1

2 Wyniszczone wieloma miesiącami walk państwa centralne nie były w stanie dłużej prowadzić wojny z państwami ententy  Pierwszym z państw centralnych, które się poddało, była Bułgaria, która podpisała zawieszenie broni 29 września 1918 roku.  3 listopada Austro-Węgry poprosiły Włochy o pośrednictwo w zawarciu rozejmu i przysłanie warunków zawarcia pokoju.  4 listopada Austria zawarła rozejm, po którym cała monarchia się rozpadła.  11 listopada 1918 roku został podpisany rozejm Niemiec z państwami ententy w wagonie kolejowym w Compiegne. O godzinie 11 zaczęło obowiązywać zawieszenie broni i wojska obydwu stron zaczęły się wycofywać ze swoich pozycji. Formalny stan wojny pomiędzy obydwoma stronami trwał jeszcze 7 miesięcy i został oficjalnie zakończony wraz z podpisaniem traktatów pokojowych z Austrią, Węgrami, Bułgarią oraz Turcją. Ostateczny pokój z Niemcami podpisano w Wersalu w 1919 roku. Jest to tak zwany traktat wersalski.

3

4 I wojnę światową uważa się za pierwszą wojnę nowoczesną, pierwszy konflikt totalny, w który została wciągnięta też ludność cywilna. Jednym z jej najbardziej widocznych skutków było rozszerzenie zakresu władzy wykonawczej w wielu państwach.

5 W wyniku działań wojennych wiele miast, miasteczek i wsi zostało doszczętnie zniszczonych. Wielu ludzi straciło dobytek całego życia.

6 W działaniach wojennych zginęło około 10 milionów żołnierzy, a 20 milionów zostało rannych. Tylko na europejskiej ziemi śmierć poniosło również około 6 milionów cywilów. Ponadto wyniszczone walkami kraje europejskie, nawiedziła epidemia grypy nazywanej hiszpanką. W jej wyniku zmarło na świecie kolejne 50 milionów ludzi…

7 Po wyjeździe dużej liczby mężczyzn na front, wiele rodzin zostało pozbawionych źródła utrzymania. Wraz z nieobecnością czy śmiercią głównego żywiciela rodziny, kobiety zostały zmuszone do pracy w niespotykanym wcześniej zakresie. Przestały one zajmować się wyłącznie domem i podejmowały pracę np.: w fabrykach. Po zdobyciu niezależności finansowej jeszcze silniej dążyły do równouprawnienia. W wielu krajach, po I wojnie światowej przyznano kobietom prawo do udziału w wyborach.

8 Olbrzymie straty, jakie w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku w wyniku działań wojennych poniosła Europa, spowodowały zmniejszenie jej znaczenia względem innych części świata.

9 Wojna poważnie osłabiła funkcjonowanie dużych, scentralizowanych i wieloetnicznych państw takich jak: Niemcy, Austro-Węgry czy Rosja. We wszystkich tych krajach w wyniku wojny doszło do ogromnych przekształceń, czy to w postaci rewolucyjnej zmiany formy rządu, czy też rozpadu terytorialnego.

10

11 Kryzysy wewnętrzne jakie przeżywały państwa centralne jesienią 1918 roku, bardzo sprzyjały Polakom. Polscy politycy postanowili wykorzystać trudną dla zaborców sytuację do odbudowy niepodległej Polski. Dzięki sprzyjającym warunkom pod koniec wojny, nasi rodacy zaczęli stopniowo przejmować kontrolę nad ziemiami polskimi. W listopadzie 1918 roku w rękach Polaków znajdowała się już większość obszaru byłego Królestwa Polskiego i część Galicji. W tym samym czasie do Warszawy przybył Józef Piłsudski i 11 listopada objął dowództwo nad powstającym wojskiem polskim, a kilka dni później stanął na czele państwa. Dzień 11 listopada został uznany za datę odzyskania przez Polskę niepodległości po 123 latach niewoli.

12

13 Dzięki walce tysięcy żołnierzy i pracy wielu działaczy politycznych nasz kraj odzyskał niepodległość. Wyróżniali się wśród nich wybitni Polacy, których uważamy za twórców odrodzonego państwa polskiego. Pomimo różnic w poglądach potrafili oni współpracować dla dobra ojczyzny.

14 Przed wybuchem wojny tworzył polskie organizacje wojskowe szkolące przyszłych bojowników o niepodległość ojczyzny. Podczas wojny poparł państwa centralne. Zorganizował Legiony Polskie, które walczyły u boku Austriaków przeciwko Rosjanom na froncie wschodnim. Olbrzymie uznanie wśród rodaków pozwoliło mu na przejęcie władzy w 1918 roku. Do czasu uchwalenia konstytucji był głównym wykonawcą sejmowych ustaw. Sprawował również urząd naczelnika państwa, dzięki czemu mógł wpływać na kolejne rządy i politykę zagraniczną.

15

16 Był światowej sławy pianistą, który podczas zagranicznych koncertów zwracał uwagę ludzi na prawo Polaków do posiadania niepodległego państwa. Wykorzystywał on też osobiste kontakty z politykami państw ententy, aby zdobyć ich poparcie dla sprawy polskiej. Okazał się on również osobą godną zaufania dla działaczy rywalizujących ze sobą ugrupowań politycznych, została więc powierzona mu misja powołania rządu. Jako minister-Paderewski zyskał poparcie mocarstw zachodnich, co było znaczące dla odradzającego się państwa polskiego.

17 Był jednym z działaczy politycznych, który nadzieję na odzyskanie niepodległości wiązał z ententą. Utworzył on w Paryżu komitet, który reprezentował interesy Polski na świecie. Dzięki jego staraniom w Rosji i we Francji utworzono polskie oddziały, które walczyły z wojskami państw centralnych. Po zakończeniu wojny dokładał on wszelkich starań na forum międzynarodowym, aby odrodzone państwo polskie uzyskało jak najkorzystniejsze granice.

18 Odradzanie się Polski po 123 latach niewoli wiązało się z tworzeniem na nowo wszelkich instytucji niezbędnych do funkcjonowania państwa, czyli: rządu, wojska, urzędów, policji, sądów i szkół. Po 1918 roku władze polskie stanęły więc przed wielkimi wyzwaniami, z których najtrudniejszym była odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych. Na ziemiach naszego państwa w latach 1914-1918 toczyły się zaciekłe walki, w których zginęło około 400 tysięcy żołnierzy i wielu cywilów. Potężne zniszczenia dotknęły miasta i wsie. Zniszczone zostały zabudowania, drogi, mosty, dworce, linie kolejowe. Ludność cierpiała z głodu. Ciężka praca czekała więc na polskie władze, które próbując przywrócić Polsce dawną świetność, musiały nie tylko zmagać się ze skutkami rozbiorów i walk, ale także uważać na licznych wrogów, między innymi na Rosję.

19

20

21 Narodowe Święto Niepodległości ustanowiono w 1937 roku. Niestety po II wojnie światowej, gdy władzę w Polsce przejęli komuniści, uroczyste obchodzenie tego dnia było zabronione. Do świętowania tak ważnej dla naszego kraju rocznicy powrócono w 1989 roku, gdy zakończyły się rządy komunistyczne. Obecnie dzień ten jest świętowany bardzo uroczyście przez Polaków. Organizuje się oficjalne apele, marsze, parady, koncerty oraz składa się wieńce pod pomnikami, aby uczcić pamięć Polaków, którzy zginęli za wolność naszej Ojczyzny.

22