1 WYKŁAD 3 Globalizacja a korporacje transnarodowe 1

2 Korporacje transnarodowe - definicje W raporcie ONZ pt. „Korporacje wielonarodowe w światowym rozwoju” („Multinational Corporations in World Development”1973) zdefiniowane zostały jako przedsiębiorstwa posiadające kontrolę nad fabrykami, kopalniami, biurami sprzedaży i temu podobnymi, w dwóch lub więcej krajach. Multinational Corporations in World Development; United Nations Department of Economic and Social Affairs; New York 1993- analizę raportu można znaleźć w pracy: Modelski G; Transnational Corporations and World Order: Readings in International Political Policy Economy; W.H. Freeman and Company; San Francisco 1979; s. 14-33 2

3 Główne rodzaje strategii rozwoju KTN penetrację rynku rozwój rynku rozwój produktu dywersyfikację 3

4 atrybuty KTN globalna efektywność geograficzne rozproszenie zdolność arbitrażowania wiedza sieciowość elastyczność (flexibility) organizacyjna konieczność specjalizacji zdolność integrowania złożoność suwerenność 4

5 Motywy ekspansji KTN Poszukiwanie zasobów Poszukiwanie rynków Podnoszenie efektywności Pozyskiwanie strategicznych aktywów lub zdolności 5

6 Klasyfikacja KTN 1. Wartość przychodów ze sprzedaży – potęgi handlowe 2. Wartość rynkowa poszczególnych firm – potęgi majątkowe 3. Wartość najcenniejszych marek na świecie 4. Wartość zagranicznych aktywów 6

7 Potencjał państw i przedsiębiorstw Atuty podmiotów gospodarczych stanowiące przedmiot zainteresowania państw Kapitał Technologie Możliwości tworzenia miejsc pracy Powiazania międzynarodowe 7

8 Potencjał państw i przedsiębiorstw Ograniczenia siły państwa: Słabości wynikające z ogólnej kondycji politycznej i ekonomicznej Poziom konkurencji i rywalizacji państw 8

9 Potencjał państw i przedsiębiorstw Ograniczenia siły przedsiębiorstw: Stopień konkurencji w branży Stopień uzależnienia od rynku danego państwa. 9

10 Podsumowanie: W efekcie globalizacji: Wzrost pozycji i znaczenia przedsiębiorstw międzynarodowych Państwa są wciąż głównym i nadrzędnym podmiotem stosunków międzynarodowych Państwa obejmują swym działaniem wszystkie sfery życia społecznego Przedsiębiorstwa obejmują swym działaniem wybrane obszary aktywności 10

11 Bibliografia: Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej, red. R. Orłowska, K. Żołądkiewicz, PWE, Warszawa 2012, Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. J. Symonides, R. Kuźniar, E. Haliżak, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz- Warszawa 2004 A. Zorska Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, PWE Warszawa 2007