1 WYKŁAD 6 Regionalizacja 1

2 Regionalizm a regionalizacja 2 Proces wyodrębniania regionów nazywany jest regionalizacją, w odróżnieniu od regionalizmu, który jest pewnym zamierzeniem, ideą czy projektem tworzenia regionu. Regionalizacja może polegać na celowym scalaniu pewnych obszarów w jeden region lub w procesie odwrotnym prowadzić do wyodrębnienia mniejszych fragmentów przestrzeni w celu realizacji jakiejś formy przedsiębiorczości lub pełnienia określonych funkcji.

3 Regionalizm a regionalizacja Regionalizm określa się także jako ruch społeczny dążący do zachowania specyficznych cech kultury poszczególnych obszarów. Regionalizm został zapoczątkowany w XIX w. i odegrał ważną rolę w ruchach narodowościowych i kształtowaniu relacji pomiędzy grupami etnicznymi, 3

4 Region to obszar, którego poszczególne części posiadają możliwie wiele cech wspólnych i który wykazuje możliwie wiele różnic w stosunku do obszarów otaczających*. Pierwotnie region podlegał wyodrębnieniu na podstawie homogenicznych kryteriów fizycznych oraz środowiskowych. W geografii fizycznej region oznacza „kompleks przyrodniczy wyróżniany dzięki cechom, które z kolei wynikają z położenia, historii rozwoju oraz współczesnych procesów zmian środowiska geograficznego”. W związku z tą definicją często stosuje się określenie regionu naturalnego**. *S. Berezowski, Regionalizacja gospodarcza w: Geografia ekonomiczna Polski S. Berezowski (red.) PWN Warszawa 1978, s. 425. ** J. Kondracki Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 21-29. 4

5 Region w aspekcie międzynarodowym Region to powszechne określenie dla formy współpracy międzynarodowej, gdzie region stanowi obszar łączący państwa lub ich części we wspólnym celu. Ważnym obszarem badań naukowych jest nie tylko kategoryzacja regionów, ale także proces ich wyodrębniania czy tworzenia w przestrzeni. 5

6 Regiony międzynarodowe tworzone są z uwzględnieniem aspektu przestrzennego więzi geograficznej, która jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym. 6

7 Regionalizacja w stosunkach międzynarodowych 7 Współpraca polityczna, gospodarcza, kulturalna państw sąsiadujących. Współpraca może mieć różny charakter: sojusz, ugrupowanie, związek integracyjny.

8 Regionalizacja a globalizacja Istnieje sprzężenie zwrotne między regionalizacją i globalizacją. Oba procesy są względem siebie konkurencyjne a zarazem komplementarne. glokalizacja to koegzystencja globalizacji i wykorzystanie jej zdobyczy dla wspólnot lokalnych 8

9 Czynniki determinujące regionalizację czynniki niezależne bezpośrednio od woli państw (inicjatywa zewnętrzna) czynniki zależne od państw (wewnętrzna inicjatywa) 9

10 Funkcje regionalizmu 10 1. Funkcja integrująca 2. Funkcja porządkująca 3. Funkcja przymuszająca 4. Funkcja dynamizująca

11 Czynniki regionalizacji 11 1. Czynniki geograficzny 2. Kryterium systemowe 3. Kryterium wspólnego interesu regionalnego 4. Polityka państwa

12 Płaszczyzny regionalizacji 12 ekonomiczna polityczna infrastrukturalna społeczna kulturalna

13 Regionalizacja Przesłanki regionalizacji Cele regionalizacji Korzyści regionalizacji Koszty regionalizacji 13

14 Bibliografia: Orłowska R., Żołądkiewicz K., 2012, Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej, PWE, Warszawa; Regionalizacja i globalizacja w gospodarce światowej, red. J. Rymarczyk, Wrocław 2003 r. Regionalizacja a globalizacja we współczesnym świecie, red. J. Rymarczyk, Wrocław 2007 D. Niedziółka Regionalizacja rynków energii, Warszawa 2011 14