1 Wzmocnienie kontroli przestrzegania prawa w zakresie ochrony i wykorzystania zasobów wodnych w województwie małopolskim Baza Danych Monitoringu Wód dr inż. Krzysztof Kochanek mgr inż. Anna Kwiatkowska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Politechnika Warszawska

2 Schemat organizacyjny BDMW2010

3 Piramida danych BDMW2010

4 Słowniki w BDMW2010 Rola słowników Dostęp do słownikówZasady pracy ze słownikami Słowniki BDMW2010: Wskaźniki i grupy wskaźników Rodzaje PPK Metody i metodyki Częstotliwości pomiarów Rodzaje monitoringów Statusy pomiarów

5 Informacje hydrograficzneRodzaj słowników – zasada obsługi jak przy słownikach Podstawa struktury danych w bazie Tabele i obsługujące je okna dialogowe: Rzeki Jeziora Jednolite części wód (osobno dla rzek i jezior) Zlewnie (bilansowe i inne) Odcinki rzek – JaWo Tabele pomocnicze (bez okien dialogowych)

6 Sieć pomiarowa programy pomiarowe punkty pomiarowe – połączenie z AGISwskaźniki, częstotliwości rodzaje monitoringu punkty pomiarowe – połączenie z AGIS informacje, zdjęcia, opisy współrzędne (AGIS, mapy, Inspire) przypisane programy

7 Gromadzenie pomiarów pomiary z programu laboratoryjnego CS-17pomiary z JAWO pomiary wprowadzane ręcznie

8 Weryfikacja pomiarów Wprowadzone dane podlegają kilkustopniowej weryfikacji. Statusy danych: Nowy – dana wprowadzona Zatwierdzony – dana zatwierdzona przez operatora Zaakceptowany – dana zaakceptowana przez administratora merytorycznego Niepewny – dana zakwalifikowana przez administratora merytorycznego do ponownego sprawdzenia Wyszukiwanie i oznaczanie danych odstających

9 Po co weryfikacja? zwiększenie wiarygodności danychdo zestawień i analiz używane tylko dane zaakceptowane przez administratora

10 Analiza jakości wód Ocena stanu ekologicznego wódKlasyfikacja potencjału ekologicznego wód Oceny jakości wód pod kątem eutrofizacji Eutrofizacja ze źródeł komunalnych Eutrofizacja ze źródeł rolniczych Ocena jakości wód pod kątem przydatności do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia Ocena jakości wód pod kątem przydatności do celów rekreacyjnych Ocena jakości wód pod kątem przydatności do bytowania ryb

11 Dane do algorytmów oceny wódThrash in – thrash out Na co należy zwrócić uwagę: Rzeka → JCW → PPK → pobory → wskaźniki → wyniki pomiarów (piramida danych BDMW2010) Rodzaj monitoringu Jednostki! Typ JCW Czy któreś z wyników nie zostały powtórzone Czy wyniki są zweryfikowane i nie mają charakteru archiwalnych Granice oznaczalności

12 Ocena stanu ekologicznego wódPodstawa prawna: Rozporządzenia Ministra Środowiska z 20 sierpnia 2008r w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych Oceny dla jednolitych części wód oraz punktów pomiarowych Algorytm trzystopniowy: Ocena biologiczna Ocena fizykochemiczna Ocena chemiczna Gdy punkt jest zlokalizowany na obszarze chronionym – ocena przydatności do spożycia Rezultat w postaci tabeli z dokładnymi wynikami dla każdego rozważanego JCW, PPK oraz wskaźników Możliwość zapisania raportu w arkuszu Excel lub wydruk bezpośrednio z BDMW2010

13 Ocena stanu ekologicznego wód – interfejs użytkownika

14 Klasyfikacja potencjału ekologicznego wódPodstawa prawna: Rozporządzenia Ministra Środowiska z 20 sierpnia 2008r w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych Oceny dla jednolitych części wód sztucznych lub silnie zmienionych Algorytm zbliżony pod względem budowy i funkcjonalności do algorytmu klasyfikacji stanu ekologicznego wód

15 Oceny jakości wód pod kątem eutrofizacji ze źródeł komunalnychPodstawa prawna: Dyrektywa „ściekowa” Algorytm dwustopniowy: Ocena wskaźników biologicznych Ocena substancji biogennych Wykonywana dla JCW i PPK Rezultat w postaci tabeli – można wydrukować lub zapisać raport w Excelu

16 Oceny jakości wód pod kątem eutrofizacji ze źródeł komunalnych – interfejs użytkownika

17 Oceny jakości wód pod kątem eutrofizacji ze źródeł rolniczychPodstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r.) Algorytm dwustopniowy: Ocena wskaźników biologicznych Ocena substancji biogennych Wykonywana dla JCW i PPK Rezultat w postaci tabeli – można wydrukować lub zapisać raport w Excelu

18 Ocena jakości wód pod kątem przydatności do zaopatrzenia ludności w wodę do spożyciaPodstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia Algorytm wielostopniowy o znacznym stopniu komplikacji programistycznej Wykonywana dla PPK Rezultat w postaci tabeli – można wydrukować lub zapisać raport w Excelu

19 Ocena jakości wód pod kątem przydatności do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia – interfejs użytkownika

20 Ocena jakości wód pod kątem przydatności do celów rekreacyjnychPodstawa prawna: dwa rozporządzenia i dyrektywa Algorytm trzystopniowy: Klasyfikacja elementów jakości biologicznej wrażliwych na eutrofizację oraz wskaźników fizykochemicznych z grupy substancji biogennych Klasyfikacja elementów jakości fizykochemicznej Ocenę wskaźników mikrobiologicznych wg załącznika I dyrektywy 2006/7/WE Wykonywana dla PPK Rezultat w postaci tabeli – można wydrukować lub zapisać raport w Excelu

21 Wartości progowe dla wskaźników wykorzystywanych w ocenachCharakter słownikowy – powinno się zanotować datę ewentualnych zmian Uzupełnione na podstawie tabel z rozporządzeń i dyrektyw Tabele wartości granicznych i odpowiadające im okna dialogowe: Do ocen ekologicznych Do ocen chemicznych Do ocen eutrofizacji Biologiczne do ocen kąpielisk Do ocen wód do spożycia Do bytowania ryb

22 Wykresy Cztery możliwe warianty wizualizacji wyników pomiarów w postaci wykresów: Zmienność wartości wybranego wskaźnika w czasie Zmienność wartości wybranych wskaźników (maksymalnie 4) w czasie Zmienność wartości wybranego wskaźnika z biegiem rzeki Histogram częstości dla wybranego wskaźnika Możliwe są zmiany opisów osi, tytułu wykresu, itp. Wszystkie wykresy można zapisać w postaci pliku JPG lub WMF

23 Zmienność wartości wybranego wskaźnika w czasieWykres wykonywany dla wybranego PPK

24 Zmienność wskaźników w czasie

25 Zmienność wartości wybranego wskaźnika z biegiem rzekiWykres wykonywany dla rzeki lub jej odcinka

26 Histogram częstości dla wybranego wskaźnikaWykres dla PPK

27 Raporty Water Information System for Europe (WISE)Trzy rodzaje raportów: Raport substancji niebezpiecznych i determinantów chemicznych (dane zagregowane i niezagregowane) Raport substancji biogennych (zagregowane i niezagregowane) Charakterystyka stacji monitoringowych Każdy z raportów można zapisać w postaci arkusza Excela lub wydrukować wprost z BDMW2010

28 Raport substancji niebezpiecznych i determinantów chemicznychWykonywany dla PPK Możliwość dopisania w programie innych wskaźników

29 Raport substancji biogennychWykonywany dla PPK Możliwość dopisania w programie innych wskaźników Interfejs analogiczny do substancji niebezpiecznych

30 Charakterystyka stacji monitoringowychWykonywany dla JCW

31 Współpraca z innymi aplikacjamiDane mogą być przekazywane do: AGIS portalu Ekoinfoneta (gdy zostanie stworzony) wysyłane do Excela

32 Współpraca z Analizatorem GISDla wszystkich JCW w wybranej rzece tworzy się ocena stanu wód Można wynik zapisać w postaci raportu, wydrukować Można zapisać plik, na podstawie którego AGIS stworzy mapę jakości JCW dla danej rzeki.

33 Współpraca z AGIS – interfejs użytkownika

34 Współpraca z innymi aplikacjami - portalDane do portalu przesyłane są z aplikacji przez administratora. Obejmują: punkty PPK JCW wskaźniki (przeznaczone do prezentacji na portalu) roczne, uśrednione wyniki pomiarów wyniki pomiarów bieżących

35 Współpraca z innymi aplikacjami - portal

36 Współpraca z innymi aplikacjami - Ekoinfonetsilnik bazy danych struktura sieci pomiarowej sposób zbierania i weryfikacji pomiarów potencjalna możliwość wysyłania pomiarów zaakceptowanych, jako udostępnione do bazy krajowej Konkrety – po stworzeniu aplikacji monitoringu wód w Ekoinfonecie

37 Środowisko działania programuAby program działał potrzebny jest: silnik baz danych Oracle aplikacja połączenie z serwerem baz danych (udostępnienie przez administratora) konto użytkownika w programie

38 Podsumowanie – możliwości bazyotwarte słowniki możliwość uaktualniania hydrografii wprowadzanie i przechowywanie pomiarów z różnych źródeł współpraca z programem CS-17 weryfikacja pomiarów tworzenie ocen dostosowywanie ocen do zmieniających się wymagań (np. zmienne wartości graniczne)

39 Podsumowanie – możliwości bazytworzenie wykresów raportowanie dla WISE współpraca z AGIS współpraca z portalem zarządzanie użytkownikami i uprawnieniami rejestracja daty i osoby wprowadzającej lub zmieniającej dane

40 Dziękujemy