1 WYKŁAD 1 Globalizacja a regionalizacja 1

2 Plan wykładu 1. Umiędzynarodowienie działalności gospodarczej: perspektywa historyczna, etapy, uwarunkowania zmian 2. Współczesny proces globalizacji: definicje, pogłębiona analiza czynników, mechanizmów, podmiotów kształtujących rozwój procesu 3. Korzyści i zagrożenia globalizacji, wpływ na gospodarki różnych grup krajów, protesty antyglobalistów 4. Analiza uczestnictwa krajów w procesie globalizacji, przykłady różnych grup krajów, Polski 2

3 Plan wykładu 5. Droga Chin i Indii ku globalizacji: analiza i porównanie transformacji, liberalizacji zewnętrznej i modernizacji technologicznej w tych krajach, perspektywy zmiany ich pozycji w gospodarce światowej 6. Globalizacja a gospodarka oparta na wiedzy: przebieg i interakcje procesów, impulsy przemian i wzrostu 7. Globalizacja przemysłów i przedsiębiorstw. Globalne tworzenie wartości dodanej 8. Regionalizacja we współczesnej gospodarce światowej: koncepcje, czynniki, mechanizmy, aktorzy, ewolucja działalności ugrupowań 3

4 Plan wykładu 9. Interakcje globalizacji i regionalizacji: obrona czy ofensywna odpowiedź. Nowy regionalizm i transregionalizm 10. Przemiany ekonomiczne i technologiczne UE w kontekście globalizacji, pozycja w globalnej konkurencji 11. Skupiska regionalne i regionalne systemy innowacyjności, od regionalizacji do globalizacji działalności innowacyjnej we współczesnej gospodarce 4

5 Plan wykładu 12. Korporacje transnarodowe jako podmioty globalizacji i regionalizacji 13. Globalna i regionalna ekspansja inwestycyjna KTN, reorientacja ich działalności w ugrupowaniach integracyjnych 14. KTN jako globalni i regionalni gracze w Europie Środkowo-Wschodniej 15. Globalizacja, regionalizacja i gospodarka oparta na wiedzy; współzależność procesów i ich wykorzystanie przez kraje mniej rozwinięte dla doganiania Triady 5

6 Literatura: Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej red. R. Orłowska, K. Żołądkiewicz, PWE, Warszawa 2012 A. Zorska Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, PWN, Warszawa 2002 Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, red. B. Liberska, PWE, Warszawa 2002 Globalizacja a konkurencyjność w gospodarce światowej, red. M. Noga, M. Stawicka, CeDeWu, Warszawa 2012 Globalizacja a stosunki międzynarodowe red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Warszawa 2004 6

7 Warunki zaliczenia: Egzamin – test, 8-10 pytań, (zamkniętych, otwartych) 7

8 Definicja globalizacji: 8 1. Globalizacja jako internacjonalizacja – intensyfikacja wymiany międzynarodowej i wzajemnych powiązań 2. Globalizacja jako liberalizacja – rezygnacja z barier, utrudnień 3. Globalizacja jako uniwersalizm – rozprzestrzenianie się zjawisk 4. Globalizacja jako westernizacja 5. Globalizacja łączona z rozpadem koncepcji terytorium państwa* * M. Czerny Globalizacja a rozwój. Wybrane zagadnienia z geografii społeczno-gospodarczej świata, PWN, warszawa 2005, s. 18-20.

9 Globalizacja - definicja Wieloaspektowy proces głębokie przeobrażenia w gospodarce światowej będące wynikiem: liberalizacji stosunków gospodarczych, zmniejszenia roli państwa w gospodarce, internacjonalizacji kapitału, rewolucji informatycznej i wzrostu znaczenia międzynarodowych korporacji. 9

10 Globalizacja - definicja Proces fundamentalny, w sferze ekonomicznej i społecznej Proces zmian dokonujący się we współczesnym świecie określany metaforycznie jako wstrząs podstaw ogólnoświatowej społeczności, największy ruch tektoniczny naszej ery*. Globalizacja to wyższy, bardziej złożony i zaawansowany etap procesu umiędzynarodowienia działalności gospodarczej. * Giddens, Thurow przedstawieni za: A. Zorska Ku globalizacji Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, PWN Warszawa2002, s.7 10

11 Stanowiska wobec globalizacji 11 1) Globaliści 2) Globalsceptycy 3) Zwolennicy globalnych transformacji

12 Etapy globalizacji: I. Okres odkryć geograficznych II. Połowa XIX wieku – wzrost skali, zasięgu i form ekspansji przedsiębiorstw III. Od lat 50 XX wieku do czasów współczesnych 12

13 Cechy procesu globalizacji: 13 Wielowymiarowość Złożoność i wielowątkowość Integrowanie Międzynarodowa współzależność Związek z postępem naukowym i technicznym Kompresja czasu i przestrzeni Dialektyczny charakter Wielopoziomowość Poszerzający się międzynarodowy aspekt

14 Czynniki kształtujące proces globalizacji 14 1. Postęp naukowo-techniczny 2. Konkurencja międzynarodowa 3. Polityka ekonomiczna państwa

15 Paradoksy globalizacji 15 Polaryzacja świata: beneficjenci świata i zmarginalizowani Znaczenie państwa Nowi aktorzy stosunków międzynarodowych Problem ładu międzynarodowego

16 Bibliografia: 16 A. Zorska Ku globalizacji? PWN warszawa 2002 Współczesne stosunki międzynarodowe (red.) T. Łoś- Nowak, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2008 Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej red. R. Orłowska, K. Żołądkiewicz, PWE, Warszawa 2012 A. Zorska Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, PWN, Warszawa 2002 Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, red. B. Liberska, PWE, Warszawa 2002