1 Wymagania w zakresie korytarzy obsługi w pomieszczeniach ruchu elektrycznego dr inż. Marcin A. Sulkowski Wydział Elektryczny Politechnika Białostocka

2 Podstawy prawne 1.PN-HD 60364-7-729:2010 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 7-729: Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Korytarze obsługi lub nadzoru (norma w języku angielskim) 2. PN-E-05115:2002 Instalacje elektroenergetyczne prądu przemiennego o napięciu wyższym od 1 kV 3. PN-EN 61936-1:2011E Instalacje elektroenergetyczne prądu przemiennego o napięciu wyższym od 1 kV -- Część 1: Postanowienia ogólne (norma w języku angielskim)

3 Warunki środowiskowe TEMPERATURA Temperatura otoczenia nie przekracza 40 °C; jej wartość średnia mierzona w okresie 24 godzin nie przekracza 35 °C. Minimalna temperatura otoczenia wynosi: -5 °C dla klasy "minus 5 wykonanie wnętrzowe"; -15 °C dla klasy "minus 15 wykonanie wnętrzowe"; -25 °C dla klasy "minus 25 wykonanie wnętrzowe". WILGOTNOŚĆ Średnia wartość wilgotności względnej w okresie 24 godzin nie przekracza: 70 % dla klasy "wilgotność 70 %"; - (PN-EN 61936-1:2011E – zapis wycofany) 95 % dla klasy "wilgotność 95 %". ZANIECZYSZCZENIA Otaczające powietrze nie powinno znacząco zanieczyszczone kurzem, dymem, gazami powodującymi korozję, parami lub solą.

4 Minimalne odstępy doziemne i międzyfazowe

5 Odstępy na terenach zamkniętych

6 Zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi pt.: Instalacje elektroenergetyczne prądu przemiennego o napięciu wyższym od 1 kV, odległości: - D L – odległość wyznaczająca zewnętrzną granicę strefy prac pod napięciem, - D V – odległość wyznaczająca zewnętrzną granicę strefy prac w pobliżu napięcia, należy stosować zgodnie z normą PN-EN 50110 Eksploatacja urządzeń elektrycznych, jednak w Polsce wprowadzono Rozporządzenie MG z dnia 28.03.13 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych

7 Odstępy D V oraz D L zgodnie z Rozporządzeniem MG z dnia 28.03.13 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych Odstępy D V oraz D L zgodnie z Rozporządzeniem MG z dnia 28.03.13 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych

8 Szerokość przejść w rozdzielniach, w których zastosowano jako środek ochrony podstawowej przegrody lub obudowy Wymagania normy PN-HD 60364-7-729 Korytarze obsługi lub nadzoru

9 W innych krajach Europy : 700 mm Szerokość przejść w rozdzielniach, w których zastosowano jako środek ochrony podstawowej przeszkody Wymagania normy PN-HD 60364-7-729 Korytarze obsługi lub nadzoru

10 Szerokość przejść ewakuacyjnych Wymagania normy PN-HD 60364-7-729 Korytarze obsługi lub nadzoru

11 1)Wyłącznik w pozycji całkowicie wysuniętej 2)Zablokowane drzwi rozdzielnicy Inne kraje Europy: 500 mm Szerokość przejść ewakuacyjnych Wymagania normy PN-HD 60364-7-729 Korytarze obsługi lub nadzoru

12 Przejścia powinny mieć szerokość co najmniej 800 mm. Szerokość przejść nie powinna być zmniejszana nawet tam, gdzie urządzenia wystają na przejście np. napędy zamontowane na stałe lub wózki aparatów w położeniu odłączenia. Przestrzeń ewakuacyjna powinna mieć zawsze co najmniej 500 mm szerokości, nawet gdy elementy do usunięcia lub otwarte drzwi wchodzą w drogę ucieczki. Dla montażu lub dla obsługi za rozdzielnią osłoniętą (ściany pełne), wystarczająca jest droga dostępu o szerokości 500 mm. Pod sufitami, przykryciami lub obudowami, z wyjątkiem dojść kablowych, wymagana jest minimalna wysokość 2000 mm. Wymagania normy PN-E 05115 oraz PN-EN 61936

13 Minimalne wymiary drzwi wejściowych do pomieszczenia: a) rozdzielnie nN - wysokość : 2000 mm, -szerokość: 700 mm. b) rozdzielnie powyżej 1 kV - wysokość : 2000 mm, -szerokość: 750 mm. Drzwi otwierane na zewnątrz, bez konieczności użycia od wewnątrz kluczy lub innych narzędzi. Wymagania norm PN-HD 60364-7-729, PN-E 05115 oraz PN-EN 61936 Drzwi

14 Drzwi wejściowe powinny otwierać się na zewnątrz i mieć odpowiednie oznaczenia bezpieczeństwa. Drzwi prowadzące na zewnątrz powinny być z materiału ognioodpornego, z wyjątkiem przypadku, gdy budynek jest otoczony ogrodzeniem zewnętrznym o wysokości co najmniej 1,8 m. Drzwi między różnymi pomieszczeniami na zamkniętym obszarze ruchu elektrycznego mogą nie mieć zamków. Powinna istnieć możliwość otwarcia drzwi awaryjnych od wewnątrz, bez klucza, przy użyciu zatrzasku lub innych prostych środków, nawet wtedy gdy są one zamknięte z zewnątrz. Wymagania norm PN-HD 60364-7-729, PN-E 05115 oraz PN-EN 61936

15 Pomieszczenia rozdzielni- lokalizacja drzwi wejściowych Wymagania normy PN-HD 60364-7-729 Korytarze obsługi lub nadzoru

16 Pomieszczenia rozdzielni - lokalizacja drzwi wejściowych Wymagania normy PN-HD 60364-7-729 Korytarze obsługi lub nadzoru

17 Wymagania norm PN-E 05115 oraz PN-EN 61936 Wyjścia powinny być rozplanowane tak, aby długość trasy ucieczki wewnątrz pomieszczenia nie przekraczała 40 m dla napięć znamionowych U m powyżej 52 kV i 20 m dla napięć znamionowych do U m = 52 kV. Nie odnosi się to do dostępnych tuneli szynowych i kablowych. Jeżeli długość przejścia obsługi nie przekracza 10 m, to wystarczy jedno wyjście. Wyjście lub możliwość ewakuacji należy zapewnić na obu końcach trasy ucieczki, jeżeli jej długość przekracza 10 m.

18 Wymagania norm PN-E 05115 oraz PN-EN 61936 Wyjścia powinny być rozplanowane tak, aby długość trasy ucieczki wewnątrz pomieszczenia nie przekraczała 40 m dla napięć znamionowych U m powyżej 52 kV i 20 m dla napięć znamionowych do U m = 52 kV. Nie odnosi się to do dostępnych tuneli szynowych i kablowych. Jeżeli długość przejścia obsługi nie przekracza 10 m, to wystarczy jedno wyjście. Wyjście lub możliwość ewakuacji należy zapewnić na obu końcach trasy ucieczki, jeżeli jej długość przekracza 10 m.

19 OKNA Okna powinny być tak zaprojektowane, aby wejście dla osób nieupoważnionych było utrudnione. Wymaganie to uważa się za spełnione przy jednym, lub więcej, z następujących środków: - okno jest wykonane z materiału nietłukącego się; - okno jest osłonięte; - dolna krawędź okna znajduje się co najmniej 1,8 m ponad poziomem dostępu; - budynek jest otoczony ogrodzeniem zewnętrznym o wysokości co najmniej 1,8 m. Wymagania norm PN-E 05115 oraz PN-EN 61936

20 Drogi transportu

21 Transformatory

22 Odległość transformatora od budynków Moc znamionowa w MVAOdległość G w [m] powyżej 1 do 10 powyżej 10 do 40 powyżej 40 do 200 powyżej 200 3 5 10 15 Typ transformatora Ilość oleju [litry] Odległość G w [m] od innego transformatora lub ściany niepalnej od palnej ściany Olejowe (typ O) powyżej 1000 do 2000 37,5 powyżej 2000 do 20000 510 Suche (A) Typ transformatora PoziomaPionowa F1 1,53,0 F0Brak Norma PN-E-05115:2002 Norma PN-EN 61936-1:2011E

23 Małe transformatory olejowe Drzwi powinny mieć co najmniej 60 minutową odporność ogniową.

24 Rozdzielnice z SF6 W pomieszczeniach z instalacjami zawierającymi SF6, które znajdują się powyżej poziomu terenu wystarczająca jest wentylacja naturalna. W tym przypadku w przybliżeniu połowę wymaganego przekroju otworów wentylacyjnych należy umieścić blisko poziomu terenu. W przypadku złego działania może być wymagana wentylacja mechaniczna. W pomieszczeniach z instalacjami zawierającymi SF6, które są zlokalizowane ze wszystkich stron poniżej poziomu terenu należy przewidzieć wentylację mechaniczną. Odnosi się to do pomieszczeń, w których odpowiednio do ilości gazu i wielkości pomieszczenia może wystąpić zagrożenie dia zdrowia i bezpieczeństwa obsługi

25 Rozdzielnice z SF6 Komory, kanały, doły, szyby itp., usytuowane poniżej pomieszczeń z urządzeniami zawierającymi SF6 i połączone z nimi, należy przystosować do wentylacji. Mechaniczna wentylacja może być pominięta, jeżeli objętość gazu największego przedziału zawierającego gaz przy ciśnieniu atmosferycznym nie przekracza 10 % objętości pomieszczenia. W tym przypadku w obliczeniach należy wziąć pod uwagę całkowitą objętość gazu SF6 w zbiornikach przyłączonych do instalacji SF6 (obliczoną przy normalnym ciśnieniu i temperaturze).

26 DZIĘKUJE ZA UWAGĘ