1 Życie jest rozmową. Hermeneutyka Maria Krupa kl.2D

2 Język otwiera pewien zupełnie nowy wymiar, z którego tradycja dociera do współcześnie żyjących. Hans-Georg Gadamer

3 Hermeneutyka (gr. hermeneutikòs – dotyczący objaśniania, od téchne – sztuka, rzemiosło) filozoficzna metoda interpretowania i rozumienia tekstów literackich, źródeł historycznych oraz symboli.

4 Hermeneutyka to naukowe objaśnienie otaczającego nas świata, sposobu jego rozumienia i odbierania.

5 Hermeneutyka w historii  Dla starożytnych Greków – umiejętność czytania ze znaków – sztuka ich rozumienia, tłumaczenia i przepowiadania przeszłości  Jako teoria i praktyka rozumienia i interpretowania tekstów biblijnych  Jej zadania: ustalenie pierwotnego znaczenia tekstu w powiązaniu z jego historycznymi uwarunkowaniami wyrażenie tego znaczenia współcześnie  XIX w. – pojawienie się hermeneutyki filozoficznej

6 Nowożytna hermeneutyka  za jej ojca uważa się Wilhelma Diltheya (O istocie filozofii)  Nie można obiektywnie poznać bytu, ale można go chcieć zrozumieć  hermeneutyka – próba rozumienia tego, co inni mieli na myśli i nadanie temu obiektywnego charakteru; to sztuka rozumienia kultury, języka, słowa, tekstu

7 Hermeneutyka w XX wieku  Hans-Georg Gadamer (Metoda i Prawda)  Paul Ricoeur (Egzystencja i hermeneutyka: rozprawy o metodzie)  próba rozumienia drugiego człowieka, zrozumienie samego siebie, zrozumienie samego rozumienia  Martin Heidegger wprowadził pojęcie „rozumienia” do problematyki ontologicznej, przedstawił rozumienie jako sposób bycia-w- świecie

8  Człowieka wyróżnia świadomość czasu oraz tego, że jego istnienie jest uwikłane w historię  Czas, w którym żyjemy, wpływa na nasze rozumienie świata i nas samych  Człowiek jest bytem czasowym (Gadamer)  Kolisty charakter rozumienia – gdy odkrywamy jakiś sens, jest on już zakorzeniony w przeszłości. To, co zostało już zrozumiane wpływa na to, co pozostało do zrozumienia.

9 Koło hermeneutyczne  Jego twórcą był niemiecki teolog, filolog i filozof Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher  Decyduje ono o dynamice rozumienia  Istotna chwilą rozumienia jest „kolisty” ruch myśli, ujęcie części prze odniesienie jej do całości (część możemy pojąć ze względu na całość, do której należy, a z kolei całość ze względu na części, z których się składa)  Dzięki niemu mogą zostać wydobyte treści, które są zawarte, ale nie są uświadomione  Rozumienie jest rozmową z tekstem, wydobywaniem sensu

10 Rozumienie według Gadamera  Język – medium, z którego pośrednictwem dokonuje się rozumienie; wpływa na nasze rozumienie  Rozumienie jest możliwe, gdy zostanie zachowany dialog z dziedzictwem kulturowym  Dzięki hermeneutyce mamy szansę stać się bytem przytomnym  To, kim jesteśmy teraz, nasze rozumienie autentyczności, zostało już ukształtowane, zupełnie poza naszą świadomością  Hermeneutyka ma być rozumieniem siebie, w którym możemy siebie rozpoznać

11 Współczesny świat, według Gadamera, możemy określić jako świat nauki Przez uniwersalność nauki i techniki dochodzi do spotkania wielu kultur Technika ujednolica nasze życie Nauka, wypierając tradycję, odbiera nam możliwość rozumienia samych siebie i innych Wyrastamy bowiem z przeszłości

12 Problem człowieka w hermeneutyce  Paul Ricoeur najwięcej poświęcił filozoficznemu rozumieniu człowieka  Podstawowymi kategoriami definiującymi człowieka są pragnienie bycia i przekraczania samego siebie  za stwierdzeniem „ja jestem” kryje się pustka, Filozof przygląda się „ja”  Historyczność naszego istnienia uniemożliwia nam osiągnięcie poznania za pomocą samorefleksji  Gdy myślenie stapia się z byciem, jak ro się dzieje w przypadku kartezjańskiego Cogito ergo sum, umyka nam ten, kto myśli

13  Według Dilthey’a rozumienie to proces, w którym na podstawie znaków z zewnątrz dostarczanych przez zmysły poznajemy sferę wewnętrzną  Istotną potrzebą naszego życia jest solidarność z innymi ludźmi i lojalność wobec uznanej kultury