISKU Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

32 Wszędobylskie elektrony Czy prąd elektryczny jest niebezpieczny?Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

33 Wszędobylskie elektrony Dlaczego trzeba oszczędzać prąd elektryczny?Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

34 Prąd to płynące… protony B. neutrony C. elektronyDr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

35 Czym połączyć baterię z żarówką, żeby zaświeciła?elektronem B. izolatorem C. przewodnikiem Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

36 Izolatorem nie jest… powietrze B. woda z solą C. plastikDr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

37 Prąd może być magazynowany w…silniku B. kondensatorze C. głośniku Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

38 Dlaczego igła kompasu odchyliła się, gdy obok przepływał prąd?prąd wytworzył pole magnetyczne B. na chwilę zaniknęło ziemskie pole magnetyczne C. do igły kompasu zostało podłączone napięcie Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego

39 Śruba owinięta kablem, przez który płynie prąd…staje się magnesem dopóki płynie prąd B. pozostanie magnesem nawet gdy przestanie płynąć prąd C. nie magnesuje się Dr Dagmara Sokołowska Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego