1 „Zachęcam każdego człowieka obarczonego obowiązkiem oceny życiorysów, żeby zakładał, iż to, co jest w nich napisane, odpowiada prawdzie – oczywiście do czasu, aż późniejsza rozmowa kwalifikacyjna i sprawdzone referencje nie wykażą czegoś innego.” Robert Half

2 Zanim się zagłębimy w to, czego pracodawca powinien szukać w życiorysie, i w to, co się czai między wierszami, powinniśmy się przyjrzeć osobom poszukującym pracy, jako przedstawicielom jednej z trzech grup: Pierwsza grupa to ci kandydaci, którzy bez porównania lepiej wypadają na piśmie niż w kontaktach osobistych. Nie otrzymują pracy tylko na podstawie swoich świetnie napisanych życiorysów, ale też jej nie stracą, chyba, ze podczas rozmowy kwalifikacyjnej popełnia jakiś poważny błąd. Druga grupa to osoby będące przeciwieństwem tych z pierwszej. Błyszczą w kontaktach osobistych, ale nigdy byś się tego nie domyślił na podstawie życiorysu, który jest źle napisany, nielogiczny, nieusystematyzowany, pełen zbędnych informacji – po prostu niedobry. To są często ludzie, którzy się doskonale nadają do proponowanej pracy, ale nie są brani pod uwagę z powodu marnie przygotowanego życiorysu. trzecia grupa to osoby, które w życiorysie dokładnie opisują swoje wykształcenie, doświadczenie zawodowe, osiągnięcia i cele. To prawdopodobnie w tej grupie znajdziesz właściwą osobę.

3 Tak jak są trzy zasadnicze grupy autorów życiorysów, są dwie główne kategorii samych życiorysów: Życiorys chronologiczny – autor podaje swoje poprzednie miejsca zatrudnienia datami – od pierwszego do ostatniego. Życiorys funkcjonalny – autor pomija przeważnie daty podjęcia pracy w poszczególnych miejscach zatrudnienia; ten rodzaj życiorysu jest na ogół przedkładany przez osoby, które przez jakiś czas pozostawały bez pracy, pragnę zmienić przebieg swojej kariery zawodowej, albo starają się ukryć to, ze często zmieniały pracę

4 W życiorysie należy szukać miedzy innymi elementów pozytywnych. Należą do nich: Istotne osiągnięcia kandydata, dzięki którym przyczynił się do sukcesu poprzedniego pracodawcy Istotne cechy kandydata, dzięki którym może się on przyczynić do sukcesu nowego pracodawcy W dobrym życiorysie powinny być zawarte rzeczowe i dokładne informacje o wykształceniu kandydata, jego doświadczeniu zawodowym i dotychczasowym zatrudnieniu oraz być może, mniej ważne ale bardziej osobiste dane. Jeśli taki życiorys trafi do osoby wykazującej się dużą starannością i doświadczeniem, umożliwi jej wgląd w osobowość autora. Będzie mogła poznać motywy, które nim kierowały przy wyorze pracy, będzie mogła dowiedzieć się, jaki jest jego stosunek do pracy i jak przebiegała jego kariera zawodowa. Pozna jego umiejętności wypowiadania się na piśmie i jego stosunek do porządku.

5 Oprócz elementów pozytywnych w życiorysach możemy znaleźć także elementy negatywne, bądź takie, które maja na celu ominiecie, lekkie ukrycie, bądź przemilczenie prawdy lub niektórych spraw. W życiorysach spotyka się często utarte już zwroty, które przyciągają uwagę: znam..., mam doświadczenie..., badałem,..., studiowałem..., uczyłem się..., zapoznałem się z..., te i inne podobne sformułowania sugeruje coś więcej niż jest w istocie. Z żadnego z nich nie wynika, ze kandydat miał bezpośredni kontakt z tym, czego dane sformułowane dotyczy, lub wie o tym wiele. Widząc takie hasła, osoba czytająca życiorys powinna sobie odnotować, ze gdyby doszło do rozmowy kwalifikacyjnej z kandydatem, należy zbadać sprawy, których te hasła dotyczą. Niektórzy zręczni autorzy życiorysów, nie mający wiele do zaoferowania w zakresie solidnego doświadczenie zawodowego, koncentrują się bardziej na reputacji firm, w których pracowali, niż na tym, co w nich robili i to należało do ich obowiązków. To wszystko wygląda bardzo ładnie na papierze, zwłaszcza przy pobieżnym czytaniu. Kiedy jednak przeanalizuje się dokładnie to, co kandydat napisał, dojdzie się do wniosku, ze brak w tym treści. W przypadku gdy kandydat już w życiorysie wyjaśnia powody dlaczego rozstał się z poprzednim pracodawcą, to trzeba zwrócić uwagę na jego zabarwienie emocjonalne. Jeśli przebija z niej rozgoryczenie w stosunku do poprzedniego pracodawcy, to powinna być interpretowana na niekorzyść kandydata.

6 Oto cechy, którymi powinien się wykazać idealny kandydat do pracy: Powinien być zainteresowany pracą – powinno go interesować raczej zdobycie kwalifikacji do wykonywania danej pracy i rozwijania się razem z firmą niż szybie otrzymywanie różnych gratyfikacji Powinien mieć na uwadze zysk firmy – czy z opisu jego dotychczasowej kariery zawodowej wynika, jak przyczyniał się do zmniejszania kosztów i zwiększania zysków firm, w których pracował. Powinien być członkiem drużyny – nadmierne używanie „ja” zamiast „my” może wiele powiedzieć o kandydacie. Dobry dyrektor jest szczęśliwy, gdy może dzielić się sukcesami z innymi. Powinien postępować etycznie i lojalnie – czy w swym życiorysie kandydat oczernia poprzednich pracodawców lub napomyka, że ujawni tajemnice, które poznał u któregoś z poprzednich pracodawców. Jeżeli tak to jest wysoce prawdopodobne, iż tak samo się zachowa wobec Ciebie, kiedy nagle zdecyduje się na poprawę swojej sytuacji. Powinien być poważny - ani życiorys, ani list przewodni to nie miejsce na okazywanie beztroski, pozy i humoru. Powinien być zorganizowany – nic nie świadczy lepiej o zmyśle organizacyjnym kandydata, niż dobrze napisany dokument. Jeśli życiorys jest chaotyczny, to pewnie taki sam jest jego autor.

7 Powinien mieć łatwość porozumiewania się - czy życiorys jest dobrze napisany, czy jednoznacznie wyraża to, co było zamiarem autora, czy ortografia i interpunkcja są poprawne Powinien być ambitny – czy dany życiorys jest adresowany do Twojej firmy i dotyczy stanowiska pracy, które chcesz obsadzić, czy też jest na tyle ogólny, że może być skierowany do każdej firmy, bez względu na wymagania. To samo dotyczy listu przewodniego. Czy został przesłany do określonej osoby w firmie, a może został tak sformułowany, ze może zainteresować różne osoby. Prawdziwie ambitny kandydat znajdzie czas na zróżnicowanie życiorysów i korespondencji pod względem treści w zależnościach od potrzeb. Powinien brać pod uwagę szczegóły – osoby poszukujące pracy, które bez reszty angażują się w pisanie życiorysów i przygotowują rozmaite ich wersje, żeby sprostać wymaganiom różnych firm, wykazują się dużą energią i poświeceniem danej sprawie. Powinien się wykazywać znajomością danej pracy - znów chodzi o odrębne podejście do każdej pracy. W dobrym życiorysie powinien być uwzględniony rodzaj pracy oraz firma, która tę pracę proponuje. To co w dotychczasowym doświadczeniu zawodowym kandydata bezpośrednio wiąże się z danym stanowiskiem pracy i daną firmą, powinno być szczególnie podkreślone i wysunięte na pierwszy plan.

8 Pamiętaj że życiorys, w którym został położony nacisk na „wykształcenie” kandydata, jest do przyjęcia tylko w wypadku świeżych absolwentów szkół wyższych. Kandydat, który był już zatrudniony przez jakiś czas, powinien podkreślać swoje doświadczenie zawodowe. Kładzenie nadmiernego nacisku na wykształcenie może świadczyć o braku takiego doświadczenia. Czytaj życiorys od końca do początku, od dołu do góry. Ludzie maja skłonność do wspominania o rzeczach dla siebie niekorzystnych na samym końcu. W wypadku życiorysu funkcjonalnego zwracaj szczególną uwagę na długie przerwy miedzy kolejnymi okrasami pracy kandydata. Wystrzegaj się kandydatów należących do bardzo wielu organizacji biznesowych i obywatelskich. Zdobycie członkowstwa takiej organizacji jest łatwe. Chodzi jednak o to co oni do tych organizacji wnieśli od siebie. Szukaj uczciwej i pozytywnej kariery zawodowej. Czy świadczy ona o konsekwentnym rozwoju kandydata, o jego zdolnościach oraz o jego pragnieniu do podejmowania nowych wyzwań, czy poprzedni pracodawcy poznali się na jego możliwościach i odpowiednio go wynagradzali przez awansowanie na stanowiska wymagające większej odpowiedzialności.

9 Bądź ostrożny, jeżeli w życiorysie jest dużo ogólników, a mało konkretów. Konkrety rzucają światło na rzeczywisty przebieg kariery zawodowej kandydata oraz na jego osiągnięcia. „Opisy” sprowadzają się najczęściej do autoreklamy. Upewnij się czy stwierdzenia dotyczące odpowiedzialności na stanowiskach kierowniczych mają sens w zestawieniu ze stanowiskami pracy zajmowanymi przez kandydata. Kierownik średniego szczebla, który twierdzi, ze nadzorował pracę setek ludzi i kontrolował nieproporcjonalnie wysoki budżet, prawdopodobnie przesadza. Zręczne przeprowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej i staranne sprawdzenie referencji wskaże, czy takie podejrzenie było uzasadnione.