1 WYKONAWCA: Przedsiębiorstwo Ochrony Środowiska Henryk Lemieszek ul. Karpacka 12, 44-100 Gliwice www.ekopomiar.net [email protected] 1

2 2 1)Podstawowe pojęcia: Niska emisja Gospodarka niskoemisyjna Niska emisja – wysokie ryzyko 2) Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Co to jest PGN Po co gminom Plan Gospodarki Niskoemisyjnej? Etapy sporządzania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Głubczyce Struktura PGN 3) Odnawialne źródła energii 4) Aspekty organizacyjne 5) Przykładowe działania wynikające z PGN 6) Podsumowanie Plan prezentacji

3 Podstawowe pojęcia 3 Źródło: http://www.akademiaoze.pl/j-piechocinski-transformacja-polskiej-gospodarki-kierunku-niskoemisyjnym-nieunikniona/

4 Podstawowe pojęcia Niska emisja Niska emisja to emisja gazów i pyłów do powietrza pochodząca z niewysokich źródeł emisji. Można wyróżnić: emisję komunikacyjną emisję wynikającą z ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej emisję przemysłową Gospodarka niskoemisyjna Gospodarka niskoemisyjna to gospodarkę charakteryzującą się przede wszystkim oddzieleniem wzrostu emisji gazów cieplarnianych od wzrostu gospodarczego, głównie poprzez ograniczenie wykorzystania paliw kopalnych. Opiera się na: poprawie efektywności energetycznej wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii zastosowaniu technologii ograniczających emisję 4

5 Niska emisja – wysokie ryzyko Dlaczego to właśnie „niska emisja”, a nie „wysoka emisja” jest głównym problemem? W przypadku wysokiej emisji stosowane są urządzenia oczyszczania spalin. Poza tym emisja jest kontrolowana – elektrownie, elektrociepłownie, spalarnie odpadów i inne instalacje muszą spełniać określone wymogi – nie mogą przekraczać norm emisji Niska emisja - w odróżnieniu od tej z wysokich kominów, która jest wprowadzana do atmosfery stosunkowo wysoko i może być przenoszona na dalekie odległości, a zatem w ten sposób jeszcze bardziej „rozcieńczana” - koncentruje się przy źródle, a przy bezwietrznej pogodzie dochodzi do kumulacji zanieczyszczeń Niska emisja to źródło wielu szkodliwych substancji, takich jak: pył, tlenki siarki (głownie SO 2 ), tlenki azotu (NO x ), tlenek węgla (CO), metale ciężkie (Hg – rtęć, Cd – kadm, Pb – ołów, Mn – mangan, Cr – chrom), wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA – m.in. benzo-α-piren), dioksyny i furany. 5

6 Niska emisja – wysokie ryzyko 6 Źródło: http://www.cieplosystemowe.pl/dla-domu/cieplo-systemowe/miasta-bez-smogu/

7 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej 7 Źródło: http://www.akademiaoze.pl/j-piechocinski-transformacja-polskiej-gospodarki-kierunku-niskoemisyjnym-nieunikniona/

8 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Plan Gospodarki niskoemisyjnej (PGN) to to dokument strategiczny, którego celem jest określenie wizji rozwoju gminy (lub kilku gmin) w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Cel: wsparcie realizacji pakietu klimatyczno-energetycznego 2020 oraz jakości powietrza redukcja emisji gazów cieplarnianych zwiększenie udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych redukcja zużycia energii finalnej (podniesienie efektywności energetycznej) poprawa jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powietrza (POP) oraz plany działań krótkoterminowych (PDK) 8

9 9 Po co gminom PGN? Plan Gospodarki niskoemisyjnej umożliwi m.in..: Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, a tym samym poprawę zdrowia ludzi oraz poprawę stanu środowiska Staranie się o dofinansowania z funduszy unijnych oraz innych źródeł na m.in. termomodernizację budynków, wdrażanie OZE, inwestycje związane z transportem publicznym Obniżenie kosztów ogrzewania, zmniejszenie zużycia energii przez odbiorców Modernizację obiektów na terenie Gminy Promocję OZE Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Poprawę efektywność energetycznej Źródło: http://pgn-som.szczecin.pl/

10 Etapy sporządzania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Głubczyce Etap I Budowanie wsparcia interesariuszy 1. Informacja na stronach internetowych Gminy Głubczyce. 2. Przygotowanie materiałów drukowanych w postaci plakatów i ulotek oraz ich rozmieszczenie i rozdysponowanie. 3. Rozdysponowanie ankiet wśród mieszkańców i przedsiębiorców w celu zebrania niezbędnych danych. Etap II Ocena sytuacji wyjściowej 1. Zebranie danych pozwalających na ocenę gospodarki energią w gminie, jej poszczególnych sektorach i obiektach. 2. Sporządzenie bazowej inwentaryzacji zużycia energii i emisji dwutlenku węgla oraz stosowanych OZE. 10

11 Etap III Opracowanie strategii działań do 2020 roku 1. Określenie długoterminowej strategii, celów i zobowiązań:  wizja zrównoważonej energetycznie przyszłości gminy – cel nadrzędny wdrażania gospodarki niskoemisyjnej w gminie w perspektywie 2020 roku, implikujący założenia pakietu klimatyczno-energetycznego „3x20”,  cele strategiczne – cele długoterminowe do 2020 roku, których wdrożenie spowodowuje osiągnięcie zamierzonego celu nadrzędnego (wizji gminy). 2. Określenie krótko/średnioterminowych działań i zadań:  cele szczegółowe – cele średnioterminowe lub cele krótkoterminowe planowane do osiągnięcia w latach 2015-2018 (część z nich będzie kontynuowana w perspektywie 2020 r.), których realizacja umożliwi osiągnięcie zamierzonych efektów dla poszczególnych celów strategicznych, 3. Wskazanie źródeł finansowania. 3. Opis sposobów w jakich władze lokalne mogą monitorować rezultaty podjętych działań i zapewniać ich kontynuację. 11

12 Etap IV Przeprowadzenie Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko Przeprowadzenie Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko ma na celu przewidywanie potencjalnych zagrożeń środowiskowych na etapie planowania inwestycji oraz skali tych zagrożeń, a w ich wyniku przeciwdziałanie tym zagrożeniom lub ich ograniczanie oraz minimalizowanie negatywnych skutków realizacji planowanej inwestycji. Etap V szkolenia i formalne zakończenie sporządzania Planu 1. Umieszczenie ogłoszenia na stronie internetowej Gminy Głubczyce o zakończeniu sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. 2. Przeprowadzenie cyku szkoleń dla pracowników Urzędu Miejskiego w Głubczycach. 3. Zatwierdzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej przez Uchwałę Rady Miejskiej w Głubczycach. 12

13 1) Streszczenie 2) Ogólną strategia: -Cele strategiczne i szczegółowe, -Stan obecny, -Identyfikacja obszarów problemowych, -Aspekty organizacyjne i finansowe (struktury organizacyjne, zasoby ludzie, zaangażowane strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki finansowe na monitoring i ocenę). 3) Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla 4) Działania/zadania i środki zaplanowane na cały okres objęty planem: -Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania, -Krótko/średnioterminowe działania/zadania (opis, podmioty odpowiedzialne za realizację, harmonogram, koszty, wskaźniki). 13 Struktura Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wg zaleceń NFOSiGW

14 Odnawialne źródła energii 14 Źródło: http://www.akademiaoze.pl/j-piechocinski-transformacja-polskiej-gospodarki-kierunku-niskoemisyjnym-nieunikniona/

15 Najczęściej wybierane produkty odnawialnych źródeł energii służące ograniczeniu CO 2 : Kotły na pellet Pompy ciepła Fotoogniwa Kolektory słoneczne 15 Źródło; http://www.eurotech.pl/?kolektory-sloneczne,50

16 16 Kotły biomasowe pelletowe Zalety kotła na pellet: 1.Energooszczędne spalanie 2.Zabezpieczenie przed cofnięciem płomienia 3.Kontrola spalin 4.Efektywna izolacja ciepła dla jak najmniejszej straty energii 5.Automatyczna ruchoma krata do kompleksowego czyszczenia rusztu Źródło: http://www.artbud.pl/pl/p/Kociol-na-pellet-z-podajnikem- Fuzzy-Logic-Kostrzewa.-Moc-15-25-40-lub-50-kW-zlszt/11504

17 17 Kotły biomasowe pelletowe Węgiel – 3 tys. zł Pellet – 3,2 tys. zł Drewno kawałkowe – 1,8 tys. zł Olej – 9,7 tys. zł LPG – 9,2 tys. zł Szacunkowy roczny koszt paliwa (dla kotła o mocy 20 kW)

18 18 Pompa ciepła Gruntowa pompa ciepła (solanka/woda)

19 19 Pompa ciepła Pompa ciepła powietrze/woda

20 Fotoogniwa 20 Są to urządzenia służące do przemiany światła słonecznego bezpośrednio na energię elektryczną. Zasadniczym elementem modułu jest ogniwo fotowoltaiczne. W momencie, gdy na ogniwo pada światło słoneczne, powstaje para nośników o przeciwnych ładunkach elektrycznych, które zostają następnie rozdzielone przez pole elektryczne. Rozdzielenie ładunków powoduje, iż w ogniwie powstaje napięcie. Po przyłączeniu obciążenia (urządzenia pobierającego energię) następuje przepływ prądu elektrycznego. http://www.interia.pl/informacje-fotoogniwo,tId,163368

21 Zalety fotoogniw: Zmniejszenie kosztów związanych z opłatami za energię elektryczną, Dodatkowe zabezpieczenie w energię w przypadku awarii dostaw z sieci, Prosty montaż, Nie zajmują dodatkowej przestrzeni - zazwyczaj są montowane na dachach budynków, Ogniwa fotowoltaiczne mimo zmian okresowych związanych z porami roku wytwarzają stabilną ilość energii w skali roku, Prosty montaż, Nie zajmują dodatkowej przestrzeni - zazwyczaj są montowane na dachach budynków, Ogniwa fotowoltaiczne mimo zmian okresowych związanych z porami roku wytwarzają stabilną ilość energii w skali roku, 21

22 Kolektory słoneczne Kolektory słoneczne to urządzenia do absorbcji promieniowania słonecznego i wykorzystywania jego energii do podgrzewania nośnika ciepła. Uzyskana w ten sposób energia cieplna gromadzona jest w zasobnikach, w następstwie czego może być zastosowana m.in. do ogrzewania budynków, podgrzewania wody. Kolektory montowane są na dachach, na specjalnie przystosowanych stelażach, bądź bezpośrednio na ziemi. 22 http://360commerce.pl/2013/04/

23 Kolektory słoneczne 23 Optymalne ustawienie kolektora słonecznego:

24 Aspekty organizacyjne 24 Źródło: http://www.akademiaoze.pl/j-piechocinski-transformacja-polskiej-gospodarki-kierunku-niskoemisyjnym-nieunikniona/

25 25 Aspekty organizacyjne. Za realizację PGN odpowiada Burmistrz. Dla sprawnej i efektywnej realizacji PGN niezbędne jest funkcjonowanie osoby wdrażającej (koordynatora) PGN. W procesie wdrażania PGN biorą udział następujące grupy podmiotów: uczestniczące w organizacji i zarządzaniu PGN, realizujące zadania PGN, monitorujące przebieg realizacji i efekty PGN, społeczność miast/gmin, odbierająca wyniki działań PGN.

26 Aspekty organizacyjne Do głównych zadań koordynatora będzie należało: gromadzenie danych niezbędnych do weryfikacji postępów w realizacji PGN, monitoring sytuacji energetycznej na terenie Gminy, coroczna kontrola stopnia realizacji celów PGN, przygotowanie działań krótkoterminowych w perspektywie lat 2015/2020, sporządzenie raportu z przeprowadzonych działań, przeprowadzenie działań związanych z realizacją procedur zawartych w PGN, rozwój edukacji oraz rozpowszechniania informacji w zakresie gospodarowania energią w sposób zrównoważony oraz ochrony środowiska naturalnego. 26

27 27 Przykładowe działania Źródło: http://www.akademiaoze.pl/j-piechocinski-transformacja-polskiej-gospodarki-kierunku-niskoemisyjnym-nieunikniona/

28 28 Działania o charakterze inwestycyjnym – poprawa efektywności Energetycznej  Termomodernizacja obiektów komunalnych  Modernizacja instalacji grzewczych w budynkach mieszkalnych  Modernizacja instalacji oświetleniowych budynków komunalnych i oświetlenia ulicznego  Instalacje zielonych dachów Przykładowe działania

29 29 Działania o charakterze inwestycyjnym – poprawa efektywności energetycznej  Monitoring zużycia energii  Wymiana liczników energii w obiektach komunalnych i oświetleniu ulicznym  Wymiana kotłów grzewczych  Modernizacja miejskiej sieci ciepłowniczej  Modernizacja elektrociepłowni Przykładowe działania

30 30 Działania o charakterze inwestycyjnym – wykorzystanie odnawialnych źródeł energii  Montaż kolektorów słonecznych i ogniw fotowoltaicznych  Budowa kotłowni na biomasę  Budowa biogazowni rolniczej  Wykorzystanie wód geotermalnych do celów grzewczych  Budowa turbin wiatrowych  Budowa małych elektrowni wodnych Przykładowe działania

31 31 Działania o charakterze inwestycyjnym – transport  Budowa ścieżek rowerowych  Budowa parkingów rowerowych  Ustanowienie stref wyłącznie dla pieszych  Promocja i wsparcie transportu publicznego  Wymiana taboru autobusowego na energooszczędny i o niskiej emisji spalin Przykładowe działania

32 32 Działania nieinwestycyjne  akcje skierowane do mieszkańców i lokalnych interesariuszy zachęcające do oszczędzania energii i wykorzystania OZE - regularna organizacja Dni Energii – stały dział poświęcony energii na stronie internetowej gminy – edukacja energetyczna w szkołach (np. EURONET 50/50) – spotkania i punkty instruktażowo-konsultacyjne dla mieszkańców – informacje dla mieszkańców na temat programów dopłat do projektów termomodernizacyjnych i zakładających wykorzystanie OZE w inwestycjach realizowanych przez osoby prywatne Przykładowe działania

33 33 Podsumowanie Źródło: http://www.akademiaoze.pl/j-piechocinski-transformacja-polskiej-gospodarki-kierunku-niskoemisyjnym-nieunikniona/

34 34 Podsumowanie Niska emisja to emisja gazów i pyłów do powietrza pochodząca z niewysokich źródeł emisji. Niska emisja to źródło wielu szkodliwych substancji. Plan Gospodarki niskoemisyjnej (PGN) to to dokument strategiczny, którego celem jest określenie wizji rozwoju gminy w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Umożliwi on m.in.: Zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, a tym samym poprawę zdrowia ludzi oraz poprawę stanu środowiska Staranie się o dofinansowania z funduszy unijnych oraz innych źródeł na m.in. termomodernizację budynków, wdrażanie OZE, inwestycje związane z transportem publicznym Obniżenie kosztów ogrzewania, zmniejszenie zużycia energii przez odbiorców Modernizację obiektów na terenie Gminy Promocję OZE Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Poprawę efektywność energetycznej Źródło: http:// www.jeleniagora.pl/content/jelenia-g%C3%B3ra-przyst%C4%85pi%C5%82-do-opracowania-planu-gospodarki-niskoemisyjnej

35 Dziękujemy za uwagę! 35